Morgunblaðið - 16.12.1970, Blaðsíða 20

20
'MOROUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAOUR 16. DESEMBER 1970
Helga Þorbergsdóttir
frá Garði
Fædd 30. apríl 1884.
Dáin 29. september 1970.
Þann 10. október siðast liðinn
var borin tii moldar Helga Þor-
bergsdóttir frá Garði Skaga-
strönd.
Var þá lokið langri og starf-
samri ævi mikíllar merkiskonu.
Mætti segja, að hún væri gerð
af góðum málmi, er litt féll á,
fyrr en hún mátti ekki fylgja
fótum.
Helga Þorbergsdóttir var
fædd 30. apríl 1884 á Dúki i
Sæmundarhlið í Skagafirði.
Voru foreldrar hennar Þorberg-
ur Sigurðsson, bóndi á Dúki,
Sigurðsson frá Bergsgerði og
kona hans, Guðbjörg Þorbergs-
dóttir frá Dúki, hreppstjóra
Jónssonar — í Glæsibæ, Odds-
sonar, Sveinssonar prests í Goð-
dölum. Móðir Guðbjargar var
Helga Jónsdóttir Reykjalíns
prests í Fagranesi og konu hans
Sigriðar Snorradóttur prests að
Hjaltastöðum.
Átti Helga Þorbergsdóttir í
Garði til góðra að telja I Skaga-
firði, enda margt mætra manna
að hæfileikum og atgerfi komið
af þessum ættum.
Börn þeirra Þorbergs Sigurðs
sonar og Guðbjargar Þorbergs-
dóttur voru 8, og var Helga
þeirra lang yngst og lifði lengst.
Foreldrar hennar fluttu 1895
til Sauðárhróks og bjuggu þar
siðan. Helga mun snemma hafa
mátt fara að vinna fyrir sér,
enda tápmikil og hraust og um
móður hennar var sagt, að hún
væri fyrirmannleg kona og eigi
léti fátæktina beygja sig.
Um 9 ára aldur fór Helga að
heiman til frændfólks síns,
Guðrúnar Amgrimsdóttur, er
bjuggu í Hegranesinu.
Helga var mjög bókhneigð og
mun áreiðanlega sem ung stúlka
hafa þráð menntun, en skólar
voru þá fáir og dýrir og ekki
tök á að setja alla til mennta,
eins og gert er á vorum dögum.
En margur fékk þá sína skóla-
— Minning
göngu á góðum heimilum eigi
sízt stúlkuírnar.
Helga dvaldi um árabil í húsi
sr. Árna Björnssonar, prófasts á
Sauðárkróki, er var frá Tjöm á
Skaga og konu hans. Heimili
þeirra þótti ávallt til mikillar
fyrirmyndar, en þar skiptist á
jöfnum höndum glaðværð og al-
vara. Hefur Helga þótt efnileg
úr því hún hlaut störf á þessu
mikilsvirta heimili, enda bar
hún ávallt með sér svipmót góðr
ar og gjörfulegrar konu.
Um þetta leyti var ungur Þing
eyingur við skósmiðanám á Sauð
árkróki. Var það Jóhannes Páls
son frá Syðri-Leikskálum, en
hafði alizt upp um árabil með
foreidrum sínum í Höfðakaup-
stað. Hann var á bezta aldri,
hraustur og félagslyndur, og
hinn mætasti maður.
Þau Helga og Jóhannes gift-
ust 17. apríl 1902, var hann þá
24 ára en hún 18 ára, og stóð
þeirra hjónaband þvi i 68 ár.
Fyrstu fimm árin bjuggu þau
á Sauðárkróki. Þau hjón fluttu
síðan til Höfðakaupstaðar 1907
og bjuggu þar æ síðan. Var þá
um margt öðru vísi en nú er og
eigi sízt er hart var í ári, en
svo hafði verið árið áðúr en
þau fluttust búíerlum frá Sauð-
árkróki. En ungu hjónin voru
lífsglöð og litu björtum augum á
framtíðina. Höfðu þau búskap í
Réttarholti, er var nyrzta býlið
hjá Spákonufellshöfða og byggt
við rætur hinnar miklu hamra-
brikar.
Jóhannes byggði fljótlega nýj
an bæ í Réttarholti er var lát-
inn standa fjær höfðanum og
var hann i byggð, þar til hann
brann fyrir fáum árum síðan.
Eftir nokkur ár í Réttarholti
fluttu þau í Sæmundsensbúð, er
var í grennd við Skagastrandar-
verzlun og lá betur við að
stunda þaðan sjó, sem á var
eins og ávallt aðal bjargræðis-
vegur manna i Höfðakaupstað.
Síðar er hagur þeirra íór
batnandi, byggðu þau sér hús
B EKLRNAR SEM FÓLKli) YELUR
Bókaútgáfun HILDLR Sidumula Ití Sími 30300
Þögla stríðið
Saga eins kunnasta njósnara á þessari öld —
skrifuð af honum sjálfum í Moskvu, en þangað
flýði hann.
„Heillandi — hreinskilin — frábærlega fáguð
frásögn, rituð af lúmskri kaldhæðni, sem fell-
ur betur að efninu en allt annað, sem um Phil-
by hefur verið skrifað". — The Guardian.
„Æsilegri en nokkur njósnaskáldsaga, sem ég
man eftir“. — Graham Greene.
eigi langt frá Sæmundsensbúð
og nefndu það Garð.
Þau hjón eignuðust 16 börn
og ólu upp tvo dóttursyni, auk
þess sem barnaböm þeirra
dvöldust oft hjá þeim sumar-
langt.
Dagsverk þeirra hjóna var þvi
bæði langt og strangt. En þau
voru óbuguð er ég kynntist þeim
á efri árum.
Jóhannes var hraustmenni
og ötull maður hvort sem hann
mátti sækja vinnu utan síns
heimilis eða i sveit sinni? Hann
var maður rólegur og jafnlynd-
ur en kona hans Helga var dug-
mikil og átti það skap og þá
orku, sem var eins og ekkert
gæti bugað. Einkennilegur létt-
leiki í hreyfingum, reisn og
glæsileiki einkenndi hana alla
tíð.
Þrifnaður og fágun innan
húss sem utan var líka ríkjandi
á heimili þeirra hjóna, og ávallt
átti hún íagurt blóm í glugga.
Blóm er breiddi blöð sin mót
birtu og yl.
Helga var söngvin eins og
hún átti kyn til og söng um ára-
bil í kirkjukór sóknarkirkju
sinnar, enda var hún kirkjuræk
in. Þá starfaði hún um árabil í
Kvenfélaginu Einingin i Höfða-
kaupstað.
Helga var lengst af heilsugóð
og naut góðs ævikvölds með
manni sínum í húsi Páls sonar
þeirra hin síðustu ár. og var
þeim hjónum á efri árum dýr-
mætast, er böm þeirra voru íar-
in að heiman, að lengst af dvaldi
hjá þeim dóttir þeirra, Hrefna,
er var þeim stoð og stytta þá er
aldur tók að íærast yfir hin
gömlu hjón.
Langri lífsferð var lokið á
haustdögum, er Helga Þorbergs-
dóttir var borin til moldar, og
maður hennar, Jóhannes Páls-
son, kvaddi konu sína, 92 ára
að aldri, ásamt bömum þeirra í
Spákonufellskirkjugarði.
Minningar um 68 ára sam-
fylgd hljóta að hafa leitað á hug
ann á þeirri stundu.
Helga Þorbergsdóttir var án
efa ein þeirra, sem oft lagði lífs
bók sína fram fyrir drottin og
hlaut oft baenfneyrslu,. því að
hún bar í brjósti trú á æðri mátt
arvöld og trú á lífsstarf sitt.
Pétur Þ. Inggjaldsson.
Amma mín. — Aðeins ör-
fá kveðjuorð til þín að lokum í
—
Gleðjið
fátæka
fyrir
jólin
Mæðra-
styrksnefnd
nafni okkar, afkomenda þinna.
Mörg okkar hafa alizt upp, ef
svo má segja, alveg við hliðina á
þér. Hversu oft höfum við ekki
öll á einhvem hátt leitað til
þín. Og alltaf sömu hlýju við-
brögðin frá þinni hendi, hvort
heldur við komum til þín ung
eða gömul.
Ég held, að í hugum okkar
flestra séu Garður og þú ein
órjúfanleg heild, sem verður að
minnast á í sömu andrá, því að
það er satt, amma, það var alltaf
hátíð að koma í Garð.
Þú varst stór kona í íleirum
en einum skilningi. Með þér bjó
skap hefðarkonunnar, sem
sagði sína meiningu umbúða-
laust við hvem sem var, ef þvi
var að skipta, og þér þótti á þig
eða þína hallað, en þú áttir líka
lund hinnar viðkvæmu konu,
sem ekkert aumt mátti sjá, án
þess að vilja græða, væri þess
nokkur kostur.
Þú hefur á langri lífsleið stað
ið af þér mörg áhlaup mikilla
hranna, en fram úr löðri þeirra
komst þú ávallt a.m.k á yfir-
borðinu jafn bein, hnarreist og
óbuguð sem fyrr.
Þú undir þér alltaf bezt með
blóm og börn í kringum þig. En
blóm og böm þrifast ekki nema
þeim sé sýnd umhirða og
blíða, og hennar urðum við svo
sannarlega aðnjótandi hjá þér
Það geisiaði af þér, þegar þú
snerist í kringum okkur og veitt
ir öllum liðsinni, en það heyrð-
ist nú líka stundum í þér, þegar
ærslin fóru að ganga úr hófi
fram. Þá ávítaðir þú okkur á
þann hátt, að við hlutum að taka
tillit til þess, því að öðru vísi
en glaða og káta vildum við
ekki hafa þig. Og það var svo
sannarlega glaðlyndi, sem fylgdi
þér. Léttur og gáskafullur róm-
ur þinn átti auðvelt með að
lyfta okkur upp úr lognmollu
hversdagsleikans.
Við eigum öll óteljandi minn-
ingar frá samverunni með þér,
þótt hún sé að sjálfsögðu mis-
jafnlega löng og mikil að vöxt-
um hjá þessum stóra hópi afkom
enda þinna. Allt eru þetta góð-
SÍÐASTLIÐINN föstudag var
opnuð ný kjörverzlun við Amar-
hraun í Hafnarfirði. Er það
Stebbabúð, sem þeir Stefán Sig-
urðsson, Lárus Sigurðsson og
Gunnar Stefánsson hafa rekið
undir þvi nafni í Hafnarfirði
síðastliðin 37 ár.
í ræðu seun Stefán Sigurðsson
hélt í tilefni af opnun verzlun-
arinnar að vi'ðstödduim gestium,
sagði harnn, að það hefði lengi
verið drauimur eigemdanna að
koima svona verzlun upp, því
það sé þeirra trú að verzlun af
þessari gerð sé fraantíðin.
Hin nýja Steibbabúð er um 290
fenmetrar að stærð. Arkitefkt
var Kjartan Sveinsson, bygg-
ingarmeistari, Bjönn Ólafsson
Jóm Bjairnaisom rafvirkjameistari
sá uim allar rafla^púr, Ríkharður
ar minningar, minningar, sem við
getum margt lært af, þegar við
leiðum hugann aftur í timann.
Þín mynd á að veita okkur
þroska og styrk til að taka á
lífinu eins og það er, og horfa
ávallt fram á veginn, en láta
ekki bugast af skammvinnu mót
læti, sem auðvitað mætir okkur
öllum einhvern timann i lífinu.
Það var fagurt veður, þegar
við kvöddum þig hinzta sinni
við rætur þess svipmikla fjalls
Spákonufellsborgar. Þar var vel
viðeigandi, að það skartaði
sínu fegursta hvíta sjali og hvít
föl lá yfir öllu. Það minnti okk-
ur á það i lokin, að við vorum
áreiðanlega að kveðja konu, sem
alltaf hafði borið með sér drif-
hvíta og hreina sál.
Vertu sæl amma min,
Lárus.
Móðurkveðja.
Drottinn vakir yfir öllum
á þar þreyttur skjól.
Til hans, ef við aðeins köllum
eilif riikir sól.
Ótæmandi ástin þin,
alltaf náði að vaka,
í arma sína móðir mín
mun þig Drottinn taka.
Drottinn Guð á ströndu stendur
og styður bömin þin,
mun þér bjóða báðar hendur
og birtu er aldrei dvín.
Börnin þín, sem að áður eru,
á undan kölluð þér,
bjóða þér til beztu veru
og bústaðar með sér.
Þökk þér góða móðir mín,
minningarnar geymi,
mér er kært að minnast þín
og mæta í dýrðarheimi.
Aldna móðir, öll við þökkum,
ást að hinztu stund,
heiðrum þig með huga Idökkum,
hittumst glöð við endurfund.
Magnússon um múrverkið, Krist-
inin Sæimiundsson. uim frysti- og
kselittækin, Inigólfur Pálsson
smíðaði 'hurðir o. fl. og vél-
simiðja Hatfinarfjarðar «sá um
miðstöðvarla’gni'mgu, en húsið er
hitað upp frá kyndistöð baéjar-
ins. Húsið var reist af Amar-
hrauni hf. og var Ámi Gréitar
Finnsson hrl. lögfræðimigur ráðu-
nautur félagsiiins.
Verztoniin er vel staðsett fyrir
hraunahverfið. Fyrirhugað er að
þama verði eirmig mjólkursala,
fiskbúð, faitahreinsun og snyrti-
stofa.
Öllu er mjö'g gmefldklega fyrir-
komið í verzluninmi og í saim-
rærni við þarfir meytandans.
Allar imniréttimigar eru þýzkar
og enslkar en kælitækiin ítölsk.
I verziunirmi viirana 9 manns.
Þorleifur Jóhannesson.
Stebbabúð í nýjum
húsakynnum