Morgunblaðið - 19.01.1971, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1971
21
— Einar í Mýnesi
Framhald af bls. 12
ir öld, en kostaði mikið mann-
fall og þjáningar.
En skáldið lætur sér ekki
nægja að vanvirða íslenzka
bændastétt, einnig átelur hann
íslenzka verkfræðinga sem
starfa hjá Orkustofnuninni und
ir stjórn hins mikilhæfa manns
Jakobs Gislasonar, orkumála-
stjóra. En undir forustu hans
hafa verið hannaðar stórorku-
framkvæmdir við Búrfell og hin
ar umfangsmiklu framkvæmd-
ir við Þórisós og rannsóknir
vegna fyrirhugaðrar virkjunar í
efri hluta Þjórsár. Einnig eru
byrjaðar rannsóknir á vatna-
svæði stóránna á Fljótsdalsheiði
og Fjöllum þar sem fyrirhugað
er að reisa eitt mesta orkuver
veraldar. Oxkustofnunin stend-
ur einnig fyrir rannsóknum jarð
hitasvæða, og fjölmargra ann-
arra verkefna.
1 tíð Jakobs Gíslasonar hafa
nú öll byggðarlög fengið raf-
magn nema nokkur sveitabýli,
sem einnig fá það á næstunni
eins og sjálfsagt er. Þegar flog-
ið er yfir landið, ferðazt um það
eða siglt umhverfis það, sést það
í myrkri með allri sinni Ijósa-
dýrð og opnar manni innsýn á
snilli mannsandans, að færa sól-
arljósið inn í híbýli, vinnu-
staði, hafnir, flugvelli og skip
og önnur farartæki. Svo talar
Nóbelsskáldið um Orkustofnun-
ina eins og auvirðilegan
„kontor“ .
Skrif Laxness um stóriðjuna
eru með því furðulegasta sem ég
hef séð eftir hann. Á einum stað
í grein hans stendur: „Draumur-
inn um verksmiðjurekstur hér á
landi og íslendínga sem verk-
smiðjufólk er ekki nýlunda.
Skáld síðustu aldamóta sáu í
vondraumum sinum „glaðan og
prúðan“ verksmiðjulýð á Is-
landi.“ Þarna á skáldið senni-
lega við Einar Benediktsson, og
Hannes Hafstein einmitt menn-
ina er visuðu íslendingum leið-
ina að því sem nú er orðið að
veruleika á mörgum sviðum.
Hugmyndir og fyrirætlanir
Einars Benediktssonar um virkj
un við Búrfell eru nú orðnar
staðreynd. Hið mikla orkuver
knýr fyrstu stóriðjuverksmiðju á
íslandi.
Halldór Laxness hefur miklar
áhyggjur af því að heiðargæsin
missi varpstöðvar í Þjórsárver-
um vegna virkjunarfram-
kvæmda, umhyggja sé mikil fyr-
ir tilveru hennar meðal er-
lendra manna. En fær hún svo
góðar viðtökur hjá þeim að
loknu sumarleyfi á íslandi t.d.
Bretum? Er hún ekki skotin þar
í stórum stíl á vetrum? Kannski
umhyggjan sé eitthvað bundin
við slíka iðju. Það verður séð
fyrir því að heiðargæsin fái til-
veruskilyrði við Þjórsá þó að
virkjun verði þar framkvæmd.
Það mál er i athugun
og ástæðulaust að ráð-
ast á verkfræðinga. Orku-
stofnunarinnar þess vegna. Þeir
eru sízt minni náttúruverndar-
menn en þeir sem hæst gala á
torgum og gatnamótum. En vilja
nota mátt stórfljótanna til að
framkvæma náttúruvernd í
verki en til þess þarf f jármuni.
Jakob Björnsson, deildarverk
fræðingur, hefur gert þessu máli
góð skil í Orkumálum i grein,
er einnig birtist í Morgunblað-
inu. Laxness ætti að lesa þá
ágætu grein.
Umhyggja Halldórs Laxness
fyrir Mývetningum og öðrum
Þingeyingum er með fádæmum.
Kannski hann ætli að verða for-
ustumaður fyrir Þjóðvarnarliði
til að varna Islendingum virkj-
un stórfljótanna og reyna með
þeim hætti að koma þeim á það
tilverustig, er hann lýsir í
skáldsögum sinum á meðan Is-
lendingar bjuggu í „moldar-
bingjum" svo næsta Nóbels-
skáld fengi þar efnivið í skáld-
sagnagerð, sem fyllti heila bóka
hillu.
Skáldið gerir mikið úr deil-
unni um virkjun Laxár, en ein-
blínir um of á aðra hlið máls-
ins. Það mál er nú í athugun og
sennilegt að það leysist farsæl-
lega er stundir líða, ef óbilgim-
in er látin víkja fyrir
skynseminni. Laxness vill
vera athafnasamur í Mývatns-
sveit og stöðva rekstur Kisilgúr
verksmiðjunnar. Mývetningar
hafa ekki enn samþykkt þá að-
gerð. Kisilgúrverksmiðjan hefur
skapað kjölfestu í atvinnulifi og
hyggð Mývetninga, betri sam-
göngur við Húsavík, styrkari
hafnaraðstöðu og fjármuna-
myndun. Sá dýrðaróður, sem
skáldið upphefur um Mývatns-
sveit er óskhyggja byggð á dala-
kofasjónarmiðum, en á ekkert
skylt við nútíma mannlíf og lifs-
öryggi. Það er því réttara fyrir
þá, sem hafa i vímunni trúað
kenningum Laxness og ihuga
að fara inn á slíkar lífsbrautir,
að koma við í Gljúfrasteini og
spyrja Nóbelsskáldið til vegar.
Á hverju eiga íslendingar eig
inlega að lifa ef hvergi má gera
neinar framkvæmdir úti á landi
i stórorkuvinnslu og því síður
nýta þau jarðefni sem kunna að
vera fyrir hendi? Er skáldið að
koma frá öðrúm hnöttum þar
sem ekkert er nema auðn
dg tóm? Sauðfé á ekki rétt á sér
nema í öðrum löndum og ekki
glóra i því að rækta og ræsa
fram mýrlendi, þá hættir land-
ið að anda og smáfuglar hverfa,
þó að þeir hafi aldrei verið sæl-
legri og fleiri en nú.
Hvernig vill Halldór með-
höndla þessa þjóð? Hann van-
virðir þá sem á undan eru
gengnir fyrir eyðingu landsins
og hefur allt á hornum sér,
gegn nútíma framförum.
1 stuttu máli svartnætti hugar-
farsins á að ráða hér ríkjum og
enginn að fá að starfa eða fram-
kvæma neitt nema með leyfi
hinna nýju þjóðfrelsismanna.-
Hefur Laxness tekið forustu fyr
ir slikum sjónarmiðum? Hvað á
hann við með fyrirsögn greinar
sinriar: „Hernaðurinn gegn
landinu?" Hefði ekki verið nær
að hafa hana á þessa leið, eins
og hér hefur verið reynt
að sanna? Hernaðurinn gegn
fólkinu í landinu.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 63 , 64. og 65. tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á hluta í Hjaltabakka 14, talinni eign Róbers Brimdal, fer fram
eftir kröfu Kristins Einarssonar hrl., Veðdeildar Landsbanka
Islands. Sigurðar Baldurssonar hrl. og Innheimtu Landssímans,
á eigninni sjálfri, föstudaginn 22. janúar 1971, kl. 15.30.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 63., 64. og 65. tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á hluta í Langholtsvegi 108, þingl. eign Guðmundar Daniels-"
sonar, fer fram eftir kröfu Kristins Sigurjónssonar hrl., á eign-
inni sjálfri, föstudaginn 22 janúar 1971, kl. 16.00.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Mýnesi 9. jan. 1971.
IESIÐ
DRCLECR
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 63., 64. og 65 tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á hluta í Laugavegi 81, talinni eign Jóns Þórðarsonar, fer fram
eftir kröfu Jóns N. Sigurðssonar hrl., Sveins H. Valdimars-
sonar mI. og Tryggingastotnunar rikisins á eigninni sjálfri,
föstudagirin 22. janúar 1971, kl. 16.30.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
NÝTT FRÁ BANDARÍKJUNUM - FREMSTA
GÆÐA-SÍGARETTAN í ÁMERÍKU
bandarísku reyktóbaki.
Bjóða yður nú
EDGEW0RTH
EXPORT
Fremstu gæða-sígarettuna frá Ameríku.
Edgeworth verksmiðjurnar,
stærsti útflytjandi á
Edgeworth tóbaksframleiSendur i Richmond, Virginiufylki. Frægir um allan heim fyrir úrvals gæða-tóbak. sem þeir hafa framleitt síðan 1877.
‘mmm