Morgunblaðið - 26.01.1971, Blaðsíða 3

MORGUNBLABIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. JANÚAR 1971
3
Yfir 2000 tillögur um merki
N or ður landar áðs
Dani hlutskarpastur í samkepp ninni
SÍÐASXLIÐIÐ haust efndi
Norðurlandaráð til sam-
keppni á Norðurlöndunum
um norrænt merki, sem nota
mætti sem merki fyrir Norð
urlandaráð og norrænt sam-
starf. Mjög margar tillögur
bárust, eða alls 2024 merki.
Hefur dómnefnd, sem skipuð
var fulltrúum i Norðurlanda
ráði og mönnum sérfróðum
um teikningu og skjalda-
merkjafræði, skilað áliti sínu
og fer verðlaunaafhending
fram 15. febrúar n.k. á 19.
þingi . Norðurlandaráðs í
Kaupmannahöfn. Á þinginu
ákveður ráðið síðan hverja
aí þeim tillögum, sem dóm-
nefndin hefur valið skuli
taka til notkunar sem merki
fyrir Norðurlandaráð og nor
rænt samstarf.
Danskur maður, Christian
Tarp Jensen, hlaut fyrstu
verðlaun í samkeppninni og
hlýtur hann 170 þúsund
króniur, önmair verðlaun, alis
rúml. 100 þúsund kr. fékk
Asko Kekkonen, frá Finn-
landi og þrtiðju verðlaun,
tæplega 70 þús. kr. hlaut
Pekka Martin einnig frá
Finnlandi. Dómnefndin ákvað
að veita einnig heiðursverð
laun tæplega 70 þús. kr. auk
hinna fyrirfram ákveðnu
verðlauna og hlaut þau
Christian Tarp Jensen frá
Danmörku, en hann hlaut
einnig 1. verðlaun eins og áð
ur hefur komið fram.
Samkeppnin um merki
Norðurlandaráðs hófst 1.
sept. sl. og var frestuir til að
skila tillögum tE 1. nóvem-
ber. Af þeim 2024 tillögum
sem bárust, var 671 frá Dan-
mörku, 520 frá Finnlandi, 21
frá íslandi, 316 frá Noregi og
496 frá Svíþjóð. — Hugmynd
in um að Norðurlandaráð
fengi sitt merki kom fram á
18. þingi Norðurlandaráðs í
febrúar 1970 í Reykjavík og
var tillaga þesis efnis sam-
þykkt einróma af fulltrúum
í Norðurlandaráði.
Merkið, sem hlaut 1. verðlaun í samkeppninni. Stilfæirt'
tákn um landaskipan Norðurlanda.
Merki nr. 2: f skýrslu dóm-
nefndar segir: Vinsælt en dá
lítið ofnotað norrænt tákn,
víkingaskipið hefur fengið
nýja og glæsilega mótun,
sem vísar til áframhaldandi
nýrrar siglingar í norrænu
samstarfi.
Dómnefndin, var skipuð
þessum mönnum:
Gísli Bjönnsson, teiknairi,
íslandi, Martin Gavler, lista-
maður, Svíþjóð, formaður,
Poul Lund Hansen, teiknari,
Danmörku, Sigurður Ingi-
mundanson, alþm., fslandi,
Sture Palm, ríkisþingsmaður,
Svíþjóð, Jukka Pellinen, lista
maður, Finnlandi, Grethe
Philip, þjóðþingsmaður, Dan-
mörku, Berte Rognerud, stór
þingsmaður, Noregi, Gunnar
Scheffer, ríkisskjaldamerkja-
fræðingur, Svíþjóð, Lars Tra
heim, teiknari, Noregi, Ol-
avi Tupamaki, ríkisþingsmað
ur, Finnlandi.
Hélt dómnefndin fundi 12.
Merkið sem hlaut 3. verð-
laun. Merki þetta táknar eld
stálið, s«m kveikir neistann,
og felur í sér hugsun, sem
hefur í þessari teikningu
fengið viðkunnanlegt mynd-
form, segir dómnefndin.
til 13. nóvember og 5. des.
1970 og var dómnefndin sam
mála um hvaða merki skyldu
hijóta verðlaunin.
f skýrslu frá dómnefndinni
er niðurstaða hennar rök-
studd. Þar segir t.d. um
merki Christian Tarp Jensen
frá Danmörku, sem hlaut 1.
verðlaun: Tillagan er mótuð
skýrum línum, sem fullnægja
nútímakröfum um merki. —
Hún er auðþekkt og er í
ferskleik sínum athyglisvert
tákn um landaskipan Norður
landa mjög stílfært.
7/1
Dómnefndin veitti þessari
tillögu aukaverðlaun vegna
djarfiegrar og óvenjulegrar
myndlögunar
Frumvarp ríkisstjórnarinnar:
Hótel- og veitinga-
skóli íslands
— taki við af Matsveina- og
veitingaþjónaskólanum og
starfi á breiðari grundvelii
RÍKISSTJÓRNIN lagði fram
á Alþingi í gær lagafrum-
varp, sem miðar að því, að
Matsveina- og veitingaþjóna-
skólinn verði framvegis starf-
ræktur á mun breiðari grund-
velli en hingað til og verði
gerður að alhliða hótelskóla.
Er lagt til, að nafn skólans
verði Hótel- og veitingaskóli
íslands. I frumvarpinu er
m.a. heimild fyrir ráðherra
til þess að ákveða, að skólinn
skuli starfrækja veitingahús
og/eða hótel af hæfilegri
stærð.
I 3. grein lagafrumvarpsins
er kveðið á um hlutverk hins
nvja skóla og þar segir:
S. gr.
Hliutverk sikóliamis slkall veira:
1. Að veSita bófkllega og verk-
Hiega fræðisiliu þeiim, seim nema
viil'ja framireiðsliu ti!l sveánsprófs,
sbr. 1. nr. 68/1966, uim iðnifræðisiiu.
2. Að veita bóíkliega og verk-
lega fræðsiliu þeim, .sem nema
vilja framreiðslu til sveimsprófs,
sbr. 1. nir. 68/1966, uim iðnifræðisilu.
3. Að veáta fræðsílu þeiim, san
ætila að gerasit matsveiinar á
Æilsiki- og fliuitíndinigaskipum, sbr. 1.
n<r. 50/1961, um bryta og raatt-
reiðsliumenn á fairsikipum og
fliskisikipum.
4. Að veáita fræðsliu þeim, sem
ætla að gerast brytair á fiarþeiga-
og fliutninigas'kipum, sbr. 1. nir.
50/1961, um bryta og maitreiðsiiu-
manm á farsikipum og fiiskiskip-
uim.
5. Að stairfraekja framhaids-
deiid fyrir þá, sem ætia sér að
gerast umsjómairmemm I vaiitimiga-
söluirg, og yfirmaitireiðsíiumönmum.
6. Að veiita fræðsiu öðru starfs-
fóilki í hóteium og veitimgahús-
um em uim getur í 1. og 2. töliuliö,
svo og þeám, sem hyggjasit starfa
við hliðsitœð störf á farþegaakip-
um og fl'Uigvélium. Enmtfremur er
skóiiamium heimáit að starfrækja
deiild eða efna tii námsikeiða fyr-
ir matráðskomiur.
7. Þá er og skólanum heimilt,
með samþykki ráðumieytis, að
veilta fræðsllu nememdum skyldra
iðn- og starfsigreáma, svo sem i
brauð- og kökugerð og kjötiðn-
aðL
8. Skólimm getur, með sam-
þykiki ráðumeytiis, hallidið nám-
staeáð uitam Reykjavlkur, ef hemta
þykir.
I greimargerð segir m.a.:
„Gent er ráð fyrir, að skólimn
fái þá aðstöðu, að hamm geti veáitt
fraeðsfiu ölQiu þvi starfsfólM, sem
immir aif hendi ýmáss komar þjón-
ustusitörf í hótel- og veitimga-
starfsemi, þ.á.m. á farþegaskip-
um og fliuigvélium, enmÆremur
matráðskonum.
Það nýmiæiii er fyrirhugað, að
stairfrækt verði framhaldsdeiild
(meiisitiaraiSkólli) fyrir firamrei'ðslu
og miatreilðsfiiumemm, svo sem lög
um iönifræðsfa kveða á um.
Þá er og mæiit mieð þvi, að
sikólamum verði veitt heimild —
með samþykki ráðurueytis — að
veita fræðslu í SkyMurn greimum
matvælaiiðnaðar, svo sem í brauð-
og kökugerð og kjötiðnaði.
Nefndim telur hagkvæmt, að
fræðsla í þessium greimum fari
fram í eimum og sama sköla, þar
sem ummt er að nota að miMu
ieyti sörnu tæki og skólimm þarf
till ammiarrar starfsemi simmar.
1 þessarti greim er eimmiig gert
ráð fyrir, að skólamum verði
hefimiillt — með samþykká ráðu-
neytis — að hailda námsikeið ut-
am Reykjaivifcur, t.d. í fram-
reiðsdu og maitreiðsiu. 1 þessu
sambanidi skal bemt á, að miMll
skortiur er á vei hæfu ÆólM til
þessara starfa víða útfi á liamdi.
Ráðfiierra er vefirbt heimfiid tdd
að ákveða, að skólimm starfræld
veiitimigahús og/eða hótei, af
hæfifieigrfi stærð. Nefindim tefar,
að stórauika þurffi aQla verMega
kennsiu í slkólamum, em sliik
kenmsia er mjög kostmaðarsöm,
nema hægt sé að sieija það, sem
framiMitt er. Til þessa hafa mögu
MSkar sikólams verfið mjög tak-
markaðir í þeim efnum.
Eims og áður segir, er gert ráð
fyrár því, að skólfimm verði ai-
hl'iiða hóteiiskólli, en til þess að
þvi mairkmiiði verði náð, er það
skoðum niefndarimmar, að nauð-
sym beri til, að hamm reiki veit-
imigahús og/eða hótel og geti
þanmig veiitt verMega kenmslu í
öKfam greimum hótelliðnaðar, svo
sem hótielstjórm, gesitamóttöku
og skyMum störfum. Ennfremur
starfrækt ýmiiss konar námskeið
fyrir ammað starfsfólik, t.d. her-
bergisþernur, afigreiiðsfastúllkur
við býtiborð (buffet), aðstoðar-
stúllkur í veáifimigasölum, smur-
brauiðsstúllkur og miatráðskonur."
STAKSTEIMAR
Aðildin
að EFTA
Furðulegur misskilningur eða
vísvitandi tilraun tii rangtúlkun-
ar vaða uppi í Tímanum í sam-
bandi við aðild okkar að Efta.
SI. sunnudag sagði blaðið: „Þeg-
ar gengið var í Efta á sl. ári var
þú lialdið fram af stjórnarsinn-
um, að strax mundi stóraukast
útflutningur iðnaðarvara til Efta-
landanna. Sú liefur ekki orðið
reynslan á siðasta ári.“ Þetta eru
auðvitað hreinar fjarstæður. Þvi
var aldrei haldið fram af þeim,
sem beittu sér fyrir aðild fslands
að Fríverzlunarsamtökum Evr-
ópu, að útflutningur iðnaðarvara
til Eftalandanna mundi stórank-
ast „strax“. Þvert á móti var
varað við of mikilii bjartsýni
um skjótan árangur. Hins vegar
var bent á reynslu annarra þjóða
af Efta-aðild og jafnframt vak-
in athygli á þeirri staðreynd, að
Efta-aðild mundi opna íslenzkum
iðnaði tækifæri, sem hann hefur
ekki haft áður. Auðvitað var öll-
um Ijóst, að það mundi ekid ger-
ast í einni svipan eða örfáum
mámiðum, að hér yrði byggðw
upp útflutningsiðnaður. En hvað
hefnr Efta-aðild haft í för með
sér fyrir iðnaðinn? Iðnþróunar-
sjóður með 1300 milljóna fjár-
magni hefur tekið til starfa og
þegar hafið iánveitingar. Útflutn-
ingsiánasjóður hefur verið stofn-
áður og byrjar senn starfræksln.
Menntnn i stjómunarfræðum
hefur verið tekin upp. Endiurnýj-
un og hagræðing er hafin í fjöl-
mörgum iðnfyrirtækjum til þess
að standa betur að vígi í auk-
inni samkeppni og til þess að
geta hagnýtt ný tækifæri. Mestu
máli skiptir þó, að í kjölfar Efta-
aðildar hefur fylgt hugarfars-
breyting. íslenzkir iðnrekendur,
sem áður horfðu einungis á
heimamarkaðinn, ern nú farnir
að Iíta til erlendra markaða og
hafa byrjað könmm á markaðs-
horfum erlendis jafnframt þvf,
sem útflutningur er hafinn á ein-
stökum iðnaðarvörum. Þetta er
ekki svo lítill árangur á aðeins
10 mánuðum.
Fábreytni at-
vinnuveganna
Aldrei þessu vant mátti lesa
skynsamlega skýringu á efna-
hagslegum vandamáium þjóðar-
innar í Tímanum sl. sunnudag.
Þar sagði m.a.: „Það, sem veld-
ur veikri f járhagslegri stöðu
þjóðarinnar, er einkum tvennt.
Það er í fyrsta lagi, að atvinnu-
vegimir eru fábreyttir og í öðru
lagi. að þjóðin er meira háð inn-
flutningi en flestar eða allar
þjóðir aðrar. Það verður að
stefna að því að bæta úr þessu
hvoru tveggja. Þjóðin verður að
auka fjölbreytni atvinnuveganna
m.a. með því að vinna betur úr
hráefnum sjávarútvegs og land-
húnaðar. En hún þarf jafnframt
að verða minna háð miklum inn-
flutningi. Hún þarf að læra að
þekkja þá reglu, að hollur er
heima fenginn baggi. Þess vegna
þarf að efla ekki síður iðnaðinn,
sem nýtir lieimamarkaðinn, en
hinn, sem keppir á erlendum
mörknðum. Það þarf að búa
hann ekki síður öflugiega undir
það að geta staðizt vaxandi er-
lenda samkeppni.“ Það eru nú
einmitt þessar ofangreindu stað-
reyndir, sem núverandi ríkis-
stjórn íslands liefnr skilið, en
Framsóknarflokkurinn ekki.
En batnandi manni er bezt að
lifa og gott til þess að vita, ef
Framsóknarmenn hafa nú snúið
við blaðinu og séð að sér.