Morgunblaðið - 16.03.1971, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. MARZ 1971
19
Metúsalem J. Kjerúlf,
Hrafnkelsstöðum, Fljótsdal
HINN 12. des. s.l. l'ézt Metúsalem
J. Kjerútf bóndi á Hrafnkels-
Btöðuim í Fljótsdal tæpra 89 ára
að aldri. Hann var fæddtar að
Melum í sömu sveit 14, jan.
1882, sonur Jóras Andréssonar
Kjerúlfs bónda þar og konu
hans Aðalbjargar Metúsalcms-
dótltur „sterka“ í Möðrudal.
Metúsalem kvæntist Guðrúnu
Jónsdóttuir, skaftfellskri að ætt,
um sóistöðurnar vorið 1904 oig þá
fluttist hanrn í Hrafmkelsstaði og
hóf þar búskap, fyrst sem leigu-
liði, en fljótlega kaupir hamn
Hrafnikelsstaði og býr þar síðan.
Hér verður ekki rakin búskapar-
saga hans þar, en hún gerðist í
mieira en hálfa öld og raumar
nær því til h.ans lokadægurs. En
ég finin þörf hjá mér til að
mimmast Metúsalemis vegmia
kynna þeirra og vináttu er með
okkur tókst dvalarár mín á
Skriðuklaustri og sem héldust úr
því.
Ég er því marki brenmduir að
hrífast af skörumgsbændum
þekn, sem eru gæddir ódrepandi
sjálfsbjargarviðleiitmi í skiptum
við landið, þeim, sem skynja
hvað búsæld er, þeim, sem vak-
andi og sofandi hugsa um vel-
feirð heimiilis síns og fjölskyldu
og byggja öryggismúra undiir
velferð sína. Slíkur bóndi var
Metúsalem í einna ríkuisitum
mæli allra þeirra góðbænda, sem
ég hefi virt fyrir mér og kyninzt
á lífsleiðimmi. Nokkrar spumnir
höfðu borizt af stórbúskap
Metúsalems til Eyjafjarðar og
náð eyrum mínum áður em ég
fluttist auistur, m. a. að hann
væri einm allra fjári-íkasti bóndi
landsins. Varð mér þvi mikið
áhugaefni er austur kom að
kyninast manininum og Hrafn-
kelsstaðaheimilinu. Þá var
Metúsalem roskinn orðinn, en
ekki duldist hetjusvipurimm.
Auganiu mætti samaninekinm
vitniniuþjarkuir. hvatlegiur í hreyf-
ingum á sjötugs aldri, svip-
létltur og léttur í tali, bar í svip,
tali og fasi léttleika, festu og
öryggi. Ég hrðyfst af mamninum,
— þetta var nokkuð, sem átti
við mig. Ég neytti því færa eftir
fönguim að heimsækja hamm og
spj alla við hanm stumd og stumd.
M. a. hafði ég þanin sið um
niokkur ár að skreppa ti'l hans á
þjóðhátíðardaginm, 17. júní. Þá
er vorið hvað heiðast, ekki sízt
í veðursældardalnum hans Hrafm
kels Freysgoða, og það var svo
yndislegt samræmi á þjóðhátíð-
ardaginm í vorimu úti og vorirnu,
sem affltaf var í krimg um Met-
úsatem, í uimræðuefnium, sem
ávallllt mótuðust af bjartsýni
hans.
Metúsalem var mikill verk-
maður og vinmusamuir svo að
frábært var. Búskapur hans er á
skeiði vininusemi, handverkfæra
fremur en véla og jörðim ertfið
að nútíðarbúskaparháttum, bratt-
lemd og harðlend og þuærkar oít
til að baga sprettu. Metúsalem
var afburðasláttumaður t. d., sem
var mikill kostur, þegar grasið
var losað með ljámum. Og alilt
fram á síðustu ár, jafnvel s.l.
sumar mum hann hafa brugðið
fyriir sig orfitmu og ljánum og
munað um handtökin. Ég hefi
velt því fyrir mér, hvort þeir
myndu ekki fáir íslendinigarndr
sem jafnmargra kg metra orku
hefðu lagt af mörkum í vinnu
u>m ævina, sem Metúsalem á
Hrafnfcelsstöðum. Nær 90 ára
ævi var löng og þegar saman
fer frábært þrek og linmulauis
vinnusemi verður lamgt náð.
Metúsalem var allla tíð vel
sjálfbjarga efnalega, talinm jafm-
vel ríkur á sinnar tíðar mæli-
kvarða. 17 börn eigmuðust þau
hjón, ern 12 komiust upp. Hrafn-
kelsstaðaheimiiið skilaði því
samtíð sinmi nýrri kynslóð um-
fram mörg önnur, svo að ekki
var þar uim þá ástæðu fyrir
afnaliegri veigeng.nd að ræða,
að barnauppeldi væri lítið.
Jafnvel fósturbörn tekin, er
eigin voru uppkomin. Atorka og
forsjá bóndans olili mestu, og
samhenit eigiinkona.
Áðuir er vikið að sauðfj árbú-
skap Metúsalems. Haon byggðist
mjög á beit. En slíkur búskapur
krefst mikillar árvekni og að
vera veðurglöggur. Metúsal'eim
sagði mér að oft hefði hann
komið í veg fyrir fjártjón af
völdum stórhríðaráblaupa, sem
helzt koma snögglega þegar
stórstreymt er — með nýju eða
fulllu tuniglh —, með því að láta
smaila fé sínu heim. eða út í
Ranaskógimn fyrir straumnama.
Veðurskyn haras og athygli
langrar búmannsævi kenmdu
honiuim þessa varfærni, einlkum
framan af vetri, meðan fé giefck
úti og oft bjargaði þessi for-
sjálni frá áföllum, sem ella er
I'íkliegt að orðið hefðu. Ég lærði
mér t.il mikils gagns af þessari
búskaparreynslu Metúsalemis og
svo var á ffleiri sviðum. Kynnin
og viðræðurnar við hann voru
mér mikill skóli. Eitt siinn birti
Metúsalem hugleiðingu í blaðimu
Þór á Austurlandi. Þar sagði
hanm m.a.: „Það er ekki auð-
leiknin, sem skapar dugilega
menm.“ Mætti vera mjög tii um-
hugsunar fyrir uppalendur nú-
tíðar.
Það er skemimtilegt fyrirbæri
í ævi Metúsalems, einhvers
mesta fjárbónda íalands, að
hann var áhugamaðmr mikiill um
skógrækt. Og þegar synir hams
voru orðnir aðailbæmdur á Hratfn-
kelsstöðum, sneri hanm sér m.a.
að gjróðuirreit er hann kom upp
í brekkunni ofan við bæinm.
Einhver mestu reyndtré á land-
inu stóðu að vísu í garði við
bæinn og voru m. a. fræforða-
bú>r fyrir skógræktina á Hall-
ormsstað. En við reitimn í brekk-
unmi lagði hann alúð á áttræðis-
og níræðisald'riinium.
Sambúðin með lífinu, sköpum-
argleðin fékk m. a. fuilnægju í
þessu tvennu: fjárrækt og skóg-
rækt. Metúsalem sannaði þar
með að þarna er fremur um
systurgreinar að ræða en fjendur.
Og síðari árin var Metúsalem
miikil ánægja og auðsætt sitolt
að sýna gestum í garðinn
í brekkunni, sérstakiega
Óskum að ráða
ábyggilegan og handlaginn pilt til starfa við textasetningu
kvikmynda
Ti.boð sendist Mbl fyrir 19. þ.m. merkt: „Texti — 6762".
grenið og lerkið, sem óx með
ágætum í þessairi skógræktarvim,
sem Fijótsdaiur er — en l'ífca
örvað af álúð og áhuga — frá-
bærri umhyggju þessa þrek-
mikla, lífsglaða lífsfrjóa og
bjartsýna bónda sem Metúsalem
var.
Áður er þess getið að Metúsal-
em og Guðrún giftust um Jóns-
messuna vorið 1904. Á gullbrúð-
kaupsdaginn, 25. júní 1954, komiu
börn þeiirra, skyldmenni og
nokkrir vinir að Hrafmkelsstöð-
um til að gleðjast með þeim um
stund. Þá var tekin sú mynd af
þeim hjómuim sem fylgir þessum
minningarorðuim. Guðrún var
Tág vexti, en þ.rekið var frábært,
svo sem nokkuð má ráða af
þeirri mynd, sem ég hefi verið
að reyna að bregða hér upp af
Hrafniketestaðaheimilimiu. Hún ól
17 börn eins og áður segir. Hún
lézt 3. febr. árið 1956. Það væri
sammarlega ástæða að rita ævi-
sögu Metúsalerms og þeirra hjóna
af þeim sem vel þekkti til. Hér
er eimumgis svipmynd úr huga
þess manns, er þekkti Metúsal-
em er hann var roskinn orðinn.
Ég þakka honum kynmin og
vinsemdina, Hrafnkelsstaðaheim-
ilinu margar ánægjustundir og
bið þeim hjómum bliessunar í
nýjuim heimi.
10/3 1971.
Jónas Pétursson.
TKI..IIH þér ekki, að foreldrar drýgi synd, er þeir geta)
börn inn i þennan ráðlansa og herjaða lieim? Maðnrinn
minn vill eignast fleiri börn, en þegar ég lít á heiniinn
eins og hann er, finnst mér það rangt. Veitið okkur ráð.
ÉG á sjálfur fimm börn, og þau hafa orðið mér til
mikillar uppörvtmar og gleði. Það er satt, að í þess-
um heimi blasir við hræðileg ringulreið, en hún hefur
ríkt frá því á dögum Adams og Evu. Vandamál heims-
ins eru samt ekki heimurinn sjálfur, heldur fólkið, sem
byggir hann. „Vandamál fólksfjölgunarinnar“ þekkir
heimurinn, það er svo, en samt þarfnast heimurinn
fleiri kristinna fjölskyldna. Flestir þeirra, sem eiga
börn, eru ekki kristnir. Aldrei hefur verið eins mikil
þörf á trú, heiðarleika og hugprýði og nú.
Ég er sammála eiginmanni yðar. Við þörfnumst for-
eldra, sem vilja ala börn sín upp Jesú Kristi til handa.
Kristnum mönnum í heiminum fer óðum fækkandi.
Ástæðan er sú, að mönnum fjölgar mest í löndum Asíu,
en þar eru kristnir menn í minnihluta. Þér megið ekki
misskilja mig — við þörfnumst ekki meiri kristindóms,
sem svo er nefndur, heldur þörfnumst við fleiri sann-
kristinna manna. Þeir vaxa flestir upp á kristnum
heimilum, þar sem Biblían er opin bók, bænir eru
beðnar í einlægni og heimilismönnum eru kenndar
frumreglur hins sanna kristindóms.
Sendisveinn óskast
LANDSSAMBAND ÍSLENZKRA ÚTVEGSMANNA
Hafnarhvoli, Reykjavík, simi 16650.
o oo
REYNSLUAKIÐ CORTÍNU
Gæti ekki verið einhvern veginn skemmtiiegra að
aka? Allir vita að vegir okkar eru smám saman að
batna, en það vita ekki allir hvað tækni okkar tíma
hefur gert fyrir bílinn. Ford er alltaf í fararbroddi.
Cortínan er nú tilbúin til forystu á áttunda áratugn-
um — endurnýjuð frá grunni. Öllum stendur nú til
boða að reyna árangurinn hjá Ford-umboðinu Kr.
Kristjánsson við Suðurlandsbraut.
CORTINA1971