Morgunblaðið - 26.06.1971, Qupperneq 3

MÖRGUNBLAÍDIÐ, LAÖGARDA'GUR 26. JÖNÍ 1971
3 4 1
H1.N nýja loðsútrniarverksmiðja
Iðunnar á Akureyri var formlega
opmið í gærmorgnn. Margir gest-
ir voru viðstaddir, ni.a. ■lóliann
Háfstein forsætis- og iðnaðarráð-
herra og Magnús Jónsson fjár-
málaráðlierra. Verksmiðjnhúsið
er að grunnfleti 3.880 ferm., en
gólfílötnr þess er 4.500 ferrn. og
er hluti hússins á tveimnr hæð-
im. Verksmiðjan er hönmið fyr-
Ir viimslu á 300.000 gænim ár-
lega,, en stækkunarmögnleikar
ráðgerðir um 50%, þannig að
verksmiðjan á að geta unnið
450.000 gærur árlega í framtið-
taúii. Unnar verða gærur I pelsa-
sMmn til útflutnings og til fyrir-
Gestir skoða framleiðslu verksmiðjunnar.
Framleiðir 300 þús.
g'ærur á ári
Hin nýja loðsútunarverksmiðja
Iðunnar á Akureyri tekin í notkun
tækja í landinu sem sauma úr
þeim fatnað fyrir heimamark-
að og til útflutnings. Við loðsút-
unarverksmiðjuna vinna nú 80
Kmanns, en þegar hún hefur náð
ftjMum afköstum verður starfs-
fólkið 120 manns. Jakob Frí-
mannsson, stjórnarform. Samb.
Ssl. sveitarfélaga opnaði verk-
snúðjuna formlega, en við það
tækifæri tilkynnti hann einnig að
sambandsstjórnin hefði ákveðið
að gefa starfsmannafélagi Sam-
toandsverksmiðjanna á Akureyri
250.000 krónur til ráðstöfunar að
eigin vild. Haguar Ólafsson er
verkstjóri í hinni nýju loðsútun-
ærverksmiðju.
Saimbandið hefutr starfrækt
síkiinuaiðnað frá árinu 1923, eða
uctn nairfeilt 50 ára skeið á Akur-
eyri. Árið 1935 var þar hafizt
handa um leðursútun og búið til
söðlaismíðaleður og yfirleður í
dkóifatnað og ýmsar aðrar leður-
tegundir fyrir iðnfyrirtæki lands
mamina til framhaidsvinnsiu. Loð
eúitun á skinnum var aukagrein í
Iðunni, en nú heifur verið úr því
bætt með nýju verksmiðjunni. 1
ársbytrjun 1969 var hafizt handa
um undirbúning að byggingu loð
sútunarverksmiðjunnar. Fyrsta
skóf 1 ustun gan var tekin úr
verksmiðjudóðinni lauigardaginn
7. júnlí 1969.
Atvinnumálanefnd rilkisins,
sem sat að störfum um þetta
leyti, eða í ársibyrjun 1969, veitti
málinu stuðning og fjárhagslega
fyrirgreiðslu ásamt Ajtvinnujöfn-
unarsjóði, Framkvæmdasjóði og
Hambrosbanka í London til við-
bótar fjárframiagi sambandsins
sjáiifs. l>á fékkst einnig loforð
um rekstrartán hjá Landsbanka
íslands. — Strax og fjárhags-
grundvöillur var tryggður var tek
ið til starfa. Teikningar gerðar,
verksmiðjan skipulögð og vélar
keyptar. Fyrstu gærumar voru
teknar i vinnsiu í verksmiðjunni
tæpu ári siðar, föstudaginn 8.
maí 1970, en jaifniframt þvi var
haldið áfram að fuMigera verk-
smiðjuna. Fyrsta gærusendingin
ifór svo i skip táfl útlanda tveim-
ur mánuðum sáðar 4. júlí, að verð
mæti tæpar 2 milijónir króna.
Nókkrar t£ifir urðu á afgreiðslu
véOa og seinkaði það íram-
kvæmdum, en nú eru allar
vélar kornnar í verksmiðjuna til
að fudvjnna gærumar í pelsa-
skinn.
Yfirumsjón með byggingar-
framkvæmdum og teikningum
hefur teiknistoifá sambandsins
haft með höndium undir stjóm
Gunnars Þ. Þorsteinssonar, bygg-
ingarfræðings, sem hefur einnig
haft náið samstarf við Pentti La-
htonen, efnaverkfræðing hjá fyr-
irtækinu Friitalan Nahka um
alOa skipulagningu verfcsmiðjunn
ar. Hitalagnir og lofitreestingu i
verksmiðjunni hafði Páll Lúð-
víksson, verkfræðingur með hönd
um og Sigurður Sigurjónsson
tæknifræðingur hafði yfirumsjón
með rafmaignsmáium verksmiðj-
unnar. Umsjón ó byggingarstað
annaðist Grétar Óðafsson, tæíkni-
fræðingur. Verkfræðiskrifstofa
Sigurðar Thoroddsen á Akureyri
sá um allar járnateikningar, en
Hagi h.f. reisti bygginguna. Pipu
lagnir vann Gunnar Austfjöifð,
pipuiagningameistari og rafmagn
ið lagði Ljósgjafinn h.f. MóSning
arvinna var i höndum Gunnars
Jónatans-sonar máOarameistara.
ÖÍIQ.um þessum aðilum og starís-
mönnum þeirna og öðrum, sem
við verksmiðjuna hafa unnið, eru
færðar þakkir fyirir störf þeirra.
TiJ nýjunga má teQja að i nýju
verlksmiðjunni er rafkymtur giufu
ketiilS, sem framleiðir 4000 kg atf
guifu á Mukkustund, og mun
vera sá fyrsiti sinnar tegundar hér
á iamdi. Raiforku fær verlksmiðj-
an fró Laxárvirkjun.
1 vinnslu fara mú 1200 gærur
dagiega, sem eru unnar 5 peQs-
mokkaskinn, kápu- og kraga-
skinin, teppagærur og hálfsútað-
ar gærur tiQ tfuQlvinnslu erQendis,
meðan verið er að þjáQtfa fólkið
við að tfuQlvimna gærumar í peisa
sfcinn hér heima.
Atf framQeiðsQumagninu fara
90—95% tiQ úttfQutnimgs. Á siðast-
liðnu óri tfQiutiti verQísmiðjan út
tfyrir 41,2 miQQj. kr. jafniframt
því að unnið var að þvi að fuQQ-
gera verksmiðjuna, en samtals
nam útflutningsverðmæti beggja
sútunarverksmiðj£inna 108 milQj.
kr., en þaar eru starfrækfar und-
ir sama nafni. Úttlu t n i n g u rinn
það sem aí er árinu 1971 nemur
samtaQs 61 miQQj. Verksmiðjan
var hönnuð fyrir 300.000 gærur,
en hún á að geta unnið 450.000
gærur með nokQtrum viðhótar-
vélum og auknu starfsQiði. Ráð-
igert er að hægt verði að bæta
þessari viðbót aQlri við éður en
Qaimgt um Qiður, en einn stærsti
Framhald á bsl. 17.
PHILIPS
ÚTVARPSTÆKI
verða
aiR alla
ævi
við allpa
haefi
veljið áp 20 depðam
á ittismaRaRði vv.vöam
HEIMILISTÆKI SF.
HAFNARSTRÆTI 3 - SÍMI 20455
STAKSTEINAR
Stjórnar-
myndun
Stjórnarandstöðuflokkarnir
þrir, Framsóknarflokkur, Al-
þýðubandalag og Samtök frjáls- -
lyndra og vinstri manna, sitja nú
á rökstólum og freista þess að ná
samkomulagi um myndun nýrr-
ar ríkisstjórnar. Samtök frjáls-
lyndra og vinstri nianna telja
nauðsynlegt, að Alþýðufiokkmmi
verði boðin þátttaka í þessum
viðræðum, Margt bendir því til
þess, að Ólafía ætli að verða ná-
kvæm eftirlíking gömlu vinstri
stjórnarinnar.
Það hefur vakið nokkra at-
hygii, hversu seint og erfiðlega
viðraeður þessara aðila ganga, Ef
hugmyndin er hins vegar sú, að
endurskapa vinstri stjórnina frá
1956, gætu þessir flokkar hæg-
lega notazt við gamla málefna-
samninginn og þau fyrirheit,
sem í hornun fólust; þau voru
hvort eð er aldrei framkvæmd.
Aðdragandi þeirrar stjórnar-
myndunar, sem nú á sér stað,
er að ýmsu leyti keimlíkur því,
er gerðist sumarið 1956. Tim-
inn, málgagn Framsóknarflokks
ins, sagði á kjördag í júnl
1956: „Ekkert samstarf verður
haft við þetta bandalag komm-
únista, af því að þeir eru ekki
hóti samstarfshæfari, þótt þeir
hafi skipt um nafn.“ Og þáver-
andi formaður Alþýðuflokksins
sagði í útvarpsumræðnni
skömmu fyrir þessar kosningar:
„Allt samstarf við kommúnista
er útilokað."
Unimæli í s\ipuðum dúr hafa
nýlega verið endurtekin i til-
efni þeirra kosninga, sem nú
eru nýafstaðnar. Þannig hefur
Hannibal Valdimarsson, formað-
ur Samtaka frjáislyndra og
vinstri rnanna, Iagt á það áherzJn
að mynda yrði lýðræðislega og
þingræðislega ríkistjórn. Og
samtímis sagði hann í viðtali við
Morgunblaðið: „Ég tel, að Al-
þýðubandalagið sé ekki iýðræðis-
sinnaður jafnaðarmannaflokkur.
Forysta þeirra er kommúnístísk
og þar með tel ég þann flokk
til hægri f!okka.“
Vanefnd loforó
Það verður fróðlegt. að sjá,
hvort Alþýðuflokkurinn tekiiT á
ný þátt í \instri st.jórn, sem nú
virðist eiga að mynda á svipuð-
um grundvelli og í júli 1956. Ef-
laust hrista vinstri flokkarnir
svonefndu nú rykið af gamia
málefnasamningnum, en þar
kennir margra grasa: „Markmið
þessa samstarfs skal vera að
auka framleiðshi landsmanna,
tryggja atvinnu og kaupmátt
tekna og efla almennar fram-
farir í landinu. . . . Ríkisstjóm-
in mun leggja sérstaka áherzlu
á að Ieysa efnahagsvandamál-
in í náinni samvinnu við stétta-
samtök vinnandi fólks. . . .
Ríkisstjórnin mun í utanríkis-
málum fylgja fram áiyktun AI-
þingis 28. marz sl.: „Um stéfnu
íslands í iitanríkismálum og
meðferð varnarsamningsins við
Bandaríkin“.“
Litið bar á efndunum, og þeg-
ar ríkisstjórnin hrökklaðist frá
völdum vegna innbyrðis deilna
og andstöðu samtaka vinnandi
fólks, var ástandið í efnahags-
og atvinnumálum eins bágborið
og unnt var. — Þvi ekki að
nota bara gömlu stefnuskrána
frá 1956, úr því að svo erfið-
lega gengnr að semja nýja —
og svikja hana svo eins og síð-
ast!