Morgunblaðið - 29.08.1971, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. AGCST 1971

S j ómannasíðan
í umsjá Ásgeirs Jakobssonar
Úr Noregsferö:
liilöi. — Hann viissi hvað va.n taði.
Ævintýrið um
Strömberg
Bnm í dag eru að gerast í ýimis-
Löndun á fiskkössum.
ur-Noregi og ólst upp við sjió-
Mm. mynfdium þessi görniul ævin-
týri um fátæka pi'ltiirnni, sem
hreppiir kónigisaiíikið sökium dugn-
aðar sins og hæfilieika. Stöðugt
eru að birtast frásiagnir a£
mönnum, æm sakum atorku, huig
kwæmni og trúar á sjiállfa sig oig
eiiigiin málistað, kornast tii æðistai
metorða eða ríkidæmis. í uipp-
tiaiffi haifla þeir ektoert hfltfit tiil að
foyggja á annaið en þetta þrennt,
atKHlkiuna, hugtovæmnina oig
síálifistraukstið. Þetta heiflur svo
reynzt bezta kjölfestan og
trauistaista kapitalið.
Svein Strömfoerg I Noregí er
einin þessara ævintýraprinsa.
Hann var sjómaður firaman af og
var orðinn yfiirmaðu.r, þegar
sjúkleitoi neyddi hann til að
hætta tiil sjós og fara í land.
Ilarm réðst tii vertosmiðju, sem
ifiraimteididi jámiVöriu ýmis konar
o,g keypti notoknu sdiðar Bt-
iO verkstæði, þar sem hann fratn
IBeiiididi ýmiias konar varninig
ú,r máitali flyrir sikrifistofur.
Hann sá af hyggjuiVLtL siniu,, að
tenn myndlí geta notað sumt atf
verklfiærunum og vélunum tái að
búa tii plas'tmót. Það var iiliLt að
flást við þetta á strítðsiárumuim,
þegar enflitt var um alls konar
efini tii að vinna úr, en Strömr
Svein Strömberg.
berg lánaiðist þó að koma fótum-
uim umdir siiig Við plastgerði.na —
ag hann byrjaði að framlieáða
ýrasa nýtiíleiga hliuti flyrir smá-
foáta — og kora sjómannskunnr
átta hans honura þar að góðlu
1966 hóf harnn að foyggja
stóra piastverksmiöjiu í Badö tiil
firamleiðsiiu á fislkikiöss'uim og
allls kyns uimlbúðum fyrir fi'Sk.
Hann hefiur einmliig veriksmiðjiu í
Strömimien við Oslo, þar sem
hann býr sjáffiur og þar fraim-
leiðir hann margvísiegt smádót
úr plasti en þó fyrst og fremst
öl'hasisa, sem náð hafa geysiteig-
um vinsældum og eru einstak-
lega handhægir. Nú er í bygig-
ingu hjá Strömberg ný verk-
smiðja í LiHie-Strömm, og nær
hún yfir 10 þúsund fermetra
svæði ag er öll undir einu þatoi.
Einniiig eru uppi áform um að
stæklka stórlega Bodö verksmíðj
uina. Umsetninig Str'ömibergsfiyr-
irtætoi'Sins er nú um 400 málijönr
ir íistenzkra króna, en þó vinna
ekkii við firamteiðsliuna sjiáilfa
nema 70 -manns, þótt Starfsliðiðí
heild sé 150 manns eða sivo. Aif
því má marka, hversu geysiteiga
véllvætt þetta fiyrirtiætoi er.
Nú umi þessar mundir er
Stramibergsifiyrirtækið réttra 30
ára.
Ég átti þess toost, þeigar ég
var 1 Noreigsreisu nýtega að
héknsækja Sveisn Strömberg og
firú Aagot Lindgaard Strömfoerg
að beíitaili þeirra í Strömroen,.
Veligenignin hetfiur éktoi spillit
Strömbergunum þeim, seim ég
hlititL Elskuilegra og yfiirlætis-
iaiusara fiólik er ektoi hæigit að
huigsa sér. Sveán Strömfoertg og
toona hans búa í litiBi viiiiu, sem
þau haifa reist sér sikamrot firá
vertosmiðjunni í Strömmen. Þar
er öliu einstakteiga smietoktega
fyrir komið en emginn iiburður
Per Strömberg.
af neimu tagi. Umhverfá hússins
er sérlega vinalegt, það stendur
á igrænni filöt á litlum giifoainmi,
uimliuikiið igrænum staógi. Svein
Strömfoeng var vel tounnuigur
vanidEunálluim ahkar við að taka
uipp kössun á fiislki og var fluQiliur
áhuiga á að hjálpa okfaur og
miðla otokuir af þefakimgu sinni
og reynslu á þvi viðfamgiseifmi.
Við röfobuðum saman lengi dags,
en svo sýndi Per sonur hans
mér verksmiðjiuna í LiHle
Strömm og niýbygiginguna hiima
miiklu í Lidlle-Strömm. Þegar við
höfðurn/ lotoið StooðunanÆerðinnL
rabbaði Per við mig ,um sitund
á skriifstoifiunni þar sem hénigiu á
vegg alls konar heiðursskjiöl fyr
ir vandaða firaimleiðsliu og flor-
ystu í morSkum plasitiðnaði.
— Þú hefiur ofit kotaið tiil ís-
lands, Per, er það eklki'?
— Jú, ég toom þangað fiyrst 1963
og oflt síðan og nú kem ég imm
an skamimis upp eimu sinni enn
og hef þá með mér nýja og end-
urbætta gerð af fistoitaössium
ofalkar.
— Þið laggið mikla álherzlu í
starfsemi ylkkar á hvers kyrni?
framteiðslu fyr.iir fliistoliiðnaðimn
og fiskiflatanm?
— Já, faðir mirnn er firá Norð-
inn og fislkveiðar. Hanm var
flramian af ævi starfandi sjómiað-
ur. Með ti'Illiiti tiil þessa var etolki
óeðliteigt að fyrirtætoi hefði sér
statoan áhuiga á að firamteiða fyr
ir sjávarútiveginn. Faðir tainn
vissi bezt hvað vamtaði þar og
gerþektoti þá möguiiielitea, sem fiyr
ir hendi voru. Hann byrjaði
framteiiðslu á litlum auisturtrog-
uim, vaðbeygjum og bátapunap-
um, keipum og Mnustömpuim. Það
var heldur eikki nemia eðMleigt,
að faðir minn, sem þeiktoti af eiig-
dn raun, hversu óhentngir tré-
kassar eru, færi að brj'óta heil-
ainn um plastkassagarð fyrir
fiskiibáta og fistoiðnaðinn. Þetta
viðfainigsefiníi kostaði hann mikiil
heilabrat, mitoið fé, ag laniga
iglíimiu áðu,r en það tótost að búa
tiil fidskiilkassa úr plasti,, sem stóð-
ust hverja raun,
Hin góðu sambönd, sem fyrir-
tæki'ð hafði við ýmsa aðila í
sj'ávarútvegi innanlanids sem ut-
an, hjálpuðu tii þess, að það
tókst að búa til fiistoitoassa þá,
sem niú eru seWir svo hundruð-
um þúsunda sfaiptir til fjöl-
mar,gra landa.
— Nú er það varla vafa und-
iirorpið að á Islandi verður inn-
an tíðar tekin u.pp kössun flistas
simátít og smátt. Hvað heldur þú
um þá enfiðleitoa, sem við þurf-
um að yfirstiiga í þessu sam-
bandii?
— Það eru nú þegar um 10
þúsund 90 lítra Strömibergskass
ar í niotfcun á Lslandi. Það er
VíiSindaiLeiga sannað að það borig
ar siig að kassa fiskimn. Það er
auiglijóst að við ykkar aðstæður
er við ýmsa örðuigleiika að etja,
en ég er etoki í vafa uim, að þið
fiinmið ráð til að yfirstíiga þá.
Gamlir bátar með liestar, sem
ékki eru byggðar fyrir kassa og
igamalit liöndunartoeinfli eiru órueit-
anlega þröekuMar á veginum,
en það hafa fiteúri en þið orðið
að komast yflir þá þröskulda og
þó eikki hflift yfir að ráða þeiirri
tætenimienninigu, sem er á
Islandi. Svo að ég er efeki í
nókkruim vafa um að þið leysið
þá þraut, hvemig bezt sé að
landa kössuiniuim.
— Að hvaða teyti er nýi kass-
iinin ykkar betni en sá eldri?
— Höfiuðbostiuir hans er sá, að
hliðarnar eru sléttar. Á eldri
kíiSíSianiuim komu hliiðarimar svolít.
iið inn fyrir burðarstoðimar í
horniumum,, og þetta myndaði dá-
'Btið tómarúm mdilli kassa i stí-
um. Nýjiu kassarniir falia alveg
hllið að hliið og þar með tapast
minnia rúm í lestinnii en áðuir
var.
Einniig er afirennisHð firá köss-
unuim betra en var.
— Mér er kunmiuigt um að
Boston Deep-Sea í Grímsfoæ,
kaupir aMa kassa af ytokur. En
nú fraimileiða Emgtendinigar orð-
ið sjáifilr ágæta kassa. Hvamiig
'stendiur á þessu?
— Ðoston Deep-Sea hafði lliitlia
reynsilu af bossum fiisks um borð.
Við höfðum ekíki aðeimis á boð-
stólum kassa, sem höfðu reymizt
vell, heldur igátjum við lánað flyr-
irtæikiniu reynda sjömienin, seirrt
gátu kennt vinmubröigðin við
köissun uim borð. Þetta var fyr-
ir nokkrum árum em Við hafium
haldið velli og vel það í Erng-
ilamidi sáðan þetta var, og sem
dæmi um það má nefrna að við
höldium etotoi aðeinis ölilum oteto-
ar gömiu viðstoiiptajvinium þar,
þótt Bnigtendimigar fratateiði rnú
sjálflir kassa, heldiur berast otok-
ur stöðugt pantanlir firá nýjiuna
víiiðskiiptaviniumj, til dæmis feng-
uim við pöntiun flyrir skömimiu firá
'fiyriintækimu W. Donnan & Som
í WfoJiitefoaven í Vestur-Englaindi
upp á 50 þúsiumd kassa,
Hér var það þó efaibi veirðið
sem réð ákvörðun fiyriirtæteis-
ins, því að við vorum helidiwr
diýrarr en keppinautarnir, hialid-
ur gæði kassanna oig heppileg
lögun.
— Svo við víkjium afitur að
þVí, foivemiig heppitegast sé að
Jianida hössum. Éig er sa,m-
taála þér 1 því að við flinnium
það út sjáitfir, en eittfovað hielfi-
ur þú huigsað um það atriði, er
það ,eto!ki?
— Jú, og þar kemur mangt tit
greina. Sumir nota grip, þanmig
að þeiir staifila 4—6 kössum hverj-
uim ofan á anman og krækja á
neðsta ka'ssamm, aðrir nota palla
(pailettur) en það nýjasta eru
flæniböndin. Ég heif fýllgzt með
tilraiunium Bositon Deep-Sea tólt
að tooma fyrir heppiilegiu flæri-
bandakierfi á brygigjiunnii fiyriir
kassana oig nú veit ég etoki bet-
ur en það hafi fiuiilikamilega teto-
izit og það reymist mjög foemit-
uig liöndunaraðflerð.
— Að síðuistiu, Per Ströimibeng,
það er hafðfoundiin reigla á ís-
landi að spyrja igesti, hvemliig
þeiim litist á landið og kvenfóito-
ið.
— Hiinar tíðu ferðir miímiar þariig-
að svara bezt þessari spum-
imigu.
Útsala r Clugganum
MIKIL VERÐLÆKKUN.
GLUGGINN
Laugavegi 49.