Morgunblaðið - 27.10.1971, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. OKTÓBER 1971
Marigir Hollendtogar flögg-
uðu í hálfa stöng í tiilefíii
heimsóknarinnar og eton fyrr-
verandi striðsifangi Japana
hafði komið fyrir áletrun við
bústað keisarahjónanna, þar
sem á stóð á ensku: „Það er
skylda mín við minn látna fé-
laga, POW, að mótmæla
tornu morðingja." Á leiðtoni
frá Rotterdam til Haag, kast-
aði annar mótmælandi steini
að bifreið keisarahjónanna,
svo að brestur kom í fram-
rúðuna. Og í dýragarðinum í
Amsterdam hljóp miðaldra
maður að bifreið Hirohitos og
lamdi á hana aí offorsi með
berum höndunum.
Burt séð frá því persónu-
lega hugarangri, sem þessi
atvi'k hafa hlotið að valda
Hirohito keisara, sem er yfir
sjötugt, komu þessi atvik sér
iiUa íyrir Eisaku Sato, forseet-
isráðherra Japans. Allt frá
lokum heimsstyrjaldarinnar
hafa Japanir kappkostað að
láta sem minnst á sér bera
erlendis og beðið þess, að
reiðto eftir striðið næði að
mást brott. En þrátt fyrir
það að fulfar helmtogur af
MÚverandi ibúum Evrópu sé
of ungur til þess að muna
eftir styrjöldtoni, sýndi ferða-
iag keisarans, að í heildar-
mtontogu þjóðar eru 25 ár
ekki langur tímii.
FÖR Japanskeisara til Vestur-
Evrópu er lokið fyrir nokkru.
Þetta var í fyrsta sinn í 2600
ára langri sögu japanska
keisaradæmisins, að ríkjandi
keisari ferðaðist utan lands
síns. Og ef dæma skal eftir
þvi, hvemig þetta ferðalag
hans tókst, er ástæða til þess
að ætla, að það hafi enn verið
of snemimt að brjóta þá erfða-
venju, að Japanskeisari ferð-
ist elkki erlendis. Þetta kom
í ljós á ferðalagi Hirohitos
keisara og Nagako keisara-
drottningar. Þar sýndi það
sig, að beizkar minningar um
Japönsku keisarahjónin í Haag. — Steini var varpað í framniðuna, svo að brestur myndaðist.
niður og hellti eitri yfir rætur
þess.
1 Hollandi var Hirohito
jafnvel enn óvelkomnari gest-
ur. Um 200.000 hollenzkir
borgarar mátfcu þjást í faniga-
búðum Japana í heimssíyrj-
öldtani síðari og það kom á
dagton, að iandar þeirra eru
ekki enn reiðuibúnir til þess
að gleyma því og fyrirgefa.
Þegar flugvél keisarahjón-
anna lenti á Sohipholfluigvelili
fyrir utan Amsterdam, voru
formsatriði hötfð sem stytzt
og með öryggi keisarahjón-
anna í huga brunaði holienzka
lögreglan með þau á yfir 100
km hraða til Haag í skot-
heldri bifreið.
Heimsókn Japanskeisara tii
V-Evrópu tókst ekki vei
heimsstyrjöldina sáðari voru
énn fyrir hendi og þær
breyttu fyrirhugaðri glæsi-
ferð keisarahjónanna í ömur-
lega för.
Þetta keisaralega ferðalag
hafði byrjað nógu ánægjulega
með heimsóknum tiil Dan-
merkur og Belgiu og í kjöl-
far þessa höfðu átt sér stað
saknaðarfullir endurfundir í
París, er keisarton hitti Ed-
ward, hertoga af Windsor, en
Moumtbatten hershöfðingi,
sem nú er 71 árs að aldri, kom
ektoi til veizlu til heiðurs fyrr-
verandi fjandmanni sitoum
með afsökun um, að hann
hefði mikilvægum verkefnum
að sinna. Mountbatten hitti
keisarann síðar etoslega, en
jafnvel frænka hershöfðingj-
ans, sjálf Elísabet drottning,
gat eklkii varizt þvi að láta
þau orð falla, að „við getum
ekki látið etos og fortiðin sé
ekki til.“ Og daginn eftir að
Hirohito keisari plantaði jap-
önsku tré í Kew-jurtagarðin-
um, hjó reiður borgari það
hann var gestgjafi Hirohitos
á ferðalagi hans um Evrópu
fyrir 50 árum, er þeir voru
báðir ríkisarfar. En þegar
keisarahjónto komu ásamt
fylgdarliði stou til Lundúna,
varð förin ekki eins skemmti-
leg. Margir gamlir hermenn
úr heiimsstyrjöldinni siðari
brugðust reiðir við komu
keisarahjónanna og einn af
virtustu herforingjum Breta
í síðari heimsstyrjöldinni,
Einar Haukur Ásgrímsson:
Snemmborin
þjóðareining
Dauflegar eru rökræður
þeirra, sem valizt hafa til forystu
í fiskveiðilögsögumáltau. Þeir
láta undir höfuð leggj-
ast að ræða í augliti kjósenda
þá valkosti, sem okkur kunna að
standa opnir. Þess í stað hvetja
þeir kjósendur af mikilli elju-
semi til þjóðareiningar. Líkast
er, að ríkisstjórnin telji út-
færslu fiskveiðilögsögunnar
svipað áíak fyrir þjóðina og það
er fyrir borgarann að hætta að
reykja. Þar eigi þjóðin ekki við
neina nema sjálfa sig og sitt eig
ið stföðuglyndi. Hætt er við, að
það sé eins um fiskveiðilögsög-
una og annað, að til þurfi meira
en ásetninginn einan.
Lýðræðislegar umræður er
bezta aðferðin til að finna far-
sæla lausn á svo vandasömu
viðfangsefni sem útfærslu fisk-
veiðiiögsögunnar. Áskoranir og
heitstrengingar um þjóðarein-
ingu eiga hvergi heima í slík-
um umræðum, áður en þær hafa
verið einarðlega til lykta leidd-
ar og lögformleg ákvörðun hef
ir verið tekin í rnálinu. Snemm-
borin þjóðareining slævir dóm-
greind manna og torveldar mál-
efnalegar umræður og eykur
stórlega á hættuna, að rasað
verði um ráð fram. Þegar allar
hliðar málsins hafa verið rædd-
ar opinberlega og lögformleg
ákvörðun hefir verið tekin, er
fagur siður að leggja niður deil
ur og sameinast um rétt fundna
niðurstöðu. Það heitir þjóðarein
Ing.
Frægasta dæmið um þjóðar-
einingu hér á landi er sá sam-
hugur, er riktl um stofun lýð
veldisins 1944. Sú þjóðareining
var ávöxtur einarðlegra deilna
og umræðna, sem staðið höfðu í
meira en tvö ár. Fremstu menn
þjóðartanr börðust með hnúum
og hnefum með og móti lýðveld
isstofnuninni, allt þar tíl Al-
þingi hafði fundið beztu iausn-
ina og tekið lögformlega ákvörð
un í málinu. Upp frá þeirri
stundu ríkti alger þjóðareining
um málið, svo að eftirfyigjandi
þjóðaratkvæðagreiðsla var lítið
annað en formsatriði. Þarna var
þjóðareining á réttum stað og
jók hún mjög á hátíðleta lýð-
veidisstofnunarinnar, þótt þjóð-
areiningin ætti engan þátt í að
afla lýðveldinu viðurkenningar
annarra þjóða. Til þess hefði
þjóðareiningin ein mátt sín lít-
ils, en umræðumar höfðu tryggt
að vandlega var gætt að fara í
ölliu að alþjóðalögum og lýðveld
inu aflað viðurkenningar ann-
arra þjóða fyrirfram.
Lítils megnun reyndist þjóðar
eining Tékka, þótt þeir fylktu
sér um úrbótastefnu Dubceks.
Þó hefði mátt að óreyndu halda,
að stjórnir kommúnistaríkja
Austur-Evrópu bæru lotningu
fyrir þjóðareiningu, svo tamt
sem forystumönnum þeirra er
að taka sér þjóðaeiningu í
munn. Reynsla Tékka bendir
ekki til, að þjóðaretaingin muni
afla okkur viðurkenningar
komimúnistairilkjanna á útfærslu
fiskveiðilögsögunnar.
Eins og nú horfir, er allt útlit
fyrir, að Bretar muni ráða af-
stöðu bæði megtalandsþjóðanma
Það virðist nú augljóst mál, að
þrír stjórnmálaflokkar hafi
bundizt samtökum um að láta
vamarliðið hverfa úr landi og
gera landið þar með vamarlaust.
Er þetta miklum mun alvarlegra
vegna þess að einmitt þessir
sömu flokkar fara nú með
æðstu stjórn landsins. Vita má,
að kommúnistar munu sækja mál
þetta með ofurkappi, því að hin
nánu tengsl okkar við aðrar lýð
ræðisþjóðir hafa lengi verið
þeim þyrnir í augum. Þeirra
stóri draumur, landi sínu og
þjóð til handa, er fullkomið ein-
ræði, þar sem hver einstakling-
ur er frelsi sviptur og öðrum
mannréttindum. En vitanlega er
þeim ljóst, að ógjörlegt er að
koma siíku í framkvæmd nema
þvi aðeins, að þjóðin losi sig
fyrst úr hernaðarlegum tengsl-
um við önnur riki Atlantshafs-
bandalagsins.
í Vestuir-Evrópu og Mka Norð-
urlandaþjóðanina til útfærslu
fiskveiðilögsögu okikar. En
stefnu Breta í fiskveiðilög-
sögumálinu ræður Sir Alec
Douglas-Home og er því ómaks
tos vert að taka mið af hans
persónulegu afstöðu. Hann er
skozkur aðalsmaður, sem hefir
takmarkaðan áhuga á öðru en
hrossarækt og veðreiðum. Hann
notar afar einfaldan mæli-
kvarða á sérhvert mál, sem til
hans kasta kermur: „Er það Bret
um til hags og er það kommún-
istum til ógagns?" Hann er fyrr
verandi forsætisráðherra og nýt
ur mikillar lýðhyli, en hitt
skiptir þó meiru, að hann nýtur
ótrauða fulltingis Edwards
Heath, forsætisráðherra og ann
arra brezkra ráðherra. Víst er,
að enginn utanríkisráðherra nýt
ur meira trausts en hann á al-
þjóðavettvangi.
Trúlega mun Sir Alec Douglas
Home láta sér nægja að hafa
fregnir af því, hversu óskipts
fulltingis Etoar Ágústsson utan
ríisráðherra njóti hjá hinum ráð
herrunum í íslenzku ríkisstjórn-
Þeir, sem vel muna rás við-
burðanna fyrstu árin eftir heims
styrjöldina síðari, skilja öðrum
betur hve hættulegir menn
kommúnistar eru og munu tæp-
lega fúsir til þess að trúa þeirn
fyrir öryggi síns lands.
Með hrollvekjandi miskunn-
arleysi var þá hver smáþjóðin
af annarri svipt frelsi sfau, af
rússneskum her, og hneppt í
fjötra, sem engri þeirra hefur
enn tekizt að losna úr. Samtím-
is spruttu upp í þessum sömu
löndum föðurlandssvikarar úr
röðum kommúnista, eins og gor-
kúlur á haugum, og gerðu greið-
ar brautir hins rússneska hers.
Sjálfur Júdas Iskaríot hefði
mátt blikna af öfund vegna vel-
gengni þessara svikara, því að
þeim var umsvifalaust lyft
I valdastólana, í skjóli
rússneskra vopna. En því minni
ég á þessa þekktu harmsögu
inni. Fullyrðingar um þjóðarein
togu geta ekkert bætt úr þvi,
sem þar á vantar, eins og sann-
aðist 1958. Þá hvöttu blöð
vtastri stjórnar Hermanns Jón-
assonar þeim mun meir til þjóð-
areiningar sem sundruning varð
háskalegri um landhelgismálið
innan stjórnarinnar.
Etonig er á það að líta, að
samkvæmt rótgrónum þingræðis
reglum Breta er lítill munur
gerður á einföldum meirihluta og
þjóðareiningu. Núverandi for
sætisráðherra, Edwaird Heatih,
keppiir að því að fá aðild Breta
að Efnahagsbandalagi Evrópu
samþykkta í brezka þtogimi
með einföldum meirihluta at-
kvæða með liðstyrk sinna eigin
flokksmanna einna, en kærir sig
ekkert um stuðning þingmanna
Verkamannaflokksins. Hann tel
ur, að stjórn, sem þurfi að leita
stuðnings stjórnarandstöðunnar,
sé ekki fær um að leiða mál
fram til farsælla lykta.
Það er því skelftag ólík-
legt, að okkur tækist að skjóta
Bretum skelk í bringu með þjóð
areiningunnL
þessara landa, að ég tel, að hún
mætti gjaman vera okkur Is-
lendingum ábending um að
treysta kommúnistum ekki þeg-
ar um öryggismál þjóðarinnar
er að ræða.
Höfuðnauðsyn verður það a3
teljast, að allir þeir, sem and-
vigir eru ofbeldi einræðis-
ins, standi sem fastast saman í
því að vernda land sitt fyrir
heimsvaldasinnum í rikjum
kommúnismans, sem ávallt
traðka á rétti þess, sem minni
máttar er og þenja vilja ógnar-
veldi sitt um gervaila heims-
byggðina. Þvi verða allir þjóð-
hiollir Islendingar, hvar í flokki
sem þeir standa og staðið hafa,
að taka nú höndum saman, til
þess að afstýra þeirri geigvæn-
legu hættu, sem fyrir liggur, ef
kommúnistar fá þeim vilja staum
framgengt, að gera landið varn-
arlaust. Eyþór Erlendsson.
Skrifstofu
vantar unglingsstúlku tii sendiferða o fl hálfan eða
allan daginn.
Umsóknir sendist Morgunblaðinu merkt: „3137" fyrir
1. nóvember.
Stúlka óskast
á íslenzkt heimili í London,
Upplýsingar gefur Sigríður Zoega,
Skólavörðustíg 2,
Hættulegir menn