Morgunblaðið - 30.03.1972, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. MARZ 1972
Páskasyrpa
SUNNUDAGSBLAÐ
ALÞÝÐUBLAÐSINS
\ ARQAKaUR, SUNNUDAGINN 25. NóV. 1034 5. TÖLUBLAO
/• «. „ . Skarln-j/r.d •(llr.HiffVlU.'lajniaU
ffðrunni. .
Hörður Ágústssou,
Listasafn A.S.I. og
Galerie SÚM.
Sveinn Björnsson,
Norræna húsið.
Páskasýning á grrafík,
Myndiista- og handíðaskóli
Islands.
Það hefur verið heldur hljótt
um Hörð Ágústsson sem mynd-
listarmann á undanfömum ár-
um, þótt maðurinn sjálfur hafi
víða komið við sögu skapandi
ILsta á sama tíma og sem slíkur,
mjög verið í sviðsljósinu. Hann
er einn þeirra manna sem í eld-
linunni hafa staðið s.l. áratug og
lengur við uppbyggingu ís-
lenzkrar myndmenntar og sá
vettvangur gerir allar kröfur
um 40 stunda vinnuviku að hé-
góma. 1 áratug hefur Hörður
kennt formfræði við Myndlista-
og handíðaskóla Islands, hvort
tveggja á strangvísindalegan
hátt útfrá takmörkuðum heimi
frumforma og um leið opnað
augu nemenda fyrir því
hve þessi strangi og þröngi
grundvöllur er mikilvægur bak-
grunnur varðandi umbúða-
laus (spontant) vinnubrögð og
raunar alla vinnu sem að mynd-
menntum viðkemur. „Úr form-
smiðju" nefnir Hörður myndir
sinar í Galerie SÚM, en þar seg
ir hann sjálfur réttilega að
hann sé að fást við „stærðfræði
sjórvlistarinnar“ og eru verkin
tiHraunir sem hann hiefu.r fengizt
við samhliða áðurnefndri
kennslu, hér leikur hann sér að
frumformum — ferningum,
hringum og þríhyrning-
um og þræðir þar að eigin sögn
einstigið á milli visinda og
myndlistar í víðustu merkingu
þassa orðs. Textar við myndir í
sýningarskrá eru teknir úr bók
Guðmundar Finn-bogasonar „Frá
sjónarheimi" og það mann-
vit sem þessir textar birta okk-
ur vekja enn einu sinni upp
spurninguna, hvi þessi bók
þurfi að vera ófáanleg á okkar
stóra en fáránlega bókamarkaði.
Fáránlega svo lengi sem ekki er
lögð meiri rækt við að miðla
slíku mannviti á veglegan hátt.
Myndir þessar njóta sín einkar
vel innan veggja Galerie SÚM
og færa okkur enn einu sinni
heim sanninn um hve salurinn er
vel fallinn fyrir hinar ólíkustu
sýningar. Sýningin er mjög lær-
dómsrík og þarft innlegg á vett-
vangi íslenzkrar myndmenntar,
þvi hér eru á ferðinni hreinar
oig tærar formstúdíuir bæði
há-stærðfræðiilegar og með
Sivafi mannlegra kennda og
hrifu þær myndir mig mest þótt
mér sé full ljóst að hór sé sízt
verið að höfða til hrifningar.
Um sýningu Harðar í Lista-
safni ASÍ þar sem eru myndir
frá árunum 1957—’63 kveður við
allt annan tón. Listamaðurinn hef
ur gefið þeim samheitið Lands-
minni og segir þær eins konar
eftirlegukindur, sem hann hefur
rekið af fjalli og segir þær jafn
framt of smáar í sniðum til að
gefa ti'lefni til sjálfstæðrar sýn-
ingar og nefnir þær eins konar
éndurminningar um landið og
veðurhjúp þess, eins konar smá-
ljóð um landið enda eru þeim
valin Ijóðræn nöfn. Hér er ekki
um að ræða að velja sér ákveð-
in mótiv heldur að þjóna og
miðla hughrifum sem listamaður
inn hefur orðið fyrir á ferðum
sínum um landið, skírskotun til
þess sem hann hefur upplifað.
Það sem belzt einikennir þessi
myndrænu smáljóð eru hrein og
menningarleg vinnubrögð sem
hann klæðir þessar stemningar
sínar og hughrif og þýðingar-
laust er að njóta þeirra með laus
legri yfirferð því hér er um að
ræða að kunna að lesa í ljóðin
og vera þátttakandi i eintali lista
tnannsins við umhverfið. Sem
dæmi um skemmtilegar stemning
ar vil ég nefna myndir nir. 12
„Hylur“, nr. 17 „Flekkir", nr.
26 „Skógarmýri" og nr. 15
„Haustgríma“ þar sem hann viirð
ist vera á þröskuldi stærri og
viðameiri verka sem hann hefur
fengizt við efitir að þessu tiimabiHi
lauk.
I Norræna húsinu hefur
Sveinn Björnsson sett upp sýn-
ingu á 69 vatnslitamyndum, en
við vatnsliti mun hann hafa aðal
Jlega fengizt undanfairið. Það er
ekki í svo Iiitið ráðizt að sýna á
þessum stað sem hefur þegar
unnið sér nafn sem vandaðasti
sýningarsalur borgairinnar og
jafnframt sá vandlátasti. Við
þekkjum Svein sem málara
tveggja andstæðna — ann-
ars vegar er hrjúf en yfirveg-
uð litameðferð en hins vegar
óstýrilát skapgerð listamanns
ins sem kemur fram í lítt yfir-
veguðum umbúðaiausum hugdett
um sem honum er mjög gjarnt
að skreyta með myndir sínar en
sem tengjast ekki öðrum eðlis-
þáttum myndflatarins. Ég veit
ekki hivort það er af tímaþröng
eða hreinu kæruleysi hve ósýnt
honum er öll viðleitni við að
tengja liti og teikningu innri llf-
æðum myndflatarins eða hvort
honiuim finnst það köliiun siin að
gefa öll myndræn lögmál upp á
bátinn. Hið síðasttalda dettur
manni þó he’.zt í hug er maður
gengur um sali Norræna húss-
ins þessa dagana því hér blasa
við manni sömu endurteknu
formin í mynd eftir mynd, sama
einstrengingslega og óyfirveg
aða teikningin, sama andlitið
fuglinn og fiskurinn fljóta i yf-
irveguðum stígandi útúr mynd-
fletinum án halds og festu. Auð-
séð er að Sveinm hefur kynnzt
myndum Carl Henning Feder-
sen og Jens Söndergaard
er hann dvaldi i Kaupmanna-
höfn við nám en ösýnt
hefur hanum verið að nema í
§)rmsmiðju þeirra — en þrátt fyr-
ir allt á Sveinn til sinn eigin
hreina tón og væri æskilegt að
hann færi um hann ástúðlegri
Framhald á bls. 8
ÁRVAKA Selfoss er merkileg til-
breyting á Dymbilviku, sem tveir
menn áttu upprvmalega frum-
kvæðið að, þeir Hafsteinn Þor-
valdsson, ráðsmaður á Sjúkra-
húsinu á Selfossi og Jónas Ingi-
mundarson, sem annars er kunn-
ur fyrir tillegg sitt til tónlistar-
mála þar á staðnum.
Þeir herjuðu á Guðmund Dan-
ielsson, rithöfund, sem léði þeim
Uð, svo mikið, að þeir allir sam-
an fengu aðra Selfossbúa til liðs
til að hrinda hugmyndinni i fram
kvæmd, á fundi, sem þeir boð-
uðu til. Og þar hafa lagt hönd á
plóginn hundruð manns og hver
slnn skerf í sjálfboðavinnu eftir
að dagsins önn var lokið.
Þótt það sé í óbeinium tengsl-
um, þá ber hvort tveggja, 25
ára afmæli Selfosshrepps og Ár-
vötouna upp á sama tíima og var
í gserkvöldi fyrsti oddvitinn, Sig-
uirður Óli Ólafsson, fv. alþmgis-
maður heiðraður á hátíðinni og
Waut hann að gjöf málverk a-f
honium, sem Öriygur Sigurðsson
hefur málað.
Dagskráin hófst kl. 20.15 með
því að Lúðrasveit Selfoss lék á
Tryggvatorgi, táikn Árvökunnar,
Sýningin er fjölbreytt og margir hafa lagt hönd á plógimim.
Arvaka Selfoss
Hreppsnefndin lítur á þetta framtak mjög
jákvæöum augum, segir odd-
vitinn, Óli í*. Guöbjartsson
ijós á ÖLfusárbrú voru tengdruð,
árvatoan var síðan sett í Sel'foss-
bíói. kl. 21 af formanni fram-
bvæmdanefndar.
ÓJi Þ. Guðbjartsson, odidviti
ffliutti síðan ávarp, samkór söng
uin/Iir stjóm Jónasar Ingiimiund-
ansortar, en síðan hófst söguleg
sýninig, „Bújörðin, sem varð að
borg“, en það er samfelld dag-
skrá í tali og tónum, samantekin
af Guðmundi Daníelssyni, og
Guðmundi Kriistinssyni. Flytjend
ur Leitofélag-, Lúðrasveit- og
Karlakór SeLfoss. ALmennur
söngur var og síðan Pl'uigeldasýn-
ing hjá björgu narsvei t imn i, en
síðan var dansleiitour í Selfoss-
bíói. Sýningar verða í dag opn-
aðar i Gagnfræða9kólaniiim,m. a.
mjög vönduð heimilisiðnaðarsiýn-
ing, sýningar á verzlun, þjónustu,
iðnaði, framtíðarskipulagi, slysa
vörnum og frimerkjuim, svo að
nokkuð sé nefnt. I bókasafnimu
verður bókakynnimg (höfundar
úr ÁmessýsLu), sýnimgar á miuiri-
tum úr eLnkasöfimuim Lú'tandi. að
náttúrufræði, sjósókn og fom-
muimuim, prenti og málaralist.
Kvöldvaka verður í bíóimu. —
Aðra daga verða heligisa-mikomur,
iiþróttir, skáik og fleira til skemmt
unar, en árvökunni lýkur á atnn-
an páskadag kl. 02.
Aðspurður utn þessa tilibreyt-
imgu byggðarlagsins, sagði Guð-
mundur DaníeLsson, að til'gangur-
inn væri margþætt'ur, en höfuð-
atriði mætti nefna það, að hún
yki sairmstöðu SeLfossibúa, ræktar-
semí og metnað f. h. byggðarlags
ins, ef hægt væri að virkja sem
flesta til þessa átaiks. Um leið og
Árvaka 30140518 þarf að hafa fræð
andi og hvetjandi markmið, verð
uir hún jafmframt að bera g'laðan
svip og vera góð skenmmtun, sem
mær jafint til ungra sem aldinna,
og með þessi sjónarmið i huga
hefur verið reynt að sníða tillög-
urnar um dagskrána.
Árvaka SeLfoss á að geta haift
mikið auglýsimgar- og áróðurs-
giidi út á við og þannig beint
og óbeint leitt af sér fjárhags-
legan ávLnnimg fyrir ibúa hrepps
iins almennt.
Gert er ráð fyrir að vakan
standi undir sér fjárhagsHega að
m'estu leyti, og ef hún skilar
einhverjum hagnaði, verður harnn
látinn ren-na til væmtanlegrar fé-
lagSheimilis og hótelbyg'gingar,
sem nú er í undirbúningi.
Rit upp í 300 blaðsíður hef-
ur verið gefið út í tilefni af vök-
ummi, og er þar getið filestra fyr-
irtækja á Selfossi. Hveraðili
greiðir kr. 300.00 fyrir síðurna í
hemni og sýnir þá uim leið sér að
kostnaðarlausu í Gágnifræðaskól-
amum. Þess má þó geta, að sögn
oddvitans, að tvelmiur stwfnumum
var alveg gleymt í ritirnu, en það
eru slökkvHið og leikskölinn,
hvort tvegigja hinir þörfiustu að-
i'lar.
Ein ailsherj arnefnd var starf-
anii allan tímann, en í henni áttu
sæti Hafisteinn Þorvaldsson, for-
maður, sr. Sigurður Sigurðsson,
Karl J. Eiríks, Jónas Imgim'und-
arson, frú Sigurveig Sigurðar-
dóttir, frú Brla Granz, Sigurfinn-
ur Sigurðsson og Guðmundur
Daníelisision.
Aðrar nefmdiir sem störfuðu alll-
an timamn, voru framfcvæmda-
nefnd, leiiknefnd, ritnefnd, dans-
leiikjanefnd, heimilisiðnaðar- og
skreytimgamefnd, hátíðar-, sýn-
imgar-, æSkuiýðs-, fjárhaigs- og
tómlistarnefnd.
Að lokum sagði oddvitinn, Óli
Þ. Guðbjartsson, að hjreppstféiag-
ið sem sH'kt, líti á þetta framtak
mjög jákvæðum augum, og
fimnet mér, sagði hanm, það mjög
skemimtilegt, að Árvöku Selfoss
skuK bera að á þessum tímamót-
uitn.