Morgunblaðið - 20.05.1972, Blaðsíða 24

24
MORGO.NM.AJ>!®, LAUGARDAGUR 20. MAJ 1S72
Kr«i bihn köngra,félh(»liri(i betrl
en böm fáteekKngaima? Era
fínu fötin mwlikvarrti A ein-
etaklingana, eða kannakl fettar-
tölurnar, eAa þá húsakynnin?
Koma betrl þjóðfélagaþegnar
úr höllinni en úr strætásvagn-
inum á myndinni, aem er heim-
ili fjölskyldunnar?
Er stéttaskipting ermþá ríkjandi
hjá ungu fólki?
Er atéttaakiptlng ennþá rikj
andl hjá iingu fölki ? Minnknr
lYMmrnwkja í afigum þinuni, ef
foreldrar heflinar eiru I litltl
áltii Jtjá alnieinni'ngi ? Þurfa
synirnir og dætnmar etinþá aA
gjaJda fyrir mistök foreldra
Kinna, e>ða títiir tinga fóikið á
hvert annað og vegur og met-
ur án tillita tiíl foreldra eða
heimlllaáatæðna? Kr ennþá til
sá húpur tmga fólkn, »em
fikanmuwt wín fyrlr «ð láta fé-
lagana K.já livar |«ið býr?
Hvernig er það með böm
drykkjiintanna eða nnnarrn
óSán«manna, sent hafa orðið
undir I lífsbaráttunni, t.d.
ntanna, se»n sltja I fangelsi af
eínhverjum ástæðum, Eru enn-
þá «11 foreldrar, sent banna
börnum simint rð timgang-
mt böm þessnra manna, á Jteltn
forsendiim, að sjaidan komt
dúfutingi úr I rafnseijrgi ? Ef
staðreyndtn er só, að börniim
sé efrtnjtá liegnt vegna ntlsgerða
fonsldra sinna og jiufnvel
bremnimerkt alla sina ævt, er
þá ekki tinii t.ll kominn að end-
urskoða hng sinn, og byrja
strax að vega og meta hvern
einstakiing án tillits tii for-
eldra hans?
Að undanfðtrn.u hef ég rætt
við ungt fólk á aldrimum
10—25 éra, og spurt það ftiits
ft þeasu máli. Svörin voru mis-
jöfn, en þó kom alltaf skýrt
fram, að stéttaskipticig milli
ungs fólks myndaðist heizt
millí menntaðra og ómenntaða’a
ungíinga, án tUMte til foreldra.
Ungt fólik hæklkar ekiki í ftjit
hjft félögunum, þótt það geti
þulið opp ættartöCiu sína, og
rakið hana tll helztu frammft-
manna landsiins. Aftur ft móti
getur það stórbætt ftiit eldra
fóiksins ft þvi. Það heldur sér
fast í þá skoðun, að góður og
duigöegur maður eigi aðeins góð
og duglieg böm og þannig
gangi þetta kioil af koUi. Nú
ætia ég ails ekki að vera svo
rangi&t að halda þvlí fram,, að
allt miðaldra og eldra fóik hafi
þessa skoðun á hlutunum, en
óneitanlega er hún aCgeng hjá
þvl. Þessi viðhorf virðast fara
minnkandi þvi yrngra fóilk sem
ft i hiiut, og hverfa alveg þeg-
ar Mlik er komið undir tvítngt.
Ungur menntaskóianemi tjáði
mér, að ætt og ættartölur væru
nolkikuð, sem engu málli slkipti
hjift ungu fóllki ft hans aOdri (18
ára). Það væri alveg búið að
vera sem miikilvæg lyftistöng
fyrir einstakJínginn.
15 ára stúika frft vel efnuöu
heimill leit á mig stórum augum
þegar ég spurði hana hvort
hún líiti niður ft ungt fólik, sem
byggi i lélegum húsakynnum,
eða æfti „ólheppna" föreJdra,
þ.e. floireldra, sem af einhverj-
um ftstæðum hefðu lent neðar-
lega í þjóðfélag.sst igan um.
— Hann braut...
Franihaid af bls. 23.
undanskildum hljóðfæraleik og
lagasmíð. Þetta er noikkurs
konar fornleifafræði i tónlist,
og byggist námið að mestu
leytí upp á tónlistarsögu og
ýmiss konar rannsóknum og
samanburði."
— Hversu mörg ár tekur þetta
nftm?
„Náminu er i raun og veru
aldrei lokið. Auðvitað er hægt
að taika eitthvert próf eftir viss
an tíma, en það er eins með
þessa grein og hverja aðra
rannsóknagrein, að maður verð-
ur sifellt að vera að læra.“
— Hvernig eru starfsmögu-
leikamir hér í þessari grein?
„Þeir eru vafalaust ekki
miklir. Ég hef hugsað mér að
læra á kontrabassa, þannig að
ég geti þó altént lifað af tón-
listinni. Annars er aldrei að
vita nema maður fái stöðu við
að kenna tónlistarsögu."
TÓNLISTARKENNSLA I
SKÓLUM
Tónlistarkennsla hefur lengi
verið látin sitja á haikanum í
skólakerfi okkar, og er sums
staðar algjörlega vanrækt.
Óhætt er að segja, að sú hlið
menningarinnar sé á þann hátt
vanmetin í okkar þjóðfélagi,
þótt að sumra dómi eigi hún
réttilega að skipa sama sess og
t.d. bókmenntir. Það hlýtur að
teljast vanta töluvert í mennt-
un manns, sem ekki þekkir eitt
hvað til í tónlist, þótt hann
sé jafnvel háskólagenginn.
Helga: „Já, ég er sammála
Jivi, að tónlistarlkennslu er víð
ast hvar mjög áfátt i skólum.
Það má eiginlega flolkka tón
listaruinnendur í tvo hópa. 1
öðrum hópnum eru hljóðfæra-
leikarar — Jæir sem hafa lært
tóniist að nokkru marití, — og
hins vegar eru hinir „passívu"
Hún tirúði mér íyrlr þvi, að
húm væri með stráik, sem ein-
mitt ætti mjög „óheppna" for-
eídra, og auðvitað hefði það
engin álhrif á samband þeirra.
Hann ætti ekki sök á íifhaðar-
hiáttum fore’dra sinna, en,
bætti hún við, „fi öllum bænum
segðu henni mömmu ekki frá
þvi, hún yrði alveg sinar, hún
er svo snobbuð." 1 þessu fannst
mér felast sú staðreynd, að
unga fólkSð virðíst hafa aðrar
sfeoöanir ft þessum máium en
e’dira fólikið. Önnur stúilka á
svipuðum aidri hélt þvl fram,
að auðvitað væri henni sama
hvort floreCdrar vinlkvenna
hennar væru rilklr eða fártækir,
jafnvel þótt paibbi elnhverrar
væri i fangelsi. Auðvitað
mættu foreldrar sínir þá alis
ekiki komast að þ\d. Hún sagð-
íst aldrei mundi segja nokkr-
um mannd frft þvi, ef pabbi
sinn yrði settur í fangelsi, því
að hún myndi skamimast sin, þó
að sökin væri ekki siín. En ærtli
þetta sé eikki al'tof manniegt
hlustendur. Það eru þeir, sem
koma ft hljómleika, eða hlusta
ft tónlist eftir öðrum leiðum. Að
mínu mati ætti það að vera
hllutverk skólanna, að reyna að
þroska síðarnefnda hópinn.
Það yrði gert með J«vi að
leggja rikari áherzlu á það við
kennslu, að kynna tónverk, út
skýra flutning þeirra. Með þvi
að kynna stefin á einfaldan
hátt, t.d. með því að spila þau
á pianó, og útskýra gegnum-
færsluna, hvernig unnið er úr
stefunum, má hreinlega ala
upp hlustendur."
Jón: „Fyrir mitt leyti hef ég
ekki hug á að kenna tóniist á
þann hátt, sem hún er nú við
ast kennd við skólana. Ég er
ekki þeirrar skoðunar, að þetta
svokallaða „do-re-mi-kerfi“ sé
til þess fallið að kveikja áhuga
hjá krökkum. Ég tel aftur á
móti að á fyrstu árum skóla-
göngunnar eigi að leggja meg-
ináherzluna á að láta krakk-
ana synigja, og jafnvel að
kenna þeim raddaðan söng.
Seinna á svo að byrja
að kynna fyrir þeim hljómlist,
bæði klassiska tónlist og vand-
aða dægurhljómlist. Það þarf
að bera tónlistina rétt á borð
fyrir unglingana, t.d. með Jnd
að spila fyrir þau kia.ssi.sk
verk, sem útsett eru á nútíma
hátt. T.d. hafa nú nýlega verið
gefnar út tvær plötur, sem
njóta sívaxandi vinsælda,
„Symphonies for the Seventies"
og „Mozart for the Seventies",
þar sem ldassísk verk eru út-
sett á léttan og skemmtilegan
hátt. Einmitt með þvi að spila
siíkar útsetningar tel ég, að
hægt sé að ná til unglinganna."
ÁHI GI Á KLASSÍSKKI
TÓNIJST
Hver er raunverulega áhugi
unga fólksims í dag á klassískri
tóniist?
Heflga: „Mér finnst áhugi á
klassískri tónlist hafa farið
veruiega vaxandi noeðal ungs
íóiks á undaníömum tveimur
viðhiorf tll hlutanna, tM J>eRs að
hægt sé að áfellast stúikuna?
ÖH síkömirr.iumst við oklkair fytrár
hönd okkar nánustu, for-
eldrarnir, ef stráikurimn/steip
aa /611« r i skólanum, stnákur-
inn/stelpan, ef faðirinn er
settur i fangelsi o.s.frv. Og þó
að söfltín sé oftast eins manns,
eru jafnvel tfiu manns, sem
skamma.st s:n. Svona er það
einkennilegt, en viðborfum
manna og tilfinningum verður
eklki breytt á einum degi.
Ánægju'eg vlrðist þó Jnróun-
in i íftéttaskiptingu á ís’.andi,
því að nú eru það fflestir sem
hafa tæfltífæri til mennta, svo
að lítii sem engin stéttasikipt-
ing ættá að verða hér í framrt'íð
inni. Þá ætti að hverfa sú órétt
láta stéttasikipting, sem heiftur
ríkt hér alflt of iengi og farið
hefur illa með einsta'kiinga.
Gott fóik á fiuiian rétt á að
vera viðurkenmt, þótt foreidr-
ar þess hafi ient á rangri hillu.
— Hrafnhildur VaJgarðwbVttir.
til þremur árum. Mér finnst
krakkarnir vera orðnir opnari
fyrir tónlistinni, og á það m.a.
rætur sínar að rekja til Jæirr-
ar jákvæðu þróunar, sem hef-
ur orðið í popphljómlistinni.
T.d. vil ég nefna, að & sinfóníu
tónieikum er stór hluti áheyr-
enda ungt fólk, og áhugi fyrir
skólatónleikum hefur farið
mjög vaxandi, einkum nú í vet-
ur.“
MUNUR Á KLASSÍK OG
POPPI
Kflassísk tónlist og popptón-
list hafa það sameiginiegt, að
vera byggðar upp á stefi, meló
díu, sem er gegnumgangandi
í verkinu. Orvinnslan úr me)ó-
díunum er misjafnlega viðamik
il, og yfirleitt mun meiri S þeirri
tóniist, sem iengra er þró-
uð, þ.e. klassískri tónlist. T.d.
eru mörg af verkum Bachs ekk
ert nema úrvinnsla á einhverri
litilli melódíu, enda var hann
á sinum tlma og lengi eftir það
fremur talinn í hópi stærðfræð
inga en tónsnillinga, sök-
um |>ess hve nákvæm úrvinnsl-
an á verkunum var.
Jón: „Mörg af nútíma
popplögum hafa mjög sterka og
viðamikla melódíu, sem með
kunnáttu mætti útfæra á svip-
aðan hátt og gömlu klassisku
verkin. Ég er þeirrar skoðun-
ar, að mörg þessara laga eigi
eftir að iifa um ókomna tið á
sam-a hátt og gömlu klassíslku
verkin, en til þess þarí að
vinna þau meira.
Gömiu kiassiiSiku verkin hafa
gengið í gegnum hreinsunar-
eid tímans. Frá því að þau
voru samin, hafa mörg tónverlk,
sem léiegri voru heflzt úr iest-
inni og gleymzt. Sterit-
ustu verkin hafa svo í meðíerð
fjöJda tónJistarmanna verið fág
uð og unnin.
Svo verður i framtiðinni sem
nú, að tíminn sker úr um |>að,
hvað ít góð tóntist, og sigjld,
og er þar litið hægt að hafa
áhrif á.“
Dairy
Queen
ís
Lqfargóóa og stendur vió þaó!