Morgunblaðið - 30.06.1972, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGOR 30. JÚNÍ 1972
„Ég Viktoría Smirnova
krefst
hér með frelsis
Hlnti hins álii'itajinkla bréfs fr á Viktaríii Sniimom.
Dani «iim, s«m ferðast við og
við tii Sovétrikjaniia í viðskipta
wiiMhim — na.fni luuis vifður því
af skiljamUigrii/ii ásitæðitm að
hailda letyndu — varð nýlega fyr
iar einkesuiiiogri nivnsJu í heim-
Míkn í Leningrad. Kona nakkur
kam tii hans og lét hanu fá póst-
kort, þéttskrifað á bakhiið-
tnni. Uanimn tók þessa orðsend-
ingu með sér lieini og í Ijós hef-
nr komið, að lnín <«■ sketfilegt,
mannJeigt skjat. Það birtist í
Bdtrlingske Aftemavis 2. jiiní s.l.
©g birtist hér í ísleinzkri þýð-
ingn. Þetta eir hróp nm frelsi
og ma.nnréttiiidi. Neyðívröp sem
þetta koma augsjáajnlega
ekld eingöngu frá litium hópi
sové/.kra iuennljunanna og amd-
stöðufólki stjómairfairsins. Þau
koma líka frá almcnuiingi, en
Viktoria Smirnova, vemjulcg
rússneisk hreingemingarkona, er
hér fuJltrúi þess.
Ti'l Saimeimuðu þjóðanna,
USA, frá Viktoriiu Sm.itmoiva,
stxvézlkuni borgara, Lenimgrad.
Háititwirtiu herrar.
Ef.tii' langt hié heÆ éig semt yð-
ur tvö bréf (7. og 9. jamúar
1972). Frá því i mairz fram í
jamúar 1972 var ég þögiul. Ég
reymdi að komasit út úr Sovét-
likjiuinum með eigin fyrirhöfm.
Þvá miðu.r er ég valdalaus.
Ég hef nú beðdð yður um
hjáflp i 2% ár. Því fer fjarri, að
haJdi, að þér viljið ekiki
hjáipa, en ég hef esngam vitmis-
burð um hlutdeild yðar. Ég þjá-
i»t af efasemdum og óvissu. Það
eru u.ppáha i dsa ðif e iði r MVD.
(MVD er skaimimisitöifium fyrir imn
amrikisráðumeytið, en þýðir i
raiun ag veru leymilögreglam —
immskot damsika blaðsins). Þeim
mium freikar ætia ég að haida
áfram að skrifa og biðja yðu.r
wi hjáflp. Siðimenm.tað fólk skiil-
ojht að freJsi er naoðsyn.
Fraan táJ ársdlns 1969 var ég
heft, vegma þess að ég varð að
faika táfllát tij ófuilveðja somar
Bnáms. I tuttiuigu ár hef étg bitið
á jaxiinm og þaigað og Jifað lif-
imu eims og miáúlaiust dýr.
GLK« „GEBVEIK"
1 enaí 1969 hastti ég þvi. Ég
fér á íumd frérttaii.tara blaðslms
New York Times og var strax
telkim föst af JVTVD-lherimónmum.
Það var fyrsta tiilraiuin.im til þess
að setja m.iig á „geðveikra
spítala". Ég aertlaðd að a.fhemda
ritstjóranum grein, þar sem ég
skrifaði umn hve óg'jóríegt það
væri að búa í Sovétrilkjiu.num
fólki, se<m vill skapa með vtinmu
simmd Uíikamnlegri og andiegri).
Ég færðd framn rök á þenman
hátt: í blöðuniumn Pravda og Iz-
vestija birtast greinar stkirifaðar
af Bandaríikjamönm.um, þar sem
Bandarílkjastjórn er gaigmrýmd.
Hivers vegna 6kytldd ég þá ek'ki
geta gagmrýmt Sovétstjórmina lit
iile.ga í bandarísku bflaði. Ég
var auðvittað ekki svo virtlaus,
að skilja ekki, að strax yrði ver
ið á höttumium eftir mér. Ég
vissi, að him „frjáflsa" komrnún-
isrtastjtóirm he.gtniir vætgðarlaust
fyrir svona laigað. Em ég ákvað
að hef ja baráittu mdma fyrjr ftrels
inu. Ég er bytrjuð á hemmi
og mun halda áfram.
Herrar mínitr. Ég skrifa yðiu.r
að nýjtu á ferðamamnaíkort: Það
er fyligzt ræfkilega með mér.
Hvert bréf, sem ég skriía y(kk-
ur, feluir í sér hættu um að ég
fái vist meðal krómistkra geð-
sjúldinga. Sovézku yíirvöldin
sjást etk'ki fyrir. Þau setja fóO.k
á ,,geðvei'kra.spítaia“ fyrir hvaða
smámiuni sem er, fyrir hivert
frjál.st orð, sem vera sikai. Ég
veitt ekki h/ve lengi ég verð
frjálts.
Ég bið yðuir eran. eimu simrnd að
koma mótmiæilum mámium á fram-
færi við Sovétstjótrmima.
1. 1 Sovétrústsflandi hefur eng-
imm þekkim.gu á manmréttindayf-
irlýsimigummi. Eitntök atf hemmi
etru eimtgönigiu ]átdn í té algerlega
„áreiðamlegu" fóJtki. Sovétrikiin
stungtu upp á yíirlýsimigu þess-
ari og skrifiuðtu utnddr hama. En
húm (stjórm oikkar) færir aðeims
borgurum í vestri mammirétitind-
in. Að krefjast JYelsis er — frá
sjónanmiðd stjórmar okkar — eitt
hvað, sem aðeims þeir, sem
„ikveljast við kapitalismanm"
geta gert. Aldrei er rrtilninzt orðd
á þá, sem kveljast (raumveru-
lega kveljast) við komim'únism-
amm.
Ég krefst þess, að þetta sikjal
míns“
verði gert opimbert oig því
tryggð miikii útbreiðsia. Sérhiver
borgari í Sovétríikjiumum á að
hafa aðgamig að mammréttimdayf-
irilýsimgummi tdfl að k.ymna sér
hama náið.
2. Ég, Viiktoria Sergiejtevina
Smirmiova, krefst , frelsis fyr-
ir sj'álfa máig á grundvelli þess-
arar yfiriýsimgar.
Ég þarfnasf skapandi vimnu,
fæð*s og kiæða. Ég vil ekki leng
ur taka mér gólfklút og fötu i
hönd. Nota á hvern mamm, þar
eem hann gerir rrxest gagm. Starf
hreingernin.gakonunnar má
líka gera að skapandi starfi.
Gera má sérstakan út'búmað til
þess (í irnmuim hiuga er hann
þegar í garngi, ég á skissur,
vimmiuiteiloiimigar). Bn mállið er
það, að ókleift er að koma þeim
áfram til hærra settra aðila. Að
gera það með eiigin starfi er
sömtuleiðds ekki hægt, það eru
ekki til neimdr einkaverzilumar-
menm. Að gera það í laiumii er
áhættusamt, það er auðvelt að
saka manm um að brjóta lögim.
Því verða hreimgermingakonur
okkar að gamga um með fötu og
klút eims og á 17. öCd.
Ég hef efckert á möti starfi
hreingemimgakonummar. En ég
er á móti huiganslæviniguinmi, fior
lierðimigunni, menmim garieyisdmiu..
I ÁTT TIL STEINALDAR
Herrar mimir. Ég vii búa með
siðtmemmtuðu fólki. Sovétsfjórm-
im, himdrar memmingarvöxt lands
ims. 1 Savétrússflamdi er hvorki
tjámimgar-, prent-, né funda-
frelsi. Ef aðeims 5—7 mamms hitt
asf á katftfifhúsd og byrja að tala
hátt saman kemiur strax lög-
regilutþjónn og byrjar að njósna
í gremmd við þá sem emu. að tala
saman.
Sem borgari I Sovétríkjumum
er ég ræmd néttimuim til að fllytj-
asf úr landi. 99 prósent í'búanna
hafa emga hugmynd um að sflik-
u.r réittur sé til. Og ef eimhver er
svo heppimm að komast úr þessu
fangelsi, sem land ók'kar er, þá
er hrópað á efitir honum:
„Komdtu ekki aftur, við ieyfum
það ekki, burt.“
— Að þekkja heiminm, að ferð
ast, auðgar miamnimm. Sovézkir
borgarar ferðast ekki. Við höf-
um ekki fre’si til þess og ekki
penimga. Ef sovézkum borgara
er loks hieypt úr landi verður
nauðsynlega að halda eftir gfisl-
um (börnum, æittimgjium). Lamd-
ið stefmir aftu.r á bak, niðiur á
við, í átt að steinölddnni, eða aflla
vega að lémsski'pulagstiman-
um. Óttinrn, og iygdn ráða Jífi
okkar.
HRÆSNARINN VÐAR,
BRE.SJNEV
Bres'jmev. Ég krefist á ný:
Freflsis. Frelsis i krafti mannrétt-
indayfirlýsingamimnar, í krafti 8.
marz. Á hverju ári, líka í ár,
þegar þér 8. marz ótskið sovézk-
um konium tiC hamimigju með dag
frelisisims hræsnið þér og stjórn
yðar. Sýnið þá fram á þessi nértt-
imdd kvenna: Gef mér frelsi mitt
á n.ý. Ég vi'l fá hima guðsgefmu
eigm mína til baka frá yður, böð-
ulí, harðstjóri, íasdfeti.
Ég hiugsa mijlög otft um Rúss
lamd. Hvers vegma var þessd
ógiæfa lögið á herðar Rússlandi:
Þessi marx-Jemdnismi, þessi
falska kommúmistakenniimg um
mannlega velferð?
Það getiua* ektó hvaða eldlhús-
stúlka sem er stjórnað riki. Húm
getu.r það ekki án undirbúm irnigs,
húm verður að læra. Bn þér, þér
sjáiífur, viCjið ekkert Jiæra.
Bg roðna fynir \-ðar hönd, þegar
þér lesið kveðjur yðar upp af
blaði á fJuigvelilinuim eða vdð við
hafnarmiáltiðir. Þér ættiuð að
skammast yðar.
Bresjmev. Frelsi ekki aðeims
fyrir negra og litað fóllk. Frelsi
ekk.i aðeims fyr.ir mótsföðumenn
kapitalismams. Gef líka frelsi
með somu S’kifjyrðum þeim, sem
eru líitiflilækkaðdr og svivirt-
ír undtr bölivu.n kommúmdsm<ams.
Bresjmev. Þér viflduð ekki
leyfa mér að fara vegna sovézbs
riikisborgaranéttar mdms. Þér
neituðuð mér um ' þessa
„flieið. Fyrir þessa leið hefðiuð
þér femgdð mjög liátt gjaJd til
rikisims : 500 rúbiur.
Núma (bráitt, mjög brátt) skufl
uð þér verða að fá mér freJsi
það, sem þér fliafið stolið. Þér fá-
ið ekkert gjaJd fyrir það. Ég
hreínsa miig atf því að bera himm
svívirðiflega titifl „sovézkur borg
ari“, titdl, sem er gegnisýnður lyg
um og ótta, svengd og atviinmu-
leysi, margbö.vuð svívirðdfleg láit
illfaíkikuin.
Ég viá fyrir aflila muni verða
borgari í hdmum firjádsa heiirhi.
Verið þér böl.vaðir, Bresjnev.
V. Simrinova,
(aitivCmnuJaus)
Um aukningu
humarveiða
1 grein, sem birtdst i Momgun
Waðimiu himm 15. júaní, er her
beirtið „Auknimg humarveiða",
bedmir Ráíkharð Jónsson fram-
toveemdastjöri mokkrum spurn-
imigum táa min persómulega og
bdðst svara. Spurmingar Rík-
harðs framflcvæmdastjióra enu
eifltiirfaraindá:
1. „Ert' það rétit, að þeir fiski-
flræðimigar stofmunarimmar (þ.
e. Hatfranmsóltnastofnunarmn
ar), sem við humarranmsólkm-
ir fliafa femigizrt,, hatfi talið að
stotfminn við Suðuriamd væri
iuHmýttiur með þeirri sókm,
sem i hanm hefur verið fram
tiíl ársinis í ár?“
Svar: Já, þetta er rértt. Þegar
árið 1968 bem.ti Hrafmkeflfl Eiriks
Bom fiskifræðimgur á þetta í
akýrsCu til Sjávarútvegsráðu-
neytisims og eimkum taldi hamn
ásrtanidið uggvekjamdd á miðun-
i*m i Faxatflóa, við Reykjanes og
við Vestmanmaeyjar. Á árinu
1967 imimwkaðii humaraffl'imio um
21% frá árimu áður, þróitt fyrir
um 16% aukminigu í sókm á sama
tíma, en árin 1969 og 1970 juk-
ust aflabrögðim vegmia' siterikra
árgamga. 1 8. tbl. „Ægis“ frá 1.
maí 1971 ritar Hrafmkelfl um
humarveiðamar og ástanid
stofmsins og segir þar m.a.:
„Fullyrða mó, að humarstofninn
við Island sé fuillmýttur — við
erum ekki lengur að saxa smáitt
og smátt á nær ónýttan stofn
eins og á fyrstu árum veiðanma.
StyrkJeiki nýrra veiðibærra ár-
gamga mum því að mestu ráða
afflabrógóum í framtíðimmd, ám til
iits tifl gætfta, ástamds sjávar og
fleiri atriða, sem aWfaf skipta
máli. Bf svo er sem viröist, að
þeir árgamigar, sem ráðdð hafa
mestu um atflabrögð siðastldðin
tivö ár, séu mjög sterkir, kamn
að vera, að þedr geti haldið
uppi svipuðum affla á togtiima
áfram á vertiðinmi 1971. Atftur á
móti hatfa niðuir.sföður fyrri ára
oflt sýn.t, að ef hiumajveiiðá og
sókn á vissum svæðum er mjöig
mikil eitt árið, verður gjarnam
nóklku r samidrártitiur á sömiu svæð
um árið á eftir. Bngumi dyilst,
að sókmin er viða otf mikifl, eins
og vel sést á því smælW, sem
upp fæst á mörgum veiðisvœð-
um. þar sem áður fiékkst góður
humar. Með síaukinmd sókn á
borð við þá, sem verið hefiur, á
meðalstærðdm emin eftir að
mimmka, em lokatakmarkið má
þó ati.s ekki verða veiðar á eim-
tómium „pöddukvikindium" eins
og nú er viða hjá náigrannaþjóð
um okkar.“
í Jok þessarar greimar sinmar
gerir Hrafnkeil það að tiliögu
sirani, að flu'Utrúar hinna ýmsu
aðdla, sem hifluit eigi að máfli,
kanrni samei.gimflega „rótrtæflíar
friðamir, t.d. iokun vissra veiði-
sivæða um tíma, þar sem vitað
er að humarinm er sérstaklega
smár“, eða aðrar ráðstafanir,
sem að gagni kæmu. Því miðiur
hlutu tiJlögur Hrafnkels engar
undirtektir.
2. „Er það að tiflmæCum Haf-
rann.sóknaistofnunarinnar eða
með fullú samþykki hewnar
að MXkini.n er stóraukin i ár?“
Svar: Aukming sóflcnarimnar í
ár er eflcki að t'iflimæium fisiki-
fræðimga. Þegar árið 1968 Ja<gð-
is»t Hrafinflcedl Biríksisom fiski -
fræðimgur, sem annast humar-
ranmsóiknir ókkar, gegm tdflkomu
stónra báita i humarveiðarmar,
og lagðd harnn þá strax til, „að
120 tonina stærðarfakmör'k verði
sett á leturhumarbáta.“ Þær tifl-
lögur hans náðu heldiur ekki
fram að gamga.
3. „Hatfa flwrnið fram ný atriði
i máli þessu, sem sitoifnumdn tel-
orr að réttlæti þessa aukninigu
(aulíin fískigengd, ný mið eða
annað)?“
Svar: Nei, ekki fáum við séð
það, þótt aðrir aðilair kummi að
vera á öðru máli.
Að flokurn Jamgar mig að
benda á í þessu sambamidi að
Haflrammisókmastafnunin er lög-
um saffmkvæmt aðeims ráðgef-
amdd sfofmun, ám valds og þarf
t.d. ékki að leita áflits liennar er
teknar eru ákvarðamir um botn
vörpuveiðar í islenzkri land-
helgi.
1 þvií máili, sem hér im ræðir,
er þó vert að bemida á, að þar
sem sumarsíldvieiðar eru nú eng
ar orðnar hér vcð iamd, var mik
ifll fjöldi bátfa, sem þurfiti að
hasfla sér nýjan, vöflll í vor, og
va.rð þá mörgum starsýnit á hum
arvedðarmar sem flausm' vandans.
Eitrt atf vamdaffmáCum humar-
veiðianna — auk sókmarimmar
sjáflrfrar er það, flwe erfdtrt Jief
ur reynzt að flá sjóimenin og
vinmisiiiustöðvar í Jandi til að
fara efitir þeim reglium sem sett
ar eru. Það vei'óur að gera þá
kröflu tdfl þeirra manna, se«n
njóta þess að fá að nýta verð-
mæti landhefliginnar, að þeir
virði þær regflur til vermdiumar,
sem í gildi eru. Það er m.a. fbr-
senda þess að um sflcymsamlega
nýtimgu verðmætanma sé að
ræða, sem Ríkharð Jónssom legg
ur sivo rétitilega átherzílu á í
grein simmi.
Ingvair HaHgrimsison.
— Ég vil
Framhald af bls. 5.
starnfa í flokknum, styðja hann
og kjósa. Það væri hins vegar
mjög forviitniiegt, ef einhverjir
skýrslutfróðir memn vildu upp-
lýsa um fjödda stórlaxa I núver-
andi stjómarflókk'Um. Mér er
ekki gmunlaust, að þar hahist líf
ið á, samahborið við Sjáfltfstæðis
ffo/kk.
Ég viil að Jokuim sfkora á al-
menning, að veita Sjáfl.fetæðis-
flofltiknum öflugan stuðning; að-.
eints stóraukim áíhrif hans geta
bundið enda á óhófe- og óheilla-
þróun núverandi rikissf jómar.
Ingjaldur Tómaason.