Morgunblaðið - 05.12.1972, Qupperneq 30

30
MORGUfNKLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMRER 1972
Hagall- ný framleiðsla
Grínmr við tvær mynda sinna.
Grímur Steindórsson
með málverkasýningu
NÝLEGA var byrjað að íram-
leiða handþrykktar vörur hér á
landi undir vörumerkinu Hagail,
seirn er heitið á fomrúniinni H,
sem einnig var oft kölluð töfra-
rún. Nú þegar er komið á mark
aðinn dagatal 1973, sem þrykkt
er á bómrullarefni í tveimur iit-
— Bókmenntir
Framhald af bls. 17
hliutimin byggjst á frásögn rit-
höfuindaj'ins og blað&kom/ummiair
Maureemar Wesitan (Hamimoind
Immies í kvengervi), sem semd er
frá blaði ledkliistargaigmirýoamdams
táJ að kamma hvarf hams.
Leiklist ketmur lilka við sögu i
miýjustu bók Ai.istairs MacLeams
Bjamnarey. Kviikmymdaleiðamgur
'eir á leið til Bjlarmareyjar með
slkipinu Morgumrósimmá. Óhugmam-
legir atburðir fara að gerast um
barð, emda er ljóst að morðingi
hetfur búið uan siig í sikipimiu. Em
tiilgamigur leiðamigursims er í
raumimmá efcki sá að kvikimymda,
heidur er verið að sækjast eftir
guUi, se*n geymt er í eyrani og
íléttast þá masástar og seinmi
hedimisstyrjöld imm í máJSð. Að vom-
uim er heimsstyrjöldim og afleið-
inigar hemrnar söguefmá, sem emda-
Ilaiust er hægt að notast við.
AJistaár MacLeam er kummur
fýrir stríðssögur sámar, nægir að
mefnia hima ævintýnalegu Armar-
borg í því samibamdi.
Alistair MlacLeam og Hammomd
Jnmies semja sögur fyrir stóran
lesendahóp, sem hefur þörf fyrir
æsamdi ieistinarefmi. Nýjustu bæk-
ur þedmna á ísQenzku: Bjarmarey
og Kafbátahieilllrimm úppfylla öll
sflriiliyrði, sem gilda um slikar
bækur. Hammond Immes leitast
við að hafa sögur sinar tmivérð-
ugar, Aiistair MacLeam er aftur
á móti á kafi í heimi ævimtýra
og furðulegma atburða. Mér þyk-
ir sá síðannefndi yfirleitt
rfkemimtiiegiri, em um þá báða má
segja, að það er gamam að kymm-
ast söguefmum þeirna og frá-
gagmartækmíL Engum held ég að
leiðist samfyi,gdim með þeim.
um og jóladúkur, þrykktur á
bómullarefni i 3 litum.
Von er á fleiri vörum bráð-
lega.
Mjólkin
lækkar
MJÓLK hefur nú verið lækkuð
um 2 krónur iítrinn. Samkvæmt
upplýsingum sem Morgunblaðið
aflaði sér hjá Framleiðsluráði
landbúnaðarins verður verð til
bænda óbreytt, og verður iækk-
unin með þvi móti að niður-
greiðslan hækkar um 2 krónur
á lítra. Verð á öðrum mjólkur-
vörum breytist ekki.
— Dómari
Framhald af bls. 14
um af áihuga og dugmaði, hefur
nokkuð borið á því, að skart hafi
á samræmimigu í aðigerðum.
Samstarfsmiefmd siú, sem dóms-
máiairáðiherra skiipaði í marz
1972 og hefur það hlutverk að
samræma og stjórma aðgerðum
af rílkisvialxisims háifu í málefn-
um vairðamdi ávama- og fikniefmi,
sendi dómis- og kirkjumiáJatráðu-
mieytirau tiUögur um aðgerðdr í
þessium málum með bnéfi, daga
15. ágúst 1972, þar sem þess er
farið á ledt, að ráðuneytið beiti
sér fyrir þvi, að skipaður verði
sérstaikur umboðsdómari, er liafi
með hömdum rammsóðm mála
varðamdi brot é iöggjöf um
ávama- og fíkmiefini. Bréf mefmdar
inmiar er premtiað sem fylgiskjtal
með frumvarpi þessiu.
Efldd þóttu öruggar lagaheim-
ildir fyrir þvi að stkipa umiboðs-
dómana tiJ að fara með mál
þessi. Br þvd lagt til í frumvarp-
imu, að skipaður verði sénstakur
dómiari tiJ að fara með þessi mál,
og að Jiamm geti haJdið dómþdng,
hvtar sem er á lamdimu."
Enska
knatt-
spyrnan
Únslit í eusku 1. deildámmd urðu
þessi í leikjumum á laugardag-
immb.
Ainsemall — Leeds 2-1 (1)
Coventry — Eventom 1-0 (1)
C. Palace — Sheftf. Utd. fmestað
Leicester — W.B.A. 3-1 (1)
Ldverpoofl — Birmimigham 4-3 (1)
Mamch. City — Ipswidh 1-1 (x)
Narwich — Mamch. Utd 0-2 (2)
Southamptan — Tottenh. 1-1 (x)
Stoke — Ghelsea 1-1 (x)
West Ham — Newcastle 1-1 (x)
Woflves — Derby 1-2 (2)
Sundeiriamd — Burmley 0-1 (2)
SaJa getraumaiseðla eykist ismátt
ag simátt ag mú seldust 46.400 seði
ar. SaJam á isama tíma i fyrna
var þó mum meiri oig fyirir má-
kvæmllega eimu áni var sett met í
isöflu getnauinaiseðlla á ísiandi, þá
sefldust hvorid meima mé mimma
en 64.000 seðdar.
Fjórir seðGar fumdust með 10
réítum ag tfá eiigemdur þeinna
101.500 krómur hver, þvi emgiran
seðáJa fammsit með 11 réttum, eða
öMum. 78 seðlar fundust með 9
réttum og eigemdur þeimna fá
2200 í simm hdut.
FRAM
AÐALFUNDUR Handkmattleiks-
deildar Fram verður haldinn að
Hótei Esju fimmtudaginn 7. des-
ember og heíist klukkan 20.30
Fundarefni: VenjuJeg aðaifumd-
arstörf. — Stjómin.
í KVÖLD, þriðjudagskvöld kl. 8
heifst bókakynning í Norræna
húsinu, og verða kynntar iim 60
bækur, sem nýkomnar eni út á
Norðiirlöndum. Bækumar sem
eru í eigu bókasafns Nonræna
hússins, hafa norrænu sendikenn
ararnir við Háskóla tslands valið
og munu þeir annast kynning-
una. Sagt 'verður frá höfundum
bóka.nna og efni þeirra rakið i
stnttu máli.
Næstu viku munu bækurnar
verða til sýnis á safninn, en út-
lán þeirra hefst væntaniega á
mánudaginn kemur.
Frá Noregi verða kynntar 15
bækur, 17 bækur frá Svíþjóð, 11
bækur frá Danmörku og 16 bæk-
ur frá Finnlandi.
Bókasafn Norræma hússins var
stofmað í sept. 1969 og eru nú um
12000 bækur I eigu safnsins,
GRÍMUR M. Steindórsson hefur
opnað málverkasýningu að Laug-
arvegi 21. Á sýningunni eru 60
olíumyndir frá siðustu árnm.
Grímur stundaði nám í tvo
vetur hjá frístundamálurum og
var Kjartan Guðjónsson aðal-
skáidsögur, bækur um þjóðifé-
lagsJeg og félagsleg e’fni.
Höfðing-
leggjöf til
Neskirkju
KAUPSÝSLUMAÐUR einn gaí
Neskirkju um það Jeyti, sem ég
var að heettia störfum, kr. 25000.00
í þakkJætisskymi vegna þess að
börn hans voru fermd þar og
gitft.
Fyrir þessa höfðinglegu gjötf
þakka ég þessum tryigiga vini
miínum, þakka honuim margra
ára vináttu ag óska honum fyrir
hönd Nessatfnaðar allra heilla.
Jón Thorarensen.
kennari hans, en einnig var hann
einn vetur hjá Ásmundi Sveins-
syni, myndhöggvara. Grimur hef
ur kynnt sér myndlist í Evrópu
og Bandaríkjunum og stundað
þar frekara nám. Síðustu árin
hefur hann notið leiðsagnar Vet
urliða Gunnarssonar.
Sýning Grims stendur til 10.
des. og er opin frá kl. 12—22,
nema sunnudaga frá kl. 14—22.
Valfrelsis-
fundur
VALFRELSI, hugsjónahreyfing
áhugafólks um bætta lýðræðis-
hætti, heldur opinberan fund að
Hótel Borg n.k. fimmtudag og
hefst hann kJ. 8.30 e.h.
Umræðuefni fundarins er: 1)
Eiga hinir kjörnu fulltrúar á Al-
þingi og í bæjar- og sveitarstjóm
um að vera kosnir í persónu-
bundnum kosningum? 2) Er æski
legt að löggjöf um þjóðarat-
kvæðagreiðslu verði sett í þeim
tilgangi, að almennum kjósend-
um verði gert auðvelt að hafa
bein áhrif á ákvarðanatöku í
mikilvægum málum? og 3) Er
æskilegt að forsætisráðherrann
verði þjóðkjörinn (þ. e. kosinn
beint í almennum kosningum) ?
öllum alþingismönnum hefur
verið sent bréf, þar sem þeim er
boðin þátttaka í fundinum, sem
einnig er öllum opinn, til um-
ræðna og fyrirspurna
Norræn bóka-
kynning í kvöld
— Stokkhólms-
bréf
Framhald af bls. 16
ur helzt grafið undan þjóð-
félagsbákninu.
Það var þessi hugmynd
Netjajevs sem Lenin hreifst
af og notfærði sér sjálfur.
Segja má að Stalin hafi not-
fært sér aðra af kenningum
Netjajevs — að, þeir sem
kæmu byltingunni af stað,
væru aðeins verkfæri sem síð
ar yrði að ryðja úr vegi, þvi
þeir væru ófærir um að
byggja upp hið nýja þjóðfé-
lag: Þessir menn geta
aðeins brotið niður hið
gamla, en ekki byggt upp
hið nýja þjóðfélag. önn-
ur not hefur byltingin ekki
af þeim.
1870 setti Netjajev á svið
hugmyndafræðilega aftöku á
stúdent við landbúnaðarhá-
skólann í Moskvu. Stúdent-
ar í landbúnaðarvísindum
voru í hópi þeirra er stóðu
lengst til vinstri, þó að slikt
kunni að hljóma ótrúlega i
dag. Fórnarlamb Netjajevs,
stúdent að nafni Ivanov (Dos-
tojevskij kallar hann Satov
í skáldsögu sinni) hafði neit
að að dreifa flugritum,
vegna þess að hann sætti sig
ekki við innihald þeirra.
Netjajev boðaði þá nokkra
af fylgifiskum sínum til
fundar, þar sem þeir kyrktu
Ivanov fyrir svik við hug-
myndafræði byltingarinnar.
Lögreglunni tókst fljót-
lega að fletta ofan af morð-
inu og leysti upp hópinn.
Mánuðum saman voru frá-
sagnirnar af glæpnum for-
síðufréttir dagblaðanna í
Rússlandi og víðar í Evrópu.
Rússnesku hermdarverka-
mennirnir urðu frægir um
alla álfuna á árunum 1870—-
71.
Á sama tíma skrifaði Dosto
jevskij skáldsöguna „Hinir
helteknu" þar sem hann
ræðst af heift á trú-
blindingja byltingarinnar.
Hina helteknu kennisetninga
menn, sem eru alltaf tH á öll
um tímum Þeir stóðu fyrir
galdrabrennum á miðöldum í
nafni guðs, en fremja morð í
dag í nafni byltingarinnar.
Netjajev var tekinn fast-
ur og lokaður inni i Peter
Paulfangelsinu í St. Péturs-
borg, þar sem hann lézt tíu
árum síðar.
Þó að Lenín dáðist af Netja
jev sem framkvæmdamanni —
manni sem framkvæmdi bylt-
ingu, en talaði ekki út í hið
óendanlega — er Netjajev
ekki í hávegum hafður
í Rússlandi í dag. Bent er á
að Marx hafi kallað kenning
ar hans „borgaralegt siðleysi
sem hafi þróazt í absúrd
vitleysu". Hins vegar hafa
rússneskir kommúnistar tek-
ið Dostojevskij upp á arma
sína og segja að gagnrýni
hans hafi verið fullkomlega
réttlætanleg. Skáldsaga hans
„Illir andar“ sem var lengi
bönnuð í Sovétríkjunum, nýt
ur nú hylli þar, sem frábær
ádeila á kvasísósialismann.
1 dag eru skáldverk
Dostojevskijs í náðinni
í Sovét, en Netjajev er út-
skúfaður. Hugmyndir hans
liggja þó enn til grundvall-
ar öfga- og ofbeldishópum
vinstrimanna um allan heim.
„Rauði herinn" i Japan, sem
fjallað verður um í næstu
grein, byggir meðal annars
starfsemi sína á kenningum
Netjajevs og þeim hugmynd-
um sem þær hafa fætt af sér.
I