Morgunblaðið - 16.01.1973, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 16.01.1973, Blaðsíða 20
20 jAöröwnbjlaðœÐ, Í&M&MXM '1973* — undir læknishendi Sterkur vin-dur þýlur yfir sléttuna. Loítstrsumur allt að þrjátíu hnútar, IjoftJInan frá Winnipeg norður til Swam Eiv- er — Svanafljöts — er 240 míl- ur en landleiðin 320 milur. Björn læknir Jónsson «r þungt þenkjandi, þött ekki tiindri það hvatieik hans í máli eða hneyf- ingum. En á þessum morgni, síð asta dag ágústmánaðar 1972 þarf hann að taka um það ákvÖTðun hvora reáflSna skuli velja norður þangað. En við Svanafljöt er heimili hans og kf ■ k ni s umdæm i. Ef læknirinn væri einn á ferð mundi hann sjálfsagt kasra sig kollóttan um erfiða strauma <og leggja á loftins vegu. En nú hef ur hann boðið til ferðar með sér hjónunum Maríu og Páli Hall- grímssyni HaUsson ásamt mér undirrituðum svo flugvélin verð ur fullsetin og flugtakið í rnót- vindi þá talsvert erfiðara en ella mundi. Ekki gerum við f arþegar hans þó neina tilraun til að hafa áhrif á það hvemig ferðlnui skuli háttað, Marla og Páll eru öllum staðháttum kunnug og vita því hvers er von, esn <ég skynja aðeims endalausa við- áttu siéltunnar og veit, að >a<nn hana Hggja tíl aiira átta wgÍT svo góðir, að heisna eru foeir naumast tíi neraia í drajainm- | irtekt -v»B BniffiS swo mikilvirkra i tækja. AfhwBa ffMnnnm við gegmum j smáJweii, þaffi er ;æð segja smá- i bæi, það er að segja smábæi á i máli Kanadabúans. — Li-klega þó sunnir með allt að tím þús- j und fbúa — ef tfl vill meira. 1 j úfjaðTÍ eirrs hæjarins — Glad- s’t'one — Fönutm við fram hjá skógarrjóðrL iÞar stendur fal- legt hús, og við hliðið, sem að j bratrfimfi snýr skiTfi, sem á er j Teffrað „Gofft Kff“. ’Þama býr teetafir af íslenzfeu bergi brot- ,j imn Kjartan Johns'om, nú nokk- mð vSáS aJldwr. SamihiliSa feeknis- starfdmaa gtífur iaanm sig að bús- umsváf'uni, einku.m hrassarækt. Nafngift sú, sem læknirinn hef- ur valið heimili sinu, virðist benda til þess, að þar sé tovsorki angrnr aaé vansæld inn- «n veggja. t>egar við höf.mm farið nær 200 nailur, þó með viðkomu til að sjá borgið þörfum manns og maga, staðnæmíumst við í fal- iegum hæ við Clear Lake. Nú hefur landið breyfft um svip, skógi vaxnar margbreytilegar j harfSiir,, græmir,, gimllmr <(sg brúnir : atorar og valhn„ 3Bemn speglar j biáinma himáiiMims. ÍEter <ar aðeins :[ ibáíiið á sunmrm. Við skwðŒmim cfflfiirteSKtarvert jsaffln, sem sttsnðseltlt «sr í bjálka- hfci á hæð Aaaimimiit firá vatninu. Eyþór ísfeld, kona hans Ingi hjörg og móðir hans Halldóra ísfeld. heimi þeirra, sem taídir eru standa fjarst veruleikanum. Þegar ég lít til lofts virðist mér það bjart og blátt, en byígjuhreyfingar þess kunna að vera allt aðrar en þær, sem leika um lindir himins yfir minu heimalandi. Og svo er ferðin afráðin, Bjöm ætlar að skilja flugvél sina eftir i Winnipeg og fá sett í hana nýtt útvarp og núðunar- tæki, en við förum svo iandkúð- ina í blfreiS þeirra hjóna, Marím og Páls. Mín bíður ævintýri — ennþá eitt — hér í þessu gróðursæla, smnarhlýja landi. Björn læknir situr við stýrið og við hin höf- um komið okkur notalega fyrir I þessu þægilega farartækL Þrátff fyrir það, að í au-gurn eyj- arskeggjans sé leiðin um götur borgarinnar ótrúlega löng er hún þó brátt að baki og viS þjótum norður sléttuna með a. m.k. 70 mílna hraða. Báðuim meg in brautarinnar blasa við akr- ar, ýmist nýslegnir eða með því nær fullþroskuðu korni. Það er ævintýri líkast að sjá þessa miklu víðáttu, fulJunnin nyffja- lönd mílu eftir mílu. Hvergi sfcógliausan blett vaxinn viiiíunm gróðri. Sums staðar er fólk við vinnu, eða öllu heidur vélar, jþví mannkindin er svo fyrirferð lartíttl, að hún vekur tæpasff eft- Þar gefur að líta kort og margs konar uppdrætti, sem sýna myndun sléfftunnar miiMu og ibæOamna sem ber 'öriilfi'ð yfir fiatne'skjMna ®g hér Ikallast fjöll, Við heima mmnduim ekki kalla þá nafngift eðlilega, en þfráfft fyrLr það gefa þesar hæða hryggir landinu svip og nær- myndin er mjög fögur. Auk jnessara mnerMiegra laimda biréfa eraa þanna sett upp sýmás- horn af veiðidýrum skógar og vatna. Eftir að hafa dvalizt þarna góða ■sffu'nd, ökum vffð yfir hæð- irnar og út á sléttuna í átt til Andafjalla, sem Tiggja sunnan við Swan River dalinn eða Álft- áirdal, eins og hann er nefndur í vestur-islenzkrá lamdináinn'SsœgiuL Þegar tilbreyfingarleys'i slétt- iminnar mætir augunum, síga aiugnalokin smœggvast «g KSraum gyðjan þýtur i sjónhending langt austur um úthaf í svo öiíkt umhverfi, að það þarf svip sffund ffil að' átffa sig aftur á sneruleifcaiiMiim. Eitt af því, sem öðru fremur vtefcuur afiiiy gli, þegar •e-kið er 5 gegnum hin fjölmörgu þorj) og bæi, eru hinar stóru kornhlöð uur -og maröirgaa idrkiimr. 1 .kom- hlöðumiUim «• mgDpsíkieiraji geymd, þamjgaið tfil Baenmi veirðiiiur ko-mið á m'ajrikaið, .og á sJéfftiminuni er akur- yrkjja ag grigsairgefct höf uðat- vinnuvegur. 1 þessu landi er engiín þjóð- kirkja, en mörg trúfélög og söfnuðir. Flestir munu þó telja sig tilbiðja sama guð, en ekki eru allir á eitt sáttir um það, hvernig honum skuli loffning sýnd, þar fer hwert trúfélag sína götu og stendur straum af þeim kostmaði, sem 011061051311 hefur í för með sér. Þar af koma hin mörgu g>uðsmusterl. T.d. bær inn Swan River telur mllll fjög- ur og fimm þúsund itoiia. Þar eru um tuttugu kirkjur. Kom ég 1 þar í fcirkjaii,, sem gengið var með sarmskotadiskimn milli kirkjugesta að iokinni messu- gjörð. EkM ffél mér þetta í geð og uni betur þeirri skipan þess- ara mála, sem við höfum heíma. Swan River dalur eða Álffltár- daiur er geysimikil slétta rnilli Andafjafla <I>uck Mo'unffalns) og Bi®ddlg!au!ffahcT'-ða < Ponempá'ne Hills), sem eru aðeins aflíðandi hæðir upp ffrá ímeginsléttunni. Fyrir botni dalsins er Þramti- fjall en sunnan til við miðjan iágdalinn bung<uimynduð alda „Fjallið eina“. Sagt er, að ffyir á tímusn hafi eimhver átrúnaður Indiána verið bundáinm þes-sum hæðura. Sá áifcrúinaður þeirra hef ur vafala.ust horfið eða fallið í gleymsku eftir að þeir kynwt- u&t hvíta manninum og urðu fórnardýr ágengni hans og villi- mennsku. Ennþá er þó talsvert um Indíána á þessiutm slóðuœn, en j þeir eru ekki lengur herská nátt úrubörn, sem ákalla arndann mikla eða signa sig i átt til Fjallisins eina. Alltof margir þeirra eru nú værukærir öl- þambarar, sann iifa á fram- j færslu rikisims og fá þannig j goldinn skattinn al landi feðra [ sinna. Ftestdr þeir Imdááinar sem i lifa utan sinna afmörkuðu svæða, mmra vera kynblend- in*gar hvítra mauna „brítar". Björn Jónsson, læknir í Swan Kiver og kona hans fris. Uvort Islendingar eiga mikinn þátt í þeiirri kynblöndun veit óg ekki. En sagt er að upphaflega j hafi það verið karlmennirnir, I .sem fengu til fylgílags við sig | Indíámastúlkur, Mtt tiltölulega j sjaldgæft að hvit kona gengi með Indíána. Á þessu hef ég 1 heyrt þá skýringu, að Indíána- j konur hafi verið hjartahlýjar og eftirlátssamar maka sínum. Við kiomuan hejm til Björns læknís í Swan Ríver klukkan j sex síðdegis.. Þar tók á móti okkur kona hans íris. Hún er 1 af írskum og enskum ættum, fög ; ur kona og aðlaðandi. j Þau hjón eiga fjögur börn. Elztur þeirra er Jón, þá Rand- ver, svo Atli og yngst dóttir- in Álfheiður. Hún og Randver hafa hasði verið heima á Islandi. j Álfheiður síðast nú I sumar og ; Iðkaði jsá skíðaíþróttir i Kerl- ingarfjöiJum hjá Valdimar Öm- ólfssyni. Enda þótt heimili læknishjón- anna sé laust við allan yfir- borðskenndan íburð, verður þó j ekki annað sagff en að það geíi j ffilefm til að álykta, að læknum j í Kanada muni ekltí þrönigur stakkur skorinn, fjárhagslega j fremur en heima á Islandi. Hér i mun það þó rraikið fara eftir því, hve vinsæll og dugandi læknir- j inn er, þar sem ha/in hefur eng- in föst laun umfram sinn „praks í is“. Þarna áttum við fimm dásam- . lega daga og var leikið við okk ur á allan hátt. Þeim hjónum, Mariu og Páli var fenginn til afnota „búsióði" vel búinn, en svo nefnir Björn læknir hjói- hýsi sitt, sem hann færir með sér á sumarferðalögum. Þetta er r.y por a aan «hmhl notaleg vistarvera af engum vaiwfnum gerð. Næsta morgun risum við árla og höfðum átt ágæta nótff. Dró þá Björn læknir út flugvél sína, þá hina minni, sem hann á í fé- lagi við fleiri menn, og flaug með okkur Pál yfir bæinn og næsta nágrenni. Ekki gat hann Ivft okkur báðum samtímis, því að vélin ber aðeins tvo, og revnd'st hún fullhlaðin þegar ég var annar af tveimur. Veður var fagurt og ekkert sem augað skýggði að yzta sjónhring. Svo var einnig næsta dag og fór- uri. við þá að .Wi'í -'fish Lake“ Hyítfisksvatni. Þar á læknisfjöl- skyldan tvo skemmtibáta. Þarna var taisvert margt um manninn enda sumarskemmti- og dvalar- staður. Veðrið hélzt hið ákjós- anlegasta dag alian, að vísu bafðl læknirinn orð á þvi, að betur mætti vindurinn fylla seglin, svo gott væri, en okkur Páli gazt vel að því sem var og höfðum af hina mestu ánægju og matarlyst beztu þegar að landi var komið, enda hafði hús frevja ekkert skorið við nögl það sem fram var borið. Skammt vestan við þar, sem eru fylkismörk Manitoha og Saskatchewan er Magde Lake, fagurt veiðivatn í skógi vöxnu umhveí'fi. Þar á lasknísf jöl- skyldan vandað sumarhús og báta. Þangað fórum við einn daginn og áttum þar góða stund. Meðan við dvöldum þar kom skógarbjörn í heimsókn. Ekki lét hann neitt ófriðHega, enda enginn, sem sýndi honum áneitni. Hann fékk án nokkurra afskipta að leika sér með sorpfötu sem stóð þar álengd ar. Þegar é.g reyndi að þoka mér í átt til hans og ná myind, skokkaði hann fljótlega í burtu. Sum þessara dýra kváðu vera svo spök, að þau koma til að ná sér í æti og éta jafnvel úr hendi manns. Þegar heim kom að kvöldi voru allir á einu máli um það, að dngurir.n hefði verið hlnin á- nægjulegastí. Mikil var fegurð himinsins, þegar rökkur færðist yfir landið og sólin hneig til viðar við yzta sjónhring slétt- unnar. Björn læknir á mikið og gott safn bóka, og má þar fyrir hitta marga góðvini að heiman. Þá liggja honum einnig ljóð létt á tungu, hvort sem hann mælir af eigin hug, ellegar minnist þess sem aðrir hafa kveðið. Kvöld- vakan varð því engum leið, þótt stundum væri seint gengið tii náða. Manitobafylki fór ekki að byggjast verulega fyrr en um í Álftárda

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.