Morgunblaðið - 13.12.1973, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 1973
Birgir ísleifur Gunnarsson, borgarstjÓri:
Veiðar í Faxa-
flóa hagsmuna
mál neytenda
A FUNDI horgarstjórnar Reykja-
vfkur í fyrri viku var samþykkt
áskorun á Alþingi um að leyfa
allt að 20 hátum. sem nú eru
gerðir út frá verstöðvum við
Faxaf lóa, tog- og dragnótaveiðar á
þeim svæðum. sem þessar veiðar
voru leyfðar á. þegar lokað var.
Leyfin skulu vera bundin viðháta
innan 70 rúmlesta og takmarkað-
ar við 0000 smálesta afla á tíma-
hilinu 15. maf til 1. desember.
Birgir fsleifur Gunnarsson
borgarstjóri: Síðan veiðisvæðun-
um í Faxaflóa var lokað hefur
smábátum í Reykjavík fækkað úr
30 í 13 og rekstur þessara báta er
miklum erfiðleikum bundinn. En
þetta voru einmitt þeir aðilar sem
öfluðu mest af neyzlufiski borgar-
búa.
Borgarstjórn hefur ekki gert
mikiðtil þessaðstuðla aðvextiog
viðgangi þessa mikilvæga þáttar í
atvinnulífinu í borginni. En i
f.vrravetur var samþykkt hér til-
laga um stuðning við lagafrum-
varp um að leyfa veiðar á neyzlu-
fiski f Faxaflóa.
Nú hefur verið lagt fram á
— Karlmenn
Framhald af bls. 44
menn annast og engin ákvæði sýu
um það. að skylt sé að bera fram
veitingar eða veita aðra þjónustu
f flugferðunum.
Snorri Jónsson forseti Alþýðu-
sambands ísiands sagði í viðtali
við Mbl. um þetta mál. að ASÍ
m.vndi líta á það sem verkfalls-
brot ef flugfélögin færu þessa
leið.
Hann hefði haft samband við
Kristján Guðlaugsson stjórnarfor-
mann Lxjftleiða og gert honum
grein fyrir þessari afstiiðu ASÍ.
Þessi öryggismálastörf væru hluti
af störfum flugfreyjanna og
þarna væri verið að fara inn á
þeirra svið. Hann sagði, að mið-
stjórn ASÍ. yrði e.t.v. kölluð sam-
an til að fjalla um þetta mál og
um aðgerðir vegna þess.
Erla Hatlemark formaður Flug-
freyjufélags Islands sagði. að
þetta væri mjög aivarlegt mál. en
hún hefði enga trú á, að félögun-
um tækist að halda fluginu gang-
andi til langframa með þessum
hætti. Þetta væri auk þess ský-
laust lögbrot, þar sem rnargir
þeirra sem væri verið að þjálfa til
þessara öryggisvarðastarfa, væru
félagsmenn í aðildarfélögum ASÍ.
Mbl. tókst ekki að ná í forstjóra
Flugfélagsins til að spyrja hann
um þetta mál.
Alþingi frumvarp um veiðar í
landhelgi; égtel því mikilvægt, að
við samþykkjum nú þessa áskor-
un á Alþingi i þvf skyni að veita
útgerðinni í borginni verðugan
stuðning og stuðla að öflun fisks
fyrir borgarbúa. Og rétt er að geta
þess. að þær veiðiheimildir, sem
farið er fram á, eru mjög litlar í
sjálfu sér og ekki líklegar til að
spilla fiskstofnunum.
Sigurjón Pétursson (K) kvaðst
vera andvigur því að leyfa veiðar
i' Faxaflóa. Faxafkia ætti að friða
áfram vegna hinna mikilvægu
uppeldisstöðva, sem þar væru.
Kristján Benediktsson (F)
sagðist vera á móti tillögu borgar-
stjóra, þar eð hann hefði ekki
nægar upplýsingar til að byggja a
og vildi óska álits Fiskifélagsins
og Hafrannsóknastofnunarinnar.
Adda Bára Sigfúsdóttir (K)
lýsti sig sammála tillögu
Kristjáns.
Björgvin Guðmundsson (A)
sagðist fylgja tillögu borgarstjóra
með tilliti til öflunar neyzlufisks
og stuðnings við smábátaútgerð-
ina.
Sigurlaug Bjarnadóttir (S): Eg
vil ftreka afstöðu mína frá i fyrra
til sams konar tillögu. Hér er um
míkið hagsmunamál reykvíkskra
neytenda og sjómanna að ræða.
En ég legg áherzlu á, að ftrustu
varfærni sé gætt við ákvörðun
veiðisvæða og magns. Virðist mér
Talan 20 bátar og 6000 tonn vera
nokkuð há. Skammtíma sjónar-
mið i þessum málum eru stór-
hættuleg. Það er og sjáífsögð
skylda okkar að gera okkur ekki
sek um ofveiði, meðan viðeigum í
vök að verjast gegn ágangi er-
lendra þjóða á miðum okkar. Ég
treysti þvi og þykist raunar vita,
að Faxaflóamiðin muni koma inn
í þá löggjöf um verndun fiskimiða
umhverfis landið, sem fiskveiði-
laganefnd Alþingis vinnur nú aðí
samvinnu við fiskifræðinga okkar
og vísindamenn á sviði haf-
rannsókna. 1 trausti þessa greiði
ég þeirri tillögu, sem hér Jiggur
fyrir atkvæði mitt.
Steinunn Finnbogadóttir (Sfv)
kvaðst vera hlynnt tillögu
Kristjáns, en samt ekki vilja
leggjast gegn tillögu borgarstjóra.
Albert Guðmundsson (S) sagð-
ist vera fylgjandi tillögu borgar-
stjóra að öllu leyti, en engin furða
væri, þótt fulltrúar minnihlutans
væru á móti henni, því hér væri
virkilega umþarftog nauðsynlegt
mál að ræða.
Birgir tsleifur Gunnarsson
borgarstjóri tók aftur til máls og
lagði áherzlu á, að þetta mál væri
nú til meðferðar á þingi og sam-
þykkt þessarar áskorunar mætti
því ekki dragast. Tillaga borgar-
stjórans var síðan samþykkt með
9 atkvæðum gegn 4.
Námsbraut í hjúkrun við HI
ALYKTUN frá sameiginlegum
fundi hjúkruharnema og lækna-
nema 6. des. '73 um námsbraut í
hjúkrun við H.I.:
1. Fundurinn styður tilkomu
námsbrautar í hjúkrun á háskóla-
stigi. Ætla má, að námsbraut í
hjúkrun sé mikilvægur próf-
steinn á hugmyndir um niðurbrot
deildarmúra þeirra, sem hafa
staðið eðlilegri þróun kennslu i
Iláskóla islands nokkuð fyrir
þrifum. Skipulagning kennslu á
námsbraut þessari er á þann veg
farið, að mjög vel má henta sam-
eiginlegu grunnnámi heilbrigðis-
stétta, sem tíðrætt hefttr verið um
að undanfiirnu. Vakin skal at-
hygli á þ\ í sjónarmiði, er að-
standendur nefndrar námsbraut-
ar virðast hafa haft í huga, eti
það er viðurkenning á nauðsyn
námsdvalar hjúkrunarnema á
sjúkradeild í stað vinnudvalar
einvörðungu. Hvetjum við til
þess, að sama sjónarmið verði
ríkjandi hvað varðar dvöl
hjúkrunarnema frá öðrum
hjúkrunarskólum á sjúkradeild,
en í þeim efnum er víðast pottur
brotinn. Hins vegar virðist sem
starfsreynsla háskólahjúkrunar-
fólks sé öllu viðaminni en annars
hjúkrunarfólks, og þarf þar að
bæta úr, eigi háskólahjúkrunar-
fólk að vinna á sjúkrahúsum. (Má
benda á klíniska vinnu lækna að
loknu prófi sem hliðstæðu).
2. Nauðsynlegt er að auka
ntöguleika á framhaldsmenntun í
sérgreinum hjúkrunar hérlendis,
fyrst og fremst heilsuvernd og
geðþjúkrun. Má benda á nýsam-
þykkt lög um heilbrigðisþjón-
ustu, sem gera ráð fyrir stóraukn-
um fjölda hjúkrunarfólks utan
þéttbýlis. Þörfin á þessu sviði er
enn brýnni en á háskólanámi í
almennri hjúkrun og ástæða var
til að láta framhaldsmenntunina
ganga fyrir.
Yfirmenn
egypzka
hersms
reknir
Kairo, 12. des„ NTB.
IIAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Kairo, að
Anwar Sadat forseti Egypía-
Iands hafi rekið úr starfi
Sha/.li hershöfðingja. for-
seta egypzka herráðsins, og
yfirmenn 2. og 3. hersins.
Hafi þeim í sameiningu
veriðgefin sök á þvf aðekki
tókst að stöðva sókn Israela f
styrjöldinni í október. Þeir
eru sakaðir um að bera
ábyrgð á herfræðilegum
mistökum, sem gerðu ísrael-
um kleift að komast yfir
Súezskurð. Viðstöðu Shazlis
tekur Mohammed Abdel
Ghani E1 Gamassv hershiifð-
ingi.
3. Mjög er miður, að ekki skuli
öðrum en stúdentum vera fært að
sækja námsbraut þessa. Brýnt er,
að hjúkrunarfólki með próf úr
Hjúkrunarskóla islands og Nýja
hjúkrunarskólanum verði gert
kleift að stunda þetta nám, þó
með þvi viðbótarnámi, er þörf
kann að reynast á, sérstaklega í
raungreinum og ensku. Rétt er,
að Háskóli islands sjái um slíkt
viðbótarnám. Er því ljóst, aðekki
má Iengur dragast, að almenn inn-
tökuskilyrði í iiáskóla tslands
verði tekin til raunhæfrar endur-
skoðunar.
4. Nauðsynlegt er að meta nám
við hina hjúkrunarskólana og búa
svo um hnútana, að það komi
hjúkrunarfólki til góða við hugs-
anlegt háskólanám þeirra í
hjúkrun.
5. Fundurinn undirstrikar
nauðsyn þess, að menntun heil-
brigðisstétta þróist jafnhliða,
þannig, að skortur á hæfu starfs-
fólki í einstökum greinum standi
ekki heilbrigðisþjónustunni í
heild fyrir þrifum.
— Fjölmiðlunar-
skóli
Framhald af bls. 12
Stokkhólmi (Dramatiska Institu-
tet). Hér er öðru fremur um laus-
legar hugmyndir að ræða, en ég
vona að fleiri eigi eftir að láta
heyra í sér um þetta mál. Aukin
menntun á sviði fjölmiðlunar
hlýtur að vera öllum áhugamönn-
um um listir verðugt kappsmál.
— Baunsgaard vill Thorkil
að hann hafi ekki áhuga á að
verða forsætisráðherra. Jafnaðár-
ntenn segjast ekki hafa áhuga á
aðild að stjórn, en komi hún til
greina. hljöti forsætisr.áðherrann
að heita Anker Jörgensen. For-
maður íilþýðusambandsins,
Thomas Nielsen, hefur hins vegar
mælt gegn stjórn jafnaðarmanna
og mælt með stjörn Venstre eða
jafnvel flokks Glistrups. Paul
Iiartling leiðtogi Venstre segir, að
flokkur sinn muni ekki fara í
stjórn undir forystu jafnaðar-
manna, hins vegar komi stjörnar-
samvinna við þá til greina, verði
forsætisráðlierrann fenginn úr
annarri átt. Forysta Venstre er á
því að mynda skuli minnihluta-
stjórn eins flokks, og þá helzt
Venstre, undir forystu Pauls
Hartlings. Röksemdin er sú. að
þar sem stjórn gömlu borgara-
flokkanna þriggja mundi hafa
minnihluta á þingi sé eins gott og
auðveldara fyrir einn flokk að
mynda minnihlutastjórn eti þrjá,
sem f.vrst þurfi að konia sér sam-
an og síðan vinna stuðning þing-
manna annarra flokka.
Afstaða Venstre hefur í raun og
veru rofið hina gömlu samvinnu
borgaraflokkanna, sem byggzt
hefur á forystu Hilmars Bauns-
gaards eftir að hann var forsætis-
ráðherra fremur en Hartling og
íhaklsflokkurinn er sama sinnis.
En þingflokkur Venstre heldur
fast við Hartling, vafalaust vegna
þess. að hann sér nú tækifæri til
s t jó rn m ál a legr a r e n d u r n ý j u n a r
flokksins, sem hefur tapað fylgi í
mörgum undangengnum kosning-
um, en varð stærstur borgara-
flokkanna eftir síðustu kosn-
ingar, Hailling getur og bent á, að
bæði miðdemókratar og Kristilegi
þjóðarflokkurinn hafa stungið
upp á honum sem forsætisráð-
herra, en enginn beínlfnis bent á
Baunsgaard. Radikale Venstre
hafa hins vegar látið persónuval
liggja tnilli hluta og lagt aðal-
áherzluna á, að fundin verði
stefna, er sem flestir flokkar geti
sameinazt um, annað hvort tíl að
leggja til grundvallar stjórnar-
samstarfi eða sem notið geti
stuðnings nógu rnargra þing-
manna.
Ljóst er, hvernig sem málin þró-
ast héðan f frá, að Venstre og
Radikale Venstre hafa hald-
ið uppi innbyrðis baráttu
og formaður þingflokks ihalds-
flokksins, Erik Ninn-Hansen,
verið eins konar sjálfskipaður
málamiðlari í þei'rri baráttu. Er
þetta svo langt gengið, að
dagblaðið „Berlingske Tid-
ende‘‘, sem hefur veitt borgara-
flokkunum dyggari stuðning en
nokkurt annaðblað, birti f dagsjö
dálka fyrirsögn á forsíðu, þar sem
sagði: „Ösættanlegir flokksleið-
togar ræða stjórnarmyndun
Þessir ósættanlegu leiðtogar eru
Iiartling og Baunsgaard.
Þaðer því vandséð, hvenær eða
hvernig næsta stjórii Danmerkur
verður sarnan sett og meðal al-
mennings er nú æ meira um það
rætt, að gömlu flokksleiðtogarnir
virðist ekkert hafa lært af þeirri
ráðningu, sem þeir fengu í kosn-
ingunum. Því það athyglisverð-
asta við síðustu þingkosningar í
Danmörku var þó einmitt ótviræð
yfirlýsing kjósenda um, að þeir
óskuðu eftir endurnýjun stjórn-
málalífsins.
SVIPMYND
Guðný á Vík
Þeir, sem koma til að fá sér
að borða á Hótel Vfk, hafa
vafalaust veitt athygli rösk-
legri gengilbeinu, sem með
snerpu og ljúfmennsku ber
fullum sal af fólki — 40 manns
f sæti, matinn. Hún er þarna að
jafnaði ein, þó stundum skipti
tvisvar eða þrisvar um við
borðin á sumrin og enginn bfð-
ur lengi. Þetta er Guðný Buch
frá Einarsstöðum í Reykjadal í
Þingeyjarsýlu.
Stundum hverfur hún brott
um tíma. Þá hefur hún skropp-
ið norður i heyskapinn eða
sláturtíðina eða til að fara f
göngur. Hún fer alltaf í göng-
ur, enda á hún sjálf nær 50
fjár á fjallí. Og hún er oft
send sem gangnamaður í næstu
sveitir til að draga fé fyrir
sveit sína. En féð gengur mikið
saman á þessum slóðum.
Guðný eyðir að jafnaði
þremur mánuðum á ári heima
til að aðstoða foreldra stna,
Jón Þór Buch og Guðbjörgu
Pálsdóttur, sern búa á Einar-
stöðum. Faðir hennar bæklað-
ist, er hann slasaðist á hné í
göngum meðan barnahópurinn
var enn lítill. Systkinin voru
10 talsins og Guðný elzt. — Svo
maður byrjaði snemma að
vinna, segir hún, tók straxþátt
f öllum störfum. Eg var 9 — 10
ára þegar ég fór að fara í
húsin og gefa fénu áður en ég
fór f skólann og svo aftur í
húsin á kvöldin. Þess vegna
finnst mér ekkert til um það
þó maður þurfi að vinna og
taka svolítið rösklega til hend-
inni. Eg hefi aldrei þekkt neitt
annað.
— Mér finnst alltaf gaman
að koma heim i sveitina. Á
Einarsstöðum er víðsýnt og fal
legt, sést m.a. út á hafið, segir
Guðný ennfremur. Og maður
hvilist af því að fara um tíma
úr einni vinnu í aðra — skipta
svolítið um. Þegar ég er búin
að vera heima um sinn, fer mig
að langa til að komast hingað
aftur. En við fjögur systkinin
skiptumst svolítið á um að vera
heima og aðstoða við búskap-
inn.
Ættarnafn Guðnýjar Buch
virðist dálítið framandi nafn á
stúlku norðan úr Reykjadal.
Hvaðan ætli það sé komið?
Hún segist vera afkomandi
Nikulásar Buch, Norðmanns,
sem var beykir á Húsavík og
kenndi Húsvikingum m.a. á
skíðum.
— Mér iíkar vel að vinna hér
á Vik. Þetta er líka áttunda
árið mitt hér, segir Guðný.
Hérna kemur mikið af sama
fólkinu í mat, þótt ekki sé selt
fast fæði og maður fer að
kannast við það, eins og ykkur
á Morgunblaðinu, Ölaf Þörðar-
son, Eðavarð Sigurðsson, Frið-
rik á Akraborginni og fjöl-
marga aðra, sem ég veit ekki
hvað heita, þó að ég þekki and-
litið. Þaðgerir andrúmsloftið á
vinnustaðnum notalegt.
— E. Pá.