Morgunblaðið - 05.07.1974, Blaðsíða 4

H
h
® 22-0-22-
RAUOARÁRSTÍG 31
LOFTLEMR
BÍLALEIGA
, (
CAR RENTAL
TS~ 21190 21188
LOFTLEIÐIR

jl Itíl.iI.IH.t
'ALUR
i%tel 14444*25555
mm/m
IBlLALEIGA car rental
0 ^^&^^S^Hverfisgöto 18
| SENDUM 0 i27060
/55 BÍLALEIGAN
VfcSlEYSIR
CAR RENTAL
*»24460
í HVERJUM BÍL
PIONŒŒR
ÚTVARP OG STEREO
KASSETTUTÆKI
SKODA EYÐIR MINNA.
SHODfí
LElCaN
AUÐBREKKU 44-46.
SfMI 42600.
Bílaleiga
CAR RENTAL
Sendum
41660 - 42902
Snyrtivöru
lager
af heimsþekktri tegund til sölu.
Heildsöluverðmæti ca. 1 50.000
kr. Til greina kemur að kaupandi
geti fengið umboðið, Gott verð.
Tilb. sendist Mbl. fyrir 10. þessa
mán. Merkt: Snyrtivörur —
I 1462.
I
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. JULl 1974
ráðinn I að segja aðeins sannar
sögur af Jórh Sólnes, þvf að ég
veit, að honum finnast þær
ekki fallegar. Og ég ætla mér
að koma af stað illindum innan
fhaldsins.“
Svo mörg voru þau orð. Það
er ekki einungis, að slúður-
söguburðinum eigi að haida
áfram, heldur hefur þing-
maðurinn valið sér það verk-
efni að koma af stað iilindum
innan annarra stjórnmála-
flokka. Þetta er lýsandi dæmi
um vinnubrögð kommúnista.
Stefán Jónsson er hins vegar
furðulega hreinskilinn, þegar
hann opinberlega afhjúpar
þessa aumlegu afstöðu. Mál-
efnalegar rökræður eru honum
vitaskuld vfðsfjarri. En gróu-
sögur, sagðar f þeim tilgangi að
ala á úlfúð og sundurþykkju,
standa hjarta hans næst.
Flokksbræður Stefáns hafa f
flestum tilvikum reynt að dyija
þetta auvirðilega innræti, en
hann veit sem er, að hann á
þess ekki kost, svo oft hefur
hans innri maður séð dagsins
Ijós.
Weekendavlsen berungske aften
Þjóðviljinn
vegur að Ólafi
Einkar fróðlegt er að fylgjast
með viðbrögðum Þjóðviljans og
talsmanna Alþýðubandalagsins
eftir alþingiskosningarnar.
Samstarf Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks hefur nú
staðið f þrjú ár samfellt. Eigi
að sfður er það nú ein helzta
iðja forystumanna Alþýðu-
bandalagsins að vega að sam-
starfsmönnum sfnum f rfkis-
stjórn. Fyrir kosningar réðust
talsmenn Alþýðubandalagsins
vægðarlaust á forystumenn
Framsóknarflokksins. Fæstir
furðuðu sig á slfkum vinnu-
brögðum af hálfu kommúnista
áður en gengið var að kjör-
borðinu. Hitt er athyglisvert,
að nú eftir kosningarnar
heldur Þjóðviljinn áfram að
vega að samstarfsmönnum
Alþýðubandalagsins f rfkis-
stjórn.
1 gær birtir Þjóðviljinn á for-
síðu grein, sem ber yfir-
skriftina: „Kristinn hefur tak á
Óiafi.“ Hér er átt við Kristin
Finnbogason framkvæmda-
stjóra Tfmans. Spunnin er upp
saga um aðkomumann úr Sjálf-
stæðisflokknum, er greint hafi
Þjóðviljanum írá hræringum
innan Framsóknarflokksins.
Greinin hefst með þessum
orðum: „Taugaveiklun hefur
nú gripið um sig f hinum
hægrisinnaða hluta Fram-
sóknarflokksins. Innan
flokksins eru valdamikil öfl,
sem ætla sér af heilum hug f
rfkisstjórnarsamstarf með
fhaldinu.“ Og áfram er haldið:
„Kristinn Finnbogason fram-
kvæmdastjóri Tfmans og einn
helsti peningaspekulant"
Framsóknarflokksins er nú á
þönum milli áhrifamanna
Sjálfstæðisflokksins og eigin
flokks og leggur sig fram um að
vinna að samruna þessara
tveggja flokka."
Það er athyglisvert að
fylgjast með því, hvernig Þjóð-
viljinn skrifar um samstarfs-
flokka sfna f rfkisstjórninni um
leið og hann leggur jafn þunga
áherzlu á, að vinstri stjórnin
verði vakin til lffsins á nýjan
leik og raun ber vitni.
Að koma af
stað illindum
Sundrungariðjan hefur jafn-
an verið rfkur þáttur f fari
komipúnista. Stefán Jónsson
lýsti þessu hugarfari sérdeilis
vel f viðtali við Þjóðviljann sfð-
astliðinn miðvikudag. Þessi ný-
kjörni þingmaður varð frægur
að endemum, er hann sat á
varamannabekk á Alþingi á sfð-
asta þingi og sagði furðusögur
af skólastarfi f kjördæmi sfnu.
Stefán Jónsson virðist ætla að
halda ótrauður áfram á þessari
braut, ef mark er takandi á
áðurnefndu viðtali, en þar
sagði hann:
„Baráttan stóð við fhaldið.
Jón Sólnes sagði f útvarpsum-
ræðum, að hann varaði menn
við þvf að kjósa Stefán Jónsson,
sem stundaði það að koma af
stað illindum f kjördæminu og
bera út slúðursögur. Ég er stað-
Berlingske Aften’s kronik 14. 6. 1974.
)RFOR SKULLE man
n gang imelJem give
or fristelsen og ikrive
i begejstrings sjældne
nd?
tanke faldt mig ind.
næsten tyve ár efter
rste beség i Island nu
avde lejlighed til at
bekendtskabet med
iker og landskaber
i Reykjavik og Aku-
startede mit liv som
loumalist • Island
Keflavikvalgkampag-
uni 1956 som udsendt
>ondent for dette
? jeg har aldrig glemt
irindelige bege.istring
ind og islændingene.
utr ikke mine gamle
• liggende, sá jeg véd
m jeg dengang satte
ike pá tryk, men jeg
tydeligt, at Ialands
nde stataminiiter
Thon gjorde et sá-
dtryk pa mig, at jeg
ligt tænkte: Havde
nd været fpdt i Stor-
ien, havde Churchill
ene kunnet &kkuœre
Hyldest til Island
Amarsson og hans fostbro-
der, deres familie, folge og
keltiske trælle tog ubeboet
land i menneskers besiddel-
se. da de i 874 slog sig ned
pá lslands sydkyst.
Island var ikke bare det
sidste europæiske land, der
blev koloniseret. Det var
ogsá det íprste og eneste,
hvor den europæiske kolo-
nisering ikke medf0rte, at
en oprindelig befolkning
blev fordrevet, udslettet el-
ler undertrykt.
Der gár en lige linje fra
denne ikke-voldelige tagen
land i besiddelse og til Al-
tingets principvedtagelse
om, at Island aldrig selv
skal besidde væbnede styr-
ker udover, hvad der kræ-
ves til daglige politi- og be-
Gensynet med Island har inspi-
reret redakter Jorgen Srhleimann
til denne hyldest-kronik. Han ta-
ler om folket og kulturen, om den
historiske udvikling og om den
store natur. Islændingene har i
Af J0RGEN SCHLEIMANN
mere end tusinde ár leveret bevis
pá. at frihedsrettigheder ikke kun
er noget. fler kan Idomstre under
blodig kugleregn, konkluderer
Schleimann.
grundlov efter et árelangt
islandsk poIiti.«k pres íor
selvstyre, en kamp anfdrt af
Jón Sigurdsson.
For Christian den 9. havde
ingen af de danske konger,
der hándhævede deres magt
í Island i disse árhundreder,
ulejliget sig med at besð-
ge landet, og der fandtes
danske statholdere, der al-
drig satte foden pá islandsk
jord.
Naturen var undertiden
lige sá grum som danskerne.
Vulkanen i Lakagigar
havde et frygteligt udbrud i
1783. Overhovedet var det
18. árhundrede Islands hár-
deste. Allerede i árhundre-
dets begyndelse var folke-
tallet nede pá et halvt hun-
drede tusinde, hvoraf en
íemtedel var tiggere eller
ufrie bfánder. Senere sanft
tallet i 1707-1709 til 35000
pá grund af en koppeepide-
mi.
Men sá kom opgangstiden.
I 1904 fik Island egen in-
denrigsminister og i 1918
fuldt selvstyre. Personaluni-
onen med Danmark (fælles
konge) blev ophævet den 17.
jani 1944 pá Jón Sigurds-
over stræknin,
velig forstand >
I 1955 tram
to islandske
75000 passagen
de den koordii
mellem Loftle
fclag Islands o
ve million
flere end de
Islands egen
Hvad der im
gende turister
a. dyrkningen
drivhuse i Isla
re betydning
Revkjaviks to
ning med na
vand.
I DAG præj
en rivende inf
Ogsá den vi
nok vide at ko
godt et par hi
de mennesker.
ces opretholdr
derne samfu:
pkonomiske oj
funktioner, h*
gere det ved •
lende opfindsc
til at modstá L
lændingene bl
„Islandi sýndur
virðingarvottur ”
Island í sjónvarpi í Genf
Danski ritstjórinn Jorgen
Schleimann skrifaði nýlega
grein I blað sitt, Berlingske
Tidende, um för slna til fslands I
vor með danska Publisista-
klúbbnum, sem hingaS kom undir
fararstjórn Bent A. Koch. Nefnist
greinin „fslandi sýndur virSingar-
vottur" í lauslegri þýSingu og er
þar fariS lofsamlegum orSum um
land og þjóS. Schteimann kom til
Islands 1956 og fylgdist meS
kosningunum þá og virSist hafa
verið mjög ánægSur meS aS fá
tækifæri til aS endurnýja kynnin
nú.
Blaðinti hafa borizt fréttir
um að íslandi hafi verið
helgaður verulegur hluti
kvölddagskrár sjónvarpsins í
Genf þjóðhátíðardaginn 17.
júní. Hafi verið sagt frá
ýmsum þáttum þjóðlífsins í
1100 ára búsetu og Einar
Benediktsson sendiherra þar
komið fram í þessum þætti
svo og frú Lydia Möller, sem
svo mjög beitti sér fyrir
Vestmannaeyjasöfnuninni er
gosið varð í Vestmanna-
eyjum. Voru sýndar myndir
frá gosinu — í litum eins og
annað efni dagskrárinnar—
og einnig hafði einn af for-
stjórum Alusuisse fyrirtæki-
sins komið fram og sagt frá
samstarfi fyrirtækisins við
íslendinga við rekstur Álvers-
ins í Straumsvík. Á þjóð-
hátíðardaginn hafði verið birt
heilmikil grein í helzta blaði
borgarinnar La Suisse um
Island. Sendiherrahjónin
höfðu sem og aðrir kollegar
þeirra íslenzkir opið hús á
þjóðhátíðardaginn fyrir
Islendinga er þar voru
staddir og vini íslands og
hafði verið mjög gestkvæmt
hjá sendiherrahjónunum
þennan dag.
Haflidi Jónsson
Blessuð veri sumarblíðan
I gamla daga lofaði fólk
hvern sólskinsdag og vann nótt
með degi við öflun heyja fyrir
búpening sinn. Nú lofar fólk að
vísu hverja sólskinsstund, en
fáir hugsa um hey og fénaö.
Það er liðin tíð. I dag eru kröf-
urnar aðrar en áður var. Engir
ganga lengur á votengi til að
tæta saman fáein strá í von um,
að þau geti bjargað frá útigangi
á næsta þorra. Allir hafá meir
en fylli sína hvort heldur er
sumar eða vetur. Það, sem
fyrrum var þjóðinni strit, er nú
afþreying frá hversdagsönn í
þéttbýlinu. Bóndinn og fólk
hans hafa lagt til hhðar orf og
ljá. Þeim fækkar óðum, er
muna votaband i mýri. Allur
búskapur til sveita má nú heita
unninn með vélum. Annað
vinnulag borgar ekki daglegt
brauð. Og hvaða þjóð getur
leyft sér hliðstæðan munað og
við, sem byggjum þetta
blessaða land? Við, sem fyrir
hálfrí öld áttum tæpast mál-
ungi matar, getum nú bruðlað
með daglega fæðu og þotið
heimshornanna á milli í leit að
sól og sumrí,-þá daga sem regn
og nepja angra okkur hér
heima. Hér ætti að vera ham-
ingjuríkt líf í hverju húsi. Öll
okkar börn ganga í skóia fram
að tvítugs áldri, hvort sem þau
nenna því eða ekki. og við
greiðum þeim ríkmannlega
fyrir að standa úti yfir sumar-
mánuðina, svo þau verði brún
og sælleg á skólabekknum
næsta vetur. Þau munu fæst fá
að kynnast því, hvað það var að
sækja strá í vota mýri. Öneitan-
lega hvarflar það að manni ein-
stöku sinnum, að þau fari
mikils á mis. Það er alls ekki
óeðlilegt, að nú þegar við
minnumst þess, að þjóðin hefur
búið í landinu um ellefu alda
skeið, vakni upp sú spurning,
hvernig högum verði háttað hjá
þeim afkomendum okkar, sem
halda hér hátið áð hundrað
árum iiðnum ef þróunin verður
hliðstæð þvf, sem verið hefur
sfðasta mannsaldur.
Næstu vikur mun mest allt
athafnalíf lamast vegna þess að
með löggjöf er fyrirskipað, að
vinnandi menn skuli taka sér
hvíld frá störfum. Blessuð veri
sumarblíðan. Og nýkjörnir
alþingismenn munu koma sem
snöggvast saman til að ráða í
það, með hvaða hætti megi
leysa efnahagsvandamálin.
Ekki verður því á móti mælt,
að hvíld er hverjum manhi
nauðsynleg eftir langan og
strangan vinnudag, en því
aðeins hefur hér þraukað fólk i
ellefu hundruð ár, að það hefur
lagt á sig langan vinnutíma í
sumarblíðunni og ekki tekið sér
hvíld frá öflun bjargræðis fyrr
en kaldur og dimmur vetur
bauð hvíld frá erfiðinu.
Kannski er okkar efnahags-
vandi afleiðing af breyttum
lifnaðarháttum.