Morgunblaðið - 21.08.1974, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. AGUST 1974
3
Skymaster-flugvél frá danska
hernum kom um hádegisbilið I
gær til Keflavíkurflugvallar frá
Meistaravlk á Grænlandi með
mennina þrjá, sem dönsk þyrla
náði I til Nansensfjarðar á
laugardag, eftir að flugvél
þeirra hafði hlekkzt á skömmu
eftir hádegisbilið á föstudag.
Mennirnir, sem eru Lúðvík
Karlsson flugmaður, Páll Krist-
jánsson flugmaður og Þjóðverji
að nafni Thomas Gruler, voru
allir við góða heilsu þegar þeir
komu til Islands, en þeir höfðu
beðið í nokkuð á annan sólar-
hring eftir björgun þegar hún
barst. — Eins og Morgunblaðið
hefur skýrt frá, voru mennirnir
að vinna að flugvallargerð I
Nansensfirði þegar vélinni
hlekktist á, en ætlunin var að
fljúga þangað seinna með
þýzka fjallgöngumenn, sem
ætluðu að klífa einn hæsta tind
Grænlands, sem þarna er. I
gærkvöldi hittum við þá Pál og
Lúðvík að máli og spurðum
fyrst hver ástæðan hefði verið
fyrir því, að vélinni hlekktist á.
„Ég kom einn á vélinni, sem
var af gerðinni Cessna 180, til
Nansensfjarðar skömmu eftir
hádegi á föstudag, sagði Páll,
„en þá var ég búinn að fara til
Isafjarðar með einn leiðangurs-
manna, Hannes Thorarensen
fallhlífarstökkvara. Nú, ég
lenti vélinni og gekk það að
óskum.“
— En hvað gerðist sfðan?
Reynsluflugtak
„Við ákváðum," sögðu Lúð-
vík og Páll, „að fara tveir upp I
vélinni og hafa það sem
reynsluflugtak, þvf við vildum
kanna hvernig flugtakið gengi,
og þyngdum við vélina með
bensíntunnu, en dr. Gruler beið
á jörðinni. Flugtakið gekk að
óskum, og síðan komum við
aftur til lendingar. Gekk það
vel i fyrstu, en þegar vélin var
komin að því að stöðvast,
sprakk á vinstri hjólbarða, og
skipti þá engum togum, að
hjólið grófst niður, vélin fór út
af brautinni, og hvolfdi."
— Hver var ykkar fyrsta
hugsun eftir að óhappið átti sér
stað?
„Við hugsuðum fyrst um að
komast út úr vélinni, en síðan
fórum við að líta i kringum
okkur. Við könnun á vélinni
kom í ljós, að hún var ekki
mikið skemmd, en við sáum
strax, að ekki var hægt að gera
við hjólbarðann, þar sem
brotnað hafði út úr felgunni."
Gruler upp á fjall
með neyðarsendinn
„Nú, þvf næst hófumst við
handa við að ná neyðarsend-
inum úr vélinni og er því var
lokið, lagði Tomas Gruler af
stað upp á næsta fjall með send-
inn, en hann er þaulvanur fjall-
göngumaður. Aftur á móti
fórum við að taka ýmislegt úr
vélinni. Það fyrsta, sem við
tókum, voru framsætin, og
sfðan fengum við okkur sæti í
þeim og byrjuðum að lesa nýj-
ustu blöðin, sem Páll hafði
komið með frá Isafirði.
Ég var byrjaður á annarri
sfðu Morgunblaðsins," segir
Lúðvík, „þegar gífurlegir
skruðningar í skriðjöklinum
byrjuðu, og skipti það engum
togum, að ísborg á stærð við
fjall steyptist í sjóinn. Þarna
kom hún niður 10—20 kíló-
metra í burtu frá okkur, og
höfðum við ekki miklar
áhyggjur."
„Urðum
að flýja
undan
flóð-
bylgju”
Flóðbylgja kemur
— En hvað gerðist sfðan?
„Fyrstu sekúndurnar gerðist
ekkert annað á firðinum, nema
hvað litlir ísjakar voru á hoppi
um allt og tókum við eftir því,
að þeir hækkuðu á sjónum, þeg-
ar miðað var við borgarísjak-
ana. En fyrr en varði var
sjórinn kominn upp á fjöru-
kampinn fyrir framan okkur,
en hann var í um 1 metra hæð
yfir sjónum áður. Við áttuðum
okkur strax, gripum það laus-
legt, sem var f kringum okkur,
og tókum á rás. Heil flóðbylgja
og fsjakar eltu okkur, en við
náðum upp á hól, sem var
þarna skammt frá, í tæka tíð,
en þá voru fyrstu jakarnir ekki
nema 2—3 metra á eftir okkur.
Höfum við sennilega
sett Islandsmet á þessari vega-
lengd. Það, sem við gátum grip-
ið með okkur, voru neyðarblys,
matarpakki, riffill og álsvefn-
Þremenningarnir við heimkomuna í gær. Talið frá
v.: Thomas Gruler, Lúðvík Karlsson og Páll Krist-
jánsson. Ljósm. Mbl.: Brynjólfur.
Thomas Gruler við flug-
vallargerðina.
pokar. Það kom í ljós, að við
höfðum týnt myndavélinni,
kíki og fleiru. Myndavélina
fundum við seinna á kafi í
leðju. Þetta gerðist rúmum
tveimur tfmum eftir að vélinni
hlekktist á.
— Gruler, sem var uppi á
fjalli, sá þegar ísfjallið fór af
stað og kom hann í þeysingu
niður eftir hlíðinni. Flóðið
hjaðnaði fljótlega, en ekki var
þó alveg þurrt í kringum okk-
ur fyrr en eftir sólarhring og
geysimikil drulla var um allt.
Sagði Gruler, þegar hann kom,
að hann hefði haldið, að hann
myndi vart sjá okkur á lifi.
Taldi hann sjóinn hafa gengið
100—200 metra í loft upp þegar
fsfjallið brotnaði."
1<ALT UM NÖTTINA
— Hvað var næst á dagskrá?
„Við komumst fljótlega að
vélinn og þá kom í ljós, að hún
hafði gjöreyðilagzt. Við byrjuð-
um þá að rífa allt nýtilegt úr
henni. Tókum við m.a. hæðar-
mæli, hitamæli, klukku og átta-
vita úr vélinni, og þar með vor-
um við búnir að koma upp vísi
að veðurathugunastöð. Þá rist-
um við klæðninguna úr vélinni
og tókum allt, sem hægt var að
brenna eins og hjólbarða og
felgur, sem eru úr magnesfum
og brenna vel. Síðan fórum við
að búa okkur undir nóttina."
— Hvernig leið ykkur þarna
um nóttina og var ekki kuldinn
nfstandi?
„Það er ekki hægt að neita
þvf, að kuldinn var mikill um
nóttina fyrst og fremst vegna
hins mikla raka, sem var í loft-
inu. Við notuðum reyndar ál-
svefnpokana, en að okkar mati
eru þeir ekki góðir i háu raka-
stigi. Betra hefði verið að hafa
dúnsvefnpoka og álpoka utan-
yfir. Við skiptumst á um að
vaka og vaktmaður hafði alltaf
riffilinn við höndina af ótta við
Framhald á bls. 16
Thomas Gruler og Páll
Kristjánsson sitja hér á
öðrum væng fíugvélar-
innar skömmu eftir
óhappið. t f jarska má sjá
grænlenzka jökulinn.
Ljósm. Lúðvfk Karlsson.
— Hjólbarðinn sem
sprakk.