Morgunblaðið - 26.10.1974, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1974
hf. Árvakur, Reykjavtk.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn GuSmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni GarSar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100.
ASalstræti 6, simi 22 4 80.
Áskriftargjald 600,00 kr. á mánuSi innanlands.
j lausasölu 35,00 kr. eintakiS.
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og afgreiSsla
Auglýsingar
Er vinstri stjórnin
lét af völdum, í öxlum í
óðaverðbólgu, með rekstr-
arstöðvun atvinnuveganna
á næsta leiti, og óhjá-
kvæmilegan samdrátt
framkvæmda í þjóðfélag-
inu viðblasandi, var eitt
haldreipi tiltækt, sem mál-
svarar hennar gripu til í
tíma og ótíma. Þetta hald-
reipi er endurnýjun tog-
araflotans og sú lyftistöng,
sem hún varð í atvinnu og
afkomu flestra útgerðar-
staða í landinu. En jafnvel
þetta haldreipi var unnið
og fléttað af forvera vinstri
stjórnarinnar, viðreisnar-
stjórninni. Vinstri stjórnin
gekk aðeins varðaða leið í
þessu efni, en þó með víxl-
sporum, sem höfðu miður
heppilegar afleiðingar.
Á tímum viðreisnar-
stjórnarinnar hafði verið
gengið frá 19 smíðasamn-
ingum skuttogara og stefn-
an mörkuð í endurnýjun
togaraflotans. Á tímum
viðreisnarstjórnarinnar
var fyrsta skutskipið smíð-
að fyrir íslendinga er-
lendis og samið um smíði
fyrsta skuttogarans í ís-
lenzkri skipasmíðastöð. Þá
vóru stofnsettar atvinnu-
málanefndir víða um land
og hafin gerð byggðaáætl-
ana, sem spönnuðu upp-
byggingu í atvinnumálum
og samgöngumálum lands-
byggðarinnar, og hafa
þegar haft, og eiga eftir að
hafa í enn ríkara mæli, far-
sæl áhrif á afkomu lands-
byggðarfólks. Þá var stofn-
settur atvinnujöfnunar-
sjóður, sem nú heitir
byggðasjóður, sem gegnir
veigamiklu hlutverki í f jár-
mögnun þeirrar uppbygg-
ingar, sem tryggja á
byggðajafnvægi í landinu.
Þessi stefnumörkun
hefur m.a. haft þau áhrif,
að árið 1973 varð tíma-
mótaár í þessu efni. í yfir-
lýsingu samstarfsnefndar
landshlutasamtaka á
Vesturlandi, Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austfjörð-
um, frá 9. október sl., segir,
að þetta ár hafi í fyrsta
sinn um langt árabil náðst
jafnvægi í íbúaaukningu
þessara landshluta miðað
við Stór-Reykjavíkursvæð-
ið. Þessum áfanga þarf að
fylgja fast eftir. Stefnu-
yfirlýsing ríkisstjórnar
Geirs Hallgrímssonar ber
og með sér, að hún ætlar að
fylgja fram þeirri stefnu-
mörkun, sem viðreisnar-
stjórnin mótaði í mál-
efnum landsbyggðarinnar.
Það víxlspor, sem vinstri
stjórnin steig alvarlegast í
endurnýjun togaraflotans,
var að sniðganga í einu og
öllu íslenzkan skipasmíða-
iðnað. Hér var kjörið tæki-
færi til að stuðla að upp-
byggingu og eflingu hans,
með því að fela honum
hluta þeirrar nýsmíði, sem
ráðgerð var. Það lá ljóst
fyrir, að ekki var hægt að
halda uppi þeirri við-
gerðarþjónustu í landinu,
sem hin stærri fiskiskip
þurftu og þurfa á að halda,
nema skipasmiðjurnar
fengju jafnframt verkefni
á sviði nýsmíði. í stað þessa
vóru verkefnin öll seld úr
landi. Látið var sitja við þá
eina nýsmíði skuttogara
hérlendis, sem drög höfðu
verið lögð að á tímum við-
reisnarstjórnarinnar. Sem
betur fer hafa skipasmiðj-
urnar nú á ný fengið verð-
ug verkefni í nýsmíði skut-
togara og vonandi verður
framhald þar á.
1 stefnuyfirlýsingu nú-
verandi ríkisstjórnar er
ákveðið, að Byggðasjóður
verði verulega efldur.
Samkvæmt henni skal
framlag til sjóðsins nema
2% af útgjöldum fjárlaga-
frumvarps hverju sinni. Er
þetta í samræmi við tillögu,
sem þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins fluttu á tímum
vinstri stjórnarinnar, en
náði þá ekki fram að ganga
á Alþingi, þar eó þáverandi
stjórnarliðar snerust gegn
henni. Jafnframt er ákveð-
ið að verkefni Byggðasjóðs
verði endurskoðuð í því
skyni að samræma aðgerð-
ir í byggðamálum og að
sett verði heildarlöggjöf
um þau efni.
Stefnuyfirlýsingin gerir
jafnframt ráð fyrir því,
að éndurskoðuð verði lög
um Framkvæmdastofnun
ríkisins og í því sambandi
mörkuð stefna í áætlana-
gerð og framkvæmdum í
eftirtöldum greinum:
endurnýjun fiskiskipaflot-
ans, endurbótum hrað-
frystihúsanna, uppbygg-
ingu vinnslustöðva land-
búnaðarins, þróun iðnaðar
og byggðaþróun, í samráði
við sveitarfélögin og sam-
tök þeirra. í þessu efni er
einnig lögð áherzla á
aukinn hraða í virkjun ís-
lenzkra orkugjafa, bæði til
iðnvæðingar og í því skyni
að gera íslendinga óháðari
innfluttum orkugjöfum.
Haldreipið, sem mál-
svarar vinstri stjórn-
arinnar grípa jafnan til,
var því unnið og fléttað á
tímum viðreisnar. Endur-
nýjun togaraflotans og
uppbygging í frystiiðnaði
var grundvölluð af við-
reisnarstjórninni. Efling
byggðasjóðs nú er eðlilegt
framhald þeirrar við-
reisnarstefnu. Síðasta
skrautf jöður vinstri stjórn-
arinnar er því lánsfengur,
sem er í algjörri mótsögn
við þá stöðvunarstefnu,
sem gleggst kom fram í því
að veikja rekstrargrund-
völl íslenzkra atvinnuvega,
og þeim efnahagsvanda,
sem landsfólkið sýpur nú
seyðið af.
Síðasta skrautfjöður vinstri
stjórnar var lánsfengur
Samtal við Ingvar Vilhjálmsson
útgerðarmann 75 ára
Þegar Ingvar Vilhjálmsson, útgerðar-
maður, varð sjötugur 26. okt. 1969, birtist
langt samtal við hann hér í blaðinu, þar sem
hann sagði m.a. frá æsku sinni og athöfnum
fram að þeim tíma. Nú er þessi mikli at-
hafnamaður 75 ára, en þrátt fyrir aldurinn
er hann enn í fremstu röð framkvæmda-
manna hér á landi og hefur á sl. fimm árum,
auk stjórnar á sínu landskunna og gamal-
gróna fyrirtæki, lagt út í smíði nýs togara,
Hrannar, með Einari Sigurðssyni og kom
hann heim til Islands í vor, en stendur nú
auk þess, ásamt sonum sínum, í byggingu
stærsta frystihúss landsins og þótt víðar
væri leitað. Mun það frystihús einnig bera
nafnið ísbjörninn.
Nú starfa hjá Ingvari Vilhjálmssyni milli
200 og 300 manns að jafnaði og var Isbjörn-
inn sl. ár eitt afkastamesta frystihús lands-
ins hvað útflutningsframleiðslu snertir. Þá
má geta þess, að fyrirtæki Ingvars gerir út
f jóra báta, 200—300 lestir að stærð.
Til viðbótar fyrra samtali við Ingvar
fyrir 5 árum spurðum við hann nú, hvort
ekki væri í mikið ráðizt að byggja á hans
aldri svo stórt frystihús sem nýja Isbjörn-
inn f örfirisey.
Ingvar svaraði: „Vissulega er í mikið
ráðizt, en kröfurnar í matvælaframleiðslu
hafa aukizt og maður verður að fylgjast
með tímanum, en það verður ekki betur
gert en með slíkum framkvæmdum. Þegar
framkvæmdir eru annars vegar, skiptir
aldur ekki máli, ef heilsan er góð og ungir
menn vilja taka við. Synir mínir hafa síð-
ustu árin aðstoðað mig í fyrirtækinu og ég
hefði ekki lagt í þetta, ef þeirra hefði ekki
notið við og áhugi þeirra hefði ekki beinzt
að þeim framkvæmdum, sem ég hef staðið í.
Af þeim sökum ekki sízt hef ég áhuga á að
ráðst f ný verkefni, bæta framleiðsluna til
að mæta auknum kröfum kaupenda og ekki
sízt vinnuaðstöðu alla fyrir fólkið, sem
starfar við fyrirtækið.
Við spurðum, hvernig aðstaðan í hinu
nýja frystihúsi verður og svaraði Ingvar
spurningunni á þessa leið:
„Öll fiskvinnsla verður á neðstu hæð
ásamt frystigeymslu, en hluti af bygging-
unni verður tvær hæðir, og á efri hæð
hússins verður öll þjónusta, matstofa fyrir
starfsfólkið og skrífstofur fyrirtækisins.
Húsið er 6000 fm að flatarmáli. Það stendur
við norðurgarð hafnarinnar, sem liggur frá
örf i risey f suðaustur. Þar verður mjög góð
aðstaða, því að skipin leggjast við bryggj-
una, sem húsið er byggt við og af þeim
sökum verður vinnuhagræðing eins mikil
og unnt er að koma við. Reiknað er með
miklu meiri afköstum f þessu nýja
frystihúsi en nú er í ísbirninum gamla, og
lögð er áherzla á, að sjálfvirkni verði þar
eins mikil og kostur er.
Byggingarframkvæmdir hófust í ágúst
1973 og standa vonir til að húsið verði
komið undir þak fyrir næstu áramót, sagði
Ingvar Vilhjálmsson að lokum.
(Sjá teikningu sem fylgir grein þessari).