Morgunblaðið - 18.02.1975, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. FEBRUAR 1975
„Þú áttir
lífið eftir”
Æft fyrir Kabarettinn. Frá
vinstri: Margrét, Bessi,
Rúrik, Ingunn, Herdís, Ævar,
Flosi og Sigurður.
Sigmundur Örn leikstjóri og
Sigurjón leikmyndagerðar-
maður.
Ingunn og Þórunn ( hlutverkum Önnu og Ingunnar.
Hvernig er
heilsan?
sýnt í Þjóð-
leikhúsinu
Það er sérkennilegt viðfangsefni,
sem Þjóðleikhúsið er nú með f við-
fangsefninu Hvernig er heilsan? Á
frummálinu heitir verkið Tillstándet
og er eftir þá Kent Andersen og
Bengt Bratt frá Sviþjóð. en Stefán
Baldursson þýddi leikritið.
Leikritið gerist f heilsuhæli eða
spftala fyrir taugaveiklað og geð-
veikt fólk, en þráðurinn spinnst af
þvf er vistmennirnir vinna saman að
kabarett. Kabarettinn ætla þeir sfðan
að sýna á væntanlegu afmæli spítal-
ans og auk þess er leikurinn gerður
til þess að stuðla að lækningu sjúkl-
inganna.
Kabarettinn ætla sjúklingarnir að
byggja á sinni eigin reynslu og að
auki taka fyrir ýmis vandamál sem
þeim finnast brýn bæði á spftalanum
og f samfélaginu. Geðlæknar spftal
ans veita sjúklingunum aðstoð f
þessu efni, en seinni hluti leikritsins
sýnir þegar þau feika Kabarettinn
fyrir forstöðumenn spftalans á einni
af síðustu æfingunum, en lengra er
ekki ástæða til að rekja söguþráðinn,
þvi það geymist handa áhorfandan-
um.
Við röbbuðum stuttlega við Sig-
mund Örn Arngrímsson, sem leik-
stýrir verkinu, en sérstæður háttur
var hafður á við uppsetningu og
undirbúning þessa verks. „Við fór-
um," sagði Sigmundur Örn, „og vor-
um á Kleppspitalanum nokkrar
morgunstundir og röbbuðum þar við
sjúklinga og starfsfólk, sem einnig
kom niður i leikhús til okkar í sömu
erindum, en þetta fólk gaf okkur
ýmsar góðar ráðleggingar og það var
mjög skemmtilegt og gagnlegt að
vinna með þessu fólki.
Annars er rétt að taka það fram að
andrúmsloftið á Kleppsspítalanum er
allt annað og miklu eðlilegra, en það
sem við erum að fást við i leikritinu
og það er auðséð að á Kleppsspítal-
anum er fyrst og fremst tekið tillit til
þarfa og óska sjúklinganna, en þvf er
á annan veg farið f leikritinu.
Þó tel ég að þetta leikrit geti
kallað fram umræður um þessi mál
og annars vegar er það spurningin
hver er geðveikur og hver ekki? Per-
sónulega fannst mér mjög lærdóms-
rfkt að kynnast starfinu á Kleppi og
sjá það m.a. að Kleppsgrýlan svokall-
aða er fjarri þvf að vera nokkuð sem
á sér stað f raunveruleikanum, það
er f svo mörgu þar sem við erum
haldin fordómum, en þegar við kynn-
umst sannleikanum um málið kemur
allt annað f Ijós."
Leikmyndina hefur Sigurjón Jó-
hannsson gert, söngtexta gerði Þor-
Rúrik og Gunnar ræðast við
steinn frá Hamri og Carl Billich hefur
æft söngvana.
Alls eru 14 leikarar í Hvernig er
heilsan og eru þeir allir lengst af !
einu á sviðinu, en þeir eru eftirtaldir:
Þóra Friðriksdóttir, Sigurður
Skúlason, Ingunn Jensdóttir, Bessi
Bjarnason, Þórunn M. Magnúsdóttir,
Rúrik Haraldsson, Herdfs Þorvalds-
dóttir, Flosi Ólafsson, Ævar Kvaran,
Margrét Guðmundsdóttir, Gunnar
Eyjólfsson, Valur Gíslason, Guðjón
Ingi Sigurðsson og Bríet Héðinsdótt-
ir.
Vikjum aðeins að vistfólkinu þar
sem það er að ræða saman:
Gústaf: Ég vil ekki láta lífið seytla
burtu frá mér eins og safa úr eitruðu
tré. Ég vil fá nafnið mitt aftur, lif
mitt aftur. Ég vil geta notað alla
stafina f stafrófinu.
Helgi: Ja, ég veit það bara að ég
heiti Helgi. Og það skal enginn taka
frá mér.
Karl: Og ég heiti Karl. Og kallaður
Kalli. En ég læt sko engan kalla mig
Kall.
Anna: Ég rankaði við mér og það
rann upp fyrir mér, að mér hafði
mistekizt. Og það var mér sjálfri að
kenna.
Ella: Af hverju?
Anna: Ég hafði tekið inn pillur og
slökkt Ijósið og það var allt eins og
það átti að vera, en rétt um leið og
ég var að sofna, kastaði ég mér á
sfmann og hringdi f lækni. Ég skil
ekki hvers vegna ég gerði það. Ég
man ekki eftir neinu, en þeir sögðu
að ég hefði hringt og beðið um hjálp.
Ella: Ertu ekki fegin?
Anna: Ég var búin að ákveða allt,
ég var búin að ganga frá öllu, átti
ekkert eftir.
Kristinn: Andskotinn. Þú áttir Iffið
eftir.
— árni j.
Sinfóníutónleikar
Tónleikarnir á fimmtudags-
kvöldið var hófu síðara miss-
erið f starfsemi Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar meó eftirminniieg-
um glæsibrag. Tveir franskir
snillingar báru mesta ábyrgð á
þvf, stjórnandinn J.P. Jacquill-
at og einleikarinn J.P. Rampal.
Rampal lék einleikinn í tveim-
ur flautukonsertum, Mozarts í
G-dúr og Flautukonsert
Jacques Ibert. önnur verk á
efnisskránni voru 5. sinfónía
Schuberts — verk sem stendur
miklu nær klassísku fyrirmynd-
unum en sá Schubert, sem um-
heimurinn hefur lengst af
kunnað að meta — og Galdra-
neminn eftir Pauf Dukas.
Jacquiilat er skemmtilega líf-
legur stjórnandi, skap og fágun
haldast í hendur. Þætti
Schubert sinfónfunnar voru
mótaðir af innileika, og í
Galdranemanum reyndi hann á
öll þolrif hljómsveitarinnar,
snerpu og viðbragðsflýti, og
mátti stundum litlu muna, að
mönnum yrði „fingraskortur" í
sumum rununum.
Jean-Pierre Rampal er lík-
lega einhver dáðasti flautuleik-
ari á vorum dögum. Hljóðfærið
sjálft hefur lengst af þótt ein-
kennast —vegnayfirtónafæðar
— af höfðinglegum kulda. Frá-
bærir snillingar f flautuléik
hafa samt oft sýnt, að slfkt er
hægt að yfirvinna, og þar stend-
ur Rampal fremstur í flokki.
Hann veldur sérlega breiðu
tjáningarsviði í styrkleika og
tónblæ. Það var umfram allt
hlýja, sem einkenndi leik hans i
Mozart-konsertinum, sönglist
yfirfærð á lipurt hljóðfæri.
Rampal meðhöndlar ekki takt-
inn í einhverjum skóiabókarstíl
— eins og taktmælir — hend-
ingar hans eru likt og lifandi
frásögn, stundum flýtir hann
sér að láta eina líða inn í aðra,
Tðnllst
eftir ÞORKEL
SIGURBJÖRNSSON
stundum heldur hann eftur af
sér.
Ibert-konsertinn var e.t.v. há-
punktur tónleikanna. Þetta er
glæsilegt virtúósastykki, ekki
aðeins kröfuhart til einleikara,
heldur og til hljómsveitar. A
köflum var auðfundið, að
hljómsveitarmenn voru „sem á
nálum“, og aðalatriðið væri að
reyna að bjarga þvi, sem hendi
var næst. Þetta tókst prýðilega,
eftirvænting fylgdi hverjum
tóni. Ibert er frægur fyrir
glæsibraginn i meðhöndlun
hljómsveitarinnar, konsertinn
skrifaði hann fyrir einn
frægasta flautusnilling
sögunnar, Moyse, — Sinfóníu-
hljómsveitin stóð sig vel í þess-
um glæsilega félagsskap!