Morgunblaðið - 15.08.1975, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. AGUST 1975
Jón I.
Bjarnason;
Billinn skríður örugglega slóð-
ina um úfið hraun og svarta sanda
í áttina að Dyngjuhálsi. Rökkur
ágústnæturinnar varpar dulúðg-
um blæ á hraunkarlana. Ofar
fjallskuggum logar hvít birta
jökulhvelsins með fyrirheit um
heiðríkju næsta dag. Það er
laugardagskvöld 2. ágúst, og í
bílnum er 2° manna hópur á veg-
um Utivistar á leið i Gæsavötn, en
ferðinni er heitið á Vatnajökul
næsta dag. Glatt er á hjalla,
spjallað og spaugað og spáð um
veður.
Nú sést ljós í glugga, við erum
komin i áfangastað. Skáli Jökla-
ferða hjúfrast við úfna hraun-
brúnina í mjúkum skugga öræfa-
næturinnar. Við stigum út úr
bílnum. Það kular af Bárðar-
bungu, en við okkur ómar glaður
söngur ungmenna, um Ieið og
Baldur Sigurðsson lýkur skála-
dyrunum upp og býður okk-
ur hjartanlega velkomin. Og
söngurinn ómar enn um stund.
Hér er einnig á ferð hópur æsku-
fólks frá Akureyri, og þcss er
söngurinn, glaður og hlýr, svo að
kulið frá Bárðarbungu má sín
ekki.
Flest okkar sofa i hlýjum og
vistlegum skálanum, en nokkur
slá tjöldum á sléttri grund við
lind sem fellur i vötnin sem eru
skammt undan. Baldur segist
vekja okkur snemma i fyrramálið,
þvi að örugglega verði jöklaveður.
Góðan dag. Það er ákjósanlegt
jöklaveður og við leggjum af stað
upp að jökli eftir klukkustund.
Glaðleg rödd Baldurs hljómar í
morgunskímunni, og það leynir
sér ekki að honum er mikið í mun
að komast sem fyrst af stað.
I nótt var nær því tveggja stiga
frost. Það er hrim á jörð. ískrist-
allarnir glitra og sindra við sól-ar-
upprás yfir Trölladyngju. Ægi-
fagur sólskinsmorgunn. Endur
hrista dögg af væng á vatns-
bökkunum og sólskríkja flýgur
með fagnandi söngvum stein af
steini.
Það er nokkur spölur upp að
jökulröndinni, en þar biða okkar
jöklabilarnir Kisi og Bangsi.
Baldur stýrir kettinum, en sonur
hans, Sigurður, Bangsa. Bangsi er
ungur að árum og fjörmikill og
rikur af stað upp jökulinn, því
hér er rifahjarn. Gamli Snjókött-
urinn fer sér hægar. Hann læsir
klónum örugglega i hjarnið og
þrammar áfram með jöfnum
hraða. Hann veit sem er að hann
nær fljótlega unglingnum honum
Bangsa.
Stefnan er sett á Bárðarbungu
og síðan á Grímsvötn og Svía-
hnjúka. Ekið er eftir stikuðum
leiðum sem Baldur og Sigurður
hafa lagt af mikill; kostgæfni
framhjá sprungusvæðunum, eftir
ýtarlega rannsókn. Kötturinn
malar af ánægju, og Bangsi
kemur á eftir í slóð Kisa, því að
nú er færðin þyngri.
Þegar líður að hádegi er orðið
svo heitt að flestir fara í sólbað,
ýmist á bakinu á Bangsa eða á
skotti Kisa. Við þjótum áfram i
sólskinsbjartri ísveröld. Hér ná
engin orð þvi sem fyrir augpn
ber. Við njótum þess orðvana að
lifa slíka stund. Utsýn er sú stór-
brotnasta sem við höfum nokkru
sinni séð. I norðri Trölladyngja,
Dyngjufjöll og Herðubreið. Til
austurs Kverkfjöll, Snæfell, Esju-
fjöll, og Hvannadalshnjúkur. I
suðri Lómagnúpur og glitrandi
vötn og sandar allt til sjávar.
Við sækjum á brattann, — upp
til Sviahnjftka, — og nú verður
Kisi að taka Bangsa i slef. Á
dökkum tindi hnjúkanna ber
skála Jöklarannsóknarfélagsins
við bláan himinn. Baldur slær
hlerum frá gluggum og biður okk-
ur að gjöra svo vel að ganga i
bæinn. Við fáum okkur hressingu
og njótum um stund áningar i
hæsta byggðu bóli á íslandi. Fá
orð eru sögð. Við njótum þess
þögul að vera til. Hér eru eldur og
ís í nábýli. Upp af hnjúkunum
leggur gufu, því að eldur vakir
undir og jarðhiti er það mikill að
hnjúkarnir bræða af sér alla
fönn.
Við förum í stutta gönguferð og
horfum af brúninni f svimandi
hæð yfir Grímsvötn. Snjóhyrn-
ingar margra ára blasa við í brot-
sári jökulsins i egg fjallsins.
Hversu framarlega megum við
fara? Það kannar Baldur með
langri málmstöng. Það er brota-
hæð og við sökkvum í kálfa. En
þrátt fyrir það göngum við nokk-
urn veg að hyldjúpri gínandi
sprungu, sem vikkar því meir sem
neðar dregur. Þar hverfur sól-
skinið í dökkbláan skugga undir-
djúpa jökulsins. Við störum þögul
í gímaldið og tökum margar
myndir. Allt í einu stekkur einn
af piltunum yfir sprunguna þar
sem hún mjókkar nokkuð. Það
segir enginn neitt, en ungu stúlk-
urnar brosa með aðdáun í aug-
unum. Fullorðna fólkið hristir
höfuðið.
Við ökum í stórum sveig ni.óur i
Grímsvötn. Þegar við stoppum
höfum við lækkað okkur um 380
metra frá því að við vorum uppi á
Svíahnjúkum. Yfir okkur rís
Gríðarhorn, og bergstál þess mót
vestri er nakið og dökkt. I brún-
inni hanga stór ísflikki, sem eru
að því komin að hrynja niður. Þar
gapa við okkur gjár og sprungur
og stórkostlegir íshellar. Á lág-
lendinu eru hrannir af borgarís
sem skoppað hefur miður hlíðina.
Hér eru víða miklar sigdældir.
Sumar þeirra eru ataðar aur og
útfalli hveragufu sem leggur til
Iofts.
Nú sígur þoka á tindana. Við
höldum af stað, Snjókorn falla úr
lofti, og brátt gerir kafalds-
muggu. Við sjáum ekki lengur
hvað er jökull og hvað er himinn.
Við þjótum áfram í undarlegri
grárri skimu, í grárri veröld sem
engu líkist nema sjálfri sér. Það
kólnar og við förum öll inn i hlýja
snjóbílana, nema ein ung stúlka.
Hún stendur úti á sleðanum sem
Kisi dregur og starir án afláts á
jökulinn. Ég fer út til hennar og
hún segir: Ég gat það, — horfl
þannig á ísinn að sleðinn standi
kyrr, en jökullinn æði áfram. Ég
fer að horfa með henni. Við
störum þögul i grámann. Á bak
við okkur móar i Bangsa í nokk-
urri fjarlægð. Ég er hér úti til
þess að komast I sem mest návígi
við jökulinn, segir hún. Til þess
að finna andblæ ísveraldarinnar
leika um mig. Sjáðu hvað við
erum lítil i auðninni.
Ég hlusta á nið sleðameiðsins
við sólbráð jökulsins. Þokunni er
að létta. Við nálgumst jökulrönd-
ina og þar bíður bíllinn okkar.
Þgð er hlýtt í skálanum. Það
snarkar á arninum og flöktandi
geislar blandast við hljóðlátan óm
gítarsins, þar til við bjóðum hvert
öðru góða nótt. — Á morgun höld-
um við heim.
A Svíahnjúkum. Snjófyrningar í brún fjallsins.
I
"D
c
_ro
w
3
«3
w
O
2
•■ro
jí
</>
ro
c
®
ro
+•>
*■>
0)
£L
V)
C
®
<o
<
I
Stórhátíð og
stemmning
á Norðurlandi
VUhite Backman Trio
og Svartálfar
Stuðmenn og
Steinunn Bjarnadóttir,
Baldur Brjánsson,
töframaður
Diskotek Áslákur
Stjórnandi Jakob Magnússon.
Munið nafnskírteinin.
Húsunum lokað kl. 23.30.
mmm
Höfðaborg, Hofsós,
föstudagskvöld
Skjólbrekka,
Mývatnssveit,
laugardagskvöld
Sjálfstæðishúsið,
Akureyri,
sunnudagskvöld