Morgunblaðið - 20.09.1975, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBER 1975
21
VELVAKANDI
Velvakandi svarar i sima 10-100
kl. 14—1 5, frá mánudegi til föstu-
dags
% Áfengisstríð
og trúarbragðastríð
Margrét Hansen, Hveragerði,
skrifar:
„Ég sá nýlega myndina „Heim-
ur á heljarþröm" i sjónvarpinu og
datt þá í hug, hve mikið væri nú
orðið hægt að reikna út með töl-
um og hve litið væri farið eftir
því, ennþá að minnsta kosti. Hér á
ég nú sérstaklega við mengunina,
en líka offramleiðslu. En væri nú
ekki lika fróðlegt að reikna út
hvenær allir íslendingar verða si-
fullir? Drykkjuskapurinn eykst
jafnt og þétt og þegar birtar eru
tölur um aukna áfengisneyzlu er
einungis reiknað aftur i timann.
Hvernig væri að skyggnast fram á
við i þessum málum? Fróðlegt
væri að sjá þetta i sjónvarpi.
Hugsum okkur að byrjað sé fyrir
1100 árum og reiknað i dropatali
allra fyrst.
Og svo annað: Mig langar til að
vita hvort prestarnir, sem átt hafa
í þessum „trúarbragðadeilum"
heyri aldrei fréttirnar frá frænd-
um okkar og nágrönnum á ír-
landi. Ég held, að þeir geri sér
ekki grein fyrir því hvað þetta er
eldfimt efni, sem verið er að
handfjatla. Vonandi heyrist ekk-
ert meira um þetta og allir —
blaðamenn líka — ættu að forðast
að halda þessum glæðum við, —
áður en varir g’etur orðið spreng-
ing.
Margrét Hansen,
Hveragerði."
Á þá líka að hætta að flytja
fréttir af óeirðum og styrjöldum?
% Verndun eða eyðing
Grjótaþorps
Olafla Ragnarsdóttir skrifar:
„Agæti Velvakandi.
Mikið hefur að undanförnu ver-
ið rætt og ritað um verndun og
friðun gamalla húsa, einkum eftir
að tillagan um niðurrif Grjóta-
þorpsins, eins og við þekkjum
það, og endurbyggingu þess sem
randbyggðra steinkastala kom
fram í dagsljósið,. Mönnum hefur
að vonum blöskrað það, að lögð
skuli fram að frumkvæði skipu-
lagsyfirvalda tillaga um gjöreyð-
ingu eins elzta borgarhluta
Reykjavíkur, sem að líkindum er
sá borgarhluti, er varðveitzt hef-
ur hvað næst sinni upprunalegu
mynd, á sama tima og aðrar þjóðir
eru að vakna til meðvitundar um
þau menningarverðmæti, sem fel-
ast i byggingarlist horfinna kyn-
slóða, — ekki aðeins í einstökum
húsum, heldur og ekki síður sam-
henni? sagði hann við geymsiu-
vörðinn.
— Hann framvfsar auðvitað
númeri. Hvað héiduð þér eigin-
iega? var hið önugiega svar sem
hann fékk. — Fólk sýnir annað-
hvort geymslunúmer eða lykil ef
óskað hefur verið eftir því að
hlutunum sé komið fyrir í iæstri
hirzlu
— Skiptir afhendingardagur
máli?
— Skáparnir eru rannsakaðir
einu sinni á sólarhring og þeir
munir sem hafa legið lengi eru
sfðan f jarlægðir.
— Einmitt. En þeim er sem
sagt ekki raðað í tfmaröð?
— Nei, aðeins f númcraröð. Af-
hendingardaginn má finna f
skrásetningarbókinni. Það er
eina leiðin sem hægt er að hafa til
að komast að þvf hvað fóik á að
borga mikið.
— Einmitt, sagði David aftur.
— Gæti ég fengið að skoða skrá-
setningarbókina?
Töskur Talme.vs hlutu að hafa
vcrið afhentar hér annaðhvort á
sunnudagskvöldið eða mánudag
árla, báða möguleika varð að taka
með f reikninginn.
— Vinsamlegast skrifið þessi
stæðum húsaþyrpingum og jafn-
vel heilum borgarhverfum.
En hver er ástæðan? Hvers á
Grjótaþorpið að gjalda? Jú, það er
niðurnýtt, sundurlaust, óskipu-
legt og ekki varðveizluhæft út frá
sögulegum, menningarlegum eða
fagurfræðilegum sjónarmiðum.
Þessar eru helztu röksemdir
þeirra tiliögubræðra.
0 Borgaryfirvöld
stuðli að viðhaldi
og varðveizlu
Vissulega er það rétt, að hverfið
er ekki í sem beztu ástandi, þótt
nokkrum húsum þar sé ágætlega
við haldið. En er við öðru að búast
í hverfi, sem hefur verið dauða-
dæmt í áratugi? Væri dauða-
dómnum hins vegar aflétt og
borgaryfirvöld kæmu til móts við
þorpsbúa með þvi að veita þeim
styrki eða hagkvæm lán til að
koma húsum sínum í viðunandi
ástand, hvað er þá líklegra en
húseigendur tækju til óspilltra
mála við að bæta upp aðgerða-
leysi liðinna ára? Það er talað um
að viðgerðir í Grjótaþorpi verði
kostnaðarsamar, viðhald þess
borgi sig ekki og enduruppbygg-
ing þess i sinni núverandi mynd
sé peningaeyðsla, sem þjóðin hafi
ekki efni á. En hefur þjóðin efni á
að kaupa niðurrifsreynsluna sem
nú er óðum að opna augu manna
víða um heim fyrir menningar-
gildi gamalla húsa og híbýla
margfalt dýrara verði, sem ekki
verður metið á vogarskálum
Mammons né goldið með hans
gjaldmiðli.
Enginn veit hvað átt hefur fyrr
en misst hefur og þannig verður
það einnig með Grjótaþorpið.
0 Andblær
horfinna kynslóda
Við veitum því ef til vill ekki
athygli dags daglega, þessu kyrr-
láta þorpi, þar sem andblær horf-
inna kynslóða liggur í loftinu og
tíminn stendur kyrr. En væri það
svo horfið einn góðan veðurdag
og steinkastalarnir komnir í
staðinn, þá mundum við finna, að
eitthvað væri glatað, eitthvað,
sem aldrei fengist bætt. Við
mundum sakna þessarar sam-
stæðu húsaþyrpingar og við
mundum sakna einstakra húsa,
sem áttu sér merka sögu og vörp-
uðu ævintýraljóma yfir umhverfi
sitt, — húsa, sem voru menn-
ingarmiðstöðvar síns tíma. Húsa,
sem skammsýnir menn jöfnuðu
við jörðu.
Olafía Ragnarsdóttir."
^ Strax í dag!
Fjórar ungar vinkonur skrifa
Velvakanda bréf, þar sem segir
m.a.:
„Við erum svo hrifnar af plöt-
unni með Stuðmönnum og Stein-
unni Bjarnadóttur, að við skutum
saman I plötuna af því að okkur
langaði svo I hana. Þegar við
fórum svo að hlusta á lögin fannst
okkur náttúrlega „Strax i dag“
langskemmtilegasta lagið, en það
er lika fullt af öðrum lögum, sem
eru alveg ofsaleg á plötunni. Þess
vegna finnst okkur skrítið, að út-
varpið skuli ekki spila hin lögin
líka. Okkur finnst að útvarpið
ætti að efna til samkeppni um lag
ársins, og við erum allar tilbúnar
að veðja, að „Strax í dag“ yrði í
fyrsta sæti.
Hvenær kemur næsta plata með
Stuðmönnum?"
Velvakandi tekur undir aðdáun
vinstúlknanna, en hvenær næsta
plata kemur veit hann ekki. Hins
vegar hafa Stuðmenn haft góð orð
um það, að þeir muni ekki van-
rækja aðdáendur sína, svo að nú
er bara áð bíða og vona.
HOGNI HREKKVISI
Sýning
Kjartans
framlengd
SÝNINGU Kjartans Guðjóns-
sonar á Loftinu við Skólavörðu-
stíg átti að ljúka í gær, en vegna
mikillar aðsóknar hefur verið
ákveðið að framlengja sýninguna
um tvo daga. Verður hún opin
í dag, laugardag, frá klukkan
14 til 18, og á sunnudag á sama
tima.
ALLT MEÐ
— Byggingar-
iðnaðurinn
Framhald af bls. 5
kveðnum svæðum, þannig að þar
gæti skapast ákveðin raðvinnsla
húsa.
FJÁRMÖGNUN
OG RANNSÓKNIR
Þar er svipaða sögu að segja. Lána-
fyrirgreiðsla bankakerfisins til bygg-
ingarfyrirtækja hefur verið af mjög
skornum skammti. Óvissa rikir um
hvenær lána er að vænta frá hús-
næðislánakerfinu og oft mikill drátt-
ur á greiðslu lána frá þeim tima sem
byggingar eru lánshæfar.
Eitt er það þó sem mér finnst
algjörlega vanta i skýrslu þessa, en
það er þó sá hlutur sem ætti að
standa Rannsóknarráði næst að
veita athygli og hafa forgöngu um,
en það eru raunhæfar rannsóknir
bæði hvað varðar efni, vinnu og
skipulag og þá ekki sist hvað gert sé
eða gera þurfi í útgáfu upplýsinga
um þessi mál.
Vitað er að ýmsar upplýsingar
varðandi byggingar liggja fyrir hjá
mörgum stofnunum en engin þeirra
virðist hafa bolmagn eða vilja til að
gefa eitthvað af þeim fróðleik.
Sem stjórnarmaður i Rannsóknar-
stofnun byggingariðnaðarins er ég
dálftið hissa á þeim fullyrðingum
sem forstjóri R.b. lætur frá sér,
vegna þess að þar lætur hann liggja
að þvi að stofnunin hafi f höndunum
gögn sem sýna að okkar byggingar-
iðnaður sé mjög óhagkvæmur bæði
hvað viðkemur efni og vinnu.
Mér vitanlega hefur ekkert sem
styður þá kenningu komið frá stofn-
uninni til byggingariðnaðarins og er
þó R.b. sú stofnun sem þjóna á
þessum iðnaði fyrst og fremst.
Rannsóknarstofnun byggingariðn-
aðarins er ekki eina stofnunin sem á
að fylgjast með hagkvæmni bygging
ariðnaðarins hvað snertir kostnað
o.fl. Húsnæðismálastofnun rfkisins á
samkvæmt 3. gr. laga frá 12. maf
1970 að gegna veigamiklu hlutverki
f þessum efnum.
Þvi miður hefur þessum málum
verið alltof Iftill gaumur gefinn. Á
undanfömum árum hefur Meistara-
samband byggingarmanna sett fram
ábendingar um ýmislegt sem betur
megi fara I byggingariðnaði, en Iftið
tillit hefur verið tekið til þess sem
þar hefur verið bent á. Sveinasam-
tökin hafa hins vegar ekki látið mik-
ið til sfn heyra um þessi efni og litið
lagt til mála svo betur megi fara. Þvf
er það dálitið furðuleg skoðun sem
fram kemur f skýrslunni og þó sér-
staklega i fjölmiðlum að meistara-
kerfið sé aðaldragbftur á lagfæringar
og endurbætur f byggingariðnaði.
Ef svo er eru iðnmeistarar öflugri
en ég hefði haldið..
Ég vil að lokum láta i Ijós þá von
mfna og ósk að sú athygli og umræð-
ur um þessi mál sem skýrslan vekur,
verði ekki loftbóla sem hjaðnar á
skömmum tíma heldur megi það
vera hvatning til að efla og bæta
byggingariðnað okkar og hagsbóta
fyrir alla, bæði þá er standa að bygg-
ingarframkvæmdum og þá sem sfðan
nýta þær ibúðir sem út úr þeim
koma.
Ennfremur væri óskandi að fjöl-
miðlar túlkuðu þessi mál af þekkingu
og skilningi á þeim vandamálum sem
við er að etja en ekki sem upphrópun
og ádeilur á ýmsa þætti byggingar-
iðnaðarins.
Reykjavfk 18. september.
Gunnar S Björnsson
i
i
i
m
É
i
i
s
iri
i
i
1
m
I
i
i
i
EIMSKIP
Á næstunni ferma
skip vor til íslands,
sem hér segir:
ANTWERPEN:
Tungufoss 22. sept.
Urriðafoss 29. sept.
Grundarfoss 5. okt.
Tungufoss 1 3. okt.
ROTTERDAM:
Tungufoss 23. sept
Urriðafoss 30. sept.
Grundarfoss 7. okt
Tungufoss 14. okt.
FELIXSTOWE:
Mánafoss 23. sept.
Dettifoss 30. sept.
Mánafoss 7. okt.
Dettifoss 14. okt.
Mánafoss 21. okt.
HAMBORG:
Mánafoss 25. sept. -
Dettifoss 2. okt.
Mánafoss 9. okt.
Dettifoss 1 6. okt.
Mánafoss 23. okt.
NORFOLK:
Brúarfoss 25. sept.
Hofsjökull 14. okt.
Selfoss 1 7. okt.
Goðafoss 24. okt.
WESTON POINT:
Askja 24. sept.
Askja 10. okt.
Askja 24. okt.
KAUPMANNAHÖFN
írafoss 23. sept.
Múlafoss 30. sept.
írafoss 7. okt.
Múlafoss 1 4. okt.
írafoss 21. okt.
HELSINGBORG:
Álafoss 25. sept.
Álafoss 8. okt.
GAUTABORG:
írafoss 24. sept.
Múlafoss 1. okt.
írafoss 8. okt.
Múlafoss 1 5. okt.
írafoss 22. okt.
TRONDHEIM:
Úðafoss 6. okt.
KRISTIANSAND:
Álafoss 27. sept.
Álafoss 1 0. okt.
GDYNIA/GDANSK:
Lagarfoss 2. okt.
VALKOM:
Lagarfoss 30. sept.
VENTSPILS:
Lagarfoss 3. okt.
I
I
I
i
i
d
S]
i
rTi
I
'I
m
I
p
p
p
p
p
p
• P
■ m
p
P
i
p
p
;3
1
I
!rl
$
I
Ul
P
p
P
P
P
rJ Ti
I Reglubundnar m
I vikulegar 3
I hraðferðir frá: £]
rpj ANTWERPEN, r|
p| FELIXSTOWE, p
Ujl GAUTABORG, p
Œl HAMBORG, S
[S KAUPMANNAHÖFN
gj ROTTERDAM
-----:----^
GEYMIÐ
JRárgtmðleítið
|E55H2]
i ^ k
B
I
|
1
EIMSKIP
saassii