Morgunblaðið - 17.09.1976, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1976
25
Þórður Jónsson, Látrum:
Hver er að
svíkia hvað?
ÞÁTTURINN um skattamál I
sjónvarpinu var góður og vel
stjórnað, meira mætti vera af
slfkum þáttum sem snerta veru-
lega okkar daglega lff, þeir
ættu að geta verið í flestum
tilfellum mjög jákvæðir.
Mér fannst þó á þessum
þætti, að um spruningafátækt
væri að ræða, miðað við svona
marga spyrjendur og að baki
þeim beið öll þjóðin með brenn-
andi áhuga á málefninu, um-
ræðuefnið var svo víðtækt. Nú,
þeir sem til svara voru, hefðu
getað svarað miklu fleiru og
nánar en um var beðið, mér
fundust þeir svara vel yfirleitt.
Heyranlega voru þarna tveir
fræðimenn um skattamál, þó
gátu fleiri verið, ríkisskatt-
stjóri og Ólafur Nílsen. Ölafur
frjáls og óháður, tilbúinn að
svara því sem að var spurt, en
ríkisskattstjóri bundinn f báða
skó af pólitískum stormsveip-
um, áþekkt með hann og fiski-
fræðinga, aðeins lagt til að
þetta og þetta væri gert, en
ekki sagt að það skyldi gert, það
er stjórnmálamannanna.
Jónas Haralz svaraði mjög vel
og skilmerkilega, hann sagði
þarna meðaí annars eina setn-
ingu sem mér þótti vænt um að
heyra en hún virðist lftið f há-
vegum höfð í þjóðfélagi okkar
nú orðið, „trúnað", trúnað
bankanna við sina viðskipta-
menn. Ólafur Thors sagði eitt
sinn á fjölmennum fundi í
Reykjavfk, þegar hann ræddi
um skattfrelsi sparifjár, eitt-
hvað á þessa leið: Fólk á nokkr-
ar krónur f fórum sfnum heima,
allt uppí verulegar upphæðir,
það mundi sýna samfélaginu
þann trúnað að láta þetta á
banka og þar með fá þeim það
til afnota fyrir þjóðina, ef ekki
væri verið að gefa þetta upp til
skatts, og þvf sýndur sá trúnað-
ur að vera ekki að flíka þessu í
hvern sem er. Jónas minnti mig
Þórður Jónsson
uði. Til gamans ætla ég að taka
hér upp eitt sláandi en algengt
dæmi sem fólk mundi almennt
kalla öfugmælinu „lögleg skatt-
svik“. Dæmið er af skattamál-
um þeirra félaga sem við skul-
um kalla Jónas og Palla, þeir
eru báðir orðnir rosknir menn,
og vinnuorka þeirra þverrandi,
þeir vinna oftast á sama stað,
vinnufélagar. Jónas hefir allt
sitt lff verið vinnusamur og far-
ið vel með fjármuni, látið tóbak
eiga 'sig, sama er eiginlega hægt
að segja með áfengi, auk þess
skemmt sér í hófi, þó enginn
félagsskítur eða þess háttar,
fjarri þvi, gæti sem bezt flokk-
azt undir „stakur reglumaður".
Jónas á hús fyrir sig, að vísu
gamalt, en búinn að ná saman
verulegu sparifé, sem þjóðin
hefir haft til ráðstöfunar og
Umræða í sjónvarpi um skattamál 31. ágúst 1976
nokkuð á snilling okkar Ólaf
Thors f svörum sfnum.
Hæstvirtur fjármálaráðherra
hafði fátt að segja, enda skil ég
það vel, þvf til hans var einkum
beint spurningum um sérskött-
un hjóna, en um það hlýtur
flestum ábyrgum mönnum að
vera erfitt um svör, að mfnu
viti, og það af eftirfarandi
ástæðum:
1. Það mundi gera skattakerfið
mun flóknara en nú er, eða
flækjuna flóknari, og tug þús-
unda fleiri vinnustundir færu f
framtöl sem mundi fjölga veru-
lega.
2. Það mundi stórauka mögu-
leika til þess sem sumir kalla
lögleg skattsvik, sem eru þó
nokkrir fyrir.
3. Það mundi á fjölmörgum
sviðum gefa tilefni til ágrein-
ings milli hjóna og fleiri aðila,
auk annarra neikvæðra áhrifa.
Yrði þessu komið á, mundi
það verða annað mjólkurbúða-
mál reykvfskra kvenna, og
flestir verða fyrir vonbrigðum.
Fulltrúar blaðanna og ann-
arra fjölmiðla tjáðu sig lftið að
mér fannst, virtust feimnir með
orðskeyti að fara. Fulltrúi iðn-
aðarins hefði mátt færa betur
fram viðhorf iðnaðarins til
skattamála því hann er hlunn-
farinn á þvf sviði sem öðrum i
okkar þjóðfélagi, öllum til
tjóns.
Það sem ég fékk útúr þessum
þætti fyrir utan skemmtunina
var raunar ekki annað en stað-
festing á því sem ég taldi mig
áður vita, en það er hversu al-
mennt við vitum lítið um
skattamál því ég taldi þann hóp
sem þarna var gott úrtak. Fólk
talar því um skattsvik og rang-
læti í skattamálum, þótt ekki sé
um nein skattsvik að ræða, og
langt frá þvf, heldur farið að
lögum. Ein brýnasta aðgerðin í
skattamálum fer þvf að verða
sú, og hefir reyndar alltaf ver-
ið, að fræða þjóðina betur um
skattalöggjöf þá sem hún hefir
sett sér og býr við, þá mundi
lækka kliðurinn sem upphefst
við útkomu hverrar skattskrár,
en meiri kröfur gerðar til raun-
hæfra lagabreytinga, sem stað-
ið gæti lengur en nokkra mán-
lánað til eins og annars.
Palli hefir aftur á móti verið
léttur á bárunni, þénað oft
mikla peninga, þá skemmt sér
konunglega, notað mikið tóbak,
drekkur dálftið, og er oft með
áfengi, einkum sfðan helgarnar
urðu þrfr dagar, lifir þá hátt og
veitir á báða bóga, þó langt í frá
ð vera nokkur óreglupési. Palli
hefir aldrei farið útf það að
eignast hús, hreint ekki nennt
að standa f þvf, hann á smáupp-
hæð á banka ef hann þarf á að
halda, en ekki meir.
Á árinu 1975 þénaði Palli, þvf
hann er vinnusamur og vinnur
vel, kr. 1.500.000.-, og hafði er
skattskráin kom út f opinber
gjöld um hálfa milljón. Jónas
félagi hans hafði aftur á móti
engan tekjuskatt þegar skatt-
skráin kom f ljós, þau önnur
smágjöld sem hann hafði, borg-
aði ríkið fyrir hann. Jónas vann
lítió á árinu 1975, en fór út til
Majorka og allt til Rómar,
keypti sér svo nýjan bfl þegar
hann kom heim, og sagði kunn-
ingjum sínum að sér hefði líkað
svo vel utanförin, sem var hans
fyrsta á ævinni, að hann færi
aftur næsta ár og þá tvær ferð-
ir, aðra að vetrinum, hina að
sumrinu.
Við útkomu skattskrárinnar
ráku kunnugir augun f þennan
gffurlega mismun á milli þess-
ara tveggja einhleypinga f
skattgreiðslum, þótt báðir væru
verkamenn og að þvf er virtist
við svipaða aðstöðu, nema þá
þetta ár, annar puðar allt árið
til að hafa f sig og á, og fyrir
gjöldunum sínum. Hinn vinnur
sama og ekkert, og ver veruleg-
um hluta sumarsins til að
sleikja sólskinið úti í löndum
meðan Palli verður að druslast
í regnkápu við vinnuna hvern
einasta dag hér heima. Palli var
lfka alveg undrandi yfir þessu
óréttlæti, fór því til vinar sfns
Jónasar og spurði hann hreint
út, hvernig þetta gæti gerzt,
hvort hann væri orðinn einhver
fjárglæframaður. Svarið sem
hann fékk var eftirfarandi:
„Við þetta er ekkert óheiðar-
legt, ég hef unnið eins og þú
allt mitt lff, og borið gæfu til að
eiga vinnugleði, það er að sjá
verk ganga vel, og vera þátttak-
andi í að skapa eitthvað, jafnvel
við að sópa rusl, fegra eitthvað
svæði með þvf að gera það
hreint. Þénaði stundum vel
eins og þú, en hef eytt minna.
Ég átti þvf á vöxtum sfðastliðið
ár 10 millj. og fékk af því í vexti
1.6 millj., allt er þetta skatt-
frjálst, höfuðstóll og vextir, svo
vann ég aðeins á árinu, þó ekki
meira en svo að rfkið greiðir
gjöldin min, svo ég hef þarna
ráðstöfunartekjur til að lifa af
og leika mér, um tvær milljón-
ir. Næsta ár ætla ég hreint ekk-
ert að gera nema leika mér, þá
fæ ég vexti af þessum 10 millj.
2.2 millj., eitthvað er sem heitir
atvinnuleysistrygging, ég ætti
að fá eitthvað úr henni tekju-
laus maðurinn, svo er ég að
komast á ellilffeyri, allt er þetta
skattlaust en rfkið greiðir gjöld-
in mfn sem til falla, svo það er
úr nógu að moða, og viljir þú
vera svo litillátur að þiggja það,
Framhald á bls. 27

1
LA UL L&
Lærið , & *
* að
% dansa
Dansinn
yngir
Dansinn
kætir

Innritun í ballett og
samkvæmisdansskólunum
hefst 20. september
DANSKENNARASAMBAND ÍSLANDS
TRYGGING fyrir réttri tilsögn í dansi