Morgunblaðið - 30.09.1976, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1976
Utanríkis-
ráðherra
talaði á
þingi SÞ
Fulltrúar flokk-
ana tilnefndir
EIN'AR Agústsson, utanrlkisráð-
herra, átti f gær að flytja ræðu á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna I New York. t fréttatilkynn-
ingu frá utanrlkisráðuneytinu
kemur fram, að utanrfkisráð-
herra hafi f fyrradag átt fund
með Hamilton S Amerasinghe,
nýkjörnum forseta allsherjar-
þingsins, en hann er jafnframt
forseti hafréttarráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna. Ræddu þeir
m.a. um nýafstaðinn fund haf-
réttarráðstefnunnar og stöðu
mála þar.
Stjórnmálaflokkarnir hafa nú
nýlega tilnefnt fulltrúa sína sem
sitja munu fyrrihluta allsherjar-
þingsins fastanefnd Islands til
fulltingis. Fulltrúarnir eru Oddur
Ólafsson af hálfu Sjálfstæðis-
flokksins, Soffia Guðmundsdóttir
af hálfu Alþýðubandalagsins,
Halldór S. Magnússon af hálfu
Samtakanna, Ásgeir Jóhannesson
af hálfu Alþýðuflokksins og
Daníel Ágústínusson af hálfu
Framsóknarflokksins. Þessir full-
trúar munu sitja þingið næstu
4—5 vikurnar.
Mjög mikið af
loðnu finnst
við Grænland
RANNSÓKNARSKIPIÐ Arni
Friðriksson fann f gærmorgun
mjög mikið af loðnu um 15—20
mfiur frá austurströnd Græn-
lands en að sögn leiðangursstjór-
ans á Arna, Eyjólfs Friðgeirsson-
ar, er loðnan þar vart f veiðanlegu
ástandi sem stendur.
íslenzku skipin, sem enn stunda
loðnuveiðar, eru að veiðum um 70
mílur NNV af Straunmesi, en þar
finnst ávallt nokkurt magn af
loðnu. Þurfa skipin að kasta oft til
að fá afla, og tekur 4—5 daga að
ná fullfermi. Þótt ekki veiðist
mikið á hverrí nóttu er verðmæti
loðnunnar mikið, og 100 tonna
dagveiði nemur um 800 þús. kr. í
aflaverðmæti miðað við núver-
andi verð.
Aðalfundur ÆSK
í Hólastifti
Akureyri, 29. september.
Sautjándi aðalfundur æskulýðs-
sambands kirkjunnar í Hólastifti
verður haldinn áHofsósi um helg-
ina. Auk venjulegra aðalfundar-
starfa verður rætt um framtíðar-
áform og verkefni æskulýðsstarfs
kirkjunnar í Hólastifti: sr. Krist-
ján Valur Ingólfsson, sóknar-
prestur á Raufarhöfn, flytur
framsöguerindið og stjórnar um-
ræðum. Almenn samkoma verður
í Hofsóskirkju kl. 9 á laugardags-
kvöld. Fundi verður haldið áfram
á sunnudagsmorguninn, en kl. 2
þann dag hefjast guðþjónustur í
kirkjum Hofsósprestakalls, og
með þeim lýkur fundínum. For-
maður sambandsins er sr. Bolli
Gústafsson.
— Sv.P.
— Guðmundur
Framhald af bls. 44
Guðmundur hefði sigrað
júgóslavneska stórmeistarann
Matulovic með svörtu í 1. umferð.
Sax vann Bese, Bukic vann
Popovic, Garcia og Marjan gerðu
jafnteflí, og sömuleiðís Gligoríc
og Hort, Ivkov og Buljovic. Þegar
Friórik ætlaði að fara að skýra frá
úrslitum í sinni skák, rofnaði
skyndilega simasambandið, og
náðist ekki samband við Friðrik
að nýju.
— Annar í gæzlu
Framhald af bls. 44
staðfest hjá sakadómi Reykja-
vfkur I gærkvöldi.
Svo sem kunnugt er, hefur
yfirmaður á kaupskipi setið i
gæzluvarðhaldi vegna rann-
sóknar þessa máls. Leikur
grunur á að litsjónvarpstækj-
um hafi verið smyglað með
gámi frá Þýzkalandi, en einn
slíkur gámur mun taka um 30
tæki.
— Lýðræði
Framhald af bls. 1.
anna, sem þeir voru sammála
að flestu leyti.
Indriði hóf mái sitt á því að
gera athugasemdir við mál-
flutning Baldurs Óskarssonar,
starfsmanns ASl, hér i gær, þar
sem fram komu ýmsar hæpnar
fullyrðingar um menn og mál-
efni á íslandi. Baldri varð tíð-
rætt um spillingu á islandi og
blandaði til dæmis í því sam-
bandi látnum manni inn í um-
ræðurnar en málflutningur
hans hefur þótt stinga í stúf við
það, sem hér hefur farið fram,
enda hafa umræður hér verið
mjög málefnalegar. Baldur tók
síðar til máls og svaraði
Indriða, og þá fór þetta nú að
verka á mig eins og innbyrðis
deilur í Framsóknarflokknum."
„Menn eru mjög ánægðir með
ráðstefnuna, og greinilegur
áhugi er á því að Norðurlanda-
ráð beiti sér fyrir áframhald-
andi starfi á grundvelli þess,
sem hér hefur komið fram, þótt
ekki sé það í verkahring þessar-
ar ráðstefnu að taka neinar
ákvarðanir f því efni,“ sagði
Ragnhildur Helgadóttir í lok
samtalsins.
— Krafla
Framhald af bls. 44
Jötunn aðeins verða færður lftið
eitt til en gufuborinn mun
væntanlega einnig verða á svipuð-
um stað og hann var meðan á
borun 8. holunnar stóð.
„Litla”
krónan
að koma
SVO SEM Morgunblaðið skýrði
frá fyrir nokkrum mánuðum er
fyrir hugað að setja f umferð
nýjan krónupening, sem er all-
miklu minni en sú króna, sem nú
er f umferð. Verður peningurinn
jafnframt sleginn f ál.
Samkvæmt fréttatilkynningu
frá Seðlabankanum á þessi pen-
ingur að koma í umferð frá og
með 1. október og er hann 17 mm
í þvermál og 0,61 g að þyngd. Að
öðru leyti er útlit peningsins
óbreytt frá þvi sem verið hefur.
í fréttatilkynningu Seðlabank-
ans segir ennfremur að krónu-
peningar þeir, sem verið hafa i
umferð, verði áfram í gildi, þar til
annað verði ákveðið. Innköllunar-
frestur samkvæmt gjaldmiðilslög-
um er tvö ár frá þeim tíma, sem
hann er auglýstur.
Engey seldi fyr-
ir 16,8 millj. kr.
ÞRJC fslenzk skip seldu fisk f
V-Þýzkalandi f gærmorgun og
náðu allsæmílegu verði fyrir afl-
ann. Búist hafði verið við betri
sölum, en 14 stiga hiti dró úr
boðum, þar sem hér var um
neyslufisk að ræða.
Árni í Görðum seldi 49 tonn af
ufsa í Cuxhaven fyrir rúmar 5
millj. kr. og var meðalverðið kr.
117. í Bremerhaven seldu Gunnar
SU 56 lestir af ufsa fyrir 6.2 míllj.
kr., meðalverð kr. 110.50, og skut-
togarinn Engey RE sem seldi
176.2 lestir fyrir 16.8 millj. kr.
Meðalverð hjá Engey var kr. 96.
Uppistaðan i afla Engeyjar var
karfi.
— Kjördæma-
fundir
Framhald af bls. 44
heldur forsætisráðherra fund á
Selfossi og verður hann i Selfoss-
bíói og hefst kl. 21.00.
Reykjaneskjördæmi
Mánudaginn 11. október efnir
Geir Hallgrímsson til kjördæma-
fundar í Hafnarfirði og hefst
hann í Skiphóli kl. 21.00 en
þriðjudaginn 12. október verður
slikur fundur i Stapa fyrir íbúa
Suðurnesja og hefst hann kl.
21.00.
Austurlandskjördæmi
Kjördæmafundir forsætisráð-
herra á Austurlandi verða á Eski-
firði 21. október n.k. kl. 21.00 f
félagsheimilinu Valhöll og á Höfn
í Hornafirði laugardaginn 23.
október kl. 14.00 i-Hótel Höfn.
Á fundum þessum mun for-
sætisráðherra halda ræður og sfð-
an svara fyrirspurnum fundar-
gesta og eru fundir þessir öllum
opnir.
— 20 þúsund...
Framhald af bls. 2
tunnu, og fyrir stærstu síldina
eru greiddar 69.30 pr. kfló, ef
miðað er við óskipt verð. Kost-
ar þvf hráefnið 10.118 kr.
Verkunarkostnaður, þar með
talin söltunarlaun, er talinn
nema um 4500 krónum, hver
tunna og salt kostar 3300 kr.
Sfðan bætast við um 1000 kr.
sem fara af hverri fullverkaðri
tunnu í útflutningsgjöld og
fleiri liði. Auk þess þurfa
sfldarsaltendur að greiða
tryggingarkostnað o.fl., þannig
að heildarkostnaður við að
verka hverja tunnu af stórsfld
er ekki undir 20 þúsund krón-
um.
— Rhódesía
Framhald af bls. 1
samlyndi f landinu, en aðeins
framtíðin gæti skorið úr um hvort
það væri hægt.
Robert Mugabe leiðtogi svartra
þjóðernissinnaskæruliða í
Rhódesfu virtist f dag vera að
koma fram á sjónarsviðið sem lyk-
ilmaður í lausn Rhódesfudeilunn-
ar. Mugabe hélt f dag áleiðis til
Zambíu í flugvél stjórnarinnar
þar til Mozambique til viðræðna
við Samora Machel forseta.
Mugabe er leiðtogi 12000 skæru-
liða, sem hafa bækistöðvar í
Mosambique. Áreiðanlegar
heimildir í Gaborone í Botswana
hermdu í kvöld að viðræður þess-
ar gætu ráðið úrslitum um af-
stöðu þjóðernissinnanna til til-
lagna Breta og Bandaríkjamanna
og hvort strfð eða friður yrði i
Rhódesíu.
Henry Kissinger, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, er nú
staddur f New York, þar sem
hann mun á morgun ávarpa Alls-
herjarþing S.Þ. Hefur ráðherrann
verið á stöðugum fundum í allan
dag og segja stjórnmálafréttritar-
ar að hann leggi höfuðáherzlu á
að allir, sem aðild eiga að Rhód-
esíudeilunni og lausn hennar,
hraði störfum sínum eins og unnt
er til að koma í veg fyrir að
snurða hlaupi á þráðinn. Háttsett-
ur bandarískur embættismaður f
föruneyti Kissingers sagði að ráð-
herrann óttaðist að Sovétrfkin
myndu gera allt sem f þeirra valdi
stæði til að spilla fyrir samkomu-
lagi. Kissinger átti að ræða við
Grómýkó, utanríkisráðherra Sov-
étríkjanna, í kvöld, en Grómýkó
sagði f gær að samkomulagið væri
pólitískur sjónleikur. Kissinger
er sagður mjög ánægður með ár-
angurinn af för sinni, en leggur
samt áherzlu á að mikið starf sé
enn óunnið.
— Pundið
Framhald af bls. 1
skilyrði fyrir lánveitingu og sagði
að sjóðsstjórnin yrði að gera sér
grein fyrir að traust verkalýðs-
hreyfingarinnar á ríkisstjórninni
væri alveg jafnmikilvægt fyrir
Bretland og traust á alþjóðavett-
vangi.
Denis Healey sem frestaði í gær
för sinni til Hong Kong, aflýsti í
dag endanlega förinni. Hann var
á leið til að sitja fund fjármála-
ráðherra samveldislandanna og
síðan fund Alþjóða gjaldeyris-
sjóðsins, sem hefst í Manilla á
Filipseyjum í næstu viku.
Það sem nú liggur fyrir hjá
brezku stjórninni er að Healey
fjármálaráðherra gangi frá form-
Iegri umsókn um fyrrgreint lán
og geri grein fyrir þeim aðgerð-
um, sem Bretar þurfi að grípa til í
baráttunni gegn verðbólgu, en
verðbólga er helzta orsökin fyrir
veikri stöðu pundsins. Eftir að
umsóknin hefur verið lögð fram
er búist við að sjóðurinn sendi lið
sérfræðinga til Bretlands til að
skoða vandamálin. Talið er hugs-
anlegt að brezka stjórnin muni
setja einhver innflutningshöft,
hækka óbeina skatta og jafnvel
skera ríkisútgjöld eitthvað niður.
— Sýrlendingar
Framhald af bls. 1
inu, sem nú hefur staðið í 17
mánuði og kostað um 40 þúsund
mannslíf.
Stjórnmálafréttaritarar f Lfban-
on og Egyptalandi segja að nú sé
óttast, að erfitt verði um friðar-
umleitanir eftir sókn Sýrlendinga
og starf S:rkis forseta Líbanons
mjög erfitt.
— Línusjómenn
Framhald af bls. 44
Við endurskoðun sjóðakerfis-
ins voru samningar gerðir milli
allra þeirra aðila sem áttu aðild
að sjóðakerfinu. Þar lögðu þeir
til að nýtt útflutningsgjald yrði
lögfest og ný lög um stofnfjár-
sjóð fiskiskipa. Þetta var i raun
samningur, þar sem þessi ósk
kom fram til mín og rfkis-
stjórnarinnar. Tókum við við
þessari ósk og beitti ég mér
fyrir því — sagði Matthías, að
þessi frumvörp voru flutt og
fengu þau góða og skjóta
afgreiðslu á Alþingi.
Þessari breytingu fylgdi
mikil tilfærsla í sjávarútvegi,
um 4.000 milljónir króna. Eftir
að nýju útflutningsgjöldin voru
sett á gerðu þau kleift að fisk-
verðshækkun fékkst fram f
Verðlagsráði og það var for-
senda fyrir þvf að samkomulag
næðist um nýja kjarasamninga,
enda sagði Matthias aó ekki
væri réttlátt, að þau sjómanna-
félög sem samþykktu samning-
ana og tækju á sig þessar fórnir
að þau ættu ein að gera það, en
félög, sem ekki samþykktu þá
og ekki einu sinni bæru þá und-
ir atkvæði, fengju ein þá fisk-
verðshækkun, sem tilfærslan í
sjóðakerfinu skapaði, án þess
að láta nokkuð á móti.
Þetta jafnvægisleysi — sagði
Matthfas Bjarnason, er búið að
vera sfðan í febrúarlok, að
samningar náðust, og gera
bráðabirgðalögin ráð fyrir því
að samningarnir sem gerðir
voru séu lögfestir svo og sú
sáttatillaga, sem sáttanefndin
bar fram 28. júlf og fól f sér
hækkun frá gildandi samning-
um og fulltrúar sjómanna og
útvegsmanna i samninganefnd-
inni höfðu undirritað, en voru
svo felldir í allsherjaratkvæða-
greiðslu. Flýtir minn — sagði
ráðherra — var nú ekki meiri
en svo, að liðnir eru 7 mánuðir,
sem ,gefizt hafa til samninga.
Hafði ég þá beðió og jafnan
hvatt menn til þess að ljúka
samningsgerðinni. Bráða-
birgðalögin gera ráð fyrir því
að allir sjómenn njóti þessara
beztu kjara, sem felast í sátta-
tillögunni og sömuleiðis að hún
gildi frá 16. febrúar til 15. maí
1977, en kjör sjómanna á togur-
um yfir 500 brúttólestir gildi til
1. janúar 1977. Bráðabirgðalög-
in kveða ekki á um neitt annað
en það að verkbönn og verkföll,
þar á meðal samúðarverkföll
eru óheimil. Hins vegar er
samningsaðilum heimilt að
koma að breytingum á þeim
Stöðum þar sem samningar
hafa ekki náðst og þar er frjáls
sá réttur hvers verkalýðsfélags
og vinnuveitenda til samnings-
gerðar. Samningarnir f Súg-
andafirði eru einmitt gerðir f
samræmi við bráðabirgðalögin.
Aðeins verkföll eru ekki leyfð
og óvissan í sambandi við upp-
gjör frá 16. febrúar er úr sög-
unni. Ekkert er mér kærara en
samkomulag og samningar ná-
ist — sagði ráðherrann og bætti
við:
Ég vil að lokum taka fram, að
ég er sannfærður um það að
sjómenn og allir þeir, sem vilja
lfta á myndina í réttu ljósi og
án allra öfga, þeir skilja það að
nauðsynlegt var að setja þessi
bráðabirgðalög. En þeir, sem
hafa það fyrir sið að ala á tor-
tryggni og fjandskap f þjóð-
félaginu, eins og ritstjóri Þjóð-
viljans, er þetta mjög kær-
komið. Hins vegar hlýtur hann
að vera mjög ánægður yfir því
að bátar séu bundnir í höfnum,
því að allt þetta ár hefur hann
krafizt þess af mér að binda
fiskiskipaflotann, þar sem
hann hefur ekki mátt heyra
minnst á þorskveiðar.
— Skarkoli
Framhald af bls. 44
aðeins 5 kg af þorski og 2 kg af
ýsu. Vfða varð alls ekki vart við
þessar tegundir, en smálúðuafli
var víðast 30—60 kg að jafnaði.
Þá segir, að niðurstöður bendi
eindregið til þess, að veiða megi
töluvert af skarkola á þessum
svæðum án þess að um teljandi
þorsk- og ýsuafla sé að ræða. Leið-
angursstjóri við þessar tilraunir
var Guðni Þorsteinsson.
— Finnland
Framhald af bls. 1
sæti f, féll fyrir 12 dögum vegna
deilu við kommúnista og
jafnaðarmenn um f járlög.
Tveir flokkar auk Miðflokks
Miettunens eiga sæti f nýju
stjórninni, Sænski þjóðarflokkur-
inn og Frjálslyndi flokkurinn auk
tæknikratans Esko Rekola, sem er
fjármálaráðherra. Flokkarnir
ráða aðeins yfir 58 af 200 sætum f
finnska þinginu, en stjórnmála-
fréttaritarar segja að Miettunen
virðist hafa tryggingu fyrir breið-
um stuðningi á þingi. Gert er ráð
fyrir að Miettunen muni reyna að
fá jafnaðarmenn til þátttöku í
stjórnarsamstarfinu á ný eftir
sveitarstjórnarkosningar, sem
fram fara f Finnlandi í næsta
mánuði. Hins vegar er ekki gert
ráð fyrir aö hann bjóði kommún-
istum til stjórnarsamstarfs.
Finnska stjórnin var eina lýð-
ræðislega kjörna rfkisstjórnin f
V-Evrópu, sem kommúnistar áttu
sæti í, þar til hún sagði af sér sem
fyrr segir. Kommúnistar höfðu
krafist þess að meira fjármagni
yrði á fjárlögum veitt til bygg-
ingariðnaðarins, sem kommúnist-
ar ráða og varð hart úti í efna-
hagskreppu undanfarinna ára.
Miettunen brást illa við og sagði
að kommúnistar væru ekki hæfir
til stjórnarsamstarfs fyrr en þeir
hefðu leyst innbyrðis deilur. Hörð
Stalinistaöfl eru f kommúnista-
flokknum og tókst flokksleiðtog-
unum ekki að hafa vald á at-
kvæðagreiðslu þeirra afla á þingi.
Helztu ráðherrar auk Miettunens
eru Athi Karjalainen aðstoðarfor-
sætisráðherra og efnahagsmála-
ráðherra, Keiji Korhonen utan-
rfkisráðherra, báðir úr Mið-
flokknum.
— Viðræður
Framhald af bls. 21
þar sem ásökunum Rússa er mót-
mælt en neitað að taka við bréf-
unum. Bréfin eru bæði dagsett 7.
september.
Höfundur bréfanna kveðst ekki
vilja snúa aftur til Sovétríkjanna
heldur búa f Bandaríkjunum og
segir að hann hafi tekið þá
ákvörðun af fúsum vilja. Hann
neitar einnig að hitta sovézka full-
trúa þótt sendiráðið telji það
nauðsynlegt og þrátt fyrir jap-
anska tillögu um slfkan fund.
I New York var málið rætt á 75
mfnútna fundi utanríkisráðherr-
anna Zentaro Kosaka og Andrei
Gromyko, sem vísaði enn á bug
kröfu Japana til Kúrileyja þótt
þeir setji það sem skilyrði fyrir
endanlegum friðarsamningi að
þeim verði skilað.