Morgunblaðið - 08.10.1976, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 1976
— Mistök Fords
Framhald af bls. 1
verskum og
tékkóslóvakískum upp-
runa um að þessi lönd
væru ekki undir yfir-
ráðum og eftirliti Sovét-
ríkjanna bak við járn-
tjaldið.
Stjórnmálafréttaritarar segja
að milljónir Bandaríkjamanna
hafi orðið felmtri slegnir að
heyra forsetann segja þetta og
kliður hafi farið um sjónvarps-
salinn. Talsmenn forsetans
hafa f dag sagt að hann hafi átt
við að Bandaríkjamenn viður-
kenndu ekki sovézk yfirráð i
A-Evrópu.Talsmenn Carters
segja að þetta hafi verið meiri-
háttar mistök og sýni kunnáttu-
leysi Fords í utanríkismálum.
Segjast þeir munu minna
Bandaríkjamenn á þessi um-
mæli Fords hvern einasta dag
fram að kosningum.
Carter og Ford forseti voru
sammála um fátt í sjónvarps-
einvigi þeirra í gærkvöldi um
utanríkis- og varnarmál. Báðir
sýndu miklu meiri hörku en f
fyrsta einvíginu fyrir hálfum
mánuði og skoðanakönnun sem
gerð var strax eftir að út-
sendingartíma lauk benti til
þess að 40% bandarfskra kjós-
enda teldu Carter hafa staðið
sig betur, 30% Ford og 30% að
þeir hefðu komið jafnvel út.
Hafa tölurnar frá þvf í fyrra
einvíginu snúist við því að þá
töldu 39% að Ford hefði staðið
sig betur og 31% Carter, en
30% sögðu jafntefli.
Jimmy Carter vann hlut-
kestið og svaraði fyrstu
spurningunni og hóf þá þegar
sókn sem hann hélt áfram þær
90 mfnútur sem kappræðurnar
stóðu yfir. 3 fréttamenn lögðu
spurningar fyrir frambjóð-
endurna og var þar fjallað um
utanríkis- og varnarmál á breið-
um grundvelli. Carter sakaði
Ford um að hafa verið lélegur
leiðtogi á sviði utanrfkismála
sem annarra mála og sagði að f
utanríkismálum hefði Henry
Kissinger verið forseti Banda-
ríkjanna. Ford varði utanrfkis-
stefnu sfna sl. tvö ár af hörku
og sagði að hún hefði einkennst
af framförum og verið
árangursrík.
Carter sagði hins vegar að
Bandaríkin hefðu misst
virðingu meðal þjóða heims og
sagði að I tilraunum stjórnar-
innar til að bæta samskiptin við
Sovétríkin hefði hún orðið
undir á nær öllum sviðum
samningaviðræðna við Sovét-
menn. Hann sagði að nauðsyn-
legt væri að endurreisa harða
bardagagetu Bandaríkjanna
með bættri stefnu í varnarmál-
um.
Ford svaraði því til að C. rter
hefði hvatt til verulegs niður-
skurðar á útgjöldum til
varnarmála, 5—7 milljarða
dollara og sagði að það væri
ekki nokkur vegur að viðhalda
hernaðarstyrk með slíkum
niðurskurði. Slíkur niður-
skurður myndi hafa í för með
sér að loka yrði fjölda her-
stöðva og fækka f hernum og
sagði sfðan: „Og menn semja
ekki við Leonid Brezhnev af
veikleika." Ford sagðist ekki
vilja snúa aftur til kaldastrfðs-
stöðu gagnvart kommúnistum,
samningar við andstæðinginn
þjónuðu hagsmunum Banda-
ríkjanna best. Hann benti á
sem dæmi um árangur utan-
ríkismálastefnu sinnar að
Bandarfkin hefðu aldrei staðið
jafn traustum fótum í Miðaust-
urlöndum og Sovétríkin aldrei
jafn illa. Hann sagðist ein-
dregið fylgja eftir samningavið-
ræðum um nýjan samning um
takmörkun kjarnorkuvopna, er
SALT I samningurinn rennur
út í október 1977 og að hann
hefði trú á því að hægt yrði að
gera nýjan samning fyrir þann
tima.
Carter sagði að aðgerðir
Bandaríkjanna í Afríku væru
eitt dæmið um sýndarmennsku
stjórnar Fords, það mál hefði
ekki verið tekiö upp fyrr en nú
rétt fyrir kosningar. Aðgerðirn-
ar minntu á ummæli Kissingers
rétt fyrir kosningarnar 1972
um að friður I Vietnam væri á
næsta leiti. Carter sagði að ut-
anrfkisstefna Fords væri alltof
oft hjúpuð leynd
— Slátursamlag
Framhald af bls. 40
sláturhús á Sauðárkróki frá árinu
1965. Tvö síðustu haust hefur
sláturúsið ekki fengið leyfi til
sauðfjárslátrunar og þrátt fyrir
gagngerar lagfæringar og endur-
bætur á húsinu hafði yfirdýra-
læknir, Páll A. Pálsson, ekki
viljað mæla með að húsið fengi
sláturleyfi á þessu hausti.
Slátursamlagi Skagfirðinga
hefur bæði haustið 1974 og 1975
verið synjað um leyfi til sauð-
fjárslátrunar í sláturhúsi þess,
þar sem það uppfyllti ekki kröfur
þær um útbúnað sláturhúsa, sem
nú eru gerðar. Stjórn Samlagsins
ákvað því að gera þær lagfæring-
ar á húsinu, sem nauðsynlegar
væru til að það gæti hafið
starfrækslu á ný. I samráði við
yfirdýralækni var fenginn arki-
tekt til að gera tillögur um endur-
bætur en yfirdýralæknir hefur
ekki enn viljað gefa út endan-
legan úrskurð um hvort hann
mæli með því að húsið fái slátur-
leyfi, þó að þrjár mismunandi
teikningar hafi verið gerðar af
breytingum á húsinu og allar
vegna athugasemda frá honum.
Guðmundur Stefánsson, bóndi
á Hrafnhóli og formaður Slátur-
samlagsins, sagði í samtali við
blm. Mbl., að ástæðan fyrir því að
hluthafar Slátursamlagsins hefðu
tekið ákvörðun um að lagfæra
sláturhúsið hefði verið tekin m.a.
vegna þess að sláturhús Kaup-
félags Skagfirðinga hefði ekki
getað annað allri stórgripaslátrun
í héraðinu og í fyrra hefði Slátur-
samlagið slátrað um 1000 stór-
gripum en Sláturhús , Kaup-
félagsins hefði verið að fram
undir jól en þó ekki getað komið
öllu því frá sem ætlunin hefði
verið að farga. — Ég get ekki séð
að það þurfi að vera grundvöllur
þess að hægt sé að reka sláturhús
að það hafi einokun .1 heilu
héraði. Við sem að þessu fyrir-
tæki stöndum viljum vera frjálsir
að því hvernig við ráðstöfum
okkar vöru, sagði Guðmundur og
tók fram að auk þess væri líka
meira öryggi í því að hafa tvö
sláturhús í héraðinu ef illa virð-
aði á haustin. — Ef við missum
féð niður á haustin getur það
táknað hundruð þúsunda króna
tjón hjá bændum. Slátursamlegið
hefur lika greitt grundvallarverð
fyrir innlegg og stundum greitt
það alveg upp strax á haustin,
sagði Guðmundur að lokum.
Sigurpáll Árnason, bóndi í
Lundi og stjórnarmaður í Slátur-
samlaginu tók fram að ýmsir
hefðu viljað láta í það skína að
þarna væru menn að takast á eftir
flokkspólistiskum línum en svo
væri ekki. — Þetta eru menn úr
öllum flokkum en þetta er ein-
faldlega spurningin um hvort það
eigi að vera frjáls verzlun í þessu
landi og menn ráði hvað þeir geri
við sína framleiðslu, sagði Sigur-
páll að lokum.
Ólafur Sigurðsson arkitekt, sem
vann að gerð tillagna um endur-
bætur á sláturhúsi Slátursamlags-
ins, sagði að Páll Agnar Pálsson
yfirdýralæknir, hefði strax í upp-
hafi tjáð sér að hann væri á móti
því að starfrækt yrðu tvö slátur-
hús á Sauðárkróki og væri ástæð-
an sú að þetta væri vitlaust frá
þjóðhagslegu sjónarmiði. — Það
er rétt hjá yfirdýralækni að ég
hef ekki komið nálægt byggingu
sláturhúsa nú siðustu árin eða
siðan ég hætti hjá Sambandinu.
En fyrst hann á annað borð var að
benda á mig og hvetja mig til að
annast þetta verk, hefði hann að
mínum dómi átt að koma með
sínar athugasemdir strax og
stöðva mig í þeim vitleysum, sem
hann telur mig hafa gert, sagði
Ólafur. Um siðustu athugasemd
yfirdýralæknis, þar sem getið var
22 atriða, sem ekki væru í sam-
ræmi við reglugerð og þyrfti að
lagfæra, sagði Ólafur. — Yfir-
dýralæknir getur haldið lengi
áfram því það er hægt að tina
fjölmargt tii í gömlu húsi, og sum
þessara atriða eru ekki uppfyllt
nema I mjög fáum sláturhúsum í
landinu. Það er auðvelt að benda
á fúna þröskulda, að sennilega sé
loftræsting ekki nægjanleg og að
það vanti hitamæla, þá má kaupa
I næstu verslun. Ekki reyndist I
gærkvöldi unnt að ná tali af Páli
A. Pálssyni yfirdýralækni.
— Jafntefli
Framhald af bls. 40
hætta þátttöku I mótinu, ef
Júgóslavar greiddu ekki kostnað-
inn og létu þeir I minni pokanna
um sfðir. Þó sagði Guðmundur að
þeir hefðu þumbast lengi við.
Þá ræddi forseti Skáksambands
íslands, Einar S. Einarsson i gær-
kveldi við þá félaga í Júgóslavíu.
Eftir samtalið sagði Einar að
Skáksamband íslands myndi ekki
taka þátt í neinum samningum
við Skáksamband Júgóslavíu.
Réttur þeirra Friðriks og Guð-
mundar væri skýlaus og þetta mál
þvi sambandinu hér heima óvið-
komandi.
— Sláturleyfi
Framhald af bls. 16
BRÉF EYJÓLFS
KONRÁÐS
Stjórn Slátursamlagsins vildi nú
lá um það skýr svör hvort slátuleyfið
fengist og fól Eyjólfi Konráði Jóns-
syni að sækja það mál við land-
búnaðarráðuneytið Ráðuneytið vildi
hins vegar ekki endurskoða afstöðu
slna en það hafði áður synjað um
leyfið á grundvelli fyrri greinargerða
frá yfirdýralækni Eyjólfur Konráð
sendi þá frá sér sl. miðvikudag svo-
látandi bréf: „Með bréfi þessu til-
kynnist forsætisráðherra, land-
búnaðarráðherra og dómsmálaráð-
herra, að sauðfjárslátrun hefst I
húsi Slátursamlags Skagfirðinga,
Sauðárkróki, snemma morguns
fimmtudag 7. þ.m. og mun ég með
eigin hendi slátra fyrsta dilknum,
hvort sem sú löggilding, sem skylt
er að veita lögum samkvæmt
hefur verið framkvæmd eða ekki.
Þess er hér með krafizt að stjórn-
völd sjái um, að dýralæknir eða
fulltrúi hans verði I húsinu meðan
slátrun fer fram og gegni
skytdustörfum slnum. en slátrun
stórgripa mun hefjast þegar að
sauðfjárslátrun lokinni."
í samræmi við fyrrgreint bréf fór
Eyjólfur Konráð norður i gær-
morgun en frá för hans og mála-
lokum þessa máls er greint i frétt á
baksiðu blaðsins i dag
— Ráðherralisti
Framhald af bls. 1
skattamálum og átt sæti I fjár-
málanefnd og utanríkismála-
nefnd sænska þíngsins.
NTB-fréttastofan birti í gær-
kvöldi ráðherralista Fálldins og
eru I stjórninni frá Miðflokknum
auk hans og Söders, Rune
Gustavsson félagsmálaráðherra,
Anders Dahlgren, landbúnaðar-
ráðherra, Elvi Olsson húsnæðis-
málaráðherra, Nils Asling iðnað-
arráðherra, Ólof Johansson orku-
málaráðherra, Johannes Antons-
son byggðamálaráðherra. Frá
íhaldsflokknum eru auk
Bohmans Staffan Burenstand
Linder viðskiptaráðherra, Eric
Krönmark varnarmálaráðherra,
Ingegerd Trodesson aðstoðarfé-
lagsmálaráðherra, Bo Turesson
samgöngumálaráðherra, Britt
Mogárd aðstoðarkennslumálaráð-
herra. Frá Þjóðarflokknum eru
auk Ahlmarks, Ola Ullsten aðstoð-
arutanríkisráðherra, Jan-Erik
Wikström kennslumálaráðherra,
Birgit Friggebo, aðstoðarhúsnæð-
ismálaráðherra og Ingemar
Mundbo fjárlagaráðherra. Utan-
rlkisráðherra verður óháður,
Sven Romanus, sem er 70 ára að
aldri.
— Flugturn
Framhald af bls. 2
fer í flugturninum I Reykjavfk og
suður í Keflavík. Á efri hæð verð-
ur þessi stjórnunarmiðstöð, þjálf-
unarherbergi, skrifstofur og ann-
að slíkt, sem þessu tilheyrir, en á
neðri hæð verður vélabúnaður-
inn. rafeindabúnaður, vararaf-
stöð og annað slíkt og verkstæði:
Þessari byggingu tengist síðan
turninn sjálfur, sem verður 7
hæðir. Efst verður venjulegur
stjórnturn, sem stjórnar umferð-
inni á flugvellinum flugumferð I
ákveðnum umferðarhring. A
næstu hæð fyrir neðan eru síðan
herbergi fyrir tækjabúnað turns-
ins, kaffistofa fyrir starfsmenn og
annað slfkt, en næstu hæðir fyrir
neðan verða lftið annað en stigar
og lyftuop. Utlit turnsins er enn
ekki fullákveðið, þar sem turninn
er enn f hönnun og af þeim sökum
gat Mbl. ekki fengið teikningar af
honum. Hafa Bandarfkjamenn-
irnir ekki lokið störfum sínum og
eins hefur húsameistaraembætti
rfkisins ekki enn samþykkt turn-
inn.
Leifur Magnússon sagði að með
tilkomu þessa turns og tækja hans
yrði mikið stökk stigið fram á við,
því að með turninum verður tekin
upp ratsjárflugumferðarstjórn
bæði I Keflavík og Reykjavík, sem
hefur ekki verið enn hér nema að
mjög takmörkuðu leyti. Sú ratsjá,
sem verið hefur í Reykjavfk er
gerð fyrir allt annað verkefni, er
langdræg ratsjá, sem betur hent-
ar flugstjórn á úthafsleiðum og
innanlandsflugleiðum, en miklu
síður fyrir þá umferð, sem er í
næsta nágrenni við flugvelli f að-
flugi og brottflugi.
— Thailand
Framhald af bls. 1
höfðu við helztu ríkisstjórnar-
byggingar, voru kallaðir á brott.
Hinir nýju valdamenn í landinu
héldu I dag fundi með öllum
helztu forstöðumönnum ríkis-
stofnana, en ekkert hefur verið
skýrt frá hvað þar var sagt.
- 132 íbúðir
Framhald af bls. 2
Páll Ásgeir sagði að það, sem
síðan yrði eftir, rúmlega 150 fbúð-
ir yrðu reistar á næsta ári.
Byggingatími hvers sambýlishúss
af þessari tegund er um 18
mánuðir. Húsin standa hægra
megin, þegar ekið er inn á flug-
vallarsvæðið. Páll kvað gffurlegar
framkvæmdir vera á vellinum og
væri margt I bfgerð, en hann kvað
of snemmt að skýra frá því, þar
sem samningar stæðu enn yfir.
Á áðurnefndu samkomulagi frá
1974 var einnig samið um að
Islendingar skyldu í ríkari mæli
taka að sér störf innan vallar-
svæðisins sem hermenn hefðu áð-
ur gegnt. Páll Ásgeir Tryggvason
sagði að nú væru 611 fleiri Is-
Iendingar við störf á Keflavíkur-
flugvelli en voru f aprfl 1975. Er
þar um að ræða bæði menn, sem
ráðnir hafa verið til starfa fyrir
varnarliðió sjálft og eins menn
sem starfa að ýmsum fram-
kvæmdum á vegum íslenzkra
aðalverktaka og Keflavfkurverk-
taka. Vinna því nú yfir 2 þúsund
manns á vellinum. Hermennirnir
verða nú um 2.900 í stað 3.300
áður.
— Jósafat
Framhald af bls. 2
þykkt víxlana sjálfur heldur
undirskrift hans verið fölsuð.
Þetta hefur haft f för meó sér
að fresta hefur orðið þessum
málum fyrir bæjarþingi og málin
verið send sakadómi til rann-
sóknar með öllu því sem slíku er
samfara. Hefur hér verið um röð
vfxla með mismunandi gjalddaga
að ræða frá sama aðila vegna
tengdra viðskipta. Að þvf er full-
trúinn taldi er angi þessa máls
enn til rannsóknar frá sakadómi
Reykjavfkur en annar angi sem
rannsakaður var í Keflavík er til
umsagnar hjá saksóknara.
Morgunblaðið hefur haft af þvf
spurnir að Jósafat muni hafa
kært fleiri lögmenn fyrir misferli
f vfxlamálum hans, en eins og
blaðið skýrði frá f gær er ein slfk
kæra á reykvískan lögmann _ til
rannsóknar hjá sakadómi Reykja-
vfkur. Morgunblaðinu tókst þó
ekki að fá staðfest í gær, að fleiri
mál af þessu tagi væru til rann-
sóknar.
Héraðsdómur féll i máli þvf
sem Morgunblaðið skýrði frá í
gær hinn 24. júnf 1975. Meðal
gagna sem þar komu fram var
bréf lögmannsins til lögmanns
Jósafats þar sem fram kemur að
sunnudaginn 2. september hafi
hann ásamt þremur umbjóð-
endum sfnum og fjórða manni
verið staddur á skrifstofu lög-
mannsins, þar sem þeir voru að
selja bróður Jósafats hlutabréf
sfn í fyrirtæki einu og hafi kaup-
verðið verið greitt með vfxlum
auk ávísunar, sem lögmaðurinn
var beðinn að geyma en sfðan
leyst út með peningum.
I bréfinu segir lögmaðurinn
ennfremur, að á meðan Jósafat
samþykkti og gaf út vfxlana þá
hafi hann (lögmaðurinn) fyllt
vfxlana út eftir beiðni Jósafats,
fyrst á ritvél, en sfðan með penna
til að hraða þessu verki. Kveðst
lögmaðurinn að mestu hafa lokið
útfyllingu vfxlanna, þegar Jósafat
hafi sagzt þurfa að fara og beðið
hann (lögmanninn) að ljúka
þessu verki, enda hafi þá verið
samið um gjalddaga. Vfxlarnir
hafi allir verið kr. 50 þús og
útgefnir 2. sept, en dags. 3. sept-
ember. Bróðir Jósafats hafi síðan
tekið við víxlum þessum og greitt
seljendum, sem fóru þá með
vfxlana, en bróðirinn tekið síðar
þann dag við lyklunum. Lög-
maðurinn segir að 6—8 víxlar
hafi verið óútfylltir þegar Jósafat
hvarf á braut, en hann hafi áður
verið búinn að fela lögmanninum
að ljúka verkinu, sem hafi verið
gert eftir fyrirsögn hans og með
fullu umboði. Fram kemur f bréf-
inu að Jósafat hafi þegar greitt 19
þessara vfxla án athugasemda, þ.
á m. þá sem ekki hefði verið lokið
á útfyllingu þegar hann fór. Þá
segir lögmaðurinn, að áður en
þessi víxlaskrif hafi byrjað hafi
Jósafat áritað tryggingarvfxil
eftir að lögmaðurinn hafi fyllt út
texta skjalsins en Jósafat hafi
áritað vfxilinn „tryggingarvíxill".
Tryggingarvfxill sem þarna er
um rætt er þannig til kominn, að
samkvæmt kaupsamningi hétu
kaupendur að losa hjá Alþýðu-
bankanum fasteignaveð, sem
seljendur settu f persónulegum
eignum eða útveguðu I slfkum
eignum til tryggingar yfirdrætti
og víxlakaupum við bankann og
skyldu þau laus fyrir tiltekinn
tíma. Þessari skuldbindingu til
tryggingar svo og til tryggingar
því að bankinn eða annar aðili
gengi að þessum veðum, skyldu
kaupendur afhenda tryggingar-
víxil að fjárhæð 1.260.000.- sem
standa skyldi til tryggingar öll
fjártjóni, sem seljendur kynnu að
verða fyrir af þessum sökum.
Stefnendur skýrðu svo frá fyrir
dóminum, að hinn umræddi víxill
hefði verið afhentur lögmanni
þeirra samkvæmt ákvæðum kaup-
samningsins og stafi hin
umstefnda fjárhæð af vanskilum
kaupenda á ákvæðum áður-
greinds kaupsamnings.
I greinargerð lögmanns Jósa-
fats er hins vegar sagt, að Jósafat
hafi afhent lögmanni seljenda
tryggingarvíxilinn sunnudaginn
2. september 1973 og þá óút-
fylltan hvað fjárhæð snerti en
samningurinn sem gera átti hafi
ekki verið gerður fyrr en daginn
eftir. Lögmaðurinn hafi ekki haft
töluna svo að hægt væri að útfylla
víxilinn, en hann tekið við
víxlinum óútfylltum með þeim
skilmála að hann yrði ekki fylltur
út fyrr en búið væri að hafa sam-
ráð og fá samþykki Jósafats.
Víxillinn sé þannig fram kominn
fyrir misbrúkun lögmannsins, þar
sem hann hafi fyllt hann út að
eigin geðþótta án vitundar og
samþykkis Jósafats og án þess að
gerð væri grein fyrir hvað tryggja
átti.
I héraði féll dómur á þá leið að
sýnt þætti að stefndu hefðu ekki
sannað neinar varnarástæður sem
komast mættu að í vfxilmáli og
bæri þvf að taka kröfur stefnenda
til greina. Jósafat áfrýjaði
dóminum til Hæstaréttar 17. júlf f
fyrra. Gekk Hæstaréttardómur
14. júnf sl. og staðfesti hann
héraðsdóminn. Jósafat kærði hins
vegar lögmanninn til rannsóknar-
lögreglunnar f Reykjavík á þeim
forsendum, sem hann byggði vörn
sína á í héraðsdóminum, og ekki
voru teknar þar til greina né af
Hæstarétti. Lögmanninum var
ekki kunnugt um þessa kæru fyrr
en greint var frá henni f blaðinu f
gær. Rannsóknariögreglan hafði
þó reynt að ná tali af lögmannin-
um nokkrum sinnum en ekki
tekist.