Morgunblaðið - 10.12.1976, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 1976
55
Úr ræðu Jóhannesar Árnasonar sýslumanns á héraðsfundi sjálfstæðismanna í sumar
HÉR fer á eftir hluti úr ræðu
sem Jóhannes Árnason,
sýslumaður, flutti á héraðs-
móti sjálfstæðismanna í
sumar.
Jóhannes hóf mál sitt með
því að stundum heyrðist sagt,
að áhugi almennings á stjórn-
málum væri helzt bundinn
við þau ár, þegar kosningar
færu fram, en þess á milli
létu menn sig þau fremur
litlu máli skipta. Andvaraleysi
um stjórnmál væri þó hættu-
legt fyrir hvern einstakling og
þjóðarheildina. „Við skulum
vera þess minnug, að ef við
fylgjumst ekki með gangi
mála á þessu sviði og tökum
sjálf afstöðu, þá verða aðrir
til að gera það fyrir okkur,"
sagði Jóhannes.
Þá minnti Jóhannes á að
hollt væri að leiða hugann að
þeim grundvallaratriðum,
sem stjórnmálastarfsemin
byggðist á, og sagði síðan:
Skiptast í flokka eftir
grundvallarsjórnarmiðum
ViS þurfum ekki lengi aS
skyggnast um á þessum vettvangi til
aS komast aS raun um, aS stjórn
málabaráttan í vlðari skilningi er I
svo nánum tengslum við sjálfa lifs-
baráttuna, aS þetta tvennt verSur
ekki aðskiliS. Stjórnmál eru því i eðli
sinu ekki annað en mannleg málefni,
sem mannkynið hefur aldrei getað
leitt hjá sér og mun aldrei geta. Þeir,
sem i meginatriðum eru sammála
um grundvallaratriði stjórnmálanna,
svo sem það hvort fremur skuli
byggt á eignarrátti einstaklinga og
félaga eða rikiseign, fylkja sér
saman og mynda stjórnmálaflokka.
Flokkarnir berjast siðan sem heild
fyrir sameiginlegu markmiði eftir
þeirri leið eða stefnu. sem flokkurinn
markar og aðhyllist. Þeir sem standa
saman í stjórnmálaflokki, eiga þvi
samieið að þessu leyti. Hætt er við
að mörgum þætti lífið skritið ef allir
væru skyndilega orðnir sammála.
Þess vegna skiptast menn i flokka
eftir þvi hvaða grundvallarsjónarmið
þeir aðhyllast.
Þó er að þvi að gæta að til þess að
flokkaskipting geti þróast með eðli-
legum hætti. verður viðkomandi riki
að byggja á lýðræði, i einræðis-
rikjunum eru slikar hugleiðingar með
öllu óþarfar. Þar skal allt lúta einum
vilja og einu gildir hvort hinn
almenni borgari lætur sig stjórnmál
skipta eða sýnir þeim fullkomið and-
varaleysi.
Skipting kökunnar
Allt efnahagslifrð óll verðmæta-
sköpun, framfarir og uppbygging I
landi okkar, byggist á mannlegri
starfsemi í einhverri mynd. hug-
kvæmni mannsins til að nýta
náttúruauðlindir landsins i þágu
þjóðarinnar á sem hagkvæmastan
hátt og mynda grundvöllinn að
sköpun þeirra verðmæta, þeirrar
köku, eins og það er stundum nefnt,
sem þjóðin hefur til að lifa af, og til
skiptanna getur komið á hverju ári,
annars vegar milli borgaranna, hins
vegar til þess opinbera. Það er þvi
maðurinn sjálfur sem aflar verð-
mætanna með hugkvæmni sinni,
vinnu sinni, framtaki og fjármagni.
Af öðru er ekki að taka nema leitað
sé fanga út fyrir landsteinana og
tekin lán, sem siðan verðurað greiða
aftur með þvi að ráðstafa til þess
hluta af þessari einu og sömu köku.
Þetta eru algild sannindi og grund-
vallaratriði sem við verðum alltaf að
hafa i huga. Og þá kem ég að þeirri
meginspurningu, sem hlýtur að
skera úr um það, hvernig menn
skiptast i stjórnmálaflokka. og hún
er sú hverjir það séu, sem eiga að
hafa mestan ráðstöfunarrétt á þeim
verðmætum. sem þjóðin framleiðir.
er það hið opinbera, eða eru það
einstaklingarnir sjálfir Hér er vissu-
lega þörf á að staldra við og átta sig
á hlutunum.
Meiri kröfur —
Hærri skattar
Það er orðin nokkuð almenn skoð-
un i velferðarþjóðfélagi nútimans. að
ef það þarf að gera eitthvað eða
framkvæma þá þykir sjálfsagt að
kalla á það opinbera almætti sem
kallast rikisvald, eða annað opinbert
vald, bæ eða hrepp, og krefjast úr-
lausnar hið fyrsta. Þróunin hefur
verið sú að hið opinbera hefur látið
undan, blessaðir stjórnmála-
mennirnir hafa sett ný lög, sem kalla
á ný og aukin rikisútgjöld, ráðist er i
framkvæmdir og allir virðast
ánægðir rétt I bili. Fjárlögin hækka
frá ári til árs og rikið tekur stöðugt
meira og meira til sin af þjóðarfram-
leiðslunni, sósialisminn siglir áfram
fyrir jöfnum og þægilegum byr. En
ég er ekki eins viss um að i hita
kröfugerðarinnar á hendur hinu
opinbera geri menn sér i raun þá um
leið grein fyrir þvi að með þessu eru
þeir að kalla á hækkaða skatta.
beina eða óbeina. og þegar bannsett
skattskráin svo birtist og hver og
einn fær sinn skattseðil, þar sem
hann sér hvaða kröfur hið opinbera
gerir á hendur honum á móti þá eru
ekki allir eins ánægðir. En hverjum
eru þeir svo að kenna þessir háu
skattar? Jú. liggur ekki beinast við
að lita til ólukkans stjórnmálamann-
anna, þeirra sem með völdin fara
hverju sinni. og kenna þeim um öll
þessi ósköp. Ekki er óalgengt að
heyra þessi sjónarmið og ekki óeðli-
legt þvi að það er auðvitað stjórnar-
stefnan á hverjum tima, sem mestu
skiptir um hvernig til tekst. ásamt
utanaðkomandi aðstæðum, árferði
og viðskiptakjörum. sem við fáum
ekki ráðið við.
Kjarni málsins er nefnilega sá að
með siauknum afskiptum og umsvif-
um rikisvaldsins i efnahagslifi þjóð-
arinnar er verið að auka vald mis-
viturra stjórnmálamanna, sem jafn-
framt er falið að annast um leið
forsjá borgaranna að þessu leyti.
með þvi að ráðskast með það fjár-
magn, sem borgararnir hafa sjálfir
skapað með vinnu sinni.
Einstaklingurinn
og opinber afskifti
Við sjálfstæðismenn viðurkennum
að sjálfsögðu þörf samfélagsins fyrii
Jóhannes Arnason
samneyzlu að vissu marki. Á það
fyrst og fremst við um almanna-
tryggingar og stuðning við þá sem
minna mega sin vegna elli eða
skertrar starfsorku, einnig heil-
brigðisþjónustu og margvislega opin-
bera þjónustu, sem er nauðsynleg til
þess að við getum byggt land okkar
allt og hagnýtt gæði þess til sjávar
og sveita. En þvl eru takmörk sett
hvað hægt er að ganga langt i þess-
um efnum og hvað er skynsamlegt
að ganga langt. Aldrei má ganga svo
langt I opinberum afskiptum, að það
dragi úr hvöt manna til að bjarga sér
og á það jafnt við einstaklinga og
jafnvel heil byggðarlög.
Skoðun okkar Sjálfstæðismanna
og meginstefna er einmitt sú að það
séu einstaklingarnir sjálfir sem eigi
að hafa sem mest yfirráð yfir þeim
verðmætum, sem þeir hafa skapað
gagnstætt þvi að vinstri flokkarnir
leggja stöðugt áherzlu á þjóðnýtingu
rikisafskipti og sósialisma. Við litum
svo á að það hljóti hver og einn að
hafa bezt vit á þvi sjálfur hvað
honum er fyrir beztu. og eigi þvi að
ráðstafa sinum málum á þann veg að
það megi verða honum til þroska og
velfarnaðar. Við litum svo á að af
hver einstalingur þannig keppir að
því markmiði sem hæfileikar hans og
geta megna á hinum ýmsu sviðum
þjóðlifsins með nútima verkaskipt-
ingu, það leiði það til hagsbóta fyrir
þjóðarheildina og um leið til bættra
lifskjara. Sérstaklega er brýnt að búa
þannig að undirstöðu atvinnuvegum
landsmanna að fjármagn og vinnuafl
leiti i þessa atvinnuvegi. Það þarf að
haga skattalöggjöf og hlutafélags-
löggjöf á þann veg að allur
almenningur geti átt greiðari aðgang
til eignaraðildar og þátttöku i at-
vinnurekstrinum. en nú er. Slikt
getur verið liður i þvi að sætta vinnu
og fjármagn og koma i veg fyrir eða
draga úr hinum sifelldu vanda-
málum, sem af verkföllum stafa.
Fólkinu tryggð
aukin umráð
yfir aflafé sínu
Ég tel að eitt brýnasta verkefni
Sjálfstæðisflokksins, sem flokks
frjálshyggju og umbóta, á næstu
árum, hljóti að vera það að tryggja
fólkinu I landinu aukin umráð yfir
aflafé sínu og bæta um leið afkomu
heimilanna, ekki með siauknum
ríkisafskiptum og sósíalisma, heldur
með þvi að draga jafnt og þétt úr
þátttöku hins opinbera i atvinnu-
rekstrinum, sem þao opinbera
stendur undir með þeim sköttum,
sem innheimtir eru hjá fólkinu en
stuðla þess I stað að eign öllum til
handa, með aukinni þátttöku og
eignaraðild einstaklinga að fyrir
tækjunum. Efnahagslega sjálfstæðir
einstaklingar allur fjöldi lands
manna, eru þeir hyrningarsteinar
sem eru óhjákvæmilegir til að skjóta
stoðum undir sjálfstæði þjóðarinnar í
bráð og lengd
Ég held líka að þessari skoðun vaxi
stöðugt fylgi með þjóðinni. Aldrei
Framhald á bls. 62.
Það er maðurinn sjálfur,
sem aflar verðmætanna
Heimir Lárusson, mjólkurfrædingur:
KEFIR
Að undanförnu hafa borist frá
manni til manns um landið þvert
og endilangt korn nokkur sem
sýra mjólk. Ganga þessi korn und-
ir hinum ýmsu nöfnum, einnig
drykkurinn, sem af þeim verður.
Nú nýlega voru birtar tvær
blaðagreinar um þennan drykk
ásamt viðtölum við valinkunna
menn. Á þessum umræðum og
bollaleggingum má sjálfsagt ýmis-
legt græða, en þar sem útgáfurn-
ar eru svo margar, er að líkindum
erfitt fyrir ein verja að átta sig á,
hvað um er að ræða.
Eftir lýsingu að dæma mun
þarna vera um að ræða aldagaml-
an mjólkurdrykk ættaðan frá
Kákasus og heitir KEFIR. Hann
er talinn hafa orðið til í norður-
hluta Kákasus við rætur Elbrus-
fjallsins í um 1000—2500 m hæð,
þar sem hitastig er tiltölulega
lágt. Þessar aðstæður hafa gefið
kefirnum hina sérstæðu gerla-
samsetningu, sem er mjög frá-
brugðin t.d. yoghurt-gerlunum en
yoghurt varð til í hinum sólríka
sifðurhluta Kákasus og þrífast því
yoghurtgerlarnir við mun hærra
hitastig.
Upphaflega hefur kefir verið
framleiddur í geitahúðum, leður-
pokum eða leirkrukkum og hefur
sjálfsagt orðið til fyrir tilviljun.
Kefir má framleiða á ýmsa
vegu, en algengasta aðferðin er
sú, að í einn lítra mjólkur er sett
um 200 g af kefirkornum og eftir
að því hefur verið hrært vel sam-
an er mjólkin látin standa við
u.þ.b. ^0°C í einn sólarhring. Þá
eru kornin sigtuð frá og mjöður-
inn er tilbúinn til drykkjar. Ef
vill, má setja kefirinn á flöskur,
en þeim þarf að loka vandlega og
geyma við lágt hitastig í 1—5
sólarhringa. Við þessa meðferð
eykst kolsýrumagnið auk þess,
sem vínandi myndast. Drykkur-
inn freyðir og bragð og lykt verð-
ur meira lifandi.
Þó er rétt að vara við þeim
óþægindum, sem geta fylgt þess-
ari aðferð, en þau eru í því fólgin,
að við geymsluna myndast mikið
loft, sem getur valdið gosi þegar
flaskan er opnuð, með tilheyrandi
dreifingu um umhverfið.
Þessi „undrakorn" eru enginn
einn gerill eða sveppur, heldur
hafa fimm örverur bundist sam-
tökum um framieiðslu kefirsins.
Prófessor Max Schultz frá Kiel
teiur þær vera þessar:
2 torula tegundir
Streptococcus lactis
Betabacterium caucasicus
Hennebergs Kefirbacillus
(sem gerir myndun kornanna
mögulega)
Þessi samtök. eru æði afkasta-
mikil og meðal þess sem þau
framleiða er:
1. Mjólkursýra
2. kolsýra og vínandi
3. sérstakt gerbragð sem oft er
kallað kefir bragð
4. peptónar og amínósýrur úr
próteininu.
Þetta myndast í mísjafnlega
miklu magni, en með hitastiginu
er hægt að hafa áhrif á samsetn-
inguna. Við 5—15°C myndast að-
allega kolsýra, en mjólkursýra að-
eins í litlum ma'li. Við 16—22°C
myndast aðallega mjólkursýra,
kefirbragðið verður sterkara og
prótein-sundrungin mest.
Vínandinn, sem verður til, er í
það litlum mæli, að islenzkri
áféngislöggjöf verður tæpast mis-
boðið. Ef kefirinn er látinn
stgnda í nokkra daga á flöskum
verður áfengismagnið um 1.5%,
annars innan við 1 %.
Ymsir vilja halda því fram, að
„kefirgerillinn" fái lifað í þörm-
unum, hvar hann á að koma í veg
fyrir rotnun. Þetta hefur ekki
sannast á hann eftir þeim upplýs-
ingum sem ég hef undir höndum.
Því hefur einnig verið haldið
fram um yoghurtgerilinn Lactao-
bacillus bulgaricus, en ég held, að
hann komist ekki frekar gegnum
hreinsunareld magasýranna. Aft-
ur á móti eykst mjólkursýran í
þörmunum við neyslu yoghurts,
kefirs, skyrs, súrmjólkur og ann-
arra súrmjólkurafurða, misjafn-
lega mikið þó, en hún hindrar
framgang rotnunargerla.
Listar hafa gengið, hvar skráðir
eru margir sjúkdómar og kvillar
sem kefir á að lækna. Vónandi er
allt rétt, sem segir þar. Mig skort-
ir reynslu til að dæma um það. En
það hefur verið vitað frá örófi
alda, að mjólk og mjólkurvörur er
einhver sú hollasta fæða sem
menn þekkja.
Þjóðverjinn prófessor dr.med.
Wolf Muller Limmroth hefur rit-
að bók sem hann nefnir „Mjólk —
uppspretta heilbrigðis". Þar er að
finna kúra við hinum ýmsu sjúk-
dómum. Ekki skal farið út í þá
sálma hér, en mér þykir vert að
geta eins, sem er megrunarkúr,
og byggir á mjólkurvörum.
Hann segir: „Hið mikla magn
amínósýra í mjólk ásamt því, að
hún er auðug af kalíum og
kalcíum, gerir mjólkina að
ákjósanlegu afvötnunarlyfi". í
einum lítra mjólkur er 1,58 g
kaliums og 1,2 g kalcíums.
Á einum mjólkurdegi þarf
neyzlan að vera að meðaltali:
1,5 ltr. mjólkur
0,5 ltr. súrmjólkur
100—200 g skyrs
0,25 ltr. rjóma.
Við afvötnun til að ná æskileg-
um árangri er nægjanlegt að hafa
einn mjólkurdag í viku. Við offitu
bindur fitan alltaf vatn, sem losn-
ar á þennan hátt með þeim
árangri, að maður má búast við að
léttast um 1—2 kg á einum mjólk-
urdegi.
Kefir, æskubrunnur?
Mjög hefur verið um það rætt,
hvort kefir hafi mátt til að leika á
Elli kerlingu. Það er staðreynd,
að margir íbúar Kákasus hafa náð
afar háum aldri. Hvers vegna er
ekki vitað. Hvort í kefir er að
finna einhver þau efni, sem geta
dregið úr hrörnun, t.d. L-dópa
(sjá grein í Lesb. Mbl. 44. tbl.
1976), er etv. verðugt rannsóknar-
efni fyrir vísindamenn.
Elie Metchnikoff var rússnesk-
ur Gyðingur, fa'ddur 1845. Um
1883 varð hann fyrstur til að upp-
götva þýðingu hvítu blóðkorn-
anna. En annað vann hann sér til
frægðar. Hann fregnaði, að í Búl-
garíu næði fólk mjög háum aldri
og margir yrðu yfir hundrað ára
gamlir. Hann fór þangað og komst
fljótlega að raun um, að aðaluppi-
staðan í fæði fólksins var súr-
mjólk (yoghurt). Metchnikoff
varð þess var, að búlgarska bacill-
an myndaði sýru úr mjólk, sem
gat hindrað framgang rotnunar-
gerlanna í þörmunum. Hann
byrjaði að drekka súrmjólk í
miklum mæli og í mörg ár tróð
hann í sig hreinræktuðum búl-
görskum bacillum. Hann skrifaði
þykkar bækur um kenningu sína
og virt enskt tímarit lofaði bækur
þessar í hástert sem hin mestu
vísindaritverk eftir Þróunarkenn-
ingu Darwins.
Búlgarskí gerillinn varð tizku-
fyrirbrigði, hlutafélög voru stofn-
uð til að hreinrækta gerilinn og
nota hugmynd Metchnikoffs i
fjárhagslegu sjónarmiði. Nafn
Metchnikoffs var notað i auglýs-
ingum og fyrirtækin græddu á tá
og fingri — en Metchnikoff fékk
enga hlutdeíld þar i.
Hann lifði í einu (7g öllu eftir
kenningum sínum — í ta>p tutt-
ugu ár. Hann neytti ekki áfengis í
nokkurri mynd og reykti ekki. Þá
iét hann hina færustu sérfræð-
inga fylgjast oft og reglulega með
líkamsástandi sínu. Hann var
óþre.vtandi við að rannsaka það
sem frá honum kom. A þessum
árum drakk hann óteljandi fötur
af súrmjólk og gleypti milljarða
af búlgarska gerlinum.
Og hann lézt 71 árs að aldri.
Hver veit hvaða aldri hann hefði
náð hefði hann drukkið kefir?