Morgunblaðið - 02.12.1977, Qupperneq 1

Föstudagur
2. desember
Bls. 33 — 56
Þúsund
þjala
smiöur
Ég er leikskepna og hefi þefinn af bráðinni í nasavængj-
unum, segir Peter Ustinov. Hér er hann i fjórum hlut-
verkum: 1954: í hlutverki Neros í sögukvikmyndinni
Quo Vadis. 1968: Ustinov hnígur örmagna niður eftir að
hafa stjórnað hljómleikum í Hot Millions. 1974: leynilög-
reglumaður í dulargervi í myndinni „One of our Dino-
saurs is Missing“ 1977: sem einfættur hermaður, sestur í
helgan stein, i The last Remake of Beau Geste“.
— HÆTTAN virt sjálfsævisögur
er ekki svo iujög fólgin í því seni
þar er skrifaó, heldur öllu fremur
þvf sem ekki er þar, segir breski
leikritahöfundurinn, og leikarinn
Peter Ustinov í nvútkoniinni
sjálfsævisögu sinni, seni hann
nefnir „I)ear Me“ eða Hamingjan
góða!
Þessi orð tekur gagnrýnandi
brezka hlaðsins Evening Stand-
ard undir í ritdómi sfnum um
bókina spyr í framhaldi af þvf,
hvers vegna fyrirleitt sé verið að
skrifa slíkar ævisögur? Peter
Ustinov, sem alltaf virðist hafa
gaman af því að leika sér eins og
köttur að mús, var viðbúinn
spurningunni. Hann kvaðst hafa
viljað koma endurminningum
sínum á blað áður en hann kæm-
ist á þann aldur, að kollurinn á
honum væri orðinn svo gaitómur
að ekkert væri þar meira að
finna. 56 ára gamall er hann þó
nógu rogginn til áð ímynda sér að
endurminningar hans séu þess
virði að setja þær á prent. Ekki
nóg með það, að hann sé nógu
nákvæmur í frásögnum af því
sem fyrir ber, (il að það skipti
máli og veki áhuga.
Ævisaga Peter Ustinovs er sögð
á 170 blaðsíðum, þar sem hann
byrjar á skemmtilegri frásögn af
uppruna sínum, fæðingu og ævi-
ferli, sem liður liölega áfram með
gamansögum inn á ínilli, eins og
honum er lagið. Fram undir það
að hann leggur upp til Hollywood,
til að kvikmynda Quo Vadis, en
eftir það þykir frásögnin heldur
tætingsleg og laus í reipunum.
Peter Ustinov segir sjálfur að
hann hafi komið undir í Len-
ingrad, fæðst i London á árinu
1921 og vegið 12 merkur. Móðir
hans var rússnesk. Faðir hans var
um tima blaðafulltrúi þýska
sendiráösins i London, sem vann
siðan fyrir þýska fréttastofu. Ætt-
feðurnir koma úr ýmsum áttum.
Einn langafinn var óðalsbóndi af
lágri aðalstign á bökkum Volgu.
Annar hafði unnið samkeppni í
orgelleik í Kirkju heilags Markús-
ar I Feneyjum. Þriðji forfaðirinn
var skólakennari í þorpi hundrað
kilómetrum sunnan við ParíA Sá
fjórði bjó skammt frá Basel og sá
fimmti í Addis Ababa.
Sjálfur ólst Peter upp f Bret-
landi, gekk í skóla i Westminster
með ýmsum frægum mönnum,
svo sem Anthony Wedgewood
Benn og syni Ribbentrops. Og
drengurinn vann sér það til
frægðar þar, að leka uþplýsingum
um þennan skólafélaga sinn, son
Ribbentrops, í blaðið Evening
Standard. Hinir drengirnir virð-
ast hafa kallaö hann Þjóðverja.
Nú sýnist hann vera dæmigerður
Breti, þrátt fyrir heimsflakk sitt
og skírteini frá Barnahjálparsjóði
Sameinuðu þjóðanna, sem nota
má fyrir vegabréf ef vill. Og hann
er reglulegur þúsund þjala smið-
ur.
Eftir að skólagöngu lauk, var
hann óráðinn i hvað gera skyldi.
Njósnari gat hann ekki orðið, eins
og faðir hans lét sér detta i hug,
andlitið á honum hefði þekkst úr í
hvaða mannþröng sem var. 1 stað
þess gerðist hann leikari við Paly-
ers Theatre i London. Lék ekki
einu sinni í almennilegum leikrit-
um, heldur bara i söngleikjum,
sagði faðir hans í kvörtunartón.
En Peter var ánægður sjálfur.
Peter l’stinov.
Nitján ára gamall kvæntist hann
jafnöldru sinni.
Frásögn hans i ævisögunni af
reynsluleysi unga mannsins af
kynlifi vekur athygli og furðu.
Hann segir lauslega frá konunum
sínum þremur. Nokkurs bitur-
leika gætir i stuttum frásögnum
af fyrri hjónaböndunum tveimur
og álíka stuttaralega innleiðir
hann hjónaband númer þrjú, sem
nú hefur staðið í 5 ár.
Ljósm. 01. K. Mag.
Kannski engin furða. Eftir að
annað hjónaband hans för ut um
þúfur eftir 17 ár, var honum gert
að greiða konu sinni hálfa milljön
dollara. Þá voru 4.20 svissneskir
frankar í dollarnum, og svissneski
dómstöllinn gerði ekki ráð fyrir
gengisfalli dollarans. En næstum
strax á eftir hækkaði gengi sviss-
neska frankans svo að 2,40 frank-
ar urðu i dollarnum, svo að hann
varð að afla tvöfaldrar upphæðar-
innar. Þetta varð óhjákvæmilega'
til þess að hann varð að vera á
sprettinum að afla tekna og taka
að sér ýmis verkefni, sem hann
hefði viljað vera laus við. Samt
hefur hann spyrnt við fótum
stöku sinnum. Þegar hann var
beðinn um að lesa upp úr verkum
Solzhenitsyns fyrir oliumilljóna-
mæringa i Texas í hádeisverði,
hafnaði hann boðinu — jafnvel
þó i boði væru 25 þúsund dollarar
i laun. Annað hjónaband sitt ræð-
ir hann þvi litið, og getur ekki
stillt sig um að vera dálitió napur
í þeim fáu orðum sem hann hefur
um það.
í þvi hjónabandi fæddust hon-
um samt þrjú börn, sem honum
þykir mjög vænt um. Sú elzta,
Pavla, starfar hjá Sinfóniuhljóm-
sveitinni í Los Angeles og hefur
þegar gert kvikmynd með Gene
Wilder. Igor er við nám i lífeðlis-
fræði i Parisarháskóla og högg-
myndalist í Beaux-Arts listaskól-
anum. Andrea i franska mennta-
skólanum i Los Angeles. Elzta
dóttir hans, Tamará, fæddist í
fyrsta hjónabandinu. sem ekki
var langlift, enda var hann 19 ára
garnall og vissi ekkert um „heim
fullorðinna", eins og hann orðar
það.
Fyrir fimm árum kvæntist Pet-
er Ustinov einni af þessum gla'si-
legu Parisarstúlkum, sem er
imynd hinnar frönsku konu á
vissum aldri. Hún heitir Helena.
Þau kynntust fyrir mörgum árum
á golfvellinum og hjónaband
þeirra virðist farsælt. Þau haldast
i 'hendur, á þann hátt sem tiðara
er um ungt fólk. Uppáhalds
dvarlarstaður þeirra er litið hús,
sem þau eiga i Sviss, um 40 km
frá flugvellinum i Genf. Um-
hverfis húsíð eru vinviðartré, og
úr vinberjum þeirra eru fram-
leiddar 4000 flöskur af víni á ári.
Um 400 þeirra fara i vínkjallara
Peters Ustinovs, þar sem eru fyr-
ir fín vin á borð við Chateau
Latour og Riehbourg, ásamt
minna þekktum en góðum vinum.
Hússins gæta spænsk hjón. Tom-
as keppir með knattspyrnuliði í
fjórðu deild Sviss. Og I húsinu eru
tveir gamlir fjárhundar að nafni
Dorothy og William. Þarna er
engin sérstakur íburður. Þegar
Peter er þar, hringir síminn í
sifellu. Hann segir sjálfur að
hann heyri jafnan símann hringja
áður en hann stingur lyklingum i
skráargatið i ibúðinni þeirra I
Paris. En hann á 58 feta snekkju,
Niteheve (ekkert á rússnesku),
byggð 1929, og bundin i höfn við
Miðjaðarhafið. Og hann er mikið
fyrir að aka góðum og dýrum bil-
um.
Peter Ustinov hefur vissulega
nóg að starfa. í vegabréfinu hans
stendur að hann sé
„rithöfundur/leikari". — Ég vissi
ekki hvað ég ætti að segja annað
og það hljömar vel, segir hann. 1
símaskránni í Sviss er hann
kallaður „kvikmyndamaður“. Á
slíkum stöðum er litið rúm fyrir
starfsheiti og Peter Ustinov hefur
of mörg störf til að koma þeim þar
fvrir. Sumir kalla hann þúsund-
þjalasmið með nokkurri gagn-
rýni. — Liklega má segja að eg
hafi hætt að vera ,,wunderkind“
eða undrabarn og sé orðinn að
„touehe-a-tout". sá sem er með
puttana i öllu. segir hann og reyn-
Framhald á bls. 35