Morgunblaðið - 17.11.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1978
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1978
17
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
F^éttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aöalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
Áskrlftargjald 2200.00 kr. á mánuöi innanlands.
í lausasölu 110 kr. eintakið.
Fjárlaga-
afgreiðslan
Ríkisstjórnin stendur frammi fyrir mikilvægum ákvörðunum á
þremur sviðum efnahagslífs- og fjármála, þ.e. um meðferð
kaupgjaldsvísitölu hinn 1. desember n.k., um vaxtastefnuna og
hvernig afgreiða á fjárlög fyrir næsta ár. í fjárlagaræðu sinni lýsti
Tómas Arnason fjármálaráðherra markmiði sínu við fjárlagaaf-
greiðslu með eftirfarandi orðum: „Ennfremur verður að afgreiða
fjárlögin með þeim hætti, að þau hemli hraða verðbólgunnar, en
slíkt gerist ekki nema þau verði afgreidd með ríflegum rekstrar- og
greiðsluafgangi". Þetta markmið fjármálaráðherra er bæði rétt og
lofsvert. Við núverandi aðstæður í efnahags- og fjármálum er
höfuðnauðsyn að afgreiða fjárlög með myndarlegum afgangi, en
slíkt mundi hafa veruleg áhrif í þá átt að draga úr verðbólgunni
samhliða skynsamlegum aðgerðum í vísitölu- og vaxtamálum.
Þess vegna er ástæða til að harma það, að Tómas Árnason hefur
lagt fram fjárlagafrumvarp, sem gengur í þveröfuga átt við yfirlýst
markmið hans sjálfs við fjárlagaafgreiðslu. Fjárlagafrumvarp það,
sem Tómas Árnason hefur lagt fram á Alþingi stendur ekki undir
nafni og er raunar hvorki fugl né fiskur. Það er þannig úr garði
gert, að það er ekki hægt að taka mark á því. Þrátt fyrir þau mistök
fjármálaráðherra og ríkisstjórnarinnar í heild er eftir sem áður
nauðsynlegt að afgreiða fjárlög frá Alþingi fyrir næsta ár, sem ná
því markmiði, sem Tómas Árnason segist vilja stefna að.
Erfitt er hins vegar að sjá, hvernig stjórnarflokkarnir ætla að
samræma stefnu sína við fjárlagaafgreiðslu. Alþýðubandalagið
krefst aukinna fjárveitinga til opinberra framkvæmda á sama tíma
og augljóslega er nauðsynlegt að draga verulega saman seglin í
þeim efnum. Alþýðubandalag og Framsóknarflokkur eru
bersýnilega ákveðnir í því að leysa fjárhagsvanda ríkissjóðs með
því að stórauka skattpíningu þjóðarinnar, sem er þegar orðin
óhófleg. Alþýðuflokkur lýsti því í orði yfir, að hann vilji draga úr
skattheimtu en þingmenn hans eiga eftir að sýna í verki, að þeir
séu menn til þess að standa við þau stóru orð. Þangað til þeir hafa
gert það í atkvæðagreiðslu á Alþingi er ekki hægt að taka mark á
yfirlýsingum þeirra.
Raunhæfur árangur í baráttunni gegn verðbólgunni vinnst ekki
nema ríkissjóður dragi úr umsvifum sínum og að í senn verði
dregið úr útgjöldum ríkisins til framkvæmda og rekstrar,
niðurgreiðslna og annarra þátta, m.a. framlög til fjárfestingar-
lánasjóða og skattheimtan minnkuð á ný þannig að hún verði
hófleg. Þetta er staðreynd, sem stjórnarflokkarnir hljóta að
horfast í augu við, ef þeim er alvara með yfirlýsingum sínum um,
að þeir vilji ná árangri í baráttu gegn verðbólgu.
Augljóst er, að meirihluti er á Alþingi fyrir þeirri stefnu, sem
hér hefur verið lýst, þar sem sjónarmið Sjálfstæðisflokks og
Alþýðuflokks fara mjög saman að þessu leyti.
Meginsjónarmið þessara tveggja flokka í ríkisfjármálum eru líka
líklegasta leiðin til þess, að markmiðum Tómasar Árnasonar
fjármálaráðherra verði náð þ.e. að afgreiða fjárlög með ríflegum
afgangi.
Fjárlagaafgreiðslan á ekki að verða vettvangur flokksátaka
heldur eiga flokkar og einstaklingar með svipuð sjónarmið að
sameinast um að afgreiða skynsamleg fjárlög, sem líkleg eru til að
ná þeim markmiðum, sem núverandi fjármálaráðherra hefur lýst
yfir, að hann vilji vinna að. I þessum efnum sem öðrum, er varða
baráttu okkar gegn óðaverðbólgu, eiga menn ekki að láta það
þvælast fyrir sér hverjir sitja á ráðherrastólum, heldur eiga þeir
flokkar, sem hafa svipuð sjónarmið við fjárlagaafgreiðslu að taka
höndum saman og afgreiða fjárlög fyrir næsta ár, sem verða
veigamikill þáttur í því að okkur megi takast að ráða niðurlögum
óðaverðbólgunnar.
Tími er til kominn, að menn geri sér grein fyrir því, að
fjárhagslegu sjálfstæði þjóðarinnar er stefnt í voða, ef fram heldur
sem horfir. Þess vegna þarf að vinna markvisst að þeirri þjóðarsátt
í verðbólgubaráttunni, sem Sjálfstæðisflokkurinn boðaði fyrir
kosningar. Morgunblaðið dregur ekki í efa, að forystumenn
Sjálfstæðisflokksins og þingmenn hans eru reiðubúnir til þess að
vinna að því nú, þegar þeir eru í stjórnarandstöðu. ekki síður en
fyrir kosningar, þegar sjálfstæðismenn höfðu stjórnarforystu á
hendi. Morgunblaðið vill fyrir sitt leyti stuðla að því að efla
skilning almennings á nauðsyn þess, að fjárlagaafgreiðslan að
þessu sinni verði með þeim hætti, sem hér hefur verið lýst.
Forsœtisráðherra Sri Lanka hafði
yfirumsjón með björgunaraðgerðum
Slökkviliös- og björgunarmenn viö flak þotunnar í fyrrakvöld.
Símamynd AP
„ Óskiljanlegt að nokkur
skyldi hafa komizt af”
Colombo, 16. nóvember — AP-Reuter.
Grár reykur steig enn upp frá
sviðnu og dreifðu braki DC-8
flugvélar Flugleiða í dag rúmum
12 klukkustundum eftir að hún
fórst í lendingu nálægt Colombo,
höfuðborg Sri Lanka (Ceylon).
Flugvélin steyptist til jarðar í
miklu þrumuveðri og kom niður á
gúmmí- og kókoshnetu-plantekru
um lMt kílómetra frá
Katunyake-flugvelli.
Auk Islendinganna 13 voru í
flugvélinni 246 farþegar sem voru
allir Indónesar að því er næst var
komizt og á heimleið frá Mekka
hinni helgu borg múhameðstrúar-
manna. Að minnsta kosti 199
hinna indónesísku pílagríma
týndu lífi auk hinna átta Islend-
inga sem fórust að sögn indónes-
ískra embættismanna.
Sjúkrahústalsmenn segja að 63
sem hafi komizt lífs af úr slysinu
hafi verið fluttir í sjúkrahús, að 20
hafi fengið að fara að skömmum
tíma liðnum þegar gert hafi verið
að sárum þeirra sem hafi verið
minniháttar og að 43 séu ennþá í
sjúkrahúsum, alvarlega slasaðir.
Flugleiðaþotan átti að taka
eldsneyti í Sri Lanka og fljúga
þaðan til Surabaya, höfuðborgar
Austur-Jövu í Indónesíu. Slysið
varð skömmu fyrir miðnætti að
staðartíma. Eftir að flugvélin kom
niður þeyttist hún um 400 metra
eftir kókoshnetuekrunni og brotn-
aði í þrennt og gífurlegur eldur
blossaði upp.
Starfsmenn flugvallarins sögðu
að DC-8 þotan hefði fengið leyfi til
lendingar þegar hún hefði hring-
sólað yfir flugvellinum. Þrumu-
veðrið var að ganga niður að
þeirra sögn og þeir kváðust enga
hugmynd hafa um það hvers vegna
flugvélin hefði skyndilega steypzt
til jarðar aðeins 26 sekúndum áður
en áætlað var að hún snerti
flugbrautina.
„Allah bjargaöi“
Sjónarvottar sögðu frá því að
þeir hefðu heyrt mikla sprengingu
þegar flugvélin brotnaði í þrennt
er hún kom niður. Lögreglumenn
og hermenn hröðuðu sér á vett-
vang og fundu flesta þeirra um það
bil 60 sem af komust þar sem þeir
hrösuðu og hrópuðu í myrkrinu.
Einn þeirra sem björguðust,
Soebagio hershöfðingi frá Suð-
ur-Kalimantan, sagði að það eina
sem hann myndi eftir væri níst-
andi hávaði, mikið eldhaf sem
hefði fylgt í kjölfarið og fólk sem
hefði hrópað á hjálp. „Ég komst að
raun um að ég var staddur á
kókosplantekru. Allah hefur
bjargað lífi okkar,“ sagði hers-
höfðinginn sem var þakinn skrám-
um og sárum.
Kona hans lifði einnig af slysið
og hana sakaði svo að segja ekkert.
Indónesíski ritstjórinn Mas Abi
Karsa sem komst af sagði: „Við
vorum að lækka flugið til þess að
lenda í Colombo þegar flugvélin
plægði sig gegnum kókospálma-
skóg og brotnaði... Ég veit ekki
hvað varð um vin minn.“
„Vélin brotnaði í nokkra hluta.
Ég gekk burtu og nokkrir aðrir
líka, en ég veit ekki um vini mína,“
sagði hann ennfremur.
„Fólkiö kveinaöi“
Annar farþegi sem lifði af
slysið, Amir Husain, skrifstofu-
maður og starfsmaður saudi-arab-
ísku stjórnarinnar, sagðist hafa
verið að horfa út um gluggann á
flugvélinni þegar hún lækkaði
flugið .....Allt í einu sá ég
vænginn rekast í eitthvað," sagði
hann. „Um leið veltist flugvélin
ofsalega og ég heyrði mikinn dynk.
Ég svipaðist um eftir konu minni
og sá hana þar sem hún sat föst í
brakinu. Fókið í kring kveinaði ...
Þegar ég var að draga konu mína
út úr brakinu sá ég fyrstu logana."
Kona hans var flutt alvarlega
slösuð í sjúkrahús.
Indónesíska stjórnin í Jakarta
sagði að sendiráð hennar í
Colombo hefði tilkynnt að tala
þeirra sem hefðu farizt væri 199 að
því er nú væri vitað og að allir þeir
sem létust væru Indónesar.
„Okkur er það gersamlega
óskiljanlegt að nokkur einasti
maður skuli hafa komið lifandi út
úr flaki eins og þessu,“ sagði
embættismaður nokkur þegar
hann virti fyrir sér sviðið brakið
sem dreifðist yfir fjórðung ekru.
Margir þeirra sem eftir lifðu
gengu frá slysstaðnum til flugvall-
arins. Þeir voru fluttir með
sjúkrabifreiðum til nálægs sjúkra-
húss flughersins eða til
Ngumbo-sjúkrahúss, í litlum fiski-
bæ og ferðamannastað um það bil
35 km fyrir norðan höfuðborgina
og sjúkrahússins í Colombo.
Um miðjan dag í dag að
staðartíma höfðu lögreglumenn og
menn úr flughernum fundið um
það bil 100 lík. Margir þeirra sem
fórust voru enn með festar beltis-
ólar. Tveir af fjórum hreyflum
flugvélarinnar höfðu rifnað frá og
þeytzt langt í burt frá slysstaðn-
um. Teppi sem múhameðstrúar-
menn nota þegar þeir biðjast fyrir,
aðrar eigur og lík lágu eins og
hráviði um allt.
Flugriti fannst
Starfsmenn flugmálastjórnar-
innar á Sri Lanka sögðu að þeir
hefðu fundið „svörtu kassana" —
flugrita vélarinnar og segulbands-
tæki úr flugstjórnarklefanum.
Þeir sögðu að tækin yrðu send til
Bandaríkjanna þar sem sérfræði-
leg rannsókn yrði gerð á því hvað
kynni að hafa valdið slysinu.
Flugmálastjórinn á Sri Lanka,
Dayantha Athulathmudali, sagði
að hljóðritanir með samtölum
milli flugvélarinnar og flugturns-
ins væru innsiglaðar og yrðu
leiknar fyrir íslendingana og
Indónesana sem munu taka þátt í
rannsókn slyssins þegar þeir
kæmu til Sri Lanka.
Forsætisráðherra Ceylons,
Ranasinghe Premadasa, var á
slysstaðnum í mestallan dag.
Ijann hafði yfirumsjón með björg-
unarflokkum þegar líkin voru
borin burt úr brakinu og þau voru
lögð á jörðina og breidd yfir þau
teppi, ábreiður og lök. I fylgd með
forsætisráðherranum voru Shahul
Hameed utanríkisráðherra og
Símamynd AP
Sjúkraflutningamenn úr her Sri Lanka stumra yfir indóneskri konu vid flugvöllinn í
Negambo í fyrrakvöld.
Símamynd AP
Indónesískur blaðamaður, Mas Abi Karsan, sem komst lifandi úr flaki botunnar lýsir
lífsreynslu sinni. Hjá honum stendur kona hans sem einnig var farbegi í Loftleiðaþotunni.
M.H. Mohamed samgönguráð-
herra. Þeir ræddu einnig við
Islendinga sem lifðu af slysið.
Junius Jayewardene forseti
hefur fyrirskipað að allir fánar
skuli dregnir í hálfa stöng.
Sjálfboöaliöar
aöstoöuöu
Blaðamönnum var bannað að
koma í námunda við þá sem lifðu
sem voru dasaðir og lamaðir og í
kvöld var enn ekki nákvæmlega
ljóst hve margir hefðu farizt. Þótt
stjórnarstarfsmenn tilkynntu á
hádegi á staðartíma að 199 væru
taldir af sagði fulltrúi Lloyd’s
tryggingafyrirtækisins í Colombo
að 203 farþegar hefðu týnt lífi, auk
Islendinganna.
Svæðið þar sem flugvélin hrap-
aði er byggt fáu fólki. Hún reif
burtu eldhús húss eða kofa sem
stendur einangrað. En engan
þeirra sem voru í húsinu sakaði.
Múhameðskir sjálfboðaliðar hjálp-
uðu lögreglunni við björgunar-
starfið.
Tvær flutningaflugvélar
indónesíska flughersins fóru frá
Jakarta í kvöld til að flytja lík
þeirra sem fórust heim. Trúmála-
ráðherra Indónesíu, C.K. Ratu
Perwiranegaram sagði að stjórnin
í Jakarta hefði skipað nefnd til
þess að annast heimflutning lík-
anna og þau yrðu flutt með
Hercules-vélum.
Annar indónesískur ráðherra,
Alamsyah, sagði að stjórnin hefði
ráðlagt leiguflugfélögum að
forðast að fljúga með viðkomu í
Colombo þar sem lendingarskil-
yrði þar væru ófullnægjandi og að
stjórnin hygðist fyrirskipa
rannsókn.
Léleg skilyröi
Fréttaritari BBC í Colombo,
Mervyn Da Silva, skýrði frá þvi í
brezka útvarpinu að hvað sem liði
orsökum slyssins mundu flugfélög
krefjast þess að tæknileg aðstaða
yrði bætt á flugvellinum í
Colombo. Hann sagði að ekki væri
leiigra síðan en í síðustu viku að
fulltrúar stóru flugfélaganna
hefðu kvartað yfir því við land-
varnaráðuneytið á Sri Lanka að
núverandi aðstaða fullnægði ekki
þeim kröfum sem gera yrði.
í desember 1974 fórst 191 í
svipuðu flugslysi á miðhálendi Sri
Lanka. Flugvélin sem þá fórst var
líka leiguflugvél og hún var einnig
af gerðinni DC-8 einnig með
indónesíska pílagríma á leið frá
Mekka.
í marz 1969 fórst flugvél frá
egypzka flugfélaginu í flugtaki frá
Aswan-flugvelli í Egyptalandi og
með henni 96 pílagrímar og sjö af
áhöfninni. Ög í janúar 1973 fórst
leiguflugvél frá jórdanska flug-
félaginu í lendingu á Kano-flug-
velli í Norður-Nígeríu og með
henni 176 pílagrímar og áhöfn.
í frétt AP af slysinu segir að
íslenzka flugvélin hafi brotlent um
einn og hálfan kílómetra frá
flugbrautinni en Reuter segir að
hún hafi komið niður um sex km
frá flugvellinum. .
Af þeim þremur hlutum sem
flugvélin brotnaði í var flug-
stjórnarklefinn verst útleikinn,
skrokkurinn var ekki eins illa
farinn og aftasti hlutinn var að
miklu leyti heill. Yfirvöldin segja
að flestir sem komust af hafi verið
aftarlega í flugvélinni.
Sjötíu þúsund Indónesar fljúga
til Mekka í pílagrímsferð á þessu
ári og í þeim hópi eru margir
framámenn í stjórnmálum að sögn
yfirvalda. Ekki er vitað hvort
einhver framámaður hafi verið
meðal þeirra sem fórust í flugslys-
inu því að nokkur bið verður á því
að kennsl verði borin á líkin.