Morgunblaðið - 23.01.1979, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. JANUAR 1979
Kjartan
Norddahl:
Þessar deilur, sem nú standa
yfir milli flugmanna Flugfélags
Islands og Flugleiða, hafa tekið á
sig nokkuð aðra mynd en svipaðar
deilur áður að því leytinu til, að nú
er miklu meira um þetta skrifað í
dagblöðin.
Er þar mest um að kenna
sífelldum blaðaskrifum Loftleiða-
flugmanna vegna hins svokallaða
„breiðþotumáls". Ég segi kenna
vegna þess að ég geri ekki ráð fyrir
að almenningur sem les blöðin
hafi svo ýkja mikinn áhuga á
þessum málum. Það hefir yfirleitt
mælst illa fyrir þegar flugmenn
hafa farið fram á kjaraleiðrétting-
ar, vegna þess að þeir hafa þótt
nógu launaháir fyrir. Ég ætla ekki
að fara út í þá sálma hér en get þó
ekki stillt mig um að rétt nefna tvö
atriði í því sambandi sem sjaidan
er minnst á.
Annað er það, að ævinlega þegar
minnst er á laun flugmanna, þá er
tekið mið af þeim hæstlaunaða.
Hitt er það, að fáir, ef nokkrir,
starfsmenn þurfa að standast
jafnstrangar kröfur til andlegrar
og líkamlegrar heilsu eins og
flugmenn. Má þar ekkert útaf bera
svo að þeir missi ekki skírteini sín
og er þar skemmst að minnast, að
á s.l. 2 árum hafa 3 flugmenn á
aldrinum rétt um fertugt misst
flugmannsréttindi sín vegna þess
að heilsan var ekki nákvæmlega
eins og hún átti að vera. Þó er
krankleiki þeirra ekki meiri en
Loftleiðaflug
menn vilja störf
hjá Air Bahama
Loftieiðaflugmenn telja að
Boðið kom ekki
frá Amarflugi

Vængir
fljúga
Stjórn F.Í.A.:
Loftleiðaflugmenn sitji'
einir að hinm heittelsk-
uðu Ameríkurútu sinni
Aframhai^andi verk-
Flugfélags-
menn:
fallsaðgerðir í næstu viku
Nokkur orð frá
Flugfélagsflugmanni
svo, að þeir gætu líklegast gegnt
hvaða starfi sem er öðru en
flugmanns, ef þekking og hæfni
nægðu. En nóg um þetta að sinni.
Eins og ég sagði þá eru þessar
deilur, sem flugmenn og Flugleiðir
hafa staðið fyrir að undanförnu
þess eðlis, að menn hafa séð
ástæðu til þess að fjölyrða um þær
í blöðunum. Mér finnst satt að
segja frekar óviðkunnanlegt að
vera að skrifa um þetta svona
opinberlega. Það má eiginlega
líkja þessu við hjónaband, sem er
að fara í hundana. Þegar Loftleiðir
og Flugfélagið gengu í hjónband
sem heitir Flugleiðir kom svo til
strax í ljós, að sá ráðahagur var
fæddur fyrir tímann, en eins og
allir vita þá er löng trúlofun bezta
ráðið fyrir hjónakorn tii að
tryggja það að báðir aðilar kynnist
hvor öðrum nógu vel til að hætta á
hjónaband. En það er svona þegar
aðrir eru að skipta sér af og
Hannibal (samgöngumálaráðherra
í þá tíð) heimtaði hjónband og það
strax, annars skyldu allir hafa
verra af. Því fór sem fór og nú er
allt í báli á heimilinu. Hjónin eru
farin að hnakkrífast og það svo
hátt og greinilega að allir í kring
eru farnir á fylgjast með. Betra
hefði verið að reyna að leysa sín
mál innan veggja heimilisins eða
þá að labba sig til lögfræðings og
láta leysa upp hjónabandið, sem er
oft eina leiðin.
Eins og ég sagði þá er það frekar
óviðkunnanlegt að vera að bera
tilfinningar sínar á torg en hjá því
verður víst ekki komizt í þetta sinn
og skýrist það af því sem hér fer á
eftir.
Fyrstu alvöruskrifin um rifriid-
ismálið birtist í Þjóðviljanum 22.
des. s.l. Þá skrifar Einar Karl
leiðara þar sem hann hneykslast
mjög á frekju sumra að ætla sér að
mála nýju þotuna með nafninu
Icelandair í stað Icelandic Airlines
og segist vera skíthræddur um að
brátt verði nafninu Flugleiðir
breytt í Flugfélag íslands.
Ég skil ekki hvaða órói hefir
gripið manninn. Þessi leiðari er
allur þannig, að maður gæti haldið
að Loftleiðamaður hefði samið
hann. Þetta finnst mér einkenni-
legt, því að yfirleitt hefir virzt sem
Þjóðviljinn dregi frekar taum
Flugfélagsins en Loftleiða, sem er
líka eðlilegt því að Fiugfélagið er
fyrst og fremst flugfélag þjóðar-
innar en Loftleiðir aftur miklu
laustengdari henni. Og síðan
hvenær urðu þeir Þjóðviljamenn
svona hrifnir af því að einstakar
hagsmunaklíkur klyfu sig út úr
sínum réttu stéttarsamtökum
samanber úrsögn þeirra Loftleiða-
flugmanna úr F.I.A.
Næst gerist það, að í ljós kemur
að þeir Loftleiðaflugmenn hafa
svínbeygt stjórn Flugleiða svo, að
hún gengur að öllum þeirra
kröfum. Fyrst er því hafnað að
ráða menn á breiðþotuna sam-
kvæmt nýjum starfsaldurslista
sem enginn vandi hefði verið að
semja. Það tæki svona eina
klukkustund. Það þarf ekkert að
gera annað en að iíta á hvenær
viðkomandi flugmaður var fast-
ráðinn hjá öðru hvoru flugfélag-
anna og þá er listinn kominn.
Síðan er því hafnað að ráða 2
flugmenn frá Flugfélaginu á móti
16 frá Loftleiðum (sanngjarnt ekki
satt?) og einum aðstoðarflug-
manni hjá Loftleiðum er boðin
flugstjórastaða á Fokker-vélum
Flugfélagsins, en við því var fúlsað
eins og öðru (en það var nú
kannski við því að búast þar sem
Loftleiðaflugmenn hafa lýst því
yfir í blöðum að þeir treysti sér
ekki til að fijúga innanlands).
Því næst segja Loftleiðaflug-
menn, að alls ekki megi til þess
koma að neinum þeirra manna
verði sagt upp vegna fækkunar (af
því að stærri vél eða vélar afkasta
meiru með minni mannskap). —
Og þetta er í rauninni það sem allt
snýst um hjá þeim Loftleiðaflug-
mönnum. Hugrenningar þeirra eru
augljósar. Þeir halda að Flugleiðir
muni kaupa aðra DC-10 breiðþotu
(lauslegar fréttir herma að þegar
sé búið að því) til hagræðis fýrir
reksturinn og eru svo lafhræddir
um að missa af einhverjum
stöðum á hana. Þess vegna vilja
þeir sífellt vera að fresta sameig-
iniegum starfsaidurslista. En svo,
þegar þeir eru búnir að fá allar
stöðurnar á þessar tvær þotur, þá
má fyrir þeim sameina listann,
vegna þess að það kæmi þannig út,
að yrði mannskap fækkað þá lenti
sú fækkun öll hjá innanlandsflug-
mönnum Flugfélagsins, af því að
þeir eru yngri í starfi. Svona er öll
þeirra sanngirni.
Og úr því að ég nefndi orðið
sanngirni þá er ekki úr vegi að
minnast á það að Baldur Oddsson,
flugstjóri hjá Loftleiðum, sem þeir
félagar hafa gert að helztu mál-
pípu sinni, lenti í þeirri aðstöðu
fyrir fáeinum árum meðan þeir
Loftleiðamenn voru enn í F.I.A. að
vera lækkaður úr starfi flugstjóra
í starf aðstoðarflugmanns og átti
þá að lækka laun hans samkvæmt
því. Tóku þeir F.Í.A.-menn að sér
mál hans við Loftleiðir og fengu
því framgengt að maðurinn héldu
óbreyttum launum þrátt fyrir
starfslækkun. Þakklæti þessa
manns og sanngirni var fólgin í
þvi að ganga einna ötullegast fyrir
því að þeir Loftleiðaflugmenn
gengju úr landssamtökum flug-
manna á íslandi og stofnuðu
sérhagsmunafélag fyrir sig eina.
Má af því marka hver áhugi þeirra
er fyrir því að vernda þá flugmenn
gegn órétti, sem fljúga á vegum
smærri flugfélaganna hér á landi.
Þetta síðasta mættu sumir hug-
leiða dálítið vel.
Þegar Flugfélagsmenn sáu, að
allt sem þeir lögðu til var að engu
haft (starfsaldurslisti, ráðningar
og annað í anda sameiningar) af
stjórn Flugleiða, en sífellt kropið
fyrir Loftleiðaflugmönnum, fengu
þeir lokst leið á leiknum og eru nú
hættir að reyna að hafa vit fyrir
þeim. Það er nefnilega ekki
einleikið hversu miklir kjánar þeir
eru, yngri mennirnir hjá Loftleið-
um. Þeir virðast alls ekki sjá, að
verði enginn starfsaldurslisti sam-
einaður, áður en til fækkunar
kemur hjá Loftleiðum þá missa
þeir vinnuna. Maður hefði haldið
að þeir yngri mennirnir hefðu nú
heldur viljað fijúga- veslings litla
Fokkernum eða Boeing-vélum
Flugfélagsins heldur en engri
flugvél.
Allur hugsanagangur þessara
fiugmanna, Loftleiðaflugmanna,
virðist vera svo einkennilegur.
Hvað má til dæmis hugsa um það
sem málpípa þeirra Baldur Odds-
son sagði í Þjóðviljanum 16. jan.
s.l. Hann segir að... „þeim
Loftleiðamönnum hafi engin form-
leg tilkynning borizt um verkfalls-
boðun Flugfélagsmanna", það er
alveg greinilegt að maðurinn
heldur að Flugfélagsflugmenn séu
að semja um kjör sín við hann! en
ekki stjórn Flugleiða.
Eða hvað má hugsa um þessa
dæmalausu blaðagrein í Tímanum
13. jan. s.l. þar sem Starfsmanna-
félag Loftleiða uppnefnir aðalfor-
stjóra Flugleiða, sem
aðalandstæðing þeirra Loftleiða-
manna. Og svo til að kóróna nú
vitleysuna úr sjálfum sér kemur í
sama blaði 16. jan. yfirlýsing frá
formanni þessa sama starfs-
mannafélags, Erlendi Guðmunds-
syni Loftleiðaflugmanni, að um-
rædd blaðagrein frá þeim sjálfum
hafi verið fölsuð!!
Eða þá sú tilkynning Baldurs
Oddssonar, að þvermóðska og
nánast ósigrandi dómgreindar-
skortur þeirra hafi kostað
F’lugleiðir 90 milljónir króna?
Þetta er allt saman mjög fróð-
legt fyrir sálfræðing. Jæja, loks
klykkja þeir út með því, Loftleiða-
flugmennirnir, að þeir séu á móti
jafnrétti!! (sömu laun fyrir sama
starfsaldur). í Morgunblaðinu
laugard. 19. jan. s.l. segjast þeir
ekki vilja sjá neina launajöfnun,
vegna þess að það hvíli meiri
ábyrgð á herðum þeirra en
Flugfélagsflugmanna, þar sem
þeir fljúgi stærri flugvélum. Hér
áður var allt annar söngur í þeim,
þá sögðu þeir að þeim bæri hærri
iaunin, sem flygju afkastameiri
vélum, en nú er það af því að
ábyrgðin er orðin meiri.
Það væri nógu fróðlegt að spyrja
einhvern ferðalanginn sem væri á
leið til t.d. Akureyrar, hvort hann
teldi sig vera í höndunum á
ábyrgðarminni manni heldur en ef
hann væri á leið til New York, eða
hvort hann teldi líftóruna í sér
eitthvað minna virði en annarra.
Það mætti skilja þessa röksemd
þeirra Loftleiðaflugmanna sem
svo, að ef þeir flygju með hálftóma
vél þá væri ábyrgð þeirra minni og
þá gætu þeir slappað meira af. Fg
er ekki visss um að farþegum
geðjist að svona röksemdum.
En það er ekki nema von að
gamli söngurinn um afkastameiri
vélar sé þagnaður í bili, því að
hver halda menn að sé hin eina
sanna skýring á þrýstingi ráða-
manna á sínum tíma á að sameina
flugfélögin? Af hverju lá svona
mikið á allt í einu? Auðvitað af
því, að með sama samkeppnis-
áframhaldi og var á milli flugfé-
laganna á þeim árum hefðu
Loftleiðir að öllum líkindum farið
á hausinn fyrr en Flugfélagið.
Þetta vita allir þó ekki megi segja
það. Og ég er heldur ekkert að
amast við sameiningunni, því að
ég get vel unnt öllum þess að halda
vinnu sinni. En það er eins og þeir
Loftleiðaflugmennirnir, sérstak-
lega þeir yngri, skilji alls ekki að
það er langlíklegast allt samein-
ingunni að þakka að þeir halda
vinnu sinni í dag. Þvergirðings-
háttur Loftleiðamanna við að
vinna í anda þessarar sameining-
ar, úr því að hún er nú einu sinni
orðin staðreynd, er slíkur að til
mestu skammar er fyrir þá sjálfa.
Og nú er svo komið, að við
Flugfélagsflugmenn, og reyndar
fleiri, samanber yfirlýsingu
Starfsmannafélags Flugfélagsins
nú í blöðum, stingum við fótum og
neitum að halda þessari einstefnu
áfram. Nú á stjórn Flugleiða
næsta leik. Var þessi sameining
alvara eða bara grímudansleikur?
Ég hefði samt ekki farið að elta
ólar við þá Loftleiðaflugmenn, ef
þeir hefðu ekki farið að senda
okkur tóninn í Dagblaðinu 19. jan.
s.l. og kalla okkur þar nöfnum, og
hafa þar með kastað hanzkanum.
En ef þessar aðgerðir okkar
Flugfélagsflugmanna nú eru að ...
„vera eins og óþægir krakkar",
hvaða nöfn á þá að gefa þeim
mönnum, sem haga sér eins og
Loftleiðaflugmenn höguðu sér í
aprílmánuði á síðasta ári, þegar
þeir efndu til ólöglegra aðgerða
sem kostaði Flugleiðir 44 milljónir
króna, samkvæmt upplýsingum
þeirra á aðalfundi Flugleiða?
Þessar vanhugsuðu aðgerðir
þeirra þá hafa nú hlotið meðferð
hjá félagsdómi og verið dæmdar
ólöglegar. Þess vegna spyr ég: A
ekki að láta þessa menn, Loftleiða-
flugmennina, borga brúsann? Eða
ætlar stjórn Flugleiða einnig að
kyngja þessum bita eins og öðr-
um?
Ég hef nú leitast við að gefa
svolitla innsýn í þankagang og
framgangsmáta þeirra Loftleiða-
flugmanna svona rétt til fróðleiks.
Þó hefir ekki verið vikið að nema
fáum af þeim furðulegheitum, sem
mér finnst einkenna þessa menn
suma hverja. En hver veit nema
nauðsynlegt reynist að vekja
dálitla athygli á ýmsum orðum
sem sumir þeirra hafa viðhaft við
Flugfélagsflugmenn. Ég sé nefni-
lega núna, þegar ég hef skrifað
þetta, að Iíklegast er nauðsynlegt
að almenningur á landinu fái
einhverja hugmynd um sálarinn-
viði sinna flugmanna. Ég ætla
bara að vona að dómur hans verði
okkur Flugfélagsmönnum réttlát-
ari og sanngjarnari en við höfum
átt að venjast hjá þeim Loftleiða-
flugmönnum.
Ég vil svo aðeins að lokum taka
það skýrt fram, að auðvitað er og
hefir verið að finna meðal Loft-
leiðaflugmanna mikla mannkosta-
menn og sanna heiðursmenn, en
maður verður að mæta hópnum í
samræmi við þá menn sem valdir
hafa verið til forystu. Og verður
ekki hver að reyna að standa fyrir
sínu þegar á hann er hallað?
Með þökk fyrir birtinguna.
Kjartan Norðdahl,
Flugfélagsflugmaður.