Morgunblaðið - 23.01.1979, Blaðsíða 37

^ORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. JANÚAR 1979
37
sér sæma að bjóða almenningi, ef
ekki verður komið í veg fyrir hana
í upphafi.
Hún brýtur í bág við réttlætis-
kennd fólks og aldagömul óskráð
lög og er auk þess stjórnarskrár-
brot. Því í 25. gr. stjórnarskrárinn-
ar segir í síðustu málsgrein:
„Bráðabirgðafjárlög má ekki gefa
út, ef Alþingi hefur samþykkt
fjárlög fyrir fjárhagstímabilið."
Eða hvernig eigum við, hinir
ólöglærðu borgarar þessa lands að
skilja þessa grein stjórnarskrár-
innar, ef ekki á þá leið?
Eitt af því sem glumið hefur í
eyrum fólks hvað oftast á undan-
förnum vikum er, að ekki megi
afgreiða fjárlög ríkisins með
tekjuhalla, og sjálfsagt sé að
afgreiða þau með sem mestum
tekjuafgangi! Mikil ósköp! Á
þjóðarheimilinu þarf, og er sjálf-
sagt, að þeirra dómi, að vera
tekjuafgangur. En þessi „stjórn
hinna lægstlaunuðu" hefur ekki
haft miklar áhyggjur af hinum
litlu heimilunum í landinu. Þeim
blöskrar ekki að fara um þau
ránshendi og flá sína kjósendur
svo þeir þurfi ekki sjálfir að vera
að hafa fyrir því að velta fyrir sér
krónunni.
Enda kemur nú gleggst í ljós
viðhorf þessarar ríkisstjórnar
gagnvart fólkinu sem hún er nú
sem óðast að flá, þegar hún
stóreykur beinu skattana, af því að
vísitalan hennar mælir ekki fólki
kauphækkanir í samræmi við þá
kjaraskerðingu sem hún veldur.
En varla er von á öðru, þar sem
ófyrirleitnustu arðránsflokkar ís-
lenzkra stjórnmála hafa tekið við
stjórnartaumum á þjóðarskút-
unni. Má nú allur verkalýður
landsins, að öðrum landsbúum
meðtöldum, sannarlega kulda
kenna af ráðum þeirra. Og ekki er
það heldur í fyrsta sinn í veraldar-
sögunni sem trúgirni almennings
hefur komið lýðskrumurum í
valdastólana. Enda ætla nú hinir
íslenzku týranar ekki að verða
eftirbátar þeirra hellensku, árþús-
undum fyrr, í því að sveifla
skattasvipunni.
En séu þeir Islendingar til sem
gera sér ráðslag þeirra nú að góðu,
eru þeir ekki kröfuharðir um
efndir kosningaloforðanna, og
taka slögunum með undirgefni af
því að það eru réttir menn sem
halda á svipunni, þá má sannar-
lega heimfæra upp á þá vísu
Þorsteins Erlingssonar. Ég læt
hann hafa síðasta orðið:
Það er hart að heiður þann
hundar af manni drógu/
að þeir flatar flaðri en hann
framan í þá sem slógu.
Þrælslund aldrei þrýtur mann
þeim er að taka af nógu.
Hann Kerði alit sem hundur kann
hefði hann aðeins rófu.
Fjárfesting fyrir
um 3,5 milljarða
ekki verið ákveðið og verður ekki
gert fyrr en um leið og ákveðið
verður hvort farið verður út í að
stofna þetta fyrirtæki. Báðir lands-
hlutar hafa sína kosti og galla, en
við teljum, að hentugt sé á margan
hátt að starfrækja steinullarverk-
smiðju á Sauðárkróki.
Hver eru helztu rök fyrir því?
— Helztu rök fyrir því eru m.a.,
að staðurinn liggur vel við samgöng-
um á landi og sjó, rafmagn verður
fyrir hendi frá Byggðalínunni þar
sem reisa á spennistöð í Varmahlíð
á næstunni og verður því aukið
rafmagnsframboð á Sauðárkróki.
Þar eru nokkur iðnfyrirtæki fyrir og
því fullkomin verkstæðis- og við-
gerðarþjónusta. Þá má segja að
byggðarsjónarmið ýti undir að slík
verksmiðja verði starfrækt á Norð-
urlandi fremur en syðra þar sem
fleiri atvinnutækifæri eru fyrir
hendi.
— Annað mikið atriði í sambandi
við staðarval er varðandi flutning
afurða frá verksmiðjunni. I dag er
afkastageta flestra flutningatækja
fullnýtt, þ.e. skipa, og bíla, í áttina
út frá Faxaflóasvæðinu, en hins
vegar er nýting þeirra lítil í hina
áttina. Við höfum þegar kannað það
hjá Skipaútgerð ríkisins og aðilum
er annast flutninga á landi, að
veittur verði sérstakur afsláttur á
flutningum frá Sauðárkróki til
Reykjavíkur, en gera má ráð fyrir að
nokkur meirihluti framleiðslunnar
sem færi á innanlandsmarkað verði
notaður á þéttbýlissvæðinu við
Reykjavík. Slíkan afslátt er ekki
unnt að veita fyrir flutninga út á
land.
— Ráðgert er, að af um 15 þúsund
tonna framleiðslu fyrirtækisins fari
Þórir Ililmarsson
verkfra'ðingur.
3—5 þúsund tonn á markað hérlend-
is, en hitt verður selt erlendis. Verið
er nú að kanna markað í Banda-
ríkjunum og Vestur-Evrópu og
höfum við fengið tilboð frá ensku
fyrirtæki um að annast þessa
markaðsathugun, sem myndi kosta
kannski 2—3 milljónir, sem vart
telst mikið verð fyrir svo umfangs-
mikið fyrirtæki og taka verður með í
reikninginn að athuga þarf markað
mjög vel þar sem byggja þarf svo
mikið á útflutningi.
— Ef tekst að finna markað
erlendis þá þarf einnig að leggja
vinnu í að halda honum. Ég er
bjartsýnn á að okkur takist að bjóða
upp á góða vöru á verði sem
sambærilegt yrði við heims-
markaðsverðið, en okkar útflutning-
ur yrði þó aldrei annað en dropi í
hafið þar sem þörfin á heims-
markaði er milljónir tonna en við
flyttum út aðeins 10—12 þúsund
tonn. Þessum markaðsathugunum
ér stjórnað af Útflutningsmiðstöð
iðnaðarins.
Varðandi innanlandsmarkaðinn
er það að segja, að við spöruðum allt
að hálfum milljarði ef við gætum
framleitt þá steinull sem við þyrft-
um hérlendis og þá er ég eingöngu
að tala um beinan flutningskostnað.
Að lokum var lítillega minnst á
umfang þessarar verksmiðju og
hvaða önnur nýmæli væri hægt að
taka upp í iðnaði hérlendis:
— Þessi steinullarverksmiðja er
ekki stóriðja heldur meðalstórt
iðnfyrirtæki sem veitir um 80
manns atvinnu eins og ég gat um
áðan. Hún veldur ekki mengun, því
með einföldum hreinsibúnaði er
hægt að koma í veg fyrir að nokkur
skaðleg efni berist út fyrir veggi
hennar, enda eru verksmiðjur áf
þessu tagi í miðjum borgum sums
staðar erlendis. Við íslendingar
gætum einnig reynt að koma upp
annars konar fyrirtækjum og talað
hefur verið t.d. um perlusteinsút-
flutning frá Mýrdalssandi, sements-
verksmiðju, sjóefnaverksmiðju og
byggingaplötuverksmiðju og fleira.
En við þurfum að velja og hafna
vegna hins takmarkaða fjármagns
til fjárfestingar. Staðarval er einnig
mikilvægt, en benda má á að
íslendingar eiga möguleika á fyrr-
greindum tækifærum og þá hafa
allir landshlutar möguleika á að fá
sinn skammt.
— Sauðárkrókur hefur nú í 3 ár
unnið að athugun varðandi stein-
ullarframleiðslu og við getum ekki
fallist á að stuðlað sé að samkeppni
milli landshluta nú meðan málið er
á rannsóknastigi.
Olivier Todd
Undir yfirskyni frelsunar:
r
Arásar-
kommúnismi Asíu
„Kambódía hefur ekki orðið fyrir innrás núna vegna ómannúðlegrar stjórnunar Pol Pots. Kambódía er
ekkert sfður undirokuð þrátt fyrir hana. Fyrsta raunverulega stríðið milli kommúnistaríkja kemur þarna
fram í hernámi.“
Þannig hefur hinn kunni dálkahöfundur Oliver Todd grein sína í franska blaðinu Express. Hann segiri
„Sigurvegararnir setja víetnam-
ísétingu sína að hefðbundnum
hætti fram sem „frelsun". Á
árunum 1956 og 1968 var Ungverj-
um og Tékkum beitt fyrir sovéska
sigurvagninn. Á því herrans ári
1979 bruna fram skriðdrekar
Giaps með öllum sínum skot-
krafti, studdir flugher.
í þessari víetnömsku leifturárss
má greina aukinn kraft. En líka
verður að átta sig á samhenginu í
stjórnmálatækninni.
Sögulega séð endurnýjar skrið-
drekakommúnisminn, sem beitt er
við valdatöku sig ekki. 1920 réðst
rauði herinn gegn Póllandi og
Lenin fann upp bráðabirgðastjórn.
1944 gaf Stalin Lublin-nefndinni í
sama landi nafn. Á árunum 1960
og 1970 smíðuðu Hanoi-kommún-
istar handa Suður-Víetnam frels-
ishreyfingu FNL (Front national
de liberation) og í kjölfarið
bráðabirgða-byltingarstjórn
(G.R.P.) undir yfirskyni sjálfstæð-
is.
Sagan herðir róðurinn. I
Kambódíu bjuggu þeir á nokkrum
mánuðum til sameinaða þjóðfrels-
isfylkingu til frelsunar Kambódíu
(FUSNK) svo og Byltingarráð,
sem jafngilda skyldi bráðabirgða-
stjórn. Þeir hafa notfært sér
óvinsældir Saigonstjórnarinnar
og geðveikislegt kerfi Pol Pots.
Hersveitirnar sem tóku Saigon,
voru dulbúnar sem sveitir bráða-
birgðastjórnar, þær sem tóku
Phnom Penh földust undir gæru
þjóðfrelsisfylkingarinnar Fusnk.
Dulbúningurinn er samt gegn-
særri hér. I Frakklandi hefur
taka þá af lífi. Þeir sluppu yfir til
Víet Nams og eru nú hafðir á
oddinum sem frelsarar.
Mynstrið í hertöku Suður-Víet-
nams og Kambódíu er ákaflega
líkt, segir Oliver Todd. Fram-
kvæmdaáætlun þjóðfrelsishreyf-
ingarinnar til frelsunar Kambódíu
er eins og ýkt grínmynd af
framkvæmdaáætlun FNL og GRP
í Víetnam á árunum 1960, 1965,
1968 og 1969. Með sömu mjúk-
mælginni, sömu rólegu röksemda-
færslunni, sem er öllu fremur
víetnömsk en kambódísk, lofa þeir
að tryggja frelsi fyrir alla. Hvers
vegna skyldi svo þetta „loforða-
frelsi" verða framkvæmt af meira
frjálslyndi í Kambódíu en í
Víetnam?
Meðal hinna nýju kambódísku
frammámanna er auðvitað að
finna glansmyndirnar, þessa
ómissandi munka við hliðina á
menntamönnunum og framúr-
stefnu-konunum, kryddið í fram-
sveitunum, komið hvarvetna fyrir
á sínum stað af kommúnistum, í
Kambódíu sem í Víetnam, í Asíu
sem í Evrópu. Þjóðfrelsishreyfing-
in, sem og bráðabirgðastjórnin,
eiga fagra framtíð að baki. Allar
þessar framvarðarsveitir og henti-
stjórnir á Indókínaskaganum
aðeins einn leiðarahötundur
kommúnistablaðsins
„L’Humanité" látið sig hafa þá
hræsni að trúa að Vietnamar hafi
aðeins veitt stuðning.
Nýjustu yfirvöld í Kambódíu
segja að þau hafi notið „hjálpar
fólksins" til að berja niður „klíku
Pol Pots og Ieng Sarys". í sókn
sinni á árunum 1968, 1972 og 1973,
gerðu Norður-Víetnamar það
sama. Að orrustum loknum sýnir
það sig að þessar ævintýrasögur
hverfa út í buskann. Það var
aldrei nein uppreisn almennings.
Hér má skjóta því inn í til
skýringar að komið er í ljós, að
tveir af helstu stjórnendum
bráðabirgðastjórnarinnar í
Phnom Penh, þeir Heng Samrin
forseti og Chea Sim innanríkis-
ráðherra, sem eru 44ra og 46 ára
gamlir, hafa árum saman verið
þátttakendur í fylkingu hinna
rauðu kmera Pol Pots, en flúðu til
Viet Nams í apríl 1978. Samrim
stjórnaði fjórðu herdeild rauðu
kmeranna í austurhluta Kambó-
díu, og Sim var „pólitískur komm-
issar" á gúmmíplantekrunum
kring um Krek, 70 mílum austan
við Phnom Penh. í aprílmánuði sl.
flúðu þeir, eftir að upp komst um
samsæri, og Pol I’ot hóf nýtt
blóðbað á óvinunum innan raða
rauðu kmeranna — og hafði komið
auga á báða þessa menn til að láta
þjóna gamalli, traustri hernaðar-
list. Á árinu 1951 sagði nákvæm-
lega í leiðbeiningum Lao Dongs í
Víetnam: „Þegar aðstæður leyfa,
mun byltingarflokkum í Víetnam,
Kambódíu og Laos verða safnað í
einn flokk." Flokkurinn, það er
Ríkið. Stór-Indókína er í nánd.
Um alla Asíu fer riú alda ótta. í
Kuala Lumpur og í Bangkok gæti
hver maður skrifað undir ummæli
Sihanouks. Þegar hann kom til
Peking, sagði hann um Víetnama:
„Þeir eru ógnun við Thailand, og
eftir að hafa gleypt það munu þeir
gleýpa Singapour og Malasíu ...“
Þar sem ekki eru neinir komm-
úniskir skæruliðar í Luxembourg
eða í norðvesturhluta Kanada,
(eða hvað?) þá eru sérfræðingarn-
ir, fréttaskýrendurnir og utanrík-
isþjónustufólkið í Ameríku og
Evrópu hið rólegasta andspænis
slíkum gleðihorfum. Þeir hinir
sömu fullyrtu fyrir nokkrum
mánuðum að aldrei mundu Víet-
namar þora að taka Phnom Penh.
Sama fólkið heldur því enn fram
að ekki séu alvarlegar deilur milli
Víetnams og Kína. Til að missa
ekki alveg andlitið — vegna
gervihnattar síns í Kambódíu —
finna „hægrisinnaðir" stjórnendur
í Peking hugmyndafræðilega
skýringu til réttlætingar því að
bregðast vinstrisinnuðum frávík-
ingum Pol Pots. Hvarvetna er gert
ráð fyrir því að þeir muni forðast
það að láta draga sig inn í
umfangsmiklar hernaðaraðgerðir
eða stríð gegn Stór-Víetnam.
Einnig verður að gera sér grein
fyrir hinum gömlu kenningum,
storknaðri sálarfræði og messías-
arkenndum marxisma stjórnar-
liðsins í Víetnam, jafnvel þótt
óhugsandi virðist í París, London,
Washington og Moskvu að þeir
hugsi til þess að ögra Kína. Biblía
Víetnama er alveg ljós, einsog hún
kemur fram í textaflóði höfuðhug-
myndasmiðsins Le Duan: Heims-
bylting alþýðunnar er óhjákvæmi-
leg og Víetnam er framvörðurinn.
Víetnamar viðurkenna ekki einu
sinni í orði kennisetninguna um
„friðsamlega sambúð". Politburo
Víetnama óttast ekki útbreiðslu
stríðsins eða allsherjar stríð,
hvort sem er hefðbundið eða
atómstríð. Hver sem hefur hitt
stjórnendur Víetnams, veit að þeir
eru sannfærðir um það að þeir
hafi sigrað Bandaríkin, ekki að-
eins á sviði stjórnmála heldur líka
í hernaðarátökum. Það er erfitt að
meðtaka það, en Víetnamar eru
sannfærðir um að þeir geti mætt
Kínverjum, og — með klóku
möndli — neytt Sovétríkin til að
standa við bakið á sér, þar sem
þeir séu nú orðið einasta áhrifa-
svæði þeirra í Asíu. Þessir stjórn-
endur, sem alltaf kunna betur við
sig í stríði en friði, blása á alla
útreikninga. Fyrir tæpum þremur
vikum, 22. desember 1978, ræddi
Giap „hugsanlegt umfangsmikið
árásarstrið". Hvað hafði hann
fyrir sr þar? Ekki væri aðeins um
Tveir af mest áberandi
mönnum í nýju stjórn-
inni í Phnom Penh eru
úr hópi Rauöu Kmer-
anna. þeir Heng
Samrin forseti (á litlu
myndinni) og Chea
Sim innanríkisráð-
herra (hér að heilsa
bændum). Báðir flúðu
þeir til Víet Nam í
apríl s.l. þegar Pol Pot
var að hreinsa til í
röðum sinna manna
eftir að upp komst um
samsæri.
að ræða Kambódíu, heldur líka
Kína.
Víetnam skriðdrekakommún-
ismans verður ekki stöðvað nema
með afskiptum og ákveðinni
ábyrgð lýðræðisríkjanna, svo sem
Japans, Bandaríkjanna, Svíþjóðar
og Frakklands. Og umfram allt!
Að fara þess kurteislega á leit við
Víetnama að draga hersveitir
sínar út úr Kambódíu, það er álíka
raunsætt eins og að biðja um að
sovéskar hersveitir fari frá Aust-
ur-Þýzkalandi eða Póllandi.
Stórveldin vilja að Kambódíu-
málinu verði haldið staðbundnu.
En ef Hanoi örvuð af vímu
velgengninnar og sigri raunsærr-
ar hugmyndafræði, hugsaði sér
nú, eftir eitt eða 10 ár, hærra en
til Indókínasambandsríkis síns,
mundu þá átökin, hugsanlega með
vopnavaldi, breiða út yfir Asíu
alla grjótharðan kommúnisma? Á
meðan mundu Sovétríkin fæða af
sér um alla Evrópu kommúnisma,
sem í augum Politburo í Hanoi er
miklu linari.
Hversu langt mundu sannleiks-
berarnir gegn „heimsvaldastefnu“
Frakka eða Bandaríkjamanna,
gegn „strengjabrúðunum" í
Saigon, gegn „strengjabrúðunum"
í Phnom Penh, allt til Víetnama
nú, — hversu langt mundu þeir
ganga í óaflátanlegum árásu n
sínum á Peking?________________