Morgunblaðið - 11.04.1979, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 1979
23
Óskar Kristjánsson:
Hugleiðing um árekstra,
sem stungið er af frá
EITT af alvarlegri og fjárfrekari
umferðarlagabrotum, sem framin
eru á Islandi, er þegar ökumaður
ekur á aðra bifreið og stingur af
frá vettvangi án þess að tilkynna
viðkomandi aðilum um tjónið.
Algengasta ástæðan fyrir því að
ökumenn stinga af, er án efa
óttinn við að missa hlunnindi þau,
sem þeir hafa áunnið sér hjá
tryggingafélagi sínu. Án efa er
hér um að ræða tjón, sem skipta
hundruðum milljóna á ári, sem
eigendur þeirra bifreiða, sem ekið
er á, verða að greiða sjálfir í
flestum tilfellum.
Undantekning er þó á þessu að
nokkru leyti, þ.e. þegar tjónþoli er
með bifreið sína í kaskótryggingu,
en engu að síður verður tjónþoli
fyrir fjárútlátum, þar sem hann
tapar þeim hlunnindum (bónus),
sem hann hefur áunnið sér hjá
sínu tryggingafélagi.
Erfitt er að henda reiður á
fjölda þeirra árekstra, sem verða í
þessu sambandi, þar sem aðeins
hluti þeirra er tilkynntur
viðkomandi lögregluyfirvöldum
eða tryggingafélögum. Allir eru
sammála um að lög landsins eigi
að vernda þegna landsins, en því
miður er það ekki svo í þessu máli.
Sá, sem veldur tjóni á öðru
ökutæki og stingur af frá því,
hlýtur yfirleitt aðeins 25 til 30
þúsund króna sekt ef til hans
næst, en ef hann sleppur, eins og
alltof oft kemur fyrir, þá situr
tjónþolinn uppi með mismunandi
mikið skemmda bifreið, sem hann
verður í flestum tilfellum að láta
gera við á sinn kostnað.
Það er augljóst, áð það kemur
misjafnlega þungt við pyngju
manna, að þurfa að greiða fyrir
viðgerð á bifreiðum sínum, sem
ókunnir ökumenn hafa valdið með
óvarkárum akstri sínum. I mörg-
um tilfellum hefur það orðið
ökumönnum ofviða að koma öku-
tæki sínu í samt lag aftur.
Áhugi yfirvalda og trygginga-
félaga virðist mjög takmarkaður í
því að fyrirbyggja tjón sem þessi.
Ég tel aðeins eitt koma til
greina, ef það á að stemma stigu
við jafn alvarlegum og kostnaðar-
sömum umferðarlagabrotum sem
þessum, og það er:
Ef ökumaður ekur á aðra bifreið
og stingur af frá árekstrinum, en
næst eftir á, þá ættu bótaskyldur
hans að breytast þannig, að tjón-
valdi beri að greiða tjónþola sömu
upphæð eins og tjónið hljóðar upp
á, en auk þess skal tryggingafélag
tjónvalda greiða viðgerð á öku-
tæki tjónþola. Þetta atriði myndi
hafa það í för með sér, að öku-
menn, sem valdir verða að
árekstrum, tækju ekki áhættuna á
því að reyna að stinga af frá
vettvangi, af ótta við að til þeirra
hefði sést, eða að hægt yrði að
sanna eftir á, að þeir hefðu verið
valdir að árekstri, en stungið af
frá honum.
Æskilegast væri, að hver sá
borgari, sem gæti veitt þær upp-
lýsingar, sem leiddu til þess, að til
tjónvalds næðist, fengi 25% af
aukabótagreiðslum þeim, sem
tjónvaldi ber að greiða tjónþola.
Þetta myndi hvetja hinn almenna
borgara til þess að vera betur
vakandi í umferðinni og til bættr-
ar umferðarmenningar. Að vísu
segir í núgildandi lögum, að tjóna-
bætur skuli aldrei vera hærri en
sannanlegt tjón er, það myndi að
sjálfsögðu standa áfram, ef tjón-
valdur færi ekki af vettvangi fyrr
en viðkomandi lögregluyfirvöldum
eða tryggingafélögum hefur verið
gert viðvart um tjónið, eða hann
gerir tjónið sjálfur upp við tjón-
þola. Þannig bjargar hann ser frá
því að tapa bónus hjá sínu eigin
tryggingafélagi. Nú getur það að
vísu komið fyrir, að tjónvaldur
verði ekki var við áreksturinn og
ekur því grandalaus af vettvangi.
Tjónið ber þess þó yfirleitt merki,
hversu harður árekstur hefur átt
sér stað, en þó er ástæðulaust að
milda áðurnefnda aukabóta-
greiðslu, þar sem mýmörg dæmi
eru um það í umferðarlögunum,
að enginn munur er gerður á
brotum, sem gerð eru af ásetningi
eða af gáleysi, t.d. ef ekið er fram
hjá stöðvunarskyldumerki án þess
að stöðva, ekið yfir á rauðu ljósi,
eða lagt þar sem bannað er að
leggja. Refsingin er alltaf sú
sama, hvort sem um er að ræða
ásetning eða eftirtektarleysi. Því
getur það sama gilt um þetta mál.
Þá má einnig benda á, að það er
spurning hvort sá aðili, sem
valdur er að árekstri en segist
ekki hafa orðið hans var, eigi yfir
höfuð að hafa ökuskírteini. Stað-
reyndin er sú, að árekstrarhljóð er
eitt af þeim hljóðum, sem öku-
menn vilja ekki heyra og því telja
þeir sér trú um að áreksturinn
hafi verið svo lítilfjörlegur, að það
taki því ekki að athuga málið
nánar. Eða þá að þeim finnst nóg
að þurfa að bera sitt eigið tjón og
hirða því ekkert um tjón tjónþol-
ans. Ég tel að tryggingafélögin
þurfi ekki að örvænta um mjög
aukin útgjöld í þessu sambandi,
vegna þess að tjónvaldar myndu í
auknum mæli gera sjálfir upp tjón
sín við tjónþola.
Hér er á ferðinni svo alvarlegt
mál, að úr því verður að bæta hið
fyrsta, — og því ekki að reyna
framangreind atriði þessu til úr-
bóta? Þau yrðu áreiðanlega til
bóta.
Ökumenn yrðu tillitssamari og
varkárari í umferðinni.
óskar Kristjánsson.
6934-9862
Aldraðir á
Suðumesjum
til Mallorca
STYRKTARFÉLAG aldraðra á
Suðurnesjum hefur á undanförnum
árum efnt til sólarlandaforða fyrir
aldrað fólk frá öllum Suðurnesjum.
Nú hefur félagið ákveðið að efna til
orlofsferðar til Mallorca 11. maí
n.k. í samvinnu við Ferðaskrifstof-
una Sunnu.
Kynningarfundur verður haldinn
n.k. laugardag kl. 17 í Kirkjulundi í
Keflavík og eru allir lífeyrisþegar
velkomnir á fund þennan þar sem
tekið verður á móti pöntunum í
ferðina og starfsmaður frá Ferða-
skrifstofunni Sunnu mun væntan-
lega sýna litskuggamyndir frá Mall-
orca.
Páskamáltíð
Gyðinga í Bú-
staðakirkju
í kvöld
í KVÖLD verður í Bústaðakirkju
helgimáltíð páskanna, en það er
rabbíi frá Bandarikjunum sem
kominn er til landsins til að gefa
þeim Gyðingafjölskyldum, er hér-
lendis eru, kost á að neyta páska-
máltíðar. Athöfnin hefst kl. 19.45
og að sögn sr. ólafs Skúlasonar,
sem lánað hefur kirkjuna til þessar-
ar máltfðar, mun það vera í fyrsta
sinn, sem slfk athöfn fer fram f
kirkju hér.
Prófessor Þórir Kr. Þórðarson
sagði í samtali við Mbl. að rabbíi
þessi starfaði í Bandaríkjunum, en
kæmi hingað öðru hverju til að hafa
samband við þær Gyðingafjölskyld-
ur sem dveldust á Keflavíkurflug-
velli svo og aðrar Gyðingafjölskyld-
ur hérlendis. Þórir sagði að páska
Gyðinga bæri að þessu sinni upp á
skírdag og kvað hann máltíð þessa
vera aðalpáskamáltíð þeirra, en hún
er með sama sniði og var á dögum
Krists. Sém fyrr segir er athöfn
þessi einkum ætluð Gyðingafjöl-
skyldum hérlendis, en nokkrum
prestum og guðfræðinemum hefur
verið boðið að vera viðstaddir.
Óskar Magnús-
son med 150 lest-
ir til Akraness
Akranesi, 9. aprfl.
TOGARINN óskar Magnússon AK
kom til hafnar hér í gær með 150
lesta afla af blönduðum fiski. Afli
netabáta hefur verið 10—14 lestir
að undanförnu eftir tveggja daga
legu. Þeir eru allir á miðunum í
dag, en leggja upp afla og netin öll f
land á morgun eins og boðorð gera
ráð fyrir.
Karlakórinn Heimir úr Skagafirði
hélt söngskemmtun hér á föstudag-
inn var við afar góðar undirtektir
áheyrenda, einsöngvari var Þórunn
Ólafsdóttir við undirleik Einars
Schwaiger, en söngstjóri er Ingimar
Pálsson. júiíus.
Frædslufundur
Skógræktarfélag Hafnarfjarð-
ar heldur fræðslufund í Góð-
templarahúsinu miðvikudaginn
11. þ.m. kl. 20.30.
Tekið verður fyrir hin líffræði-
lega uppbygging hinnar grænu
plöntu (trésins). Mun Jón H.
Björnsson landslagsarkitekt taka
fundarmenn í kennslustund og að
henni lokinni svarar hann spurn-
ingum fundarmanna.
Ollum heimil þátttaka meðan
húsrúm leyfir.
RAFRITVELIN MONICA
Þetta er nýja rafdrifna ritvélin frá Olympia sem sökum nýrrar
tækni er nú fáanleg ótrúlega fyrirferðalítil, ódýr og í þremur
mismunandi litum. «
Hálft stafabil, 44 lyklar, 3 blek-
bandsstillingar o.fl.
sem aðeins er á stærri
gerðum ritvéla.
Fullkomin viðgeróa- - '
og varahlutaþjónusta.
o
Olympia
Intemational
KJARAINI HF
skrifstofuvélar & verkstæði — Tryggvagötu 8. sími 24140