Morgunblaðið - 11.04.1979, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 1979
27
>■' ■■
:
V ' ^

fHf
’
;>
’i
Umsjóni Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson
Sigurbjörn Magnússon
Tryggvi Gunnarsson
liiiB
■
Kjartan Gunnar Kjartansson:
Um aðförina að
greinarmuni
góðs og iUs
Af og til birtast í blöðum
auglýsingar um fundi, þar sem
stjórnmálamenn taka sér fyrir
hendur að upplýsa almenning
um „stjórnmálaviðhorfið".
Einhverjir kynnu að líta svo á,
að í lýðræðisríkjum ætti þessu
að vera öfugt farið; þar væri
almennings að upplýsa stjórn-
málamennina. En ef betur er að
gáð, skiptir hér auðvitað engu
hver upplýsir hvern, því
„stjórnmálaviðhorfið", — hið
eina og algilda, — er ekki til.
Ekki fremur en almennings-
álitið alræmda, sem allir tala
um en enginn tekur undir,
nema jú kannski stjórnmála-
mennirnir, sem eflaust hafa
fundið upp orðið.
Að vísu eru til stjórnmála-
viðhorf, en þau eru því miður
jafnmörg þeim einstaklingum
sem viðhorf hafa til stjórn-
mála. Breytir hér engu um, þó
stjórnmálamennirnir hafi af
sínu rómaða lítillæti bætt
ákveðnum greini aftan við sitt
stjórnmálaviðhorf.
Hitt er svo annað mál, að oft
eru viðhorfin áþekk. Viðhorf
flestra landsmanna til
íslenskra stjórnmála hafa
t.a.m. ýmiss sameiginleg ein-
kenni, sem eðli sínu samkvæmt
eru því óháð, hvort þeir hallast
að frjálshyggju eða félags-
hyggju. Einkenni af þessu tagi
er t.d. sú skoðun, að stuðningur
við Sjálfstæðisflokkinn sé
rökrétt afleiðing af frjáls-
hyggju, en stuðningur við
Alþýðuflokkinn eða Alþýðu-
bandalagið í rökréttu samhengi
við einhvers konar félags-
hyggju eða jafnaðarsjónarmið
Slík sameiginleg einkenni á
stjórnmálaviðhorfum öðlasl
menn hver og einn, með skyn-
semi sinni, ekki tilfinningum
Og þá kannski fyrst og fremst.
með því að setja í rökrétt
samhengi eftirtalin atriði:
Hagsmuni eða stjórnmálahug-
sjónir, yfirlýstan ásetning
stjórnmálamanna og efndir
þeirra.
Þó kann að vera, að þetta eigi
ekki við um Framsóknarmenn,
því ég hefi heyrt þeirri
kenningu fleygt, að Fram-
sóknarmenn séu Framsóknar-
menn í öðrum og dýpri skiln-
ingi en t.a.m. Sjálfstæðismenn
eru Sjálfstæðismenn eða
sósíalistar sósíalistar. Hér er
átt við, að Framsóknarmenn
séu ekki fyrst og fremst
skoðanahópur, heldur miklu
fremur ákveðin og
óumbreytanleg manntegund,
sem fæðist í þennan heim, lifi
hér og starfi eins og gengur og
deyi síðan Drottni sínum þegar
kallið kemur, öldungis ótrufluð,
allan tímann, af hagsmunum,
hugsjónum og röksemdar-
færslum dauðlegra manna. Þeir
sem hvað harðast halda fram
þessari kenningu, telja sig
greina Framsóknarmenn á
fasinu einu og útlitinu.
Sé nú þessi kenning rétt, að
Framsóknarmenn sitji við sinn
keip hvað seni á bjátar, þá
leiðir af því, að spurningin um
hversu margir kjósi F’ram-
sóknarflokkinn á hverjum tíma
er alls ekki stjórnmálalegs
eðlis. Hún er annað hvort
guðfræðileg í þeim skilningi að
Guð almáttugur skammti
okkur Framsóknarmenn eftir
eigin geðþótta, eða erfðafræði-
leg í þeim skilningi að fjöldi
Framsóknarmanna fari eftir
því hversu margir Islendingar
hafi á hverjum tíma erft frá
forfeðrum sínum Framsóknar-
genið, sem hér skiptir sköpum.
Vera má, að spurningin sé
hvoru tveggja, guðfræðileg og
erfðafræðileg. Eru svo Fram-
sóknarmenn hér með úr þessari
sögu.
En þetta var útúrdúr. Eg var
að fjalla um tilraunir manna til
að setja í skynsamlegt sam-
hengi hagsmuni eða hugsjónir,
annars vegar, og orð og efndir
stjórnmálamanna hins vegar.
Þar er ég kominn að kjarna
málsins, sem er sú skoðun, að
með hverjum degi verði æ
erfiðara að fá nokkurt vit í þá
vitleysu, sem íslensk stjórnmál
eru.
Það er að vísu gömul saga og
ný, að stjórnmálamenn efna
sjaldnast loforð sín. Sú
staðreynd hefur því löngum
ruglað menn í ríminu, hvað
varðar stjórnmálaviðhorf
þeirra. Hitt er þó,sýnu alvar-
legra, að nú er komin til sög-
unnar ný tegund af ruglanda-
hætti sem gerir það að verkum,
að menn vita ekki Icngur hver
stendur með hverjum. Ef fram
heldur sem horfir, hætta menn
alveg að öðlast stjórnmálavið-
horf upp á eigin spýtur.
Sú var tíðin að menn vissu
fyrir víst hvað væru réttar
skoðanir í stjórnmálum og hvað
rangar. Hvaða stjórnmálamenn
væru góðir, og hverjir vondir.
Þá höfðu menn fast land undir
Kjartan Gunnar
Kjartansson
fótum og himinn yfir höfði sér.
I hita Kalda stríðsins varð það
að vísu álitamál hversu lengi
sú skipan héldist. En um
greinarmun góðs og ills þurftu
menn ekki að spyrja.
En nú er öldin önnur;
upplausn og efahyggja als-
ráðandi í öllum herbúðum,
hérlendis sem erlendis.
Fyrir u.þ.b. tiu árurp, sagði
mér augnlæknir hér í bæ, og
hafði það eftir gömlum manni
sem nú er líklega látinn, að
úrkynjun íslendinga hæfist
með hafragrautnum. Dagblaðið
er hins vegar sá bafragrautur
er hleypti af stokkunum þeim
ruglanda, sem hér um ræðir. A
bænum þeim er ekki farið í
manngreinarálit. Þar fá allir
inni, illir jafnt sem góðir. Þat
ægir saman í einum graut
súrum vínum og sætum, allt
eftir kjallarameistara hverju
sinni. Þegar hér er komið sögu,
eltir hver vitleysan aðra. Vísir
sigldi í kjölfar Dagblaðsins, og
„allt þetta stjórnleysi í (slenskum stjórnmálum er auðvitað stjórnmálamönnunum að
kenn$.“ Ljósm. G.V.A.
hafði þá m.a. viðtal við annan
ritstjóra Morgunblaðsins,
Matthías að nafni, sem ekki lét
sitt eftir liggja og gerðist
Maoisti. Hvort sem nú Magnús
Torfi, fyrrverandi ritstjóri
Þjóðviljans, er Maoisti eða
ekki, þá tóku þeir Morgunblaðs-
menn ástfóstri við manninn og
reyndu að gera úr honum
pólitíska poppstjörnu sem ekki
má rugla saman við Popperíska
Pólstjörnu sama blaðs, Hannes
Gissurarson. Hannes sem er
holdtekja skynseminnar, vill
viðhalda gömlu skiptingunni í
góða menn og vonda. Því er illt
til þess að vita, að honum hefur
ekki tekist að telja Sjálfstæðis-
mönnum trú um að þeir séu
allir frjálshyggjumenn en hinir
allir kommúnistar. í þessari
viðleitni hefur Hannes sett met
í blaðaskrifum í Morgunblaðið,
sem ekki verður hnekkt í bráð,
nema ef vera kynni af öðrum
ágætismanni ekki síður rit-
færum; Magnúsi nokkrum
Kjartanssyni, sem er eins og
nafni hans Torfi Ólafsson,
einnig fyrrverandi ritstjóri
Þjóðviljans. Morgunblaðið er
nú þessa dagana einhver skel-
eggasti málsvari mannúðar-
sjónarmiða og róttækrar verka-
lýðsbaráttu og ætlar að takast
hið ómögulega; að sameina alla
vinstrimenn gegn Vinstri-
stjórninni, enda er Vinstri-
stjórnin hin versta hægri
stjórn eins og fram kemur í
baráttu hennar við verkalýðinn
og skólakerfið.
Hér á árunum þegar allt lék í
l.vndi, stóðu þeir
stjórnmálaflokkar með ríkis-
stjórn sem stóðu að ríkisstjórn.
En hinir sem ekki stóðu að
sljórninni, voru í stjórnarand-
stöðu. Nú er þessu öðruvísi
farið. Nú eru stjórnarflokkarn-
ir ekki aðeins í stjórn, heldur
einnig í stjórnarandstöðu. Það
er að vísu rökfræðileg mótsögn,
en slíkt er víst ekki svo nauið
núorðið. Sjálfstæðismenn, sem
samkvæmt gamla kerfinu ættu
að vera í stjórnarandstöðu, cru
einnig bæði í stjórn og
stjórnarandstöðu. En þar er
reyndar ekki um að ræða stjórn
ríkisins, heldur flokksins sjálfs.
Þessa dagana hafa Sjálfstæðis-
menn ekki áhuga á öðrum
stjórnmálum.
Margt fleira mætti tína til,
máli mínu til stuðnings, en ég
læt það bíða betri tíma.
Kannski einhver góður maður
taki upp þráðinn þar sem hér
sleppir.
Að síðustu vil ég svo geta
þess að allt þetta stjórnleysi í
íslénskum stjórnmálum er auð-
vitað stjórnmálamönnunum að
kenna. Og það sem meira er,
þetta hafa þeir áreiðanlega gert
að yfirlögðu ráði, til þess að
geta einir setið að „stjórnmála-
viðhorfinu" sem enginn heilvita
maður fær nú lengur botn í.
Kjartan Gunnar
Kjartansson

■ '

1

Lína langsokkur
í Stapa í kvöld
Leikfélag Keflavíkur
hefur að undanförnu
sýnt Línu langsokk í
Stapa undir stjórn
Eddu Þórarinsdóttur.
Þetta er annað við-
fangsefni Leikfélags
Keflavíkur á þess i ári.
Næsta sýning í
kvöld, miðvikudags-
kvöld, í Stapa.