Morgunblaðið - 26.07.1979, Side 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚLÍ1979
Guðjón F. Teitsson:
Málamiðlun um strand-
ferðaskip í N oregi
Svo sem nokkuð hefir verið
skýrt í grein minni í Morgunblað-
inu 19. þ.m. hafa verið miklar
opinberar deilur í Noregi um
alllangt skeið um endurnýjun
svonefndra hraðferðaskipa til
fólks- og vöruflutninga meðfram
ströndum Noregs.
Var ráðgerð smíði 9 skipa til
nefndrar þjónustu, og hafði Norsk
Skipsforskningsinstitutt gert tvær
teikningar, aðra á vegum félag-
anna, sem nú gera út skip til
nefndrar þjónustu, og hina á
vegum norska samgönguráðuneyt-
isins.
Samkvæmt tillögu útgerðarfé-
laganna skyldu umrædd skip vera
4200 br. tonna hvert með fasta-
svefnrúmum fyrir 203 farþega, en
aðeins 600 dw. tonna burðargetu
(innif. olíuforði, ferskt vatn og
vistir fyrir skip, áhöfn og farþega)
sem sýndi að lítil burðargeta var
afgangs fyrir farm. Samt var gert
ráð fyrir að hafa mikinn og dýran
búnað til lestunar og losunar, svo
sem skutdýr til aksturs út og inn,
hliðarfarmdyr með lyftum og
venjulegt þilfarslestarop að fram-
an ásamt krana. Áætlað var, að
hvert þessara skipa kostaði sam-
svarandi 7538 millj. ísl. kr. og auk
þess þyrfti ný hafnamannvirki
vegna skipanna í heild samsvar-
andi 12438 millj. ísl. kr. til þess að
þau nýttust.
Skip teiknuð fyrir samgöngu-
ráðuneytið áttu ekki að vera nema
2700 br. tonn hvert, með meira
farmrými, en aðeins 85 svefnrúm-
um fyrir farþega. Þau skip áttu
ekki að hafa inn- og útakstursbún-
að, en hliðarfarmdyr, aðeins bak-
borðs að aftan, ásamt venjulegu
þilfarslestaropi og krana á aftur-
skipi. Áætlað var að þessi gerð
skipa kostaði samsvarandi 5277
millj. ísl. kr. hvert og gætu þau
notast við hafnamannvirki, sem
fyrir væru.
Samkv. uppl. NH & ST boðaði
norska samgönguráðuneytið ný-
lega til fundar með fulltrúum frá
útgerðarfélögum hraðferðaskip-
anna og frá félögum með útgerð
skipa í styttri strandferðum, og
varð þar samkomulag um að
hafna báðum áður greindum til-
lögum. Fundarmenn virðast þó
hafa hallast meira að tillögu
samgönguráðuneytisins varðandi
vörurými og samkomulag varð
um að hafa ekki inn- og útakst-
ursbúnað, en hins vegar fleiri
farþegasvefnrúm en 85 e.t.v. án
þess þó að auka farþegarýmið í
heild. þar eð stærð þess hafði
verið gagnrýnd miðað við aðeins
85 svefnrúm.
Skipuð var nefnd á vegum
greindra fundaraðila til að vinna
að nánari ákvörðun um gerð
umræddra skipa, og var látin í ljós
von um að nefndin gæti skilað
áliti mjög bráðlega. Eftir það
myndi svo málið í heild koma fyrir
Stórþingið til ákvörðunar, m.a. í
sambandi við ríkisábyrgð, en eng-
inn samningur um smíði mun
verða gerður fyrr en slík ábyrgð
hefir verið veitt.
Sýnist umrætt mál hafa fengið
heppilega meðferð í Noregi og
vera nú komið á skynsamlegan
rekspöl. Mætti þetta verað íslend-
ingum til nokkurrar íhugunar,
þar sem viðvaningur í skipa-
rekstri á vegum ríkisins hefir
þegar fengið tækifæri til að gösla
með verulega opinbera fjármuni
tii undirbúnings skipasmiða, sem
ekki hefir opinberlega verið lýst,
en grunur er um að henti ekki við
íslenzkar aðstæður.
Guðjón F. Teitsson.
Náttúruverndarráð gefur
út bæklinga fyrir ferðafólk
Náttúruverndarráð hefur gefið
út litprentaða vandaða bæklinga
fyrir ferðamenn um þjóðgarðana
í Jökulsárgljúfrum og Skafta-
felli, svo og friðlandið á Horn-
ströndum. Jafnframt hafa komið
út svonefndar Lesarkir ráðsins,
sem fjalla um einstaka þætti í
náttúru þessara og fleiri staða,
en þessi stórbrotnu svæði eru nú
orðin mjög fjölsótt af ferðafólki
við það vex líka óánægja þess sem
um það fer.
Þjóðgarðurinn í Jökulsárgljúfr-
um var stofnaður 1973 með frið-
lýsingu jarðanna Áss og Svínadals
í Kelduhverfi, sem cru í ríkiseign.
Jörðin Ásbyrgi er einnig í eigu
hins opinbera og hefur verið í
umsjá Skógræktarinnar síðan árið
1928. Þjóðgarðurinn nær með
Jökulsá að vestan, frá Dettifossi
580 ferkm. að stærð og tekur til
Ilornstranda og norður hluta
Jökulfjarða, suður aðSkorarheiði.
Á svæðinu eru yfir 40 eyðijarðir
og flestar í eigu fólksins, sem
síðast bjó þar og afkomenda þess.
Friðlandið nær yfir stærsta sam-
fellda svæði á íslandi, sem byggt
hefur verið, en er nú í eyði, aðeins
búið á Hornbjargsvita. Það býr
yfir merkilegri og stórbrotinni
náttúrufegurð, geymir minjar um
merkan þátt í menningar- og
byggðasögu landsins og býður upp
á fjölbreytta möguleika til úti-
veru, náttúruskoðunar og
gönguferða. I bæklingnum um
Hornstrandir er m.a. getið göngu-
leiða, sem nauðsynlegt er fyrir
ferðafólk að kunna skil á.
Lesörkin um jarðfræði Horn-
stranda og Jökulfjarða er eftir
Leif A. Símonarson, jarðfræðing
og er mjög fróðlegt fyrir þá sem
um svæðið fara að hafa hana með.
Þjóðgarðurinn í Skaftafelli er
elztur, stofnaður 1968. Hann er
um 500 ferkm að flatarmáli.
Nátturuverndarráð stjórnar hon-
um og þjóðgarðsvörður býr í
Skaftafelli. Tjaldstæði er á sand-
inum neðan við Skaftafells-
brekkur, og liggja gönguleiðir
þaðan, en engir akvegir um svæðið
nema heim á bæina. Á tjaldsvæð-
inu er ferðamannaverzlun um á
sumrin og fást m.a. heitir réttir.
Tvær lesarkir eru út komnar um
Öræfasveitina. Nefnist önnur
Hérað milli sanda og eyðing þess,
eftir Sigurð Þórarinsson,
jarðfræðing og fjallar um Öræfa-
jökulsgosið 1362, scm lagði stóran
hluta af sveitinni í auðn. Hin
lesörkin er um varpfugla í
Öræfum, eftir Hálfdán Björnsson,
bónda á Kvískerjum, sem hefur
síðan 1940 unnið að athugunum á
fuglalífi í Öræfasveit. Þar er
fuglalíf ákaflega fjölbreytt og
þarna koma farfuglarnir fyrst að
Suðausturhorni landsins.
Lesarkirnar hafa þann kost, að
bæði er handhægt að taka þær
með sér í ferðalag á staðina, og
einnig verða þær með tímanum
gott safn greina um náttúru
landsins.
því, sem ann íslenzkri náttúru.
Gegna lesarkirnar fræðilegra
markmiði og ítarlegra, en bæði
eru bæklingar og Lesarkir mjög
handhæg og vönduð í frágangi.
Jafnframt hefur ráðið sent frá
sér skrá um friðlýsta staði á
íslandi, svo og náttúruminjaskrá,
sem er listi yfir staði og svæði,
sem ráðið telur æskilegt að vernda
og e.t.v. friðlýsa síðar með
einhverjum hætti.
í bæklingunum eru upplýsingar
um hin vernduðu svæði, um
landslag, jarðsögu, veðurfar,
plöntulíf, dýralíf, sögu, göngu-
leiðir, náttúruvernd og þjónustu.
Þjóðgarðarnir eru þjóðareign, og
almenningi veittur aðgangur, með
þeim takmörkunum, sem nauðsyn-
legar eru til að tryggja verndun
þeirra. Og betri umgengni kemur
með meiri þekkingu á svæðinu og
niður á miðjan sand, um 35 km
vegalengd. Flatarmál hans er um
100 ferkm. í Ásbirgi er tjaldstæði
og verzlun, þar sem má fá ýmsar
veitingar, en stefnt er að því að
koma þar upp ferðamiðstöð fyrir
þjóðgarðinn.
Herðubreiðarfriðland er þekkt
sem ein fegursta gróðurvin
miðhálendisins, en er mjög við-
kvæmt land og í friðlýsingu þess
felst m.a. að öllum er frjálst að
fara um svæðið og dveljast þar, en
ætlast er til að fylgt sé merktum
ökuslóðum, tjaldað á merktum
tjaldsvæðum, en forðast sé að
spilla vatni, skerða gróður og
skaða dýralíf. Lesörkina um flóru
og gróður Herðubreiðarfriðlands
hefur Eyþór Einarsson, grasa-
fræðingur og formaður Náttúru-
verndarráðs, ritað.
Hornstrandafriðland var stofn-
að með reglugerð 1975. Það er um
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU
óskar eftir
blaóburóarfólki
25
Sumar-
bústaöa- og
húseigendur
Björgunarvesti
Árar — Arakefar
Bátadrekar. Keöjur.
Kolanet. Silunganet
Kork og blýteinar
Lúðulóðarönglar
Silunga- og laxalínur.
Önglar. Pilkar. Sökkur.
•
ÍSLENZK FLÖGG
Allar stæroir.
Flaggstangarhúnar.
Flagglínur. Festlar.
Sólúr
Tjaldljós Útigrill
Viöarkol
Gasferðatæki
Olíu prímusar
Steinolía, 2 teg.
Plastbrúsar 10 og 25 Itr.
Dolkar. Vasahnífar.
GARÐSLÁTTU-
VÉLAR
Garöslöngur og tilh.
Slöngugrindur. Kranar.
Garðkönnur. Fötur.
Hrífur. Orf. Brýni.
Eylands-ljár.
Greina- og grasklippur.
Músa- og rottugildrur.
Handverkfæri, allskonar.
Kúbein. Járnkarlar.
Jarðhakar. Sleggjur.
Múraraverkfæri.
Bíiskúrslamir
Tjöruhampur Plötublý
Málning og lökk
Bátalakk. Eirolía.
Pinotex, allir litir.
Fernisolía. Viðarolía.
Tjörur, allskonar.
Kítti, allskonar.
Vírburstar. Sköfur.
Penslar. Kústar. Rúllur.
Polyfilla-fyllir, allskonar.
Polystripa-uppleysir.
Vængjadælur
Bátadælur
v^alor
Olíuofnar
með rafkveikju
Olíulampar
Arinsett
Físibelgir
Ginge-
slökkvitæki
•
Ullarnærfatnaður
„Stil-Longs“
Ullarpeysur
Feröasokkar
Vinnufatnaður
Regnfatnaður
Gúmmístígvél
Vinnuhanzkar
▼ Ánanaustum^
Sími 28855