Morgunblaðið - 03.08.1979, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 1979
23
árunum og entist ævilangt. Þá var
ég innan við þrítugt, ólífsreyndur
unglingur og hafði varla annað
gert en að hita skólabekkina. En
ég fann ekki fyrir neinum aldurs-
mun, og Magnús víst ekki heldur,
því að hann lét mig aldrei finna
fyrir því, að ég væri neinn græn-
jaxl, sem ég þó að vísu var. Og
þannig hélzt þetta þau 45 ár, sem
við áttum eftir að eiga meira og
minna sálufélag saman.
Það var einungis um eitt skeið,
sem við hittumst sjaldnar en ella,
en þá var ég fluttur til Vest-
mannaeyja, en við áaumst þá við
eina eða tvær jarðarfarir. Þá sagði
Magnús við þá síðari: „Jæja, séra
Þorsteinn minn, þá er hér svo
komið að það kostar hvorki meira
né minna en mannslát til þess að
við getum hitzt.“
Svona gat hann verið hnittinn í
orðum, þegan hann vildi það við
hafa. Og ekki var hann síður
hnittinn í bundnu máli, en hann
gerði víst margar ferskeytlur dag-
lega og oft löng kvæði um allt
mögulegt, sem þó tók huga hans,
en hélt því ekki til haga sem
skyldi.
Til marks um hagmælsku hans
er hér lítil saga. Hann hafði einu
sinni sem oftar farið á sjó með
Skógarnessmönnum, en vinur
hans einn hafði ekki komið nósru
tímanlega til þess að fá að fljóta
með þeim. Þar sem sá hinn sami
átti þarna í vörinni bát, lét hann
sig hafa það að ýta einn úr vör og
róa til fiskjar.
Þegar Skógarnessmenn voru
lentir, sáu þeir, hvar þessi maður
nálgaðist land. Og var þá komið
töluvert brim, en lending erfið.
Datt þeim ekki annað í hug en að
þarna yrði dauðaslys. En strax og
bátinn bar inn í brimgarðinn tók
ólagið hann og bar hann alla leið í
land á réttum kili. Gekk þá Magn-
ús að sjóhetjunni og mælti fram
þessa stöku:
„Gifta fylgir göfgum anda.
geymist enn f mundum lag.
Velkominn til vorra stranda.
víkingur með hetjubrag*
Magnús var einn í hópi fimm
mannvænlegra systkina, fæddur
31. marz 1883 í Stóru-Þúfu í
Miklaholtshreppi í Hnappadals-
sýslu og voru foreldrar hans Sig-
urður bóndi Kristjánsson og kona
hans Guðríður Magnúsdóttir frá
Skógarnesi syðra.
Nokkru síðar fluttist Magnús
með foreldrum sínum að Skógar-
nesi, þar sem hann ólst síðan upp í
glöðum systkinahópi til 26 ára
aldurs, en þá festi hann ráð sitt og
kvæntist 25. nóvember 1909 Ásdísi
Sigurðardóttur, sem síðan varð
annáluð ljósmóðir og hjálparhella
mörgum, sem áttu við sjúkdóma
að stríða en þá var erfiðara að ná
til læknis en nú er.
Fyrstu tvö búskaparárin bjuggu
þau í sambýli við foreldra Magn-
úsar í Skógarnesi, en fluttu svo til
Miklaholts, sem þá var kirkjustað-
ur.
Þau hjónin Magnús og Ásdís
áttu saman fimm börn: Sigurð,
sem lengi var blaðafulltrúi Loft-
leiða. Fyrri kona hans var Anna
hjúkrunarkona Guðmundsdóttir,
en hann missti hana eftir fárra
ára sambúð. Nú er hann kvæntur
Dýrleifu Ármann.
Annað barn þeirra var Kristín,
sem giftist Gunnlaugi vélstjóra
Jónssyni og eru þau bæði látin og
var fráfall Kristínar öllum mikið
harmefni.
Þriðja barn þeirra er Guðríður,
sem giftist Róbert A. Ottóssyni,
sem nú er látinn. Hann var síð-
ustu ár ævi sinnar söngmálastjóri
Þjóðkirkjunnar og kunnur lista-
maður.
Fjórða barnið er Þórður, kenn-
ari hér í Reykjavík. Fyrri kona
hans var Hrefna Bjarnadóttir frá
Ólafsvík, en þau skildu samvistir.
Síðasri kona hans er Sigurlaug
Sigurjónsdóttir.
Fimmsta og yngsta barnið er
Ingibjörg, gift Magnúsi Jónssyni
frá Mel, fyrrverandi fjármálaráð-
herra, nú bankastjóra. Eftir 28
ára búskap í Miklaholti fluttu þau
hjónin til Reykjavíkur og bjuggu
þar nær óslitið, lengst í sambýli
við Guðríði dóttur sína og mann
hennar dr. Róbert A. Ottósson að
Hjarðarhaga 29, unz hann lézt
fyrir fáum árum. Þegar til
Reykjavíkur kom gjörðist Magnús
starfsmaður Áfengisverzlunar
ríkisins. Hann var starfsmaður
þess fyrirtækis fram yfir sjötugs-
aldur.
Strax er Magnús hóf búskap í
Miklaholti varð hann forystumað-
ur í sveitarstjórnarmálum Mikl-
hreppinga, sat í hreppsnefnd í 27
ár og í 10 ár gegndi hann oddvita-
störfum. Auk þess var hann for-
maður skólanefndar og sömuleiðis
formaður sóknarnefndar og sem
kirkjuorganisti þjónaði hann um
30 ára skeið. Margt fleira væri
hægt að telja upp, en þetta nægir
til að sýna, hver sveitungar hans
sýndu honum mikla tiltrú, enda
mun óhætt að fullyrða að hann
setti mikinn svip á sveit sína.
Hann var maður í hærra meðal-
lagi, fríður sýnum, hreinn og
bjartur yfirlitum og að innræti,
gáfaður, en yfirlætislaus, skemmt-
inn en hóflega hlédrægur. Hann
fylgdi vel fram öllum sínum mál-
um, sem hann hafði hug á, en
gjörði sér jafnframt far um að
vera sanngjarn, því að hann var
maður sáttfús og drengur hinn
bezti. Hann hefði sjálfsagt kosið
annað ævistarf en búskapinn.
Samt varð hann með beztu bænd-
um heima í héraði, vinsæll og
virtur.
Á búskaparárum þeirra Ásdísar
og Magnúsar hófust samtök um að
flytja sóknarkirkjuna í Miklaholti
þangað, sem talið var að hún yrði
meira miðsvæðis. En þetta var
þeim hjónum mikið sorgarefni.
Gátu þau ekki hugsað sér að
staðurinn yrði rúinn öllum helg-
um dómum. Fór þó svo að kirkjan
var flutt að Fáskrúðárbakka, þar
sem hún stendur nú. En af þessu
risu miklar deilur, sem ekki verða
raktar hér, enda flestum að mestu
gleymdar með því að ný kirkja var
byggð í Miklaholti undir forystu
Magnúsar og bróður hans, Þor-
leifs, sem þá var hreppstjóri á
Þverá í Eyjahreppi.
En Magnús stóð ekki einn. Hann
átti konu, sem af öllum var talin
mikil skapfestkona, sem aldrei var
eitt í dag og annað á morgun. Þótt
þau hjónin væru að mörgu leyti
ólík, áttu þau það sameiginlegt að
líkjast í því, sem bezt var. Einn
vina þeirra hjóna og nágranni,
Ingólfur Kristjánsson, rithöfund-
ur, lýsir þeim á eftirfarandi hátt:
„En fyrir því þykist ég hafa
traustar heimildir, að Ásdís og
Magnús í Miklaholti hafi notið
óskoraðrar virðingar og trausts
meðal samtíðarfólks síns og verið
talin meðal ágætustu hjóna
byggðarlagsins. Og ljúft er mér að
minnast þess, hve ástsælir ná-
grannar þau voru bæði foreldrum
mínum og fósturforeldrum og svo
hygg ég að verið hafi um aðra
nágranna beggja megin hrepps-
marka Miklaholtshrepps og Eyja-
hrepps."
Þetta er fögur mannlýsing. Og
þetta eru þeir mannkostir, sem
gjöra hvern garð fraægan, þar
sem þeir eru til húsa, já bæði lönd
og heilar þjóðir þar sem þeir setja
svip sinn á landslýðinn. Hvert það
land, sem geymir og varðveitir
gengin spor feðranna á sér „heil-
aga jörð“. Og margir hafa þeir
verið og eru, sem hafa af alhug
tekið undir með skáldinu, sem
kvað þetta: „og lífið unga frjóvi
fær / hjá fornum bautasteinum",
já, trúa því, að það hvíli sönn helgi
yfir hverjum þeim stað, sem
geymir ævispor okkar ágætustu
forfeðra og að frá þeim stafi
blessun á allt mannlíf, sem þar
hrærist hverju sinni, en þannig
komst að orði einn af nýlátnum
höfuðklerkum þessa lands: „Mað-
urinn er musteri. Hann er must-
eri, sem er í byggingu. Hann er
musteri, sem jarðlífið endist ekki
til að ljúka byggingu sinni á.“
Það er þessi trú á hlutverk
mannsins, sem byggir landið, að
það hljóti að geyma fótspor feðr-
anna og skapa „heilaga jörð“, sem
vegna verkanna í lifandi lífi, skili
blessun sinni til hinna ungu, sem
nú eru að fagna nýjum degi — eru
að hefja sína örlagaríku musteris-
byggingu, sem ekki er af höndum
gjörð, heldur himinsins náðargjöf,
sem töfrar fram hið góða, fagra og
fullkomna, en það eru þær dyggð-
ir, sem einar megna að ljúka
þeirri byggingu.
Það var þessi trú Magnúsar í
Miklaholti og Ásdísar konu hans á
það, að ekki mætti leggja Mikla-
holtskirkju niður,-því að Miklaholt
geymdi gengin spor góðra manna,
langt aftur í aldir. Það var engin
hindurvitnatrú. Það var trú að
það, að ekki mætti hrófla við
slíkum sporum með því að flytja
hið fornhelga musteri frá Mikla-
holti og virða það að engu. Byggja
varð nýtt musteri, sem að vísu
væri með höndum gjört, en vitnaði
samt engu að síður til sannleika
þeirra trúar, sem þolir að bíða
ósigur, en standa samt sem sigur-
vegari mitt í ósigrinum.
Nú skil ég hvers vegna Magnús í
Miklaholti fékk að lifa svo langa
ævi, sem raun varð á. Það var af
því, að hann var líkur manni, er
byggði hús, gróf og fór djúpt og
lagði undirstöðuna á bjargi, og er
vatnsflóð kom, skall beljandi læk-
urinn á því húsi, en fékk hvergi
hrært það, vegna þess, að það var
vel byggt. „Og með þessu skal ég
sýna yður, hverjum hver sá er
líkur, sem kemur til mín og heyrir
orð mín og breytir eftir þeim“,
sagði Jesús, er hann hóf máls og
talaði um hinn sanna byggingar-
meistara. En það var mest fyrir
áhrif Magnúsar að allar kirkju-
deilur þögnuðu. Miklaholtskirkja
var lögð niður sem sóknarkirkja
en vegleg kirkja var byggð á
hinum gamla grunni.
Ég þakka langa og góða sam-
fylgd. Þorsteinn L. Jónsson.
Super fatamarkaðurinn
heldur áfram
Verdiö ótrúlega lácjt
Geriö góö kaup
Opiö 1—6
SUPER FATAMARKAÐUR SÍSÍ
Frakkastíg 12
návcjjniif
Étgcfdir
sækjum við í
Barnastéfar, moHnpdfl

Suöurlandsbraut
flltfttgttiiIiIaftUh
símanúmer
RITSTJOR
10100
AIIGIÝQINfíAR'
22480
m ici ®
Jrlt # IJI« i Im I *m ll# L m
83033
?tl orminliTnb i ít
#
♦
m
■m
9
Sék

9999M
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU