Morgunblaðið - 16.09.1979, Blaðsíða 10

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. SEPTEMBER 1979
Hefði ísland ekki verið
numið, ef Haraldur hárfagri
hefði þekkt spariskírteini?
Hugleiðingar
Kínverjinn situr undir strá-
hatti sínum og tautar fyrir
munni sér: Stjórnir koma og
fara. Sama hvað þeir heita, Maó,
mandarín, keisari eða kommisar.
Allir stefna þeir að því að auka
eigin hag á minn kost.nað. Þeir
eru allir óvinir mínir, hvað svo
sem þeir hjala um velferð mína.
Þannig lýsir kunnugur afstöðu
hins almenna manns í Kína til
stjórnmálamanna.
Líti maður til baka yfir stjórn-
málasögu íslands sl. aldaþriðj-
ung er nokkuð á einn veg.
Stjórnir hafa komið og farið.
Allar hófu þær feril sinn með því
að ætla að leysa efnahagsvand-
ann og bæta kjör hins almenna
manns. Allar sprungu þær á
limminu og sú sem nú situr fer
sjálfsagt sömu leið fyrr eða
síðar, þegar hún hefur slegið
allar hinar fyrri út í verðbólgu
og skattahækkunum, okkur al-
menningi til hagsbóta. Hvað
áttu þessar stjórnir sameigin-
legt? Allar voru þær samsteypu-
stjórnir sem urðu innbyrðis
sundurþykkar og hlupu undan
ábyrgðinni í von um að geta
logið sig frá atkvæðatapi og
tókst það í flestum tilfellum.
Allar féllu þær í sama pyttinn að
reka ríkissjóð með halla, erlend-
um lántökum og seðlaprentun í
stað harðneskju sannleikans. Að
vísu mismunandi mikið frá 10%
viðreisnaráratugsins í 50%
framsóknaráratugsins.
Skatturinn
sem aiiir kyngja
Það er dásamlega auðvelt og
hlutlaust fyrir eina ríkisstjórn
að leysa vandamál sín með verð-
bólgu. Hún rennur svo ljúft í
fólkið og dreifist á alla og allir
borga og halda jafnvel að þeir
séu að græða. Og vissulega
græddu þeir „lán“sömu, en þeir
voru náttúrlega úr röðum út-
valdra eins og t.d. Lúðvík, sem
græddi 2 báta á því að eiga
togara að því sagt er. Það er líka
einfalt að lifa ef maður er
ríkissjóður og hefur prentvél og
þar með sérréttindi til þess að
greiða í falsmynt, einn aðila
viðskiptalífsins. Svo singur mað-
ur bara af og kennir stjórnar-
andstöðunni um ófarirnar, ef
maður fær ekki þvílíka hvalreka
sem eldgos, útflutningsbönn eða
olíuhækkanir, sem allir sjá að
eru stóráföll. Verðbólga er sú
tegund skattheimtu, sem auð-
veldast er að fá Islendinga til
þess að sætta sig við. Hún er svo
hlutlaus og eiginlega engum að
kenna. Að minnsta kosti geta
allir svarið hana af sér og sínum.
Hefði Haraldur hárfagri kunnað
ögn fyrir sér í ökónomí hefðu
engir íslendingar orðið til, hann
hefði bara selt landnámsmönn-
um ríkisskuldabréf í stað skatta
og svikið svo bréfið, t.d. með
verðbólgu. Hann hefði tæplega
þurft að fara til Finnlands til
þess að láta prenta vitleysuna,
hann hefði getað notað land-
námsmenn sjálfa við framleiðsl-
una og hlúð þannig að atvinnu-
vegum þeirra.
Með verðbólgunni gengur allt
betur. Röflið um of stórt ríkis-
bákn dettur útaf eftir hverjar
kosningar. Enginn gerir alvar-
legar athugasemdir þó slett sé 15
milljOrðum í Kröflu, 7 milljörð-
um í Borgarfjarðarbrú án þess
að þjóðvegskerfið styttist né
brúm fækki, 28 milljörðum í
landbúnaðinn á ári (N.B. 10 ár í
landbúnaði kosta 280 milljarði)
meðan ekki er hægt að leggja
olíumöl til Akureyrar fyrir 7
milljarði vegna féleysis. Hvort
skyldu menn fremur hafa viljað
akfæran veg að og frá síkisbrún-
um við Ferjubakka milli Akur-
eyrar og Reykjavíkur eða brú á
sjóinn við Borgarnes. Nei, það
vantaði líklega pylsusölu í Borg-
arnes og þeir áttu réttan mann á
réttum stað. Verst ef höfnin í
Borgarnesi fyllist af sandi vegna
brúarinnar.
óvinsæl
skattlagning
Nú ætlar Tómas að bjarga
okkur einu sinni enn með því að
leggja á okkur nýja skatta, til
viðbótar því sem hann gerði á
síðasta ári, t.d. með því að
hækka söluskattinn. Þegar hann
var fundinn upp og lagður á með
3,5% til bráðabirgða er haft eftir
Halldóri skattstjóra: Hræddur
er ég um að þessi skattur sé ekki
til bráðabirgða. Bráðabirgða-
ákvæði í sköttum eru bersýni-
lega ekki til, sbr. viðlagagjald á
söluskatt vegna Vestmannaeyja-
gossins sem enn er inni. Tómas
skilar því ekki fremur en næsta
stjórn mun skila þessum stigum
Tómasar. Allt fyrir okkur sjálf
að sjálfsögðu. Apparat eins og
verðlagsnefnd er svo haft til
Halldór Jónsson.
sýnis fyrir auðtrúa almenning,
sem á að trúa því að verið sé að
stýra verðlaginu með því að
þessi nefnd ákveði verð á kóki,
makaríni, og steypu. Stóru málin
sem eru fjármál ríkissjóðs og
seðlaprentunin er utan verksviðs
apparatsins. Framleiðsluaukn-
ing og ný framleiðsla hverfa í
skuggann fyrir millifærsluofsa-
trú vinstri intellígensunnar, sem
hefur eignað sér verkalýðinn.
Afleiðing millifærslanna er svo
dauði framtaksgetu einstakling-
anna, en framkvæmdir allar
verða á vegum ríkisins, svo sem
þörungaverksmiðja, Krafla, Ála-
foss og Siglósíld, sem fær 80
milljónir þegar henni þóknast að
fara á hausinn o.s.frv. Því fékk
ekki Breiðholt hf milljarð til
þess að rétta sig af? Olíumöl
vantar líka milljarð og fær hann
líklega af því að opinberir eiga í
því, — ferskt fjármagn heitir
það á félagshyggjumáli og mun
tákna fé sem ekki þarf að greiða
vexti af.
Hvað sagði svo Kínverjinn?
Sú hugsun hefur hvarflað að
mínum heimska haus, hvort það
sé áreiðanlega besta tegund
manna sem gefur sig að stjórn-
málum. Þeir slakari sitji við
störf sín og sjái aðra menn í
friði. Hinir háværu og fram-
hleypnu hafa í gegnum söguna
náð eyrum herra kjósandans,
hann virðist vera auðtrúa eða
vill láta ljúga að sér. Og skálkar
hafa venjulega verið fljótir að
finna höggstað á heimskingjun-
um.
Nú hefur flóðbylgja hinna
nýju þingmanna fengið að leika
um sali Alþingis í meira en ár.
Þetta voru allt saman ungir og
ófeimnir menn, sumir vart af
barnsaldri og því væntanlega
óspilltir og fóru meira að segja
að ganga í jakkafötum upp úr
upphefðinni. Nú skyldi tekið til
hendinni og fjósið sópað. Ekki
veit ég hver dómur hæstvirtra
kjósenda verður, því ekki verða
ungu mennirnir í vandræðum
með útskýringar á fyrirbærun-
um óðaverðbólga og ringulreið,
sem mér finnast nú fara að
verða all áþreifanlegir hlutir
hérlendis þrátt fyrir hetjulega
framgöngu þessara pilta. En
margt fer öðruvísi en ætlað er,
jafnvel Vilmundur virðist ekki
hafa fundið spillinguna, Árna
hefur líklega fallið allur ketill í
eld þegar hann sá að málin voru
bara alvarleg og Ólafur Ragnar
sér að þessi vitleysa hlýtur að
enda einhversstaðar.
Nú þarf bráðum ný slagorð í
nýjar kosningar. Þau fara nú að
verða vandfundin þegar búið er
að lofa öllu og svíkja meira.
Maður sér þó Alþýðubandalagið
í anda ryðjast fram undir kjör-
orðinu: Lækkum okurvextina —
herinn burt. Líklega mun þeim
takast að sannfæra þjóðina um
að verðbólguvaxtastefnan hafi
beðið skipbrot, enda tilgangslaus
ein sér. En það er nú einmitt
listin að slíta hlutina úr sam-
hengi og raða sannleiksbrotum
þannig saman að úr verði stór-
lygi. Þá er maður orðinn þjóð-
málaskörungur.
Frá mínum bæjardyrum séð
sem áhorfanda og þolanda
stendur það eitt fast, að verð-
bólgan er að verða óviðráðanleg
og allt framtak er að drepast
útaf í framhaldi af því. Fólk er
að gefast upp á vitleysunni og er
orðið svartsýnt á framtíðina. En
það er nú svona að heimatilbúnu
vandræðin eru verstu vandræðin
og meðan við veljum okkur for-
ystumenn úr millifærsluflokk-
unum verður fátt um lífskjara-
bætur. Sér enginn launamaður
fyndnina í því að verkalýðsrek-
endurnir þykkjast vilja kjara-
bætur fyrir hann umfram allt,
en eru svo pólitískt á móti
stórvirkjunum og stóriðju, sem
geta þó ein bætt kjörin. Trúir
hann því að millifærslur skapi
verðmæti?
Eg held að athugandi væri
fyrir þessa þjóð til þess að
frelsast frá sjálfri sér og stjórn-
málamönnum sínum að leggja
niður íslenska myntútgáfu en
taka upp erlendar myntir sem
gjaldmiðil í landinu. Þar með
yrðu allir að verða ábyrgir gerða
sinna og prentvélarleysið myndi
gera þjóðlygar útlægar, auk þess
sem það myndi spara allt það
gallerí, sem fylgir hugtakinu
gjaldeyrir. Þá yrðu vextir eðli-
legir og verðbólga svipuð og
annarsstaðar og ríkissjóður yrði
að leysa sín vandamál öðruvísi
en með seðlaprentun.
Þegar þeim kafla í þjóðarsög-
unni lýkur, sem Tíminn kallar
réttilega „framsóknaráratuginn"
verður gripið til annarskonar
stjórnarhátta en við nú höfum,
ekki vegna neinnar óskhyggju
heldur af nauðsyn. Kerfið er
nefnilega sprungið og blekkingin
er að verða augljós. Vonandi
veljast þá til forustu einhverjir
þeir menn sem nenna að reyna
að láta eitthvað gott af sér leiða
um leið og þeir maka eigin krók
fremur en að einskorða sig við
það síðara, eins og hætta getur
verið á þegar láglaunamenn
verða hálaunaráðherrar með
bílastyrki.
14.9.1979
Halldór Jónsson
verkfr.
Búnaðarfélag Reyk-
hólahrepps 80 ára
Laugardaginn 8. september
hélt Búnaðarfélag Reykhóla-
hrepps upp á 80 ára afmæli
sitt á viðeigandi hátt. Auk
heimamanna voru viðstaddir
félagar úr búnaðarfélögum
Geira- og Gufudalshrepps svo
og brottfluttir félagar og mak-
ar þeirra. Einnig voru ýmsir
framámenn í landbúnaðar-
málum viðstaddir.
Formaður Búnaðarfélags
Reykhólahrepps, Jón Snæ-
björnsson bóndi í Mýrartungu,
bauð gesti velkomna og sagði í
lok ræðu sinnar:
„Við stöndum á tímamótum
með 80 ár búnaðarfélagsins að
baki, en hvað er framundan,
þar ætla ég ekki að gerast
spámaður. En ég held, að ef
hver reynir að skila því sem
honum er trúað fyrir í ögn
betra standi en hann tók við
og við berum gæfu til að vinna
saman, þá sigrum við alla
erfiðleika og
bjartsýn við holdum mót betri tíð
blómin þá spretta í haga.
Er litum við hjá okkar lauígaða hlíð
lofum við komandi daga.u
Jens Guðmundsson á Reyk-
hólum rakti sögu félagsins og
þar kom fram að fyrsti for-
maður þess var Benjamín
Benjamínsson á Miðhúsum, en
hann var tengdasonur Jóns
Pálssonar bónda á Miðhúsum,
sem var bróðir hins þekkta
rithöfundar Gests Pálssonar.
Sigríður Játvarðardóttir las
„Minningabrot föður síns“,
Játvarðar J. Júlíussonar í
Miðjanesi.
Þá sungu tvær ungar stúlk-
ur, Inga Hrefna Jónsdóttir og
Bryndís Kristjánsdóttir „Bola-
skeið“ eftir Matthías Joch-
umsson og síðar tvö lög eftir
Guðlaug Theódórsson á
Laugalandi í Reykhólasveit
við ljóð eftir Stein Steinarr og
Davíð Stefánsson.
Næst flutti frú Bjargey
Arnórsdóttir á Hofstöðum
hugleiðingu og Karl Árnason
bóndi, Kambi, rakti nokkrar
minningar sínar.
Þá sýndi Ebeneser Jóns
Jensson kennari kvikmynd er
hann hafði tekið í Kinnar-
staðarétt og þekkti margur
þar sjálfan sig.
Þá ávörpuðu nokkrir gestir
samkvæmið. Þeir voru: Guð-
mundur Ingi Kristjánsson,
formaður Búnaðarsambands
Vestfjarða, Steingrímur
Hermannsson, landbúnaðar-
ráðherra, Ásgeir Bjarnason,
formaður Búnaðarfélags
Islands, Grímur Arnórsson,
formaður Kaupfélags Króks-
fjarðar, og Hjörtur Hjálm-
arsson, fyrrverandi skólastjóri
á Flateyri.
Að ræðuhöldum loknum
voru borð upp tekin og lék hin
kunni hljómlistarmaður
Halldór Þórðarson bóndi á
Breiðabólsstað í Dölum á
harmonikku fyrir dansi og
honum til aðstoðar var sonur
hans. Hinn almenni félags-
maður í Búnaðarfélagi Reyk-
hólahrepps þakkar stjórn fél-
agsins fyrir ágætt skipulag og
ekki síst öllum þeim konum,
sem lögðu fram óeigingjarnt
starf til þess að hið mikla hóf
með súkkulaði og rjómatert-
um og alls kyns „bakkelsi"
færi hið besta fram. Veisluna
munu hafa setið á annað
hundrað manns.
Miðhúsum, 13. september
1979.
Sveinn Guðmundsson.