Morgunblaðið - 26.09.1979, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGÚR 26. SEPTEMBER 1979
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fróttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Ritstjórn og skrifstofur Aóalstræti 6, sími 10100.
Auglýsingar Aóalstræti 6, sími 22480.
Afgreiósla Sími 83033
Áskriftargjald 4000.00 kr. á mánuöi innanlands.
I lausasölu 200 kr. eintakió.
Lífskjörin versna
frá degi til dags
Kaupmátturinn hefur verið mældur með margvíslegum
hætti og vissulega getur verið erfitt að bera hann
saman frá einum tíma til annars. En eins og nú er komið
högum þjóðarinnar, þarf hvorki fræðilega útreikninga né
tölur frá Þjóðhagsstofnun til að finna, að það er erfiðara
að láta endana ná saman í september en það var í ágúst;
— venjuleg launafjölskylda var mun betur sett fyrir ári
en hún er núna, eftir að áhrifa vinstri stjórnarinnar er
farið að gæta að marki. Ef dregin yrði upp mynd af
ástandinu, myndi línurit verðbólgunnar stefna mjög upp
á við, en kaupmáttarins að sama skapi niður á við.
Ríkisstjórnin sagði fyrir ári, að sitt höfuðverkefni væri
að halda uppi kaupmættinum í landinu, en draga þó úr
verðbólgunni. Talað var um, að þetta væri mál málanna
og látið að því liggja, að grundvöllurinn fyrir stjórnar-
samstarfinu væri brostinn, ef þetta tækist ekki. En nú er
höfuðverkefnið orðið að höfuðverk.
Verkalýðsleiðtogar úr hópi alþýðuflokks- og alþýðu-
bandalagsmanna fundu upp orð eins og „peningalaun",
þegar þeir réttlættu skerðingu kaupgjaldsvísitölunnar og
því var á loft haldið, að nauðsynjavörur væru ódýrari en
áður. Síðustu dagar hafa svo fært okkur heim sanninn um
það, hvernig til hefur tekizt. September byrjaði með því,
að söluskattur og vörugjald voru hækkuð verulega og fór
beint út í verðlagið með samsvarandi verðbólguaukandi
áhrifum. Þetta kom engum á óvart, enda í samræmi við
skattpíningarstefnu ríkisstjórnarinnar, þar sem allt
miðast við tilbúnar þarfir ríkissjóðs, en réttur fólksins í
landinu og hins frjálsa atvinnurekstrar fyrir borð borinn.
I kjölfarið kom svo ein benzínhækkunin enn og loks
hækkuðu landbúnaðarvörur mjög verulega, en sú hækkun
er að sjálfsögðu afleiðing stjórnarstefnu vinstri flokk-
anna og ber að líta á hana í samhengi við annað.
Eins og fram kemur í viðtali við Guðmund H.
Garðarsson formann Verzlunarmannafélags Reykjavíkur
í Morgunblaðinu í dag var kaupmáttur taxtavísitölu
verkamanna kominn niður í 108,9 stig í ágúst og allar
horfur á, að hann verði kominn niður í 104,9 stig í
nóvember. — „Þetta er hörmuleg niðurstaða fyrir allt
láglauna- og millitekjufólk í landinu, þegar haft er í huga,
að í marz 1978 var kaupmátturinn 110,9 stig, en var
kominn upp í 118,8 stig í júní 1978,“ segir Guðmundur H.
Garðarsson. „Þá var verðbólgan um 30%, en nú er hún
hvorki meira né minna en tvöfalt hærri eða um 60%.“
Þetta sýnir, að ríkisstjórninni hefur gersamiega
mistekizt og er það þeim mun eftirtektarverðara þegar
þess er gætt, að grunnkaupshækkanir á þessu ári hafa
aðeins verið um 3% en skerðing verðbótavísitölunnar
margföld borið saman við það. Það er líka komið svo, að
innan verkalýðsfélaganna gætir vaxandi andúðar á
ríkisstjórninni. Þannig talar Guðmundur Hallvarðsson,
formaður Sjómannafélags Reykjavíkur um það, að illar
blikur séu á lofti í málefnum launþega, einkum sjómanna,
svo að menn þurfi að athuga vel sinn gang um næstu
áramót með betrumbót á gildandi kjarasamningum í
huga. Og Bjarni Jakobsson formaður Iðju gefur frambjóð-
endum við næstu Alþingiskosningar það heilræði að lofa
minnu, en reyna fremur að vera menn til að efna meira.
Birgir ísl. Gunnarsson:
Rækileg aflijúpun
S.l. fimmtudag fóru fram í
borgarstjórn umræður, sem um
margt voru athyglisverðar. Til-
efni þeirra var það, að fulltrúar
nokkurra ibúasamtaka i Breið-
holti III höfðu ritað mér bréf,
þar sem þeir óskuðu eftir að ég
tæki málefni hverfisins upp til
umræðu i borgarstjórn. Höfðu
þessi ibúasamtök átt fundi með
fulltrúum vinstri flokkanna í
borgarstjórn fyrr í sumar, feng-
ið góðar undirtektir varðandi
ýmis verkefni, en siðan hafði
ekkert gerst.
Fyrirspurn
i borgarstjórn
Ég bar því fram fyrirspurn í
borgarstjórn, þar sem ég óskaði
svara um gang þeirra verkefna,
Afkastalítið
stjórnkerfi
Þá var ekki síður eftirtektar-
vert að heyra þann dóm, sem
Guðrún Helgadóttir kvað upp
yfir því stjórnkerfi, sem vinstri
flokkarnir hafa komið upp hjá
borginni. Allt hefði verið mun
auðveldara í tíð Sjálfstæðis-
flokksins, þegar borgarstjóri bar
bæði embættislega og stjórn-
málalega ábyrgð. Nú væri eins
og allt framkvæmavald skorti og
málin hreinlega týndust í kerf-
inu. Með þessum ummælum er
komið á daginn, að sú gagnrýni,
sem við sjálfstæðismenn settum
fram á stjórnkerfi vinstri flokk-
anna, hefur reynst á rökum
reist. Það pólitíska fram-
kvæmdavald, sem við sjálfstæð-
ismálum er mikilvægt að geta
kennt öðrum um litlar fram-
kvæmdir á því sviði.
Borgarstjóri
dró sjálfur úr
hraða undir-
búnings
Þessi yfirlýsing Guðrúnar
varð til þess að Davíð Oddsson
beindi þeirri fyrirspurn til borg-
arstjóra, af hvaða ástæðum und-
irbúningur dagvistunarstofnana
hefði dregist. Borgarstjóri svar-
aði því, að hann hefði sjálfur
stýrt hraða þessa undirbúnings
vegna fjárhagserfiðleika borgar-
innar. Auðvitað vissi Guðrún
Helgadóttir hið sanna í málinu,
sem til umræðu höfðu verið á
fundinum í sumar. Svör borgar-
stjóra við fyrirspurninni stað-
festi álit þeirra Breiðholtsbúa,
að ekkert hafði verið gert af því,
sem lofað var.
I framhaldi af þessu spunnust
umræður, þar sem fram komu
ýmis atriði, sem vert er að vekja
nánari athygli á.
Hafa ekki tíma
Eitt af því, sem mest var haft
á orði í kosningabaráttunni 1978
var, að vinstri flokkarnir ætluðu
að kappkosta að hafa gott sam-
band við borgarbúa. Þetta var
áréttað í samstarfssamningi
flokkanna. Bréf Breiðholtsbúa
ber hinsvegar vott um algjört
sambandsleysi, enda vakti það
athygli á borgarstjórnarfundin-
um, að Guðrún Helgadóttir lýsti
því yfir, að borgarfulltrúar
vinstri flokkanna hefðu hrein-
lega ekki haft tíma til að rækja
sambandið við borgarbúa. Þetta
væri allt önnum kafið fólk, sem
þyrfti í mörg horn að líta og því
eðlilegt að eitthvað yrði útund-
an. Svo einfalt var það nú.
ismenn lögðum mikið upp úr,
hefur horfið. Einfaldir hlutir
hafa verið gerðir flóknir. Ótal
ráð og nefndir sitja yfir málum
mánuðum saman og skeggræða
hlutina, en lítið gerist.
Byggingar
dagheimila
dragast
Enn eitt atriði kom fram hjá
Guðrúnu Helgadóttur, sem vakti
athygli. Hún upplýsti að á þessu
ári yrði ekki unnt að fullnýta
fjárveitingu til byggingar nýrra
dagvistunarstofnana. Allur und-
irbúningur framkvæmda hefði
dregist svo mjög. Vildi Guðrún
kenna um einhverri ósýnilegri
hönd embættismanna, sem tefðu
framgang góðra mála. Enginn
vafi er á því, að með þessum
ummælum var Guðrún að reyna
að varpa ábyrgð af sér og öðrum
borgarfulltrúum vinstri manna
á eitthvert ósýnilegt, fjandsam-
legt kerfi, sem legðist á góð mál.
Eftir öll stóru orðin í dagheimil-
en hún kaus að fara auðveldu
leiðina, reyna að varpa af sér og
sínum félögum ábyrgð og koma
henni yfir á „kerfið". Það tókst
ekki í þetta sinn. Vinstri meiri-
hlutinn ber fulla pólitíska
ábyrgð á slappleika í fram-
kvæmd þessa málaflokks og all-
ar dylgjur í garð embætt-
ismanna falla niður dauðar og
ómerkar eftir yfirlýsingu borg-
arstjóra.
Rækileg
afhjúpun
Borgarbúar verða svo að meta,
hvort hér sé stórmannlega að
farið í málflutningi eins af aðal
talsmönnum vinstri meirihlut-
ans. Sá dómur verður væntan-
lega á einn veg, enda sagði einn
af áheyrendum þeim, sem sátu á
pöllunum og hlýddi á umræðurn-
ar: „Það hefðu fleiri borgarbúar
átt að verða vitni að þessum
umræðum. Hljóðið í vinstri
mönnum er sannarlega öðruvísi
nú en fyrir kosningar. Ég hef
sjaldan orðið vitni að rækilegri
afhjúpun".
Nautgripaslátrun vída
helmingi meiri en í fyrra
MUN FLEIRI nautgripum hefur
verið slátrað í september í ár en í
sama mánuði i fyrra. Viða úti um
land er sá háttur hafður á, að
nautgripum er slátrað i eina viku
fyrir sauðf járslátrun en að lokinni
sauðfjárslátrun hefst árleg stór-
gripaslátrun. í sláturhúsunum i
Búðardal, Blönduósi, Sauðárkróki
og á Egilsstöðum hefur um helm-
ingi fleiri nautgripum verið slátrað
i september en i sama mánuði i
fyrra. í Sláturfélagi Suðurlands á
Selfossi, þar sem stórgripum er
slátrað allt árið, hefur verið slátrað
70 fleiri stórgripum i september i
ár en i sama mánuði i fyrra.
Þeir sláturhússtjórar, sem blaðið
ræddi við í gær, töldu að ástæðuna
fyrir þessari miklu aukningu nú
mætti fyrst og fremst rekja til þess
að bændur vildu ekki bíða-með það
til loka sláturtíðar í október að farga
þeim nautgripum, sem þeir ætluðu
að lóga. Hagar væru ekki alltof
miklir og bændur sæju sér ekki hag í
því að beita gripunum lengur og
veður gæti hæglega breyst til hins
verra og fæstir bændur hefðu það
mikil hey að þeir treystu sér til að
gefa sláturgripum í haust. Þá hefur
nokkuð borið á því nú, að bændur
hafi fargað kúm fyrr en undanfarin
haust.
Of snemmt er þó að segja til
um hvort þessi aukning í nautgripa-
slátruninni nú fyrir sauðfjárslátrun
bendi til samsvarandi aukningar í
natgripaslátrun í haust þegar á
heildina er litiö. Má að hluta gera
ráð fyrir, að bændur slátri nú
nautgripum fyrr en undanfarin
haust.
í Búðardal var nautgripum slátrað
í nokkra daga áður en sauðfjárslátr-
un hófst og var nú alls slátrað þar
200 nautgripum en á sama tíma í
fyrra var slátrað milli 70 og 80
náutgripum. Af aukningunni eru um
15% mjólkurkýr. „Þessi aukning
segir ekki allt,“ sagði Jbn Karlsson
sláturhússtjóri. „Veðrið hefur verið
slæmt og er sennilegt, að menn
hafidekki þorað að bíða með að
slátra nautgripunum þar til sauð-
fjárslátrun er lokið.“ Á Blönduósi
var nautgripum slátrað í nokkra
daga fyrir sauðfjárslátrun. Var alls
slátrað þar nú 400 nautgripum en á
sama tíma í fyrra var slátrað þar
205 nautgripum. „Það hefur verið
meira um að bændur hafi slátrað
kúm núna en í fyrra,“ sagði Gísli
Garðarsson hjá sláturhúsinu á
Blönduósi.