Morgunblaðið - 29.06.1980, Side 12

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. JÚNÍ1980
Er _hita
öldin“
hættuleKri
en kjarn-
orkan?
VEÐRIÐ
VERÉLD
SKOTTULÆKNARl
Heldur hug-
læknir lifínu
í Brezhnev?
Loftslags-
fróðum líst
ekki á blikuna
Um miðbik næstu aldar og
jafnvel fyrr mun koltvísýringur í
andrúmsloftinu hafa tvöfaldast
með mjög afdrifaríkum afleiðing-
um fyrir lífheiminn, ekki síst
manninn sjálfan, er haft eftir
ýmsum sérfræðingum um þessar
mundir.
Loftslagssérfræðingar telja að
meðalhiti muni hækka um tvær
eða þrjár gráður um heim allan og
muni áhrifanna af þeirri loftslags-
breytingu einkum gæta á suður-
og norðurhveli. í grein í þýska
vísindaritinu Umschau in Wiss-
enschaft und Technik segir Klaus
Meyer-Abich, sem er prófessor í
nát.túrufræði í Essen, að þjóðir
þriðja heimsins muni fara verr út
úr þessum loftslagsbreytingum en
iðnríkin. Á suðurhveli muni áhrif-
in verða þau, að minna rignir og
Meyer-Abich prófessor segir að
aðeins innan fimm ára verði
uppskeran e.t.v. ekki nema helm-
ingur þess sem hún er í dag.
Talið er að koltvísýringur í
andrúmsloftinu sé nú sem næst
335 hlutar af milljón og aukist um
einn eða tvo hluta árlega. Þegar
koltvísýringurinn verður orðinn
500—600 hlutar af millj. mun
loftslagið á jörðinni verða sam-
bærilegt við hlýviðraskeiðið milli
ísalda fyrir 125.000 árum, en þá
voru ljón og flóðhestar á ferli í
skógunum á Suður-Englandi.
Þó tekur fyrst steininn úr þegar
koltvísýringurinn nær 750 hlutum
af millj. Heimskautsísinn á norð-
urhveli jarðar mun bráðna, yfir-
borð sjávar hækkar um 5—7
metra og regnbeltið færist 600—
700 km norður á bóginn í átt að
norðurheimskauti.
Hermann Flohn, prófessor í
Bonn, sem á einnig grein í þessu
þýska tímariti, lítur svo á, að
„hitaöldin", sem af koltvísýringn-
um leiðir, kunni að hafa enn
skelfilegri afleiðingar í för með
sér en þær hættur sem af kjarn-
orkunni stafa.
Fyrrverandi gengilbeina frá
Georgíu sem telur sig geta framið
kraftaverkalækningar er um
þessar mundir vinsælasta númer-
ið í hópi menntamanna í Moskvu,
og sögur herma að Brezhnev
forseti sé meðal viðskiptavina
hennar. Konan heitir Dzhuna
Davitashvili og ku taka um 250
rúblur eða 80 þúsund krónur fyrir
meðferðina. Hún hefur jafnvel
náð svo langt að vera getið með
nafni í sovéska dagblaðinu Trud.
Sovéski vísindamaðurinn dr.
Aieksandr Spirkin skýrði blaðinu
svo frá, að fröken Davitashvili
hefði læknað alvarlegt húðmein á
aðeins einu kortéri án lyfjanotk-
unar. Hann lýsti eftirköstum
meðferðarinnar á þennan veg:
„Það kom fram ljós, rósbleikur
blettur sem sýndi hvar nýr húð-
vefur hafði myndast."
Listamaður einn í Georgíu
sagði að hún hefði læknað sig af
höfuðverkjum með því að leggja
fingur á andlit honum í nokkrar
mínútur. Hitatilfinning hefði
haldist í andlitinu í nokkra daga
eftir meðferðina og höfuðverkirn-
ir væru á bak og burt.
í Georgíu hafa vestrænir
fréttamenn komist á snoðir um að
konan er Assyríubúi af ætt hug-
lækna sem stundað hafa list sína
kynslóð fram af kynslóð og gengið
undir heitinu „hinir næmu*. Hún
vakti fljótlega athygli menning-
argeirans í Georgíu og eignaðist
fastan hóp viðskiptavina meðal
listamanna, listmálara, skálda og
leikara. Síðan barst hróður henn-
ar til Moskvu og þangað fer hún
tíðar ferðir til að sinna sjúkling-
um sínum.
Vestrænir diplómatar segja að
það gangi fjöllunum hærra í
Moskvu að æðstu stjórnmála-
menn landsins hafi leitað með-
ferðar hjá henni, þeirra á meðal
Brezhnev.
Samkvæmt einni sögusögninni
er hið dæmalaust hraustlega útlit
Brezhnevs karlsins upp á síðkast-
ið talið standa í tengslum við
hugsanlega meðferð hjá fröken
Davitashvili, en sumir diplómatar
frá Vesturlöndum velta því fyrir
sér, hvort verið sé að breiða út
orðróm meðal almennings í þeim
Brezhnev er sýnu brattari.
tilgangi að koma við kaunin á
ákveðnum mönnum í forystulið-
inu og vekja athygli á elli þeirra
og heilsuleysi.
- UPI í MOSKVU
ORYGGISMALl
Ford sýpur seyð-
ið af sparseminni
Ef Ford-bílaverksmiðjurnar
hefðu kostað 15 krónum meira upp
á hvern bíl fyrir 10 árum hefðu þær
trúlega getað sparað sér hundruð
milljóna dollara tjón og mestu
innköllun sem um getur í allri sögu
bílaiðnaðarins.
Það eru neytendasamtök í
Bandaríkjunum, sem berjast fyrir
öryggi í umferðinni, sem halda
þessu fram en fyrir skömmu var
gefin út skýrsla, þar sem fram
kemur, að í 16 milljónum bíla, sem
framleiddir voru á árunum 1972—
1979, sé sjálfskiptingin gölluð og
hafi það valdið dauða 98 manna og
meiðslum 1170 annarra.
Bandarísku umferðaröryggis-
málanefndinni, sem gaf skýrsluna
út, höfðu borist kvartanir frá
23.000 bíleigendum, en svör
Ford-fyrirtækisins voru þau ein, að
slysin stöfuðu af mannlegum mis-
tökum. 21. júlí nk. munu hefjast
opinber réttarhöld þar sem niður-
stöður nefndarinnar verða teknar
fyrir, og ef þær verða samþykktar,
verður Ford-fyrirtækinu gert skylt
að kalla inn alla þá bíla, sem um
ræðir, og gera við þá eigendunum
að kostnaðarlausu. Þegar þess er
gætt, að fyrirtækið tapaði rúmum
76 milljörðum króna á fyrsta fjórð-
ungi þessa árs og bílasala þess í
Bandaríkjunum hefur minnkað um
45%, má ljóst vera að afleiðingarn-
ar geta orðið skelfilegar fyrir
fyrirtækið.
Gallinn í bílunum er sagður vera
í stönginni, sem stjórnar sjálf-
skiptingunni, sem flestir banda-
HJONABANDl
Það kostaði Haiti-búa um 350 milljónir
króna. þegar hinn þybbni, 28 ára gamli
eilífðarforseti þeirra gekk í það heilaga í
síðastliðnum mánuði. Veislan var líka all-
fjörug. með 101 fallhyssuskoti hjónakorn-
unum til heiðurs og kampavfnsborðhaldi
fyrir 5000 manns á forsetabúgarðinum.
Sagt hefur verið frá viðburðinum sem
einhvers konar grini. en í augum „Bahy
Doc“ Duvalier forseta, sem ekki er nú
beinlínis frjálslyndur sjálfur. var brúðkaup-
ið meiri háttar sigur yfir gamla varðliðinu
á Haiti. „dínosárunum“ svonefndu. sem hafa
haft hin raunverulegu völd i sinum höndum
frá því faðir hans, „Papa Doc“, lést árið
1971.
Ekkja Papa Doc. hin óárennilega Mam-
an Simone, hafði lengi staðið í vegi fyrir
hjónabandi sonar sins. Það var ekki aðeins að
það myndi draga úr áhrifum hennar sjálfr-
ar og svipta hana stöðunni sem fremstu
konu á Haiti. Hjónabandið myndi Ifka ýta
undir sjálfstæði sonarins og vanhugsuð loforð
hans um að færa ríkið til meira frjálslyndis.
en Haiti er ekki aðeins eitthvert kúgað-
asta rfki á vesturhveli jarðar. heldur einnig
hið fátækasta.
Fyrsta tilraun forsetans unga til að
krækja sér i konu var hindruð á þann
snjalla máta að láta einfaldlega reka konu-
greyið úr landi. Maman Simone reyndi að
heita nýju unnustuna sömu brögðum fyrr
á þessu ári, en í þetta sinn brást henni
bogalistin og tilraun til að taka stúlkuna
fasta fór i handaskolum.
Og það sem kannski gerði þetta allt enn
Brúðhjónin: 101 fallbyssuskot og kampavín
fyrir 5.000 manns.
Tengdamamma
varð að láta í
minni pokann
vandræðalegra. er að forsetafrúin nýja.
Michelle Bennett, er ekki bara fráskilin
tveggja barna móðir, heldur líka fyrrver-
andi tengdadóttir Alix Pasquet höfuðs-
manns, sem stóð í fylkingarbrjósti. þegar
árás var gerð á forsetahöll Papa Docs fyrir 22
árum.
Þótt forsetinn hrósi sigri i hjóna-
bandsmálinu. getur það þó aðeins um
stundarsakir hægt athygli frá vaxandi
spennu innanlands og almennum vandræð-
um stjórnarinnar. Straumur flóttafólks
frá Ilaiti til Bandarikjanna hefur aukist
gifurlega enda þótt fólksflutningarnir frá
Kúbu hafi leitt athygli manna frá honum.
Og i Bandarikjunum hafa Haiti-búar átt
miklu erfiðara uppdráttar en Kúbumenn-
irnir, þar eð þeir eru svo ólánsamir að koma
ekki frá kommúnisku einræðisriki, heldur
frá einræðisriki sem nýtur stuðnings
Bandaríkjanna og þar með koma þeir að
engu gagni i áróðursskyni. Mörgum hefur
verið snúið heim aftur þar sem þeir lenda í
klónum á hinni illræmdu öryggislögreglu
forsetans.
Þetta vandræðaástand hefur skapast
um sama leyti og Mannréttindanefnd Amer-
ikurikja birtir hvassyrta skýrslu þar sem
pyndingar, aftökur og handahófskenndar
fangelsanir eru sagðar hversdagslegir
viðburðir hjá Baby Doc á Haiti enn i dag.
Þar segir og að grundvallarmannréttindi séu
„næstum ekki til“ og að stjórnin hafi
einfaldlega brugðist loforði sinu um að
gæta meira frjálslyndis.
Það má geta sér til um launataxta í
landinu, ef haft er i huga að hafnarverka-
menn í höfuðborginni Port-au-Prince hafa
verið i verkfalli og heimta 700 prósent
kauphækkun — upp i 10 þúsund krónur á
viku.
- JEREMY TAYLOR
V/

23.000 kvartanir.
rískir bílar eru búnir. Þegar bíln-
um er lagt er stönginni ýtt áfram í
„park“- eða stansstöðu, sem á þá
um leið að læsa gírskiptingunni.
Nú er það svo, að þar sem bíllinn á
ekki að geta hreyfst í þessari stöðu,
vilja níu ökumenn af hverjum tíu
trassa það að draga upp hand-
bremsuna. Um Ford-bílana er J. ’ð
sagt, að séu þeir skildir eftir i
gangi geti stöngin hrokkið úr
stans-stöðu í næstu stöðu fyrir
aftan, sem er „aftur á bak“, og
bíllinn tekið á rás um leið.
Ford-fyrirtækið hefur sagt, að
ásakanirnar séu „tilhæfulausar að-
dróttanir" og sýnt kvikmynd þar
sem fram kemur að svipað er uppi
á teningnum með aðrar bílategund-
ir.
Neytendasamtökin fyrrnefndu
halda því fram, að tæknimenn
fyrirtækisins hafi vitað um þennan
galla fyrir tíu árum en neitað að
gera nauðsynlegar breytingar, sem
hefðu aðeins kostað um það bil 15
krónur á hvern bíl.
—HAROLDJACKSON