Morgunblaðið - 29.01.1981, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. JANÚAR 1981
Þingmenn slá á léttari nótur:
„Þetta litla frumvarp fjallar um þing-
sköp en hvorki jólahald né fengitíð/4
— sagði forseti neðri deildar
VILMUNDUR Gylfason (A) mælti í gær fyrir frumvarpi
sem hann flytur ásamt fleiri þingmönnum Alþýðu-
flokks, þess efnis, að ráðherrar megi taka til máls svo
oft sem þurfa þykir, til jafns við aðra þingmenn; þeir
skuli njóta forgangs til að svara spurningum eða bera
af sér sakir, en þó aðeins í 3 mínútur eða skemur hvert
sinn. Frumvarpið skerðir núverandi forréttindi ráð-
herra til ræðutíma og „tryggir jafnrétti þingmanna í
ríkara mæli en nú er“ að dómi flutningsmanns.
• Vilmundur Gylfason sagði
þessa breytingu flýta umræðum
og gera þær efnismeiri. Núverandi
forréttindi ráðherra auki á hlut
framkvæmdavalds á kostnað lög-
gjafarvalds. Reynt sé að snúa
þessari þróun við með flutningi
þessa frumvarps.
• Svavar Gestsson, félgsmála-
ráðherra, sagði margt betur mega
fara í þingsköpum. Ekki væri þó
rétt að knýja fram breytingar með
litlum meirihluta; leita þyrfti
breiðrar samstöðu og viðkomandi
þingnefnd ætti að taka þingsköpin
til endurskoðunar í heild.
• Benedikt Gröndal (A) sagði að
Alþingi ætti að sýna hóflega
íhaldssemi í breytingum á þing-
sköpum. Endurskoða mætti þau í
heild á áratugsfresti. Hann boðaði
frumvarp til breytinga á þing-
sköpum sem fjalla myndi um; 1)
ALÞINGI
Meðferð þingsályktunartillagna,
2) Fyrirspurnartíma (sem oft yrði
að almennum eldhúsdegi), 3) Um-
ræður utan dagskrár, sem gegndu
mikilsverðu hlutverki.
• Páll Pétursson (F) varaði við
skerðingu málfrelsis þingmanna
en skaut í leiðinni á „fyrrverandi
kennara", sem ekki mættu í ræðu-
stól stíga svo þeir töluðu ekki
minnst í 45 mínútur.
• Árni Gunnarsson (A) sagði að
ekki þyrfti að takmarka almennan
ræðutíma, hinsvegar mætti lengja
þingtímann, þing sæti nú aðeins
rúmlega hálft árið og fundir væru
ekki á föstudögum.
• Sighvatur Björgvinsson (A)
tók undir hugmyndina um lengri
þingtíma, í kjölfar hækkaðs þing-
fararkaups. Jólahlé þingmanna
væru t.d. alltof löng og miðuð við
bændur í þingliði, en hrútar Páls á
Höllustöðum ættu ekki ráða
starfsramma þess.
• Benedikt Gröndal (A) sagði
ekkert þjóðþing takmarka ræðu-
tíma jafn lítið og Alþingi. Hins
væri að gæta að langar ræður
einstakra þingmanna kynnu að
skerða málfrelsi annarra. Hann
áréttaði íhaldssemi í breytingum.
• Pétur Sigurðsson (S) sagði
eðlilegt, eftir að þingmönnum
hefði verið haldið frá starfi heilan
mánuð, að þeir þyrftu margs að
Vilmundur Gylfason
spyrja. Hann þakkaði Benedikt
Gröndal þörf fræðsluerindi í
hljóðvarpi um starfshætti Alþing-
is og kvað þau eiga erindi í skóla
landsins. Þegar ráðherrar væru
orðnir 10 talsins væri þörf á að
rétta hlut hinna óbreyttu í jöfnun
ræðutíma. Ef þróunin heldur svo
áfram sem horfir um fjölgun
ráðherra gætu óbreyttir þurft að
sitja þar sem ráðherrar sitja nú
en ráðherrar á þingmannastólum
um það bil sem forsætisráðherra
verður 110 ára.
• Páll Pétursson (F) taldi stutt
þing sízt til ama, þingmenn gerðu
ekki vitleysur í þingstörfum með-
an þinghlé væri. Hann minnti
Sighvat Björgvinsson á að jól
væru haldin vegna fæðingar frels-
arans en ekki hrútanna á Höllu-
stöðum.
• Vilmundur Gylfason (A) leið-
rétti þann misskilning að skerðing
málfrelsis fælist í þessu frum-
varpi. Það stefndi að jafnari
skiptingu ræðutíma.
• Sverrir Hermannsson, forseti
þingdeildarinnar, upplýsti að for-
setar Alþingis hefðu ákveðið að
prenta og gefa út hljóðvarpserindi
Benedikts Gröndals um Alþingi.
Hann sagði að ráðherrar hefðu
ekki forréttindi um ræðutíma
nema í þeim málaflokkum sem
undir þá heyra, utan forsætisráð-
herra, sem alltaf hefði þennan
rétt.
• Halldór Blöndal (S) taldi rétt
að Alþingi sæti allt árið. Tak-
marka eða afnema ætti rétt ríkis-
stjórna til útgáfu bráðabirgðalaga
til að styrkja þingræðið. Spurning
væri ennfremur hvort varaþing-
menn ættu ekki að taka sæti
aðalmanna, ef þeir gegndu ráð-
herraembættum.
• Sighvatur Björgvinsson (A)
tók undir orð Halldórs. Ríkis-
stjórnir sýndu vaxandi hneigð í þá
átt að afgreiða meiriháttar mál í
þinghléum, sem stangaðist á við
þingræðið. Hann minnti á rétt-
mæta ádrepu Guðrúnar Helga-
dóttur í útvarpsviðtali nýlega um
„valdhroka ráðherra". Hann sagði
afturhaldssemi Páls Péturssonar
koma fram í andstöðu við allar
breytingar, hverjar sem væru.
Meðaltekjur væru lægstar í kjör-
dæmi hans; þó stæði hann hinn
þverasti gegn stórvirkjun og iðn-
væðingu nyrðra. Að gefnu tilefni
vildi hann og minna á, að þótt
frelsarinn væri fæddur í fjárhúsi
hefði ekki verið um að ræða
fjárhúsið á Höllustöðum.
• Sverrir Hermannsson, forseti,
bað þingmenn halda sér við
dagskrárefnið. Þetta litla frum-
varp fjallaði um breytingu á
þingsköpum en hvorki jólahald né
fengitíð.
Þannig héldu umræður áfram
nokkra stund, að þingmenn
brugðu fyrir sig kímni og kátínu í
bland við alvöru málsins, en loks
var því vísað til þingnefndar, sem
væntanlega fær þá einnig til
meðferðar boðað frumvarp Bene-
dikts Gröndals og tilmæli félags-
málaráðherra um heildarendur-
skoðun þingskaparákvæða.
Vaxtafrádrætti breytt:
Röng skattvísitala gefur rík-
issjóði 10 milljarða gkróna
— sagði Lárus Jónsson á Alþingi
Ragnar Arnalds, fjár-
málaráöherra, mælti fyrir
frumvarpi um breytingu á
Þingmenn Sjálfstæðisflokks:
Benzinskattar verði
föst krónutala
Fimmföldun benzínskatta frá 1978
Tveir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins, Birgir ís-
leifur Gunnarsson og Albert
Guðmundsson, hafa lagt
fram á Alþingi frumvarp til
laga um aðflutningsgjold og
sóluskatt af benzíni, sem
felur í sér eftirfarandi efnis-
atriði:
• 1. Aðflutningsgjöld af
benzíni skulu ekki hækka
prósentvís, eins og verið hef-
ur, heldur skal ákveðið gjald
koma á hvern lítra eða kr.
1.06.
• 2. Söluskattur af benzíni
skal einnig vera ákveðin upp-
hæð á hvern lítra eða kr.
11,32.
• 3. Aðflutningsgjöld og
söluskattur skulu vera
grunntaxtar. Ráðherra er
heimilt að hækka þessi gjöld
þann veg að þau hækki í
réttu hlutfalli við hækkun
vísitölu byggingarkostnaðar,
sú hækkun má þó aldrei vera
meiri en sem nemur hækkun
Birifir tsl.
Gunnarsson
á innkaupsverði benzíns er-
lendis frá.
Hér er sem sagt lagt til að
benzínskattar verði föst
krónutala, í viðmiðun við
byggingarvísitölu, en verð-
hækkanir erlendis hækki
Albert
Guðmundsson
ekki krónutöluálagningu
ríkisins í benzínverði sjálf-
krafa. Tekjur ríkissjóðs í
benzínverði 1978 vóru níu
milljarðar gamalkróna en
eru áætlaðar 1981 tæplega 43
milljarðar gamalkróna —
eða hafa hátt í fimmfaldast.
lögum um tekju- og eigna-
skatt í efri deild Alþingis í
gær, sem felur í sér að
hámarksfrádráttur vegna
vaxtagjalda einstaklinga
utan atvinnurekstrar
verði hækkaður úr gkr.
1.500.000.- í 2.500.000.-. í
frumvarpi til fjárlaga er
gert ráð fyrir skattvísitölu
145 við álagningu 1981.
Miðað við þá vísitölu verð-
ur hámark vaxtafrádrátt-
ar einhleypings í gkr.
3,625.000.- en hjóna
7.250.000.-.
Lárus Jónsson (S) spurði ráð-
herra hvenær væri að vænta
frumvarps til efnda á fyrirheiti
ríkisstjórnar um skattalækkun.
Lárus sagði að skattvísitala 145
væri úr takt við hækkun tekna
milli áranna 1979 og 1980, sem
metin væri 51%. Þessi ranga
skattvísitala þýddi því hækkun
tekju- og eignaskatta að raungildi
um 10 milljarða gamalkróna milli
áranna 1980 og 1981, ef henni yrði
ekki breytt.
Fjármálaráðherra hélt fast við
ákveðna skattvísitölu en boðaði
nýtt frumvarp til breytinga
skattalögum, til samræmis við
gefin fyrirheit, það timanlega að
afgreiða megi fyrir lok febrúar-
mánaðar nk. Hinsvegar þyrfti að
afgreiða þetta frumvarp fyrir
lyktir framtalsfrests, 10. febrúar
nk.
Erindi
Benedikts
um Alþingi
gefin út
Sverrir Hermannsson, for-
seti neðri deildar Alþingis,
upplýsti úr forsetastól neðri
deildar í gær, að forsetar
þingsins hefðu ákveðið að láta
prenta og gefa út fræðsluer-
indi um starfshætti Alþingis,
sem Bencdikt Gröndal, alþing-
ismaður, samdi og flutti í
hljóðvarp nýverið.
Forseti gaf þessar upplýs-
ingar í framhaldi af því að
Pétur Sigurðsson, aiþingismað-
ur, gat þess í umræðu um
þingsköp, að Benedikt ætti
þakkir skyldar fyrir fræðsluer-
indi í útvarpi um Alþingi og að
þessi erindi ættu erindi inn í
skóla landsins til kynningar á
Alþingi.
Frumvarp til staðfest-
ingar bráðbirgðalaga
í fyrradag var lagt fram á
Alþingi frumvarp til stað-
festingar á bráðabirgðalög-
um ríkisstjórnarinnar
(gamlárskveldslögum) um
ráðstafanir til viðnáms gegn
verðbólgu, sem m.a. fela í sér
ákvæði um skerðingu verð-
bóta á laun, frestun vaxta-
ákvæða Ólafslaga, verð-
fryggða sparifjárreikninga,
nýjan vísitölugrundvöll,
heimild til frestunar fram-
kvæmda o.fl.
Þess er vænst að forsætis-
ráðherra mæli fyrir þessum
lögum einhvern næstu daga.