Morgunblaðið - 01.02.1981, Qupperneq 28

Morgunblaðið - 01.02.1981, Qupperneq 28
28 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. FEBRÚAR 1981 Halldór Blöndal, alþm.: Eftirmáli við spjall í sjónvarpi Undan því er kvartað að póli- tískar umræður í sjónvarpssal snúist oft og einatt upp í karp. Annar viðmælenda telji það ósatt sem hinn setur fram sem stað- reyndir og þar með rök fyrir sínu máli. í „afmæliskveðju Tómasar Guðmundssonar" skrifar Þor- steinn Gylfason Valdsorðaskak, og rifjar þar upp meðal annars að Gylfi Þ. Gíslason hafi í „þáttum úr rekstrarhagfræði" gert greinar- mun á tvenns konar staðhæfing- um: „ Staðreyndastaðhæfingar varða það sem er og stefnustað- hæfingar hitt sem ætti að vera. Staðreyndastaðhæfingar geta ver- ið einfaldar eða margbrotnar, en þær fjalla ávallt um það sem er. Ágreining um staðreyndastaðhæf- ingar á því að vera hægt að jafna með athugun staðreynda Ágreiningur um stefnustaðhæf- ingar verður ekki jafnaður með athugun á staðreyndum." í sjónvarpsspjalli, sem við átt- um saman, við Guðmundur G. Þórarinsson alþingismaður í Þing- sjá nú í vikunni, vitnaði hann til töflu, sem Þjóðhagsstofnun hefði gert, þar sem borin er saman skattbyrði einstaklinga 1964— 1981. Hann tiltók að álagðir skatt- ar í hlutfalli við tekjur greiðsluárs hefðu verið sem hér segir: „1967 er þetta 14% hjá meðalfjölskyldu af tekjum greiðsluárs, 1968 14,9% og 1969 14,8%, án þess að ég rekji allt of mikið. 1979 eru þetta 13,2% og 1980 13,9%. Þessar töflur eru hérna frá Þjóðhagsstofnun. Þetta segir okkur frá greiðslubyrði hins almenna borgara vegna beinna álagðra skatta á greiðsluári, sem er auðvitað alveg meginmálið, þannig að ég vísa nú þessum töflum, Halldór, til föðurhúsanna, sem þú rekur hér af munni fram, en þetta eru nú staðreyndir “ ósambærilefft að mati þjóðhaKSstofnunar Þá samantekt, sem Guðmundur G. Þórarinsson hafði í höndum, hafði ég ekki séð, svo að ég var vitaskuld óviðbúinn því að ræða um þær forsendur, sem hún var reist á. Ég hef síðan aflað mér þessara gagna frá Þjóðhagsstofn- un (en kann ekki skýringu á því, af hverju þau eru dagsett 28. janúar 1981) og í sambandi við þessar samanburðartölur, sem Guð- mundur G. Þórarinsson nefnir, tekur Þjóðhagsstofnun sérstak- lega fram neðanmáls eftirfarandi: „Aftari dálkurinn sýnir tekjur og skatta án fjölskyldubóta, auk þess sem tekjutölur hafa verið lækkaðar sem nemur eigin húsa- leigu o.fl., til þess að unnt sé að gera tölur frá 1974 sem sambæri- legastar. Tölur fyrir tímabilið 1964—1973 eru því ekki sambæri- legar fyrir árin eftir 1973.“ Af þessu er ljóst að Þjóðhags- stofnun telur þann samanburð, sem Guðmundur G. Þórarinsson gerði í sjónvarpsþættinum, út i hött. Það var því meiningarleysa að nefna nafn þeirrar stofnunar í því samhengi og eingöngu gert til þess að villa þeim sýn sem á þáttinn hlustuðu. í þessu sama yfirliti frá Þjóð- hagsstofnun kemur fram að skatt- Gylfi Þ. Gislason — gerir mun á staðreyndum og ályktunum tekjur hins opinbera í heild sem hlutfall af vergri þjóðarfram- leiðslu voru sem hér segir: Árið 1967 32%, 1968 31,8%, 1969 29,2%, en aftur á móti 34,9% á árinu 1979. Þau ummæli mín í sjón- varpsþættinum eru því rétt að heildarskattbyrðin' hafi verið meiri á árinu 1979 en öll ár Viðreisnarinnar. Hann hrakti ekki neitt Með því að misfara með töflur Þjóðhagsstofnunar og nota þær gagnstætt því sem rétt er, þóttist Guðmundur G. Þórarinsson vera maður fyrir þeim orðum að geta vísað þeim tölum, sem ég nefndi um hækkun tekjuskatts á árunum frá 1978—1981 til föðurhúsanna. Ég sagði orðrétt í sjónvarpsþætt- inum: „Tekjuskatturinn hækkar um 100% frá 1978-1979, en 60% frá 1979—1980 og aftur um 60% frá 1980—1981“, og tók fram í því sambandi að ég miðaði við fjárlög- in, í gömlum krónum talið var tekjuskattur einstaklinga 11.950 millj. 1978, en hækkaði upp í 23.135 millj. 1979, eða um 109,3%. 1980 var tekjuskattur einstaklinga 38.200 millj., eða hækkaði um 65,1%, og í ár 61.100 millj. gam- alla króna, eða hækkaði um 59,9% samkvæmt fjárlögum. Af þessu er bert, að þær tölur sem ég nefndi voru síðar en svo í óhag fyrír sjónarmið Guðmundar G. Þórar- inssonar alþingismanns, ef hann er að reyna að breiða yfir þær Halldór Blöndal miklu skattahækkanir, sem hér hafa orðið eftir að Geir Hall- grímsson lét af embætti forsætis- ráðherra. En það er rétt að ég man ekki nákvæmlega frá ári til árs einstakar tölur í fjárlögum, allra sízt fyrir 1970, en reyni að gera mér grein fyrir heildarlínunum. Prófessor sagði mér í sjónvarpsþættinum sagðist Guðmundur G. Þórarinsson minn- ast þess „að það er ekki langt síðan að einmitt hér í sjónvarpinu kom fram einn af prófessorum Lausleg áætlun um beina skattbyrði einstaklinga 1964—1981. , ÁlaKðir skattar i hlutfalli við: Tekjur fyrra árs Tekjur Kreiðsluárs % % Brúttótekjur þús. nýkr. Álaxðir skattar þús. nýkr. 1964 1965 107,1 131,5 15,0 14,0 11,4 1966 156,0 20,0 15,2 12,8 1967 162,6 22,8 14,6 14,0 1968 173,3 25,8 15,9 14,9 1969 199,5 29,5 17,0 14,8 1970 256,5 34,1 17,1 13,3 1971 329,0 46,5 18,1 14,1 19722 430,9 66,5 20,2 15,4 1973 596,3 (573,4) 85,5 19,8 14,3 1974 864,1 853,7 101,0 90,6 16,9 15,8 11,7 10,6 1975 1.144,0 135,2 15,8 11,8 1976 1.538,5 200,4 17,5 13,0 1977 2.285,2 250,5 16,3 11,0 1978 3.620 454,7 19,9 12,6 1979 5.500 761,7 21,0 13,8 1980 áætlun 8.400 1.200 22,2 14,5 1981 fjárlög o 12.600 1.900 22,6 15,1 1. Tekju- iik eismarskattar, útsvar, sjúkratryKKÍnKaKÍald ok fasteÍKnaskattar (almannatryKKÍnKakjald ok sjúkrasamlaKsKjald fram til ársins 1972). 2. Aftari dálkurinn sýnir tekjur ok skatta án fjolskylduhota auk þess sem tekjutölur hafa verið lækkaðar sem nemur eigin húsaleÍKU o.fl. til þess að unnt sé að Kera tölur frá 1974 sem sambærileKastar. Tölur fyrir tímahilið 1964 — 1973 eru því ekki sambærileKar við tölur fyrir árin eftir 1973. 3. Þessi áætlun um brúttótekjur er i samræmi við áætlun ÞHS (frá 5. janúar sl.) um tekjubreytinkar á árinu 1981. Tafla Þjóðhagsstofnunar, sem Guðmundur G. Þórarinsson vitnaði til i sjónvarpsþættinum sl. þriðjudag, eins og neðanmálsgrein merkt með 2 ber með sér, notaði alþingismaðurinn þessa töflu til þess að villa um fyrir fólki en ekki auðvelda þvi skilning á þróun skattamála sl. 15 ár. Háskólans, og hann sagði að samkvæmt hans mati væri þetta svo að hver einasta ríkisstjórn hefði skilið svo við að skattar væru nokkru hærri heldur en þegar hún tók við. Ég skal ekki í sjálfu sér leggja dóm á þetta, en menn verða að horfa náttúrlega berum augum á það að það er sífellt verið að leggja fleiri og fleiri byrðar á ríkissjóð. Ef við hins vegar lítum á þær töflur, sem Þjóðhagsstofnun hefur gert yfir þetta, og lítum t.d. á hlutfall beinna skatta af tekjum meðal- fjölskyldu á greiðsluári, þá hefur þetta hlutfall ekki hækkað." Nú er rétt að sjá hvað þær töflur, sem Guðmundur G. Þórar- insson var með fyrir framan sig þegar hann sagði þessi orð, sýna um álagða skatta í hlutfalli við tekjur greiðsluárs. 1974 voru þeir 10,6%, 1975 11,8%, 1976 13%, 1977 11%, 1978 12,6%, 1979 13,8%, 1980 (áætlun) 14,5% og 1981 (samkv. fjárlögum) 15,1%. I töflum þeim, sem Guðmundur G. Þórarinsson hafði í höndum, kemur enn fremur fram að skatt- tekjur hins opinbera í heild, sem hlutfall af vergri þjóðarfram- leiðslu, voru 31,6% 1977, síðasta heila árið sem Geir Hallgrímsson var forsætisráðherra. 1979 er áætlað að skatttekjurnar verði 34,9%, 1973 voru þær 32,2% og 1974 32,3%. í frægri vísu gerir Örn Arnar- son grín að því þegar menn reyna að gera meir úr efni ræðu sinnar en hún rís sjálf undir: Ok andarnir drrkka cins »k svln á æðra tilverustÍKÍ. Annar eins maður ok Oliver LodKe fer ekki með neina lyKÍ. Það kemur út á eitt hvort menn hafa í höndum töflur Þjóðhags- stofnunar ef þeir lesa rangt úr því, sem í þeim stendur, eða vitna til prófessora og misskilja þá. Heild- arskattbyrðin var minni þegar ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar lét af völdum heldur en bæði á undan og eftir. Vinsældir í skjóli blekkinga Eftirtektarvert var í sjónvarps- þættinum að Guðmundur G. Þór- arinsson var ófáanlegur til þess að fallast á það sjónarmið að með því að rikisstjórnin hefur lofað skattalækkunum hafi hún um leið skuldbundið sig til þess að draga úr heildarskattbyrðinni miðað við sl. ár. Úr því að honum finnst þetta svo óaðgengilegt leyfi ég mér að koma með aðra uppá- stungu: Eru hann eða ríkisstjórn- in til viðræðu um að finna leiðir til þess að heildarskattbyrðin verði undir engum kringumstæðum meiri en hún var þau ár sem ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar sat? Ég vænti þess að eftir þennan lestur fari Guðmundur G. Þórar- insson alþingismaður varlegar með „staðreyndastaðhæfingar" en í sjónvarpsþættinum sl. þriðjudag. Skrýtnar sögur og myndir H.Þ.F.: SÖGUR Útgefandi: Höfundur 1980. H.Þ.F. eða Helgi Þorgils Frið- jónsson sendir nú frá sér aðra bók sína með skrýtnum sögum og myndum (bækurnar geta verið fleiri). Höfundurinn tileinkar sér barnslegan tjáningarmáta, eink- um í sögunum, en það gerir hann viljandi, næfisti er hann greini- lega ekki. Sögurnar eru sumar svo stuttar að þær eru eins og meðal tilvitnun í blaðagrein: „Einu sinni var fátækur svanur, sem kunni ekki að fljúga. Það eina sem hann átti var allt of stór lopapeysa. Og einu sinni var refur, sem læddist að honum og ætlaði að hremma hann, en þegar hann var að undirbúa sig að stökkva á hann, kom snörp vindhviða og fyllti lopapeysuna af lofti og þeytti svaninum langt upp í loft, og þegar hann byrjaði að hrapa aftur baðaði hann út vængjunum og uppgötvaði þá að hann gat flogið." , (Svanur og Rebbi) Margar hundasögur eru í þess- ari bók, en hæpið tel ég að þær fengju inni í Dýraverndaranum, Bókmenntlr eftir JÓHANN HJÁLMARSSON til dæmis sagan af Vizsla, Hrísla, Gísía eða Mýsla, graöasta hundi í heimi. Sama er að segja um Lamba sem engum þykir líkur hundi, en skemmtir sér við að angra fína gesti. Sögunum fylgja teikningar af viðkomandi hund- um. Myndasögur (eiginlega án upp- hafs og endis) eru meðal upp- áhaldsviðfangsefna Helga Þorgils, samanber Englasögu. Myndirnar í þessari sögu eru við hæfi þeirra sem hafa gaman af litabókum, eigi maður krítarliti til dæmis má dunda sér við að lita fígúrur sögunnar, engla jafnt sem aðra. Ástæðulaust er að verá of hefð- bundinn í litavali, engillinn gæti til dæmis verið svartur. I Sögum hefur Helgi Þorgils endaskipti á ýmsu því sem fast- mótað getur talist í listinni að segja sögu. Myndirnar gegna miklu hlutverki, enda höfundur- inn myndlistarmaður sem skrifar sögur, ekki öfugt. Sögurnar eru tilbreyting frá hinum alvörugefnari bókmenntum og með því fáa frá liðnu ári sem er í anda frýáls leiks, tilraunar. Höfundurinn hirðir ekki um að gefa lesanda/ skoðanda hug- myndafræðilegar forskriftir og segja honum hverju hann eigi að trúa. Mynd eftir Ilclga Þorgils Frið- jónsson. Úr bók hans Sögum. Bæjarráð Seyðisf jarðar: Kostnaði verði dreift á alla raf- magnsnotendur „BÆJARRÁÐ Seyðisfjarðar mót- mælir harðlega þeim fyrirætlun- um-stjórnvalda. að kostnaður við „keyrslu“ diselrafstöðva vegna eðlilegrar rafmagnsframleiðslu í landinu verði borinn uppi af landsbyggðinni nær eingöngu. og telur eðlilegra, að deiia óhjá- kvæmiiegum kostnaði af þessum vöidum jafnt á alla rafmagnsnot- endur,“ segir í bókun, sem sam- þykkt var á fundi bæjarráðs nýverið. Síðan segir í samþykkt fundar- ins: „Jafnframt bendir bæjarráð á, að Austfirðingar hafa á undán- förnum árum margítrekað bent á nauðsyn aukins grunnafls og virkjunar á Austurlandi og skorar á alþingismenn kjördæmisins að fylgja þessu mesta hagsmunamáli fjórðungsins eftir og tryggja framgang þess.“

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.