Morgunblaðið - 08.02.1981, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. FEBRÚAR 1981
23
Gudmundur Bonediktsson
þeirra hjóna hefur verið, enda um
það heimildir.
Upphaf gjafabréfs séra Þórar-
ins og frú Þórunnar til stofnunar
alþýðuskóla í Flensborg er fagur
tregablandinn óður, sem ber vitni
óviðjafnanlegrar göfgi, og ég vil
leyfa mér að lesa:
„Síðan forsjóninni fyrir 8 árum
síðan þóknaðist að svifta okkur
hjónin okkar elskaða syni Böðvari,
hefir það verið ósk okkar að
heiðra minningu þessa okkar
ógleymanlega sonar með því að
gefa nokkurn hluta af eignum
okkar til einhvers þess fyrirtækis,
sem eflt gæti menntun og góða
siði meðal almennings í föðurlandi
okkar, og höfum við í þessum
tilgangi afsalað og gefið til stofn-
unar alþýðuskóla þær fasteignir,
er nú skal greina". Síðan eru þær
greindar og eru ekkert smáræði.
Fyrir mörgum öldum var uppi
heiðinn kappi, Egill Skallagríms-
son, sem varð fyrir þeim harmi að
missa tvo syni sína Gunnar og
Böðvar. Böðvar drukknaði ungur
að árum.
Egill var vanur að hefna harma
sinna með voþnum og jafnvel
beita vopnum, enda þótt hann ætti
eigi harma að hefna enda dreymdi
hann ungan um að „höggva mann
ok annan.“ En nú fór svo, eins og
að líkum lætur, að hann gat ekki
hefnt sín á Ægi karli — sem hrifið
hafði son hans. Hann átti eigi
„sakarafl við sonarbana".
Tregi hans, verður svo sár, að
hann ákveður að svelta sig til
bana, en með skörpu viti og
glöggskyggni á skapferli föður
síns tekst dóttur hans, með örlitl-
um klækjum þó, að fá hann af
þessu tiltæki og yrkja erfi sona
sinna.
Rís þá karl upp og yrkir það
kvæði, sem ýmsir hafa fyrir satt,
að einna dýrast sé í bókmenntum
—Sonatorrek.
Slíkan bautastein reisti þessi
gamli heiðingi sonum sínum.
Hinum kristna höfðingja, séra
Þórarni Böðvarssyni er ekki hefnd
í hug við sáran sonarmissi, en
honum fer svo að hann yrkir sitt
sonartorrek á sinn hátt, reisir
menningarbautastein í því skyni
að koma ungu fólki til þroska,
menntastofnun fyrir alþýðu,
Flensborgarskólann, og felur Jóni
syni sínum stjórn hans. Jón Þór-
arinsson varð svo upp frá því einn
af mestu menningarfrömuðum
þjóðarinnar.
Skóla þessum á íslensk menning
ómælda þakkarskuld að gjalda svo
sem alþjóð er kunnugt.
Þjóðhátíðarárið 1874 gefur séra
Þórarinn út hina frægu Lestrar-
bók fyrir alþýðu, sem var þannig
tekið, að hún var bókstaflega
lesinn upp til agna, en lenti ekki
sem skraut í bókahillum án þess
að vera opnuð. Hann minnist
sonar síns í formála bókarinnar á
þessa leið.
„Það sem afgangs kann að verða
prentunar og útsölukostnaði á bók
þessari ánafna jeg menntunar-
stofnun fyrir alþýðu á íslandi, sem
jeg áður hefi ánafnað að minnsta
kosti 1000 rdl. í minningu þess
sonar, sem mundi hafa eflt mennt-
un og siðgæði hjá þjóð sinni ef
honum hefði enzt aldur."
Og enn segir hann:
„Jeg hef viljað láta allt miða til
þess, að efla það sem er lífsins
aðail, sanna menntun: Þekkingu
og siðgæði. í fyrsta kaflanum er
að vísu stráð innanum nokkru
gamni, en aðeins í þeim tilgangi
að leiða ungmenni til að lesa það
sem alvarlegra er, svo sem sögur
þær, sem eiga að vekja fagrar og
góðar tilfinningar, orðskviðina og
spakmælin, sem eru heimsspeki
þjóðarinnar og geyma margar
góðar lífsreglur, og hinar þörfu
kenningar sem eru þar um krapt
sjálfra vor.“
Mjög er athyglisvert, þar sem
segir, að stráð sé innan um nokkru
gamni, en aðeins í þeim tilgangi
að leiða ungmenni til að lesa það
sem alvarlegra er. Mikið gætu nú
vorir kæru skólabókahöfundar í
dag af þessu lært og skal þó síst
kastað rýrð á þá, en furðu mikið
kapp virðist þeir leggja á, að
mönnum stökkvi ekki bros.
Ég minntist áðan á Flensborg-
arskólann, stofnun, sem hefur
verið einn af hornsteinum ís-
lenskrar menntunar og mun vafa-
laust gæta áhrifa hans meðan
menning helst í þessu landi.
Þannig orti séra Þórarinn Böðv-
arsson sitt sonartorrek.
'WUqjM'
Viöskiptavinir Guðnýjar Gunnlaugsdóttur hárgreiöslumeistara
Hef opnaö Hárgreiðslustofuna MEYJAN Reykjavíkurvegi 62, 2. hæð, Hafnarfirði Sími 54688 Einnig opið á laugardögum kl. 9-12

% EFÞAÐERFRÉTT- 9) NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í VMORGUNBLAÐENU
íslandsmótið í
handknattleik
í kvöld kl. 20.00
- Fylkir
KR-ingar hvetjum okkar
menn til sigurs í kvöld.
Mætum allir í höllina
Þorramatur afgreiddur alla daga vikunnar.
Alfreð verður með á nýjan
leik.
Alltaf
i
leiðinni.
Áfram KR