Morgunblaðið - 01.07.1981, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ1981
45
félagið það verða eitt sitt fyrsta
verk, eftir að eignast skipið, að
setja í það hæfilega stóra einangr-
aða frystilest ásamt tilheyrandi
vélabúnaði.
Þá skal bent á, að Nor-Cargo í
Bergen, stofnað 1979, sameign
ekki ómerkari skipafélaga en Det
Bergenska Dampskipsselskab og
Det Nordenfjeldske Dampskibssel-
skab, fékk um síðustu mánaðamót
afhent nýsmíðað 4300 burðar-
tonna ekjuskip „Cometa" -til sigl-
inga milli Noregs og stórhafna í
Norðvestur-Evrópu og þetta skip
hefur hluta af lestarrými sínu
einangraðan og búinn vélum til að
halda hitastigi frá mínus 25° C. til
plús 12° C., allt eftir þörfum.
Sami búnaður er í systurskipinu
„Canis“, sem Nor-Cargo eignaðist
nýtt í nóvember 1980, og 3 önnur
skip þessa félags „Atle Jarl“,
„Sigurd Jarl“ og „Sote Jarl“ eru að
hluta til með sérstakar frystilest-
ar.
Það er því ljóst, að reynslan
hefur ekki kennt nefndu skipafé-
lagi Nor-Cargo, né móðurfélögum
að hætta við sérstakar frystilestar
og nota í staðinn eingöngu frysti-
gáma. Mætti nefna fjölda hlið-
stæðra dæma.
Bandabil
Á núverandi strandferðaskip-
um, Heklu og Esju, er bil milli
banda 60 cm nema þar sem
þéttara er vegna ísstyrkingar, og
minnir undirritaðan að þetta væri
eins á fyrri megin-strandferða-
skipum Skipaútgerðarinnar.
En samkvæmt umræddri smíða-
lýsingu fyrirhugaðra strandferða-
skipa er gert ráð fyrir 80 cm
bandabili, sem verður að telja
mjög hæpið með tilliti til þeirrar
reynslu, að strandferðaskipin
verða tíðum fyrir þungum ákom-
um við bryggjur og bólvirki, auk
þess að lenda stundum í siglingum
í ís.
Stöðugleiki ekjuskipa
Margt hefur verið skrifað um
hvolfveltutjón og áhættu af hvolf-
veltu ekjuskipa. Hefur verið bent
á, að lestarými ofan þess þilfars,
sem mæling til hafnargjalda mið-
ast við, væri oft mjög mikið í
hlutfalli við lestarými neðan sama
þilfars, og þar sem á ekjuskipi
þætti oft þægilegra að hlaða í efri
lest en þá neðri, gæti það freistað
til ofhleðslu ofan sjólínu og raskað
nauðsynlegum stöðugleika, sér-
staklega ef kjölfestutankar væru í
knappasta lagi eða fylling þeirra
ekki pössuð sem skyldi.
Umrædd smíðalýsing gerir ráð
fyrir eftirgreindum hlutföllum í
stærð lesta í fyrirhuguðum
strandferðaskipum:
Neðri lest 26.500 ft3 750 m3
Efri lest 93.550 ft3 2.650 m3
Samtals 120.050 ft^ 3.100 m3
Hin fyrirhuguðu skip mættu
aldrei hafa fasta sjólínu upp á
hurðir farmdyra á hlið eða skut,
og yrði rúmlega öll efri lestin
ávallt að vera ofan fastrar sjólínu
með sitt 3,5 sinnum meira rými en
neðri lestin. Auk farms í efri lest
ofan sjólínu kemur svo auðvitað sá
farmur, sem hafður er á hinu opna
þilfari, og þar er oft um mikinn
varning að ræða.
Ekki skal því haldið fram hér,
að ábendingar í þessum kafla
hljóti að leiða til ófarnaðar fyrir
umrædd skip, ef smíðuð verða, en
þau hættuskilyrði, sem mjög hafa
verið rædd á alþjóðavettvangi í
sambandi við ekjuskip, virðast
greinilega fyrir hendi, einkum
vegna lestunar og losunar á mörg-
um höfnum, í flestum ferðum án
fyrirfram heildaryfirsýnar um
farm.
Farþegarúm
Hinum fyrirhuguðu strand-
ferðaskipum er ætlað að hafa
aðeins tvo 2ja manna svefnklefa
fyrir farþega, en samkvæmt
reynslu myndu þessir tveir far-
þegaklefar löngum verða upptekn-
ir af aðeins tveim sölumönnum
varnings, og því ekki hægt að taka
í þá svo mikið sem einn og einn
sjúkling til eða frá fjórðungs-
sjúkrahúsum á leiðum skipanna
nema með þrasi og vandræðum.
Má telja furðulegt, að svona
skipasmíðaáform skuli birtast,
eftir þann mikla niðurskurð á
farþegaflutningasþjónustu, sem
þegar er orðinn í hinum víðtækari
strandferðum síðan 1966—69, og
meðan miklu almannafé er árlega
varið til ferjuskipanna, Herjólfs
og Akraborgar, hér við suðvestur-
horn landsins.
Nánar um ferjuskipin
Hinn 19. maí s.l. var í Morgun-
blaðinu skýrt frá aðalfundi
Skalla-Gríms hf. og var fyrirsögn
greinar: „Rætt um möguleika á
stærri Akraborg. — Hagnaður á
rekstri í fyrsta sinn.“ En í frétt
þessari var leynt þýðingarmiklum
atriðum, eins og eftirgreindar
tölur sýna:
Flugfar Reykjavík —Egil.sstaðir
Far i áa'tlunarhil:
Egilsstaðir—Fáskrúðsfjörður
Egilsstaðir — Reyðarf jörður
Egilsstaðir—Neskaupst.
Egilsstaðir—Seyðisf jörður
Flugfar Reykjav, —Vestmannaeyjar
verður flugfar Rvík—Egilsst.
rúmlega helmingi hærra en flug-
far Rvík—Vestmannaeyjar.
Má því telja óeðlilegt, að ríkið
skuli greiða svo stórlega niður
farkostnað með Herjólfi, að ekki
kr.454.00
kr. 75.00
kr. 35.00
kr. 80.00
kr. 40.00
kr. 226.00
Orlofsdvöl
aldraðra að
Laugum í Dölum
^ Stykkishólmi. 24. júní.
Á VEGIJM Rauða krossdeildanna
í Stykkishólmi, Grundarfirði,
ólafsvik og Búðardal stendur nú
yfir orlofsdvöl aldraðra á Laug-
um í Dalasýslu.
Yfir 30 eldri borgarar þessara
byggðarlaga eru þar nú í góðum
fagnaði sem stendur yfir í eina
viku. Þá er ákveðið að önnur
samskonar vika verði að Laugum í
ágústmánuði. Þarna er ákveðið að
verði ýmislegt til afþreyingar,
kvöldvökur og fleira.
Þetta er annað árið sem deild-
irnar efna til sumardvalar fyrir
eldri borgara og virðist áhugi
fyrir þessu fara vaxandi.
Þess skal getið að viðkomandi
sveitarfélög styrkja þessa starf-
semi.
Fréttaritari
Snæfellsnessýsla
heitir hún
Stykkishólmi. 2fi. júní.
ÞAÐ HEFIR oft viljað brenna við
að ha-ði i fjolmiðlum og viðar þá
hefir Snæfellsnessýsla verið nefnd
Sna'fellssýsla. Um þetta ritaði Leif-
ur Jóhannesson sýslunefnd hréf og
urðu um þetta atriði miklar umræð-
ur og var síðan samþykkt eftirfar-
andi tillaga:
Sýslunefnd Snæfellsnes ög
Hnappadalssýslu samþykkir að fela
oddvita sínum að hlutast til um að
endurnýjuð verði merki á hreppa-
mörkum héraðsins og við Hítará
verði einnig sett upp merki með
nafni Hnappadalssýslu. Við sveit-
armörk Miklaholtshrepps og Stað-
arsveitar verði með nafni sveitanna
sett merki með nafni Snæfellsnes-
sýslu og á sama hátt við hreppa-
merki Skógarstrandar og Hörðu-
dalshrepps komi nafn Skógar-
strandarhrepps ásamt nafni Snæ-
fellsnessýslu.
Jafnframt komi oddviti sýslu-
nefndar á framfæri við stjórnvöld að
rétt nafn sýslunnar verði notað í
öllum opinberum gögnum þ.e. Snæ-
fellsnes- og Hnappadalssýsla.
Fréttaritari.
Far með Herjólfi Vestm.eyjar —Þorláksh. kr. 80
Far með áætlunarbil Þorláksh. — Reykjavik kr. 31.00
Far með Akraborg Reykjavik — Akranes
Svo sem kunnugt er, þá er
flugrekstrinum ætlað að bera sig
að meðtöldum fjárfestingarkostn-
aði, og eru því flugfargjöldin
mismunandi eftir vegalengdum,
þótt telja megi fullkomlega rétt-
mætt að hafa þar verulegan jöfn-
uð.
Segjum því, að ofangreindir
taxtar flugfargjalda byggist á
kostnaðarverði, en samkvæmt því
einungis fólk búsett í Vestmanna-
111.00
kr. 45.00
fréttir af miklum flutningum með
Akraborg, en þegar litið er á það,
að fargjald með skipinu milli
Reykjavíkur og Akraness er að-
eins einn tíundi eða minna saman-
borið við það sem Austfirðingur
þarf að borga fyrir far milli
höfuðborgarinnar og sinnar
heimabyggðar, vaknar sú spurn-
ing hvort ekki megi hækka svo
fargjöldin með Akraborg, að skip-
ið beri sig að meðtöldum fjárfest-
ingarkostnaði.
Skuld útgcrðar Akraborgar við rikisábyrgðasjóð 31/12 '80 828,3 millj. kr.
Skuld útgerðar Akraborgar við ríkisábyrgðasjóð 31/12 '79 521,6 millj. kr.
Skuld útgcrðar Akraborgar við ríkisábyrgðasjóð hækkar 1980 um
306,7 millj. kr.
Rekstrarstyrkur Akraborgar frá rikissjóði 1980 .............. 69.7 millj. kr.
Hækkun skuldar Akraborgar við ríkisábyrgðasjóð og
rekstrarstyrkur frá rikinu 1980 ............................ 376,4 millj. kr.
Samsvarar rúmlega 1 milljón gamalla króna á dag.
Tilsvarandi tölur fyrir ferjuskipið Herjólf voru sem hér greinir:
Skuld útgerðar Herjólfs við rikisábyrgðasjóð 31/12 '80 2268,9 millj. kr.
Skuld útgerðar Herjólfs við rikisábyrgðasjóð 31/12 '79 1185,6 millj. kr.
Skuld útgerðar Herjólfs við ríkisábyrgðasjóð hækkar 1980 um 1083,3 millj.kr.
Rekstrarstyrkur Herjólfs frá ríkissjóði 1980 ............... 201.3 millj. kr.
Hækkun skuldar Hcrjólfs við rikisábyrgðasjóð og
rekstrarstyrkur frá ríkinu 1980 ........................... 1284,6 millj. kr.
Samsvarandi rúmlega 3,5 milljónum gamalla króna á dag.
eyjum heldur einnig þúsundir inn-
Misrétti í samgöngum
Reykjavík er svo mikil allsherj-
armiðstöð í landinu, að þegar það
er rætt hvort fólk sé vel eða illa
sett í samgöngum, er mjög miðað
við tíðni og öryggi ferða milli
Reykjavíkur og hinna ýmsú staða
og hvað þessar ferðir kosta.
Við sölu farþegaskipa á árunum
1966—69, til meiriháttar strand-
ferða, færðist farþegaflutningur-
inn, sem þessi skip höfðu haft, að
langmestu leyti yfir til flugþjón-
ustunnar, og skal í þessu sam-
bandi siegið upp örlitlu dæmi um
mismunandi aðstöðu fólks í um-
ræddum samgöngum.
lendra og erlendra lystiferða-
manna á ári hverju geti ferðast
milli Rvíkur og Vestmannaeyja
fyrir það, sem samsvarar aðeins
tæplega hálfu flugfargjaldi. En á
þennan hátt er að nokkru leyti
grafið undan flugþjónustunni,
sem rekstarlega berst í bökkum og
verður að láta aðra verr setta
gjalda þessa.
Fyrr á árum þótti sjálfsagt, að
flóaskipið, sem sigldi á leiðinni
Rey kj a vík—A kranes—Borgarnes
(stuttleið út frá aðalsamgöngu-
. miðstöð landsins) bæri sig fjár-
hagslega, og gerði það, en nú um
skeið hefur öldin verið önnur.
Árlega eru birtar í fjölmiðlum
FISHER VIDEO FISHER VIDEO FISHER

FISHER
Betacad
myndsegulbandstæki
Beta kerfið sem margir helstu
framleiðendur heimsins á mynd-
segulböndum hafa tekið upp, svo
sem Fisher, Nec, Sony, Toshiba,
Sanyo, Pioneer, Wega o.fl.
Fisher Betacord tekur allt upp
í 31/á tíma kassettuspólu sem er
mjög hagstæðu veröi.
Fisher Betacord myndsegulbandstækið er með minni
sem þú getur timasett sjálfvirka upptöku á 7 daga fram í tímann.
Kaupendur á FISHER myndsegulbandstækjum geta gerst sjálfkrafa meðlimir í:
VIDEOKLÚBBNUM, Borgartúni 33, sími 35450 og VIDEOKING, Hafnargötu 48, Keflavik, sími 1113,
sem er i stærstu videoklúbbar landsins með yfir 600 mismunandi myndir og þætti.
Verð: Staðgr.: Verð á spólum:
60 mín kr. 160- J jttÉfctta
1 1 11.100.- 130 mín kr. 200,- 195 mín kr. 260.
BORGARTÚN118
REYKJAVlK SÍMI27099
SJÓNVARPSBÚDIN
Útborgun kr. 3000 og eftirstöðvar á 6 • 8 mánuðum.
.ú ‘4 ( i m i u .1:1 ‘I Ij'J
> 4 1 1 I M
T/uij l' y i
M 1 / I l .