Morgunblaðið - 19.09.1981, Page 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1981
37
-u ~
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
0100KL 10—11
FRÁ MÁNUDEGI
Um elliheimili:
„Það á ekki að ein-
angra gamla fólkið44
Nú rísa víða upp elliheimili, og það
er mikið rætt og ritað um það hvað
mikið eigi að gera fyrir aldraða
fólkið og jafnvel að minnka kyn-
slóðabi lið — síðast en ekki sízt, það á
ekki að einangra gamla fólkið. „Svo
mörg eru þau orð.“
En hvernig eru þau svo byggð
þessi nýtísku elliheimili. Þau eru
byggð sem raðhús og þar er hver
íbúð útaf fyrir sig og enginn sqmeig-
inlegur stór gangur fyrir íbúðirnar,
þar sem gamla fólkið gæti hitzt að
deginum og notið félagsskapar sam-
eiginlega.
Þá er það mikill galli á þessum
íbúðum að allar útidyr á þeim snúa í
norðurátt og mikið fennir að þeim
þegar gengur á með stórhríð í
skammdeginu. Þegar þannig stendur
á verður gamla fólkið innilokað. Það
er sannarlega ekki hægt að komast
lengra í því að einangra gamla
fólkið.
Enginn fer á elliheimili fyrr en
aldurinn er orðinn nokkuð hár — og
oftast er það svo að það eru
einstaklingar sem taka þessar íbúð-
ir. Einstaklingur sem kominn eryfir
áttrætt eða eldri hlýtur að vera mjög
einmana þegar útidyrnar eru upp-
fentar og stórhríð úti. Hver á að
moka frá dyrunum?
Þetta er líka alveg sérstaklega
mikið öryggisleysi því allir vita að
margt getur komið fyrir gamalt fólk.
Ég hef séð þessar íbúðir. Þær eru vel
útbúnar inni, en þar vantar margt
sem gamla fólkinu gæti komið bezt,
t.d. hjálparstúlku eða mann sem
færi í búðir og innkaup fyrir gamla
fólkið, kæmi á hverjum degi og
mokaði frá dyrunum og spjallaði
svolítið — og bæri með sér hressandi
blæ inn í líf þess fóiks sem lítið
getur farið þegar vetur er og hálka.
Þá vantar á þessi elliheimili eins
og áður er sagt rumgóðan gang eða
hol norðan við íbúðirnar, þar sem
væru bara einar dyr á fyrir allar
íbúðirnar. Þarna væri þá staður sem
aldraða fólkið gæti hitzt og notið
félagsskapar þegar því hentaði. Það
skapar líka sérstaklega mikið öryggi
fyrir fólkið að þurfa ekki að fara
neitt út, ef það vill blanda geði
saman og ef til vill líka leita hjálpar
ef eitthvað bjátar á. Svona elliheim-
ili, eins og ég hef lýst í bréfinu, hafa
verið byggð bæði á Sauðárkróki og
Höfðakaupstað. Óskandi væri að
ráðamenn þessara sveitarfélaga
sæju mistök sín, viðurkenndu þau og
gerðu úrbætur strax fyrir veturinn
þvi það á ekki að einangra gamla
fólkið svona.
S.G.
Þessir hringdu . . .

Jafnréttisráð og
Svíþjóðarfélagssál- „
fræðiandinn - Út-
varpið óháð menning-
arstofnun en ekki
tuska
II. Pétursdúttir hringid:
„Mér brá illilega í brún er ég
var að lesa Morgunblaðið í
morgun,“ sagði hún. „Þar getur
að líta einkennilega frétt á bls.
17 um bréf sem samkunda
nokkur, er nefnir sig því virðu-
lega nafni „Jafnréttisráð”, hef-
ur sent útvarpsstjóra. Er út-
varpsstjóra þar bannað að sýna
auglýsinguna um vangreidd af-
notagjöld í sjónvarpinu oftar. í
bréfi þessu stendur m.a. ásamt
öðru gáfulegu: „Það er því
augljóst, að hér er verið að
túlka úreltar hugmyndir um
stöðu karla og kvenna í þjóðfé-
laginu."
Hver er það sem ákveður
hvaða hugmyndir eru úreltar og
hverjar ekki? Það er verið að
tala um málfrelsi — en lítið
gagnar það ef þetta allrahand-
anna fólk, sem við höldum uppi
í öllum þessum „ráðum" og
nefndum virðir ekki hugsunar-
frelsi og ætlar að fara að segja
okkur hvaða hugmyndir eru
úreltar og hverjar ekki. Kristin
dómurinn er auðvitað úreltur í
augum þessa fólks í Jafnréttis-
ráði — og einhvern veginn hef
ég á tilfinningunni að allt sé
úrelt í þeirra heilabúi nema það
sé komið frá Svíþjóð með ein-
hverjum hætti.
En allavega vona ég að þetta
„ráð“ iðki félagsvísindi sín ann-
arsstaðar en í útvarpinu fram-
vegis sem hingað til. Og aumt
þætti mér líka ef útvarpið
gerðist fótaþurrka „ráðsins" í
þessu máli, legði niður rófuna
og drægi til baka auglýsinguna,
sem við sjónvarpseigendur höf-
um greitt kostnað við að gera,
bara til að þóknast einhverju
„ráði“, sem þiggur vald sitt og
vit frá Svíþjóðarfélagssál-
fræðiandanum. Ég hef hingað
til litið á útvarpið sem óháða
menningarstofnun en ekki
tusku sem hvaða klíka sem er
getur tekið til handargagns —
og vona að ég þurfi ekki að
breyta því áliti."
Að nefna hlutina réttu nafni
Kæri Velvakandi.
Hitti maður vin á förnum vegi,
verður umræðuefnið langoftast
fjárplógsstarfsemi ríkisins,
óheyrileg og óbilgjörn skatt-
heimta, sem er að drepa alla
sjálfsbjargarviðleitni borgaranna.
Engan skyldi því undra þótt unga
fólkið í dag hyggi á vist í öðrum
löndum, þar sem fólki er ekki
hegnt fyrir að vinna. Einn ljótasti
þátturinn í fjárplógsstarfsemi
ríkisins, er hvernig gengið er að
því fólki, sem hefir orðið að hætta
störfum vegna aldurs. Oft hefir
þetta fólk átt í vök að verjast fyrir
ágangi „hins opinbera" allt sitt líf
og greitt skatt af hverri krónu
sem því hefir áskotnast. Ríkið sér
svo um að þeir, sem verða að gefa
upp öll sín laun til skatts, hafa
ekki átt þess nokkurn kost að
leggja fé til hliðar til seinni tíma
baslsins. Það er eins og ríkið láti
það afskiptalaust að hinir fjöl-
mörgu sem skammta sér laun eftir
geðþótta, gefi „hinu opinbera"
langt nef áratug eftir áratug og
greiði ekki nema brot af því, sem
þeim bæri að gera. EF rétt væri
fram talið.
Hvað það fólk áhrærir, sem ég
gat um áður og hefir lokið æfi-
starfi, er engu líkara en að „hið
opinbera" sé að hegna því fyrir
unnin störf og skilvísar greiðslur,
svo freklega er kné látið fylgja
kviði í illskeyttri skattheimtu.
Þetta fólk er þrautpínt þar til það
hefir ekki tök á öðru en að selja
eignir sínar eða slá stórlán, sem
liggja ekki á lausu í þessu landi
vaxtaokurs og dráttarvaxtasví-
virðu. Þessi framkoma „hins opin-
bera“ við heiðarlega borgara sína
er þess eðlis, að fjöldi manns hefir
fengið megnustu óbeit á ríkinu og
stofnunum þess. Þetta er alvar-
legra en í fljótu bragði virðist, því
að illt umtal um „hið opinbera"
síast inn í barnssálirnar, sem
skiljanlega fá að hlusta á umtalið
á heimilunum, hjá því verður ekki
komist. Það verða því góðir borg-
arar sem eru að alast upp þessa
dagana hjá okkur. Kannski verður
eins með þá og manninn, sem hélt
allt fram að fermingaraldri að
„Danadjöfullinn" væri hið rétta
nafn á Danaveldi en hann hafði
ávailt heyrt þetta svo í uppvexti
sínum. Það væri að vissu leyti
hryggilegt, en kannski maklegt, að
unga kynslóðin sem nú er að vaxa
úr grasi, héldi eitthvað fram eftir
aldrinum að „ríkisandskotinn"
væri hið rétta nafn á „hinu
opinbera".
Starri
■
UÓSA
snurno
Mazda eigendurathugió
opió um helgina laudardag
og sunnudag frá 9 — 16.
Sparið tíma og fyrirhöfn og
látið okkur stilla Ijósin.
BlLABORG HF
Smidshöfða 23
verkstæðið simi 81225
■
<5>.
<S>
<5>
<5>
<5>
<5>
<5>
®
®
®
®
®
®
Kjöt — Mjólk — Brauö —
Folaldabuff, nýslátrað
Folaldagullasch
Folaldasnitzel, nýslátrað
Nautasnitzel
Nautagullasch
Nautainnlæri
Nauta roast
Nautagrillsteik
Nauta bógsteik
10 kg nautahakk
Svínasnitzel
Svínamörbráö
Svínakótelettur
Svínalæri
Svínabógar
Kjúklingabringur
Kjúklingalæri
Lambageiri
Marineruð lambarif
Sænsk kryddsteik
Lambasteik (herrasteik, krydduð
sérstaklega)
Opiðídag til kl. 4.
Matvara
95,00
89,00
97,00
107,00
88,00
113,00
97.50
39.50
39.50
49.50
106,00
143,00
107,40
58,40
56,30
64.50
65,60
94,00
28,00
75,00
75,00
i Laugalæk 2, sími 86511.