Morgunblaðið - 12.12.1981, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1981
37
Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjóllstœtt framhald
metsölubókarinnar Undir
kalstjömu. Þegar írósögnin
hetst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í fullorðlnna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síSur en fyrri bókin
faUegt og átakanlegt lista-
verk og um leiS sérstaeð
aldariarslýsing af þeim
sviSum Reykjavíkuriílsins á
kreppu- og hemámsárum
sem lítt hefur fyrr veriS
hampaS í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
ASalpersónur eru miSaldra
kona og ung stúlka sem
verSa al tilviljun samsklpa
á leiS suSur. Á þeim rúma
sólarhring sem feröin tekur
segir eldri konan þeirri yngri
slitur úr œvisögu sinni. Aí
hversdagslegri frásögn
hennar - og ekki síSur því
sem hún laeturósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og þaS hugarfar sem til
verSur í harSbýlum og aí-
skekktum byggSum og
skapar henni öriög. Er þá
ónefnd lýsing ungu konunn-
ar og aS hve miklu leyti
hennar bíSur sams konar
hlutskipti þrátt fyrir þá upp-
reisn sem henní býr í brjóstí.
Hór er mikilli sögu þjappaS
saman á láar blaSsíSur í bók
sem enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
sérfara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
BráSvel skrifuS íslensk nú-
tímasaga. ASalpersóna er
ungur maSur sem er í upp-
reisn gegn umhverfi sínu,
uppreisn sem er hálf áttavillt
og stefnulaus. ViS fylgjum
honum eftir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda aS taka. í kommúnu
gamalla skólafólaga sem
hafa sest aS á sveitabœ til
aS nýta gœSi landsins. í
misheppnaSri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítiS fer fyrir
sjómannarómantik í lýsingu
höfundar.
Vandfundin er jafn hnyttin
lýsing á líf i og hugsunar-
hœtti ungs fólks nútimans og
í þessari bók. MálfariS er
ósviklS og sver sig í œttina
og sagan er auk þess
krydduS meS hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir eíninu einkar vel.
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
LjóSasafn eins af allra list-
fengustu ljóSskáldum okkar.
Hór er aS finna allar þœr
ljóSabœkur sem Vilborg
hefur geíiS út, LaufiS á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viSbótar
eru hér prentuS ljóS sem
síSar haf a birst í blöSum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur aS fá þau kvœSi öll
saman á einum staS því
meSal þeirra eru mörg af
merkilegustu ljóSum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaSi kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar hafa notiS
miklllar hylli og viSur-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó aS
þœr sœkl aS einhverju leyti
efnivið sinn tfl raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst lífsbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stótta.
í bókarlok eru nokkrar
smœrrí sögur þar sem frá-
sagnargáfa höfundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og aerslafullu
skáldsögu er erfitt að rekja
í stuttu máli- Hór er íléttaS
saman píslarsögunni og frá-
sögn af því er andskotinn og
árar hans heimsœkja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það fólk sem
aí því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga. er þungamiðja bókar-
innar upp frá þvi.
Mikhaíl Búlgakof (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu fyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kaemist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovósku tímariti 1966-7,
með ýmsum úrlellingunv í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku. er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsaln ljóða Snorra
Hjartarsonar fram aS verð-
launabókinni HauströkkriS
yfir mór.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem englnn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Fimmta bókin í sagnasafni
Heinesens í þýSingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
,JEr nú ekki að orðlengja það
að slíka bók leggja menn frá
sér með þakklceö og biðja
Willlam Heinesen að lila í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson fœr ósvikið lof fyrir
þýSingu sína sem hinar fyrri f
þessu ritsafni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eflaust eftir aS
vera öllum unnendum hans
kœricomin upplyfting í annars
snautlegu jólabókaflóiS."
SSHp.
.Jegar öðru hverju er veríð
að rflast út af Norrœna
þýSlngarsjóðnum. aldrei
heyrist þá nefnt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vafi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar eru það sem
viS eigum sjóðnum mest að
þakka það sem af er."
ÓJ Dbl.
„Sem bókmennfaverk er
„Það á að dansa" með því
besta af þýddu efni, sem
undirritaður hefur fengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
PerWahlöö
MAÐUR UPPI Á ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
ílokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur haf a komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannafjölskyldu
í Wales skömmu fyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
lólagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandl
lestur, ljóðrœn. íull af hlýju.
skaphita. angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna farið sígurför.
Þýðing Ólafs Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949ogseldistupp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésfeinn Lúðvíksson er
löngu kunnur sem einn
fremsti rithöfundur okkar
Með þessu sagnasafni mun
hann þó énn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
fjallar hér um samtíð okkar
frá sjónarhóli íramtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristjén Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höíundur óttist að missa allt
út úr höndum sór.
Kristján Jóhann Jónsson er
f. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
fyrsta skáldsagan sem eftir
hann birtist.
Mál IMI og menning