Morgunblaðið - 08.01.1982, Blaðsíða 16

48
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1982
Hann heitir Maurice Duton, er rúmlega
fimmtugur og hefur á undanförnum 30 árum
unnið við að endurbyggja um 140 gamlar bygg-
ingar og kastala í Frakklandi. Honum til að-
stoðar er fjöldi ungmenna frá 13 ára aldri, og
mynduð hafa verið samtök um verndun gam-
alla bygginga sem nefnast „Club du vieux
manoir“. Duton var staddur hér fyrir skömmu í
stuttri heimsókn og áttum við nokkur orð um
aðdraganda þessa starfs við hann.
Gamlir kastalar endur-
reistir í Frakklandi
„Ég veit svo sem ekki hvers
vegna þetta byrjaði. En upp-
tökin er eflaust að finna í starfi
sem ég vann með skátahreyf-
ingunni laust eftir síðari heims-
styrjöldina. Ég missti flest mitt
fólk í stríðinu, og tók reyndar
sjálfur ungur þátt í því, var t.d.
búinn að fá fjögur heiðurs-
merki 15 ára gamall," og hann
kemur með ellefu heiðursmerki
á keðju nokkurri og bendir á
fjögur þeirra. „Þessi fékk ég
þegar ég var 15 ára, hin eru
fyrir störf mín með krökkunum
seinni árin. En sem sagt, mér
var falið að koma á fót skáta-
hreyfingunni, og kunni því vel.
Þá fór ég að velta fyrir mér
hvort ekki væri hægt að vinna
með unglingum og bjóða þeim
jafnframt upp á einhverja
fræðslu og skemmtilegheit.
Nokkru síðar ferðaðist ég um
Frakkland, ætli ég hafi ekki
getað kallast nokkurs konar
farandverkamaður á þeim
tíma, og reyndi að læra eins
mikið og ég gat. Ég lærði múr-
verk, smíðar og yfirleitt allt
sem kom byggingarvinnu við.
Að því loknu lá leið mín til
Guise í Norður-Frakklandi, en
þar er ég fæddur. Þar er kast-
ali sem heitir Chateau Fort du
Guise og er einn af stærstu
köstulum í heimi, og fékk ég þá
hugmyndina að því að endur-
reisa hann, en hann var þá
mjög illa farinn. Þetta var árið
1952 og ég fékk nokkra
krakka til að aðstoða mig. Við
notuðumst við léleg áhöld og
má segja, að við höfum verið
litin hornauga fyrsta kast-
ið. Krökkunum fannst þetta
skemmtilegt og spennandi,
lærðu ákveðið handverk, og
um leið sögu byggingarinnar,
hluta úr mannkynssögunni og
svolítið í fornleifafræði. Viðhorf
til okkar breyttist ekki fyrr en
André Malraux rithöfundur
m.m. varð listamálaráöherra í
stjórnartíð De Gaulles. Honum
fannst hugmynd mín og sú
vinna sem fram haföi farið, all-
rar athygli verð og studdi viö
bakið á mér. Um svipaö leyti
var þessi starfsemi kynnt í
sjónvarpinu, ég fékk fyrstu
verðlaun í keppni, sem segja
má að hafi heitið „meistara-
verk í hættu“ og upp frá því óx
áhugi á þessu starfi gífurlega.
Þetta var árið 1963, margir
krakkar bættust í hópinn og ég
tók að mér að skipuleggja
endurbætur á 7 köstulum til
viðbótar. Þá fóru borgarstjórn-
ir og franska ríkið að sýna
þessu áhuga og biðja okkur að
gera við gamlar byggingar og
frá 1952 höfum við sem sagt
gert við 141 byggingu.“
Maurice Duton kom hingað
til lands með Guðrúnu Páls-
dóttur, en hún hefur unnið í
samtökunum síðastliðin tvö ár.
Við spyrjum hana hvernig hún
hafi frétt af þessu starfi.
„Ég frétti af þessu hjá
Guðrún Pálsdóttir og Maurice Duton uppi á einum kastalanum
sem þau hafa verið að gera við.
frönskukennara mínum, sem
sagði að þetta væri góð leið til
að læra frönsku og lifa ódýrt í
landinu. Fyrsta sumarið var ég
í tvo mánuði, síöan var mér
boðið að koma um jólin þar á
eftir og læra meira, sem ég
gerði, og hef unnið við þetta
undanfarin tvö ár.“
— Hvernig er með launa-
greiðslur, fáið þið ekkert
kaup?
„Þeir, sem vinna allt árið, fá
borgaðan mat, húsnæði og
þann fatnað sem þeir þurfa, en
um eiginlegt kaup er ekki að
ræða.“
— Hverjir taka aðallega
þátt í þessu?
„Það eru krakkar frá 13 ára
aldri og uppúr. Nú orðið eru
unglingar frá mörgum þjóðum
í þessu, í sumum kastalabygg-
ingunum er fólk af allt að 18
mismunandi þjóöernum. Þessi
samtök hafa nú öðlast ákveð-
inn sess í samfélaginu, hinar
ýmsu stofnanir hafa haft sam-
band við okkur og við höfum
m.a. tekiö við unglingum af
upptökuheimilum með mjög
góðum árangri, enda finna
krakkarnir að þeir eru að gera
gagn, læra aö umgangast
aðra, elda mat og annað. Að
auki eiga þeir auöveldara með
að fá vinnu þegar þeir hætta
hjá okkur, og fá hærra kaup.“
— Er unnið í köstulunum
allt árið um kring?
„I þeim flestum er eingöngu
unnið á sumrin, en í tveim
þeirra, kastalanum í Guise og
öðrum sem heitir Chateau
D’Argy, er unnið allt árið. Að
jafnaði koma um 5.000 ungl-
ingar til okkar í vinnu árlega.”
Maurice Duton er nú farinn
að ókyrrast yfir þessu innskoti
í samtalið og við spyrjum hann
aö lokum hvort hann geti
kennt okkur íslendingum
eitthvað.
„Já, það er ýmislegt hægt
að gera hér, þó engir séu kast-
alarnir. Það mætti t.d. ferðast
um landið með unglingahóp,
búa í vinnuskúrum og byggja
brýr og kofa og ýmislegt fleira.
Einnig væri hægt að gróður-
setja landið milli fjalls og fjöru
með aðstoð unglinganna."
Við þökkum þeim Guðrúnu
og Maurice Duton spjallið, og
spyrjum þau aö lokum hvert
þeir eigi að snúa sér sem vilji
kanna málið betur.
„Samtökin heita: Club du
vieux manoir, 10 Rue de la
Cossonerie, 75001 Paris,“ seg-
ir Duton, „og upplýsingar er
líka hægt að fá í franska bóka-
safninu,” bætir Guðrún viö, og
viö þökkum þeim báðum
ánægjulegt og fróölegt spjall.
Hringið
í síma
35408

HMJ
'•í/1
ia
h*
3

M
Blaóburóarfólk óskast
VESTURBÆR
Tjarnargata I og II,
Vesturgata 2—45,
Skerjafjörður, sunnan
flugvallar,
Selbraut,
Tómasarhagi 32—57.
AUSTURBÆR
Miðbær I og II,
Háahlíð.
UTHVERFI
Ármúli.