Morgunblaðið - 13.03.1982, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MARZ 1982
31
Ýmsir forráðamenn þjód-
arinnar hafa fundið upp á því
í seinni tíð að flagga með að
tekist hafi — vegna stefnu
ríkisstjórnarinnar — að af-
stýra atvinnuleysi á íslandi
gagnstætt því sem gerist nú
meðal nágrannaþjóðanna.
I>essar fréttir berast jafnvel
af ræðum ráðamanna á þing-
um eða mannfundum erlend-
is. Þess er þá ekki getið að
atvinnuleysi er óþekkt fyrir
brigði hér á landi síðan afla-
brestur og verðfall sjávaraf-
urða fór saman fyrir meira
en áratug — og það sem
meira er að íslendingar hafa
þá sérstöðu að ausa gífurlega
auknum sjávarafla upp úr
hafinu umhverfís landið á
hverju ári. Á hinn bóginn
hefur sú algera sérstaða ekki
nægt til þess að þjóðarfram-
leiðslan — „þjóðarkakan“
— hafí aukist á sama tíma,
hún hefur algerlega staðnað
og lífskjör „sigið“ þrátt fyrir
góðæri í sjávarútvegi og
þann mikla og árvaxandi auð
sem fískimiðin láta okkur í
té.
Sjávarafk
Botnfiakafk
68QÞ toon
32QÞ
tonn
460fc
Þjó&arframleiðsla
1,6%
Mvndin sýnir að botnfiskafli hefur aukist utn hvorki meira né minna en
200 þúsund tonn frá 1978 og þar af þorskafli um 130 þúsund tonn eða
4056.
Á sama tíma sem sjávarafli hefur aukist svo sem sýnt er á mynd 1 hefur
vöxtur þjóðarframleiðslunnar á mann — ,,þjóðarkökunnar“ — minnk-
að sem hér er sýnt. Hver er ástæðan?
og Matthíasar Bjarnasonar sem
sjávarútvegsráðherra.
Gátan mikla — Hvers
vegna þá „lífs-
kjarasig“ og stöðnun
þjóðarframleiðslu?
Þegar þessi mikla og árvaxandi
auðsuppspretta okkar íslendinga
er höfð í huga, er það þá ekki
meira en lítil kokhreysti og
hræsni að láta í það skína að það
sé nánast fyrir kraftaverk stjórn-
valda að ekki sé skráð atvinnu-
Er full atvinna á íslandi
kraftaverk stjórnvalda?
eftir Lárus Jónsson,
alþingismann
Atvinnuleysi í
nágrannalöndum — full
atvinna á íslandi
Atvinnuleysi hefur aukist mikið
í flestum iðnaðarríkjum heims hin
síðari ár. Tvö síðustu árin hefur
þessi þróun verið alvarlegust þótt
atvinnuleysis hafi gætt í áratugi í
ýmsum löndum. Búist er við að um
8% vinnufærra manna gangi at-
vinnulausir í löndum Gfnahags-
og framfarastofnunarinnar
(OECD) um þessar mundir.
Ástæðan fyrir þessum samdrætti í
atvinnulífinu sem nú er við að etja
er fyrst og fremst rakin til síðari
olíuverðshækkunarinnar sem varð
1978 og er nú í rénun, sem kunn-
ugt er. Mikill munur er þó á
ástandinu í einstökum löndum.
Það er t.d. um 5—6% í Vestur-
Þýskalandi og nánast ekkert í
Noregi.
Hér á landi hefur því sem næst
ekkert atvinnuleysi verið skráð á
íslandi síðan 1978 og ’79 ef frá eru
taldir einstakir landshlutar eink-
um síðustu tvö árin en þar hefur
verið við atvinnuleysi að stríða á
vetrum. Á árunum 1978 og ’79 fóru
saman stóráföll vegna hvarfs síld-
arinnar á norður- og austurmiðum
ásamt verðfalli á sjávarafurðum.
Fullyrða má að þetta sé mesta
utanaðkomandi áfall sem þjóðar-
búið hefur orðið fyrir frá stríðs-
lokum. Á hinn bóginn benda ýmsir
á með gildum rökum að verulegt
dulið atvinnuleysi sé á íslandi.
Komast megi af með færra fólk
við ýmis störf hjá atvinnuvegun-
um og greiða mætti því fólki sem
nauðsynlegt er hærra kaup ef því
væri að skipta. Þá hefur geigvæn-
legur fólksflótti verið frá landinu
undanfarinn áratug og hefur verið
sýnt fram á að hann eykst yfirleitt
þegar lífskjör versna.
Auðsuppspretta
íslendinga
Hvað sem Iíður mati manna á
því hvort dulið atvinnuleysi sé
verulegt vandamál hér á landi, er
ljóst að sérstaða ísiendinga í at-
vinnumálum er svo mikil að sam-
anburður milli landa á atvinnu-
ástandi — án þess að geta hennar
— er algerlega út í hött. Undan-
farin ár höfum við ausið í síaukn-
um mæli af þeirri auðsuppsprettu
sem eru gjöful fiskimið umhverfis
landið. Þjóðviljinn segir fyrir
skömmu í athyglisverðum leiðara:
„Hér í Þjóðviljanum var vakin at-
hygli á þeirri staðreynd, að á aðeins
fimm árum 1976 til 1981 hefur fram-
leiðsluverðmæti sjávarútvegsins vax-
ið um nálægt 60% að raungildi."
Á meðfylgjandi mynd sést
hvernig botnfiskaflinn hefur auk-
ist frá árinu 1978. Heildarbotn-
fiskaflinn hefur aukist um 200
þúsun tonn og þar af þorskaflinn
um 130 þúsund tonn, eða um rúm
40%. Úr öllu þessu hráefni í
grundvallarframleiðslu þjóðarinn-
ar er nú að spila. Ástæðan fyrir
þessari aflaaukningu er auðvitað
útfærslan í 200 mílur og margvís-
legar ráðstafanir sem gerðar voru
til betri nýtingar fiskistofna í
stjórnartíð Geirs Hallgrímssonar
NK. SUNNIJDAG kl. 16.00 síd-
degis verdur 20. sýning á Kisu-
leik, eftir ungverska skáldið Ist-
ván Örkény, á Litla sviði Þjóð-
leikhússins í leikhúskjallaran-
um. Fer sýningum á leiknum nú
að fækka, því óðum styttist í
næstu frumsýningu Litla sviðs-
ins.
leysi á íslandi í stórum stíl — eins
og í nágrannalöndunum? Væri
þeim sömu mönnum ekki sæmra
að spyrja sig fremur eftirfarandi
spurninga:
• 1. Hvers vegna þverr vöxtur
þjóðarframleiðslunnar á sama
tíma og þessi afiaaukning verður
svo sem fram kemur á meðfylgj-
andi mynd?
• 2. Hvers vegna „sígur" kaup-
máttur launa heimilanna eins og
formaður Verkamannasambands
íslands og Dagsbrúnar orðar það?
• 3. Hvers vegna er undirstöðu-
greinum atvinnulífsins fleytt dag
frá degi með auknum lántökum
Með aðalhlutverkin í Kisu-
leik fara Herdís Þorvaldsdótt-
ir, Guðbjörg Þorbjarnardóttir,
Bryndís Pétursdóttir, Margrét
Guðmundsdóttir og Þorsteinn
Hannesson. Ennfremur Þóra
Börg, Þórunn Magnea Magn-
úsdóttir og Jón S. Gunnarsson.
— Karl Guðmundsson og
innanlands og utan?
• 4. Hvers vegna aukast erlendar
skuldir þjóðarinnar hrikalega þótt
gífurlegur samdráttur sé í orku-
og stóriðnaðarframkvæmdum?
Hvað hefur okkur íslendingum
orðið úr þfim stórfellda búhnykk
sem er verðmætisaukning sjávar
vöruframleiðslunnar undanfarin ár?
Getum við bjargað okkur næstu ár
með nýrri 200 mílna fiskveiðilög-
sögu?
Því miður liggur svarið við þess-
um spurningum í þeirri bláköldu
staðreynd að við íslendingar höf-
um bi^ð við afturhaldssömustu
stefnu i efnahags- og atvinnumál-
um sem um getur á Vesturlöndum
frá 1978 — þann tíma sem Al-
þýðubandalagið og framsóknar-
menn hafa haft tögl og hagldir í
stjórn Jandsins. Þar liggur hund-
urinn grafinn.
Hjalti Kristgeirsson þýddu
Kisuleik úr ungversku, leik-
stjóri er Benedikt Árnason,
leikmynd og búningar eru eft-
ir Sigurjón Jóhannsson og lýs-
inguna annast Páll Ragnars-
son.
Þjóðleikhúsið:
20. sýning á Kisuleik
Fram — Þróttur
íslandsmótið í handknattleik 1. deild Laugardalshöll í
dag. Mfl. karla kl. 13.00.
Framarar mætum allir og hvetjum okkar menn til sigurs
ÁGÚST ÁRMANN ht
UMBOOS OG HeiUVWZLUN
SUNOABORG ?« - REYlUákdK
A
ÖÖPIONEER
PLASTPOKAR
NastM lif
PI’liH
V/
© ALDA
OSRAM Hoffell sf Master handboltar
Áfram Framarar
itoinor hf Bakaríið Kringlan
*. %

V
0
%