Morgunblaðið - 12.09.1982, Blaðsíða 8

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. SEPTEMBER 1982
Filippseyjar:
ÞEGAR komið var inn í tandur-
hreina og nýja glæsilega flugstöð-
ina við Manilla á Filippseyjum,
þar sem þjónusta var með slíkum
ágætum að leitun má vera á öðru
eins, hugsaði ég, hvar mér var sóp-
að áhugalaust gegnum tollskoðun,
að mikið hlyti þetta að vera skipu-
lagt og pottþétt þjóðfélag, hér
hlyti margt að vera í röð og regiu
eins og oft er í harðstjórnarríki.
En þessi dýrð mín stóð ekki lengi.
Uti fyrir flugstöðinni beið leigu-
bíll til að aka mér á Hótel Manilla
og tók nú við einhver ævintýra-
legasti akstur, sem ég hef lent í
um dagana. Það ná engin lýs-
ingarorð yfir skelfingu mína þar
sem ég flengdist til í sætinu á leið-
inni til hótelsins, ég hugsaði með
mér hvort það yrði örugglega sent
skeyti heim um slysið, sem ég var
sannfærð um að væri í vændum og
færi svo ólíklega að ég kæmist lif-
andi á hótelið skyldi ég verja dög-
unum i Manilla við sundlaugina og
ekki hætta mér út í þessi ósköp á
nýjan leik. Því að í orðsins fyllstu
merkingu: menn keyra þarna bara
þvers og kruss — og aðallega
kruss. Umferðarljós virðir ekki
nokkur sem vill telja sig mann
með mönnum, það liggur við að
hver bíll keyri ofan á öðrum.
Samt komumst við heil á hótelið
og það verður sannarlega að telj-
ast saga til næsta bæjar. Og auð-
vitað hafði ég enga eirð í mér til
að liggja við sundlaugina. Svo að
ég ákvað að taka mér leigubíl inn í
miðborgina, þegar ég var búin að
skola af mér ferðaryrkið.
Hristst um holóttar götur í
jeppastrætó og spjallaö við
eldri frú á kaffihúsi
Ég tók ljómandi sannfærandi
leigubíl og bað bílstjórann að fara
með mig inn í miðborgina. Þegar
við vorum komin hálfa leið brotn-
aði gírstöngin og samstundis hafði
myndazt þvílíkt umferðaröng-
þveiti, að ég er efins í hvort þeim
hefur enn tekizt að greiða úr því.
En þá kom þarna að sérfilippeyskt
fyrirbrigði sem eru jeppastrætó-
arnir, furðulegt sambland af
glæsikerru og rútubíl frá 1930.
Þeir komast leiðar sinnar þótt allt
annað klikki, ég smeygði mér upp
í jeppastrætóinn og hann hökti og
skjökti um holóttar moldargöt-
urnar — því að hann var öldungis
ekki að fara beint inn í miðborg,
hann kom víða við og það gaf mér
líka kost á að gera mér eilitla
grein fyrir þessari borg.
Manilla er ákaflega dreifð og
sum hverfi hennar fögur og skipu-
lögð og þar eru glæsilegir skrúð-
garðar, og á hinn bóginn eru svo
íbúðarhverfi þeirra sem minna
mega sín og þeir eru greinilega í
Jeppastrætó.
Hefði maður átt
að fara í teboðið?
i
Á fleygiferð um Austurlönd fjær
meirihluta í þessari átta milljóna
manna borg. Með mér í bílnum
voru einkum Filippseyingar, þeir
tóku mér fagnandi og bentu mér á
ýmsa staði sem þeir töldu ég hefði
gaman af að sjá sem útlendingur,
aftur á móti dróst ekki upp úr
þeim orð þegar ekið var um
snautlegri hverfin, en það er
kannski skiljanleg ástæða fyrir
því, þá höfðum við einfaldlega nóg
að gera að halda okkur, meðan
jeppastrætóinn hentist eftir hol-
óttum götunum og stórfurða að
hann skyldi ekki liðast í sundur á
staðnum.
Vegna þess hve Manilla er
dreifð fékk ég ekki tilfinningu
fyrir gríðarlegri stærð hennar, en
þetta var óneitanlega athyglisverð
ökuferð í rösklega 32 stiga hitan-
um. Síðan sté ég út úr þessu far-
artæki og hafði þá ekki greitt eyri
fyrir aksturinn og virtist enginn
ætlast til að ég gerði það. Ég rölti
um og horfði á þetta iðandi
mannhaf, þó var eins og allir
gættu sín á því að vera ekki marg-
ir saman, enda handtökur sjálf-
sagðar, ef fimm manns safnast
Daginn eftir var sagt frá því að Im-
alda hefði fylgt manni sinum á
sjúkrahúsið ...
saman — og hefur þó herlögum
verið aflétt fyrir löngu. Eftir að
hafa gengið um lengi, villzt af leið,
lent inn á litríkum markaði, farið
um stórmarkað á mörgum hæðum
og gægzt inn í litlar búðir, þar sem
allt var á boðstólum, hvort sem
um var að ræða tau eða tölur ell-
egar skrækjandi grísi. ákvað ég að
fá mér hressingu. Ég fann mér
vinalegan stað og pantaði mér
einn bór sem heitir San Miguel og
er ljómandi góður. Eldri kona
bauð mér sæti hjá sér og við tók-
um tal saman. Hún var augljós-
lega vel efnum búin, enda kom í
ljós að þau hjónin áttu hús í Man-
illa og annað á eynni Mindanao
sem er einna syðst 5 eyjaklasan-
um. Ég spurði hana um stjórn-
málaástandið í ríki þeirra Marcos
og Imöldu. „Ástandið er auðvitað
betra en þegar herlögin voru í
gildi," sagði hún og skimaði í
kringum sig. En hins vegar væri
því nú svo háttað, þrátt fyrir allt,
að ekki væri nokkur maður óhult-
ur fyrir útsendurum forsetahjón-
anna og fylgifiska þeirra. „Okkur
er ekki einu sinni óhætt að tala
um þetta hérna nema mjög lágt,“
sagði hún, „það er aldrei að vita
nema einhver af þjónunum sé á
hans snærum og fylgist með því að
ekki séu látin óvirðuleg orð falla
um þau.“ Hún bað mig að nefna
ekki nafnið sitt ef ég skrifaði
eitthvað frá Filippseyjum og við
það er sjálfsagt að standa jafnvel
þótt maður efist um að Marcos lesi
Morgunblaðið spjaldanna á milli.
Eyjaklasinn þar sem
austriö og vestriö mætast
Mér fannst athyglisvert hversu
opinskátt fólk var ef spurt var um
stjórnmál og var þá ekki alltaf að
tala í lágum hljóðum. Fólk kvart-
aði undan harðræðisstjórn Marc-
osar, og þeim lífskjaramun sem
væri manna á meðal og ekki væri
reynt að brúa. Og burt séð frá
lífskjaramun, þá ríkir þarna held-
ur ekki frelsi, ómæld eru þau
hryðjuverk sem forsetinn hefur
Iátið fremja á þessum fallegu eyj-
um á valdaárum sínum, væntan-
lega til að treysta sig í sessi.
Það er mikið stáss gert út af
þeim hjónum í blöðum á hverjum
degi, tíundaðar eru góðgjörðir
þeirra og vakin athygli á öllum
þeirra ferðum. Stundum voru
pínulitlir eindálkar í blöðunum
um, að einhverjir sóðalegir
hryðjuverkamenn hefðu verið
handteknir, vegna þess að þeir
voru með voðaverk á prjónunum.
Til margs af þessu fólki spyrst síð-
an ekki meir.
Filippseyjar tilheyra vissulega
Suðaustur-Asíu, en að mörgu leyti
hygg ég að eyjarnar séu ólíkar
öðrum löndum í þessum heims-
hluta. Langflestir tala ensku auk
sinnar eigin mállýzku og þótt þeir
haldi í heiðri forna siði og hefðir,
bera þeir margir sterkan keim af
spönskum áhrifum, enda ekki
óeðlilegt með tilliti til fortíðarinn-
ar. Ég fór eitt kvöldið að horfa á
filippeyska þjóðdansa og söngva
og fannst mikið til um, en þeir
höfðu ótvíræðara vestrænna yfir-
bragð en víða annars staðar í Suð-
austur-Asíu.
Fornleifafræðingar hafa fundið
merki um að ættbálkar hafi lifað á
eyjunum þegar klasinn var enn
fastur við meginlandið. Þó eru
fyrstu íbúar þeirra jafnan taldir
Negóítar, sem munu vera ættbálk-
ur örsmárra dverga sem enn haf-
ast við inni í frumskógunum og
lifa þar sams konar lífi og fyrir
árþúsundum. Eftir að þeir komu
til eyjanna munu Indónesar hafa
komið frá Súmötru og Jövu og á
eftir þeim tóku Malajar að flytjast
til eyjanna og hröktust þá þeir
sem fyrir voru lengra inn í landið.
Kínverskir og arabískir kaupa-
héðnar gerðu sér tíðförult til eyj-
Við Manilla-hótel beið sannfærandi leigubíll.
Kin af sölubúðunum.