Morgunblaðið - 25.02.1983, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1983
35
Sagöi hann aö fremur mætti segja að konur heföu gott
af því að ganga meö börn því ný hormón sem veröa til á
meögöngutímanum virtust hafa góö áhrif á marga hluti hjá
konum. Til dæmis væru ýmsir kvillar, sem þær ganga með
minna áberandi á meögöngutímanum þvert ofan í þaö
sem menn halda. „Ég hef því sagt þaö viö konur svona í
hálfgeröu gamni, þegar þær hafa talaö um aö þeim finnist
þær vera orönar of gamlar aö eiga börn, aö þetta eigi aö
vissu leyti þátt í aö yngja þær svolítiö upp,“ sagöi Gunn-
laugur brosandi.
„Hitt er svo annaö mál, aö kona getur veriö búin aö
leggja sér til ýmsa kvilla. Fertug kona er til dæmis líklegri
til aö vera komin með æöahnúta eöa hjartasjúkdóm og
sykursýki er algengari hjá fertugum konum en þeim, sem
eru um tvítugt. Þaö þarf því aö taka oftar tillit til annarra
sjúkdóma hjá fertugri konu en þeirri sem yngri er.“
Viö spuröum Gunnlaug þá aö því, hvernig hann teldi
konur um og yfir fertugt andlega á sig komnar til aö eiga
börn?
„Þær eru þroskaðri og vita betur hvaö þær eru að gera
og hafa því möguleika til aö njóta barnanna betur. Þær
vilja eiga börn og eru því tilbúnar aö leggja á sig þaö sem
til þarf. Yfirleitt standa fjölskyldur vel meö þessum konum
og fjárhagslega er afkoman betri."
FÆÐINGUM KVENNA UM OG YFIR FER-
TUGT HEFUR FÆKKAÐ HÉR Á LANDI
Þó fæöingar á seinna frjósemisskeiöinu séu nú meira
áberandi, þá hefur aukningin í þeim löndum þar sem þær
eru flestar ekki ennþá orðiö mjög mikil, en hvernig er
þetta á íslandi?
í grein í 1. tbl. Læknablaösins á þessu ári, sem gefið er
út af Læknafélagi íslands og Læknafélagi Reykjavíkur er
grein um aldur mæðra og eru þaö þeir Gunnlaugur Snæ-
dal, Gunnar Biering, Helgi Sigvaldason og Jónas Ragn-
arsson, sem tekiö hafa saman tölfræöilegar upplýsingar
hvað þetta varöar. Þar kemur fram, aö fæöingum hjá
konum yfir 35 ára aldurinn hefur fækkaö jafnt og þétt á
tímabilinu 1931 — 1980 og er þetta einkum áberandi hjá
konum, sem náö hafa fertugs aldri, en síöastliöin þrjú ár
- 35-39 ára
40- ára
—r-------1-----1----1-----1----1-----1----1-----1
1931-35 1936-40 1941-45 1946-50 1951-55 1956-60 1961-65 1966 70 1971-75 1976-80
Konur
hræddar viö aö eiga börn þó
þær séu komnar yfir 35 ára ald-
urinn, segir Gunnlaugur Snæ-
dal, yfirlæknir Fæöingadeildar
Landspítalans.
hafa innan við 50 konur yfir fertugt fætt á ári hverju hér á
landi og allan síöastliöinn áratug hafa sex konur eöa færri
sem komnar eru yfir 45 ára aldurinn fætt á ári hverju.
Segir í Læknablaðinu, aö þróunin á þessu sviöi hafi verið
örari hér á landi en meöal nágranna okkar.
Aftur á móti hefur fæöingum kvenna á aldrinum 30—34
ára fjölgaö nokkuö síöan 1970 og má ef til vill skýra þetta
meö því aö konur bíöa meö barneignir sínar vegna úti-
vinnu eöa langskólanáms. En nánari tölur er aö finna í
meöfylgjandi línuriti og töflu um þróun í þessum efnum.
Breytingar á hlutfallslegum fjölda fæöinga eftir aldursflokkum mæöra.
Ef til vill eru fæöingar á seinna frjósemisskeiöi bara
tískufyrirbrigöi eins og einn læknir komst aö orði viö einn
af viömælendum okkar og því spurning um hvert fram-
haldiö veröur. En eitt er víst aö ástæöulaust er aö draga
úr því viö konur aö eiga börn þó þær séu komnar yfir 35
ára aldur, eins og Gunnlaugur Snædal hefur bent á. Viö-
tölin, sem hér fara á eftir viö mæöur, sem allar voru
komnar yfir 35 ára aldurinn, þegar þær áttu börn gefa
ágæta mynd af því hvernig meðganga og fæöing þessara
kvenna gekk fyrir sig og viöhorf þeirra til barneigna á
þessum aldri.
En látum Gunnlaug Snædal hafa síöasta oröiö í þessum
greinarstúf en hann sagöi einhvern tíma meðan við rædd-
um saman:
„Þaö er gott fyrir fólk á öllum aldri aö eiga góö börn.“
„Ég var orðin 41 árs, þegar
ég fann, að mig langaði til
að eignast þriðja barniö,
en þá hafði átt sér stað
ákveðið endurmat í huga
mér á gildi lífsins. Fram aö
þessum tíma hafði ég haft
nóg að gera. Ég var að
vinna mig upp og það var
erfitt að slíta sig frá þessu
samkeppnisandrúmslofti,
sem ríkir í kringum okkur.
Ég hafði starfaö sem
, leikkona og síðar fór ég í
Öldungardeild Hamrahlíð-
arskóla, tók þaöan stúd-
entspróf og fór eitt ár í Há
skólann og innritaðist svo
í hjúkrunarfræðinám við
Hjúkrunarskóla íslands og
er þar nú é öðru ári.“ Það
er Hrafnhildur Guð-
mundsdóttir, sem hér
ræðir við okkur. Hún er
gift Baldri Óskarssyni og
þau eiga þrjár dætur,
Katrínu sem er 25 ára,
Ljósbrá, 11 ára og Guð-
björgu Evu, sem er aöeins
8 mánaða.
PfMér finnst ég
alltaf jafn ung
og hress til
að eiga bam If
Og Hrafnhildur heldur áfram:
„Þaö má segja aö óg sé svo hepp-
inn að vera af þeirri kynslóð, sem
getur ráöiö því nokkurnveginn
hvort hún eignast barn og hvenær,
þvi pillan margumtalaöa kom á
markaöinn í kringum 1960. Þannig
aö nú getur fólk samræmt barn-
eignir öðrum markmiðum í lífinu.
Reyndar ætlaöi ég aö eiga barnið,
þegar ég heföi lokiö námi, en þeg-
ar búiö er aö taka ákvöröun um aö
eignast barn, þá ræöur maöur því
ekki alveg hvenær þaö kemur und-
ir. En mínar framtíöaráætlanir
röskuöust lítið viö fæöingu barns-
ins, ég tók mér frí úr skólanum í 8
mánuöi og seinkar því um eitt ár í
náminu, sem skiptir hvorki til né
frá.
Ég var mjög frísk meöan á meö-
göngu stóö og gat unniö fram á
síöasta dag enda hafa konur á
mínum aldri lifaö viö afar gott viö-
urværi bæöi efnislegt og andlegt
og hafa ekki þurft aö leggja á sig
erfiöisvinnu og eru því afar vel í
stakk búnar til aö eignast börn.
Þaö er sagt aö konur á mínum
aldri séu oftast þreyttari þegar
þær ganga meö börnin, en ég fann
ekkert fyrir því enda hef ég stund-
aö líkamsrækt alla tíö og tel ég aö
þaö hafi hjálpaö til. En ég finn aftur
á móti aö ég er ekki eins fljót aö ná
mér líkamlega og áöur og þarf aö
drífa mig aftur í líkamsrækt.
Ég geröi flest þaö sem óg var
vön aö gera á meöan á meögöngu
stóö, en ég hætti þó aö synda þeg-
ar ég var komin á fimmta mánuö
meðgöngutímans, en þaö var bara
pjatt. En ég leyfi mér aö hafa mitt
pjatt, því þaö sem passar einum
þarf ekki aö ganga fyrir aöra.
Fæðingin gekk vel og barnið
fæddist eölilegt og frískt í heiminn.
Mér finnst ég nú tilbúnari til aö
gæta barnsins og hugsa betur um
þaö en áöur og mér finnst óg sé
ekki aö fara á mis viö eitthvaö
annaö. Því ég hef valiö þaö sjálf aö
eignast barnið en því hefur ekki
veriö þröngvaö upp á mig og því
hlýtur maður aö upplifa þá bind-
ingu sem fylgir öðruvísi, en þaö
Hrafnhildur Guömundsdóttir meö Guöbjörgu Evu Óskarsdóttur, sem
er 8 mánaða. Ljósm. EmNta.
yndislegasta í lifinu er aö eiga lítil
börn.
Ég hef verið spurö aö því hvort
ég hafi lifaö einhverja viðhorfs-
breytingu víö aö eiga barniö og
hvort barneignin hafi ekki yngt mig
upp. Ég verö aö segja eins og er
aö mór finnst ekkert hafa breyst í
sjálfu sór, þó aö hvert einasta barn
só ný upplifun. Og hvaö því viövík-
ur aö ég hafi yngst upp, þá hefur
mér alltaf fundist óg vera ung og
spræk, en andann er ekki hægt aö
mæla í árum. En ég nýt þess fram
í fingurgóma aö eiga barnið og
það hefur lítið meö aldur að gera.
Ég vil svo hvetja kdhur, sem
hafa áhuga á aö eignast börn og
eru komnar yfir fertugt aö vera
ekki hræddar viö þaö, því þaö er
ekkert til aö gera úr mikið mál, ef
maöur er heilbrigöur og hefur góð-
ar aöstæður."