Morgunblaðið - 09.03.1983, Blaðsíða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MARZ 1983
Hvað um þig?
eftir Árna Sigurðsson
bæjarfulltrúa á ísafirði
Þegar kjördæmisráð Sjálfstæð-
isflokksins á Vestfjörðum sam-
þykkti í janúar sl. með tiltölulega
naumum meirihluta atkvæða að
ekki skyldi viðhaft prófkjör við
uppstillingu framboðslista flokks-
ins í Vestfjarðakjördæmi fyrir al-
þingiskosningar árið 1983 og gekk
frá uppstillingu listans, þá varð
strax ljóst að það hlyti að valda
ágreiningi meðal stuðningsmanna
flokksins.
Síðan þessi ákvörðum var tekin
hafa orðið töluverðar sviptingar
meðal sjáifstæðismanna. Til
skamms tíma hafa þar einkum
komið við sögu nöfn þeirra ólafs
Kristjánssonar, Sigurlaugar
Bjarnadóttur og Guðmundar H.
Ingólfssonar. Einnig hefur Hall-
dór Hermannsson verið í sviðs-
ljósinu.
Þáttur þessara fjórmenninga í
átökunum, sem staðið hafa nokk-
uð á annan mánuð, er mjög með
misjöfnum hætti, og gæti verið
fróðlegt að íhuga hvaða stefnu
málin hafa tekið og hversvegna.
Allir eru fjórmenningarnir góðir
og gegnir sjálfstæðismenn og líta
á hag flokksins í samhengi við eig-
in sannfæringu og vilja til að
vinna flokknum og þjóðinni vel.
Ólafur Kristjánsson, forystu-
maður sjálfstæðismanna í bæjar-
stjórn Bolungarvíkur, hefur um
árabil verið skeleggastur baráttu-
maður innan kjördæmisráðs fyrir
því að prófkjör yrði viðhaft við
uppstillingu framboðslista. ólafur
hefur ekki farið dult með þá ætlan
sína að taka sjálfur þátt í próf-
kjöri og leita eftir stuðningi til
sætis ofarlega á lista.
Þegar eftir að kjördæmisráð
hafði ákveðið að ekki skyldi við-
haft prófkjör, þá sagði Ólafur af
sér störfum í kjörnefnd. Vildi
hann eigi taka þátt í uppstillingu
Árni Sigurðsson
„Er það verjandi að
vinna gegn framboðs-
lista Sjálfstæðisflokks-
ins í kjördæminu,
flokknum til skaða, en
andstæðingum hans til
framdráttar, aðeins ef
skoðanir manns á því,
hvernig beri að standa
að framboðsmálum,
verða undir.“
framboðslista, sem settur væri
fram af kjördæmisráði, án undan-
gengins prófkjörs.
Sigurlaug Bjarnadóttir hefur
verið alþingismaður og er nú vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins í
Vestfjarðakjördæmi.
Það kom í ljós á kjördæmis-
ráðsfundinum, að Sigurlaug hafði
ekki stuðning innan kjörnefndar
tii framboðs að þessu sinni. f at-
kvæðagreiðslu um framboðslist-
ann í kjördæmisráði fékk Sigur-
laug ekki heldur stuðning og því er
nafn hennar nú ekki á framboðs-
lista Sjálfstæðisflokksins.
Guðmundur H. Ingólfsson,
oddviti okkar sjálfstæðismanna í
bæjarstjórn ísafjarðar, hafði ekki
fyrir kjördæmisráðsfundinn í
janúar, eða á fundinum, látið uppi
um það opinberlega, hvort hann
hygði á þátttöku í prófkjöri, ef af
yrði, eða hvort hann væri því
fylgjandi. Ekki var mönnum held-
ur kunnugt um það, hvort Guð-
mundur myndi taka sæti á lista,
sem kjördæmisráð stillti upp, ef
honum stæði það til boða.
Guðmundur mun hafa yfirgefið
fund kjördæmisráðs á meðan störf
kjörnefndar stóðu yfir að þeim
ummælum viðhöfðum, að hann
tæki ekki frekar þátt í því, sem
þar fór fram.
Halldór Hermannsson hefur
verið stuðningsmaður ríkisstjórn-
ar Gunnars Thoroddsen frá því
hún komst á laggirnar, án þess þó
að hafa haft sig mikið í frammi
opinberlega. Ekki er ljóst, hvort
Halldór ætlaði sér hlut í prófkjöri,
eða sæti á lista, en strax að tek-
inni ákvörðun kjördæmisráðs um
framboðslista, þá gaf Halldór yf-
irlýsingu í fjölmiðlum um að hann
myndi vinna að sérframboði
sjálfstæðismanna á Vestfjörðum.
Fundur stuðningsmanna þeirra
fjórmenninganna fól þeim að
koma á framfæri mótmælum
vegna vinnubragða kjördæmis-
ráðs og að athuga hvort ganga
skyldi til sérframboðs og hvernig
þá ætti að standa að því.
Svo sem eðlilegt má telja, kom
fljótlega í ljós að hreinn skoðana-
grundvöllur fyrir samstöðu fjór-
menninganna gegn framboðslista
kjördæmisráðsins var ekki fyrir
hendi. „Það er ekki nóg að vera
sammála um að vera ósammála,"
sagði einn þeirra í blaðaviðtali.
Eru það víst orð að sönnu. í ljósi
þeirrar staðreyndar, og svo að
fenginni yfirlýsingu stjórnar kjör-
dæmisráðs um að hún myndi
vinna að því að við næstu alþing-
iskosningar skyldi fara fram
prófkjör, þá ákvað Ólafur Krist-
jánsson að hætta þátttöku í undir-
búningi sérframboðs og lýsti yfir
stuðningi við framboðslista
Sj álfstæðisf lokksins.
Af þeim fjórmenningunum
stóðu þá eftir þrír. Sigurlaug, sem
vildi bjóða fram lista, vegna
óánægju með framboðslista
flokksins og hvernig að honum var
unnið, Guðmundur, sem vann enn
að undirbúningi sérframboðs, án
þess að hafa kveðið upp úr um af-
stöðu sína með því eða á móti, ef
af yrði, og Halldór, yfirlýstur
stjórnarsinní, sem næsta óvænt
hafði fengið hina til liðs við sig
eftir að kjördæmisráð hafði geng-
ið frá framboðslista Sjálfstæðis-
flokksins.
Fréttir síðustu daga benda til
þess að Guðmundur H. Ingólfsson
hafi einnig losnað úr tengslum við
sérframboðið, án þess þó hann
hafi látið hafa eftir sér opinber-
lega um það.
Nú var ekki svo, að Sigurlaug,
Guðmundur og Halldór stæðu ein
að þessu starfi. Á fundi í Félags-
heimilinu í Hnífsdal, þar sem
ákveðið var að bjóða fram annan
lista sjálfstæðismanna en lista
kjördæmisráðs, voru um sextíu
manns mættir. Þar greiddu 33 at-
kvæði með sérframboði, sjö sátu
hjá, en fjórtán greiddu atkvæði
gegn því. Vitað er fyrir víst, að
síðan hafa menn úr hópnum helst
úr lestinni af ýmsum ástæðum.
Sumir þegar þeir gerðu sér ljóst,
að um grundvallarskoðanamun er
að ræða hjá aðstandendum fram-
boðsins, en aðrir hafa áttað sig á
því að slíkt sérframboð myndi ein-
ungis skaða Sjálfstæðisflokkinn,
án þess þó að fá mann kjörinn af
sínum lista.
Þeir Matthías Bjarnason og
Þorvaldur Garðar Kristjánsson,
alþingismenn Sjálfstæðisflokksins
í Vestfjarðakjördæmi, lýstu því
báðir yfir á aðalfundi kjördæmis-
ráðsins í sumar, að þeir myndu
taka þátt í prófkjöri, ef það yrði
viðhaft. Þeir voru báðir reiðubúnir
að leggja störf sín á Alþingi undir
dóm sjálfstæðismanna fyrir al-
þingiskosningar, ekki síður en
kjósenda allra, í kosningum.
Það er mitt álit, að þeir hefðu
fengið örugga kosningu í efstu
sæti listans í prófkjöri. Yfirgnæf-
andi líkur eru og fyrir því að fjöldi
þeirra, sem nú eru hlynntir sér-
framboði, hefðu kjörið Matthías
og Þorvald í efstu sæti í prófkjöri,
hvað svo sem þeir hefðu gert, þeg-
ar kæmi að öðrum sætum. Það er
sannarlega óvinafagnaður, ef það
ágæta fólk stendur nú frammi
fyrir því að velja á milli trúnaðar
við sérframboð, sem komið er upp,
af vægast sagt sérkennilegum
ástæðum, og þess að kjósa til
þingsetu þá menn, sem það telur
hæfasta til að fara með umboð
Vestfirðinga á Alþingi.
Nú skal það tekið skýrt fram, að
undirritaður var og er staðfast-
lega þeirrar skoðunar að prófkjör,
þótt ýmsa ókosti hafi, hefði í
þessu tilfelli verið skynsamlegasta
leiðin til þess að velja frambjóð-
endur. Lét ég þess meðal annars
getið við formann kjördæmisráðs
og fleiri góða menn, að lokinni
uppstiilingu listans, að ég teldi
hann góðan, en hversu miklu
æskilegra það hefði verið, að velja
frambjóðendur í prófkjöri.
Þá kemur að tveimur spurning-
um. Spurningum, sem ég vil
hvetja hvern þann sjálfstæð-
ismann, sem hneigist til samúðar
með sérframboði, til þess að svara
sjálfum sér: Er það siðferðilega
rétt, fyrir þann, sem tekur þátt í
flokksstarfi að snúast gegn
ákvörðun, sem tekin er á lýðræð-
islegan hátt, af löglega kjörnu
kjördæmisráði? Er það verjandi
að vinna gegn framboðslista Sjálf-
stæðisflokksins í kjördæminu,
flokknum til skaða, en andstæð-
ingum hans til framdráttar, að-
eins ef skoðanir manns á því,
hvernig beri að standa að fram-
boðsmálum, verða undir?
Ég hefi tekið mína ákvörðun og
gerði það strax í upphafi. Ég mun
styðja framboðslista Sjálfstæðis-
flokksins gegn sérframboði.
Hvað um þig?
ísafirði, 25. febrúar.
Árni Sigurðsson.
Rall eða ekki rall
— eftir Ásgerði
Jónsdóttur kennara
Frá því einhvern tíma í haust
hef ég, við og við, heyrt minnst á
svokallað bílarall um öræfi ís-
lands. Mér hefur sannast að segja
ekki dottið í hug, að þessu tali
fylgdi alvara nokkurs manns með
fullu viti, eða að yfirvöld léðu
slíku eyra. Annað er þó komið á
daginn samkvæmt fréttum og við-
tölum í útvarpinu um daginn. Sá
mæti maður, og eftirlæti okkar út-
varps- og sjónvarpsnotenda, Ómar
Ragnarsson, leyfði sér að segja
þar fullyrðingar, sem hann veit
vel af sinni heilbrigðu skynsemi
að hann getur ekki staðið við, ein-
faldlega vegna þess, að hann fær
ekki ráðið gerðum manna á þess-
um vettvangi, þó hann sé allur af
vilja gerður, og kem ég að því síð-
ar.
En svona geta ástríður eða dell-
ur afvegaleitt hina bestu menn.
Mér finnst bílarall fáránleg iðja.
En vilji einhverjir ástunda hana,
eiga þeir að gera það sem fjærst
hinni viðkvæmu náttúru íslands.
Ég hef ferðast talsvert um öræfi
landsins, og á þeim ferðum séð
meira en nóg af gömlum slóðum
upp og niður hóla og bala, sumar
áratugagamlar, eftir ökumenn
sem vissu ekki hvað þeir voru að
gera landinu fyrr en eftir á. Ég get
nefnt Fjallabaksleiðir, Herðu-
breiðariindir og svæðin þar i
kring. Vorið 1957 fór ég suður til
Kverkfjalla. Á þeirri leið rakst ég
á slóð eftir fyrstu bOferð, sem far-
in var um þetta landsvæði. Hún
var jeppahifcdö-.Ósvakis..
Knudsen og 10—20 ára gömul.
Minnisstæðastur er mér þó hóll
einn suður með sjó. Hann blasir
við í suðvestur frá Reykjanesvita.
Ég kom þarna fyrir rúmlega 10
árum. Upp fagurgrænan hólinn lá
bílslóð. Hún var margra ára, sagði
vitavörðurinn, en hún var þó enn
kolsvört í grænum hólnum. Þessi
slóð var, og er trúlega enn, talandi
tákn hinnar tilgangslausu sport-
gíeði, sem engu eirir, hvorki fugli,
fiski eða jurt, og sem nú virðist
hafa heltekið hóp manna á ís-
landi, m.a. jafn ágætan mann og
Ómar Ragnarsson. Ég nefni hann
vegna þess, að hann hefur gerst
forsvarsmaður bílarallsmanna og
sá eini þeirra, sem ég veit nafn á.
í útvarpsviðtali fullyrtu bíla-
rallsmenn að farið verði eftir sett-
um reglum. Ég fullyrði, að hvorki
forsvarsmenn þeirra né áðrir fái
stjórnað því að nokkru gagni.
Óvíða á byggðu bóli mun yfirgang-
ur ökumanna (og raunar vegfar-
enda) vera slíkur sem á íslandi.
Erlendir gestir og heimkomnir ís-
lendingar horfa með undrun á
ósköpin og segjast aldrei mundu
þora að aka bíl hér á landi. Sjálf
hef ég ekið upp í Mosfellssveit
hvern virkan dag í sjö vetur og
orðið áhorfandi að margvíslegum
brotum og yfirgangi í umferðinni.
En ég vil samt nota þetta tækifæri
til að láta þess getið, að á þessum
sjö árum hafa aksturshættir
manna breyst mjög til batnaðar.
Ferðaþjónustufólk víða um land
hefur sagt, að útlendingar beri
ekkert skyn á viðkvæmni íslenskr-
ar náttúru, sem varla er á von, en
þeir hlýði þó flestir þeim reglum,
er þeir fá numið. Aftur á móti
. þtkki .kieuduigax. xegLurnax, .en.
Ásgerður Jónsdóttir
„I>að er fullkotnin ósvífni og
ósvinna af rallmönnum að
fara fram á leyfi til þess að
skemma landið að gamni
sínu .,. “
hlýði þeim miður. Hvers má þá
vænta þegar „rall“-reglurnar eru
jafn lausbeislaðar og fram kom í
viðtalinu við handhafa þeirra?
Eftir næstsíðasta Heklugos frem-
ur en síðasta, að því er mig minn-
ir, var það úttekt skynbærra
manna, að bílar „show“-gesta
hefðu valdið meira tjóni en Heklu-
eldar. — Farið og skoðið heiða-
löndin fyrir norðan og austan, þar
sem upphaflega örgrunn hjólför
eru orðin að djúpum grófum sakir
vatnsrennslis í leysingum og rofa-
bórðm gapa viA uppblæstri. Komið
í Dimmuborgir og sjáið hvernig
ferðamennskan hefur gereytt hin-
um viðkvæma lággróðri í þeim
yndisreit. — Hvernig getur svo
nokkrum heilvita manni dottið í
hug, að ætla að leyfa ómældum
bílafjölda að þeysa um þetta við-
kvæma land, sem verið er að reyna
að græða upp í kapp við eyðingu
náttúruaflanna. Og hvaða fullvita
manni getur dottið í hug að hægt
sé að halda uppi lögum og reglum
inni á öræfum, þegar einstakl-
ingshyggjan vinnur að því öllum
árum að brjóta lög og reglugerðir
íslenska ríkisins með þingmenn og
embættismenn sér til fulltingis.
Það er fullkomin ósvífni og
ósvinna af rallmönnum að fara
fram á leyfi til þess að skemma
landið að gamni sínu og það á
sama tíma og miklu fé er varið til
landgræðslu og á sama tíma og
landeyðing jarðarinnar allrar á
hverjum einasta degi er á stærð við
allt ísland. (Útvarpsfrétt fyrir
nokkrum dögum).
Samkvæmt útvarpsfréttum
(viðtali í fréttatíma) í kvöld 1.
mars, hafa aðstandendur bílaralls
ekki farið að lögum. Þeir hafa
auglýst í leyfisleysi (eins og video-
menn á sínum tíma) og ætlast svo
til að íslensk lög og ríkisstarfs-
menn verði til þjónustu við fyrir-
tækið.
Ég skora á þjóðina að rísa önd-
verð gegn þessari geipilegu móðg-
un. Ég heiti á yfirvöld landsins, að
taka einu sinni snarplega á móti
yfirgangsmönnum laga og hefða
og leggja bann við bílaralli um há-
lendi Islands um alla framtíð. Og
ég heiti á Alþingi að setja hið
bráðasta lög til verndar hálendinu
og lífríki þess fyrir illri meðferð
ferðamanna, innlendra og er-
lendra. Það er þörf tiibreyting frá
tilgangslausu hnútukasti núver-
andi þinghalds.
1. mars 1983,
_____________Ásgerður Jóusdóttir. .
Fyrirlestur um
bindindismál
HÉR Á landi er staddur um þess-
ar mundir Gunnar Nelker, for-
stjóri Ansvar International í
Stokkhólmi.
Gunnar Nelker er þekktur
fyrirlesari um vímuefnamál,
bæði í heimalandi sínu og al-
þjóðavettvangi. Hann er einn af
fyrirsvarsmönnum alþjóðasam-
bandsins gegn áfengis- og fíkni-
efnaböli (ICAA) sem hefur að-
alstöðvar í Sviss og tengist með
nokkrum hætti Heilbrigðis-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
(WHO).
Gunnar Nelker flutti fyrir
skemmstu erindi í sænska þing-
húsinu á vegum bindindissam-
taka sænskra þingmanna.
Nefndist erindið Alkoholvanor,
alkoholskador och alkoholpoli-
tikk í internationell belysning.
— Erindi þetta, sem á íslensku
gæti kallast Alþjóðleg áfeng-
ismálastefna, drykkjuvenjur og
tjón, mun hann flytja í Templ-
arahöllinni við Eiríksgötu mið-
vikudaginn 9. mars kl. 8.30.
Fyrirlesturinn verður fluttur
á sænsku en snúið jafnóðum á
íslensku. Öllum er heimill að-
gangur meðan húsrúm leyfir.
Wterkur og
kJ hagkvæmur
auglýsingamiöill!