Morgunblaðið - 27.05.1983, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. MAÍ 1983
41
Morfjunblaftið/KOE
fariö, aö tíöablæöingar hjá henni
hætti meö öllu.
Heldur hefur dregiö úr þessari
hættu á meiöslum á legi konunnar
viö fóstureyöingu, meö því aö nú
er farið aö beita fremur sérstakri
sogtækni viö aö fjarlægja fóstur
og meöfylgjandi vefi úr móöur-
kviði, heldur en aö skafa legiö og
beita þvingunum til aö opna leg-
hálsinn. Þrátt fyrir ýmsa kvilla, sem
stundum vilja fylgja í kjölfar fóstur-
eyöinga, hafa þær þó í langflestum
tilvikum nær engin áhrif á frjósemi
konunnar síðar.
Þaö er hins vegar ekki óvana-
legt, aö konur, sem hafa látiö eyöa
hjá sér fóstri og eiga svo síöar erf-
itt meö aö veröa barnshafandi,
fyllist sektarkennd og taki aö
ásaka sig fyrir oröinn hlut. Þeim
finnst þá, aö þær sjálfar eigi
nokkra sök á erfiöleikum sínum viö
aö veröa þungaðar og beri ábyrgö
á þeim vanda. Þessar konur
íþyngja sjálfum sér aö ósekju meö
slíkum þönkum.þ
Fósturlát
Sp. Ég hef misst fóstur nýlega
en hef fullan hug á aö veröa
barnshafandi aftur. Hvernig
stendur á því, aö læknirinn minn
ráöleggur, aö viö hjónin bíðum í
þrjá mánuöi meö aö reyna aftur
getnaö?
Sv. Þaö er álit margra lækna, aö
þaö taki legbeöinn nokkur tíöabil
aö gróa og ná sér aftur í eölilega
þykkt sem nauösynleg er fyrir leg-
íö, áöur en aftur kemur til þungun-
ar. Auk þess er fengin full reynsla
af því, aö konum, sem veröa oft
þungaöar meö stuttu millibili,
hættir miklu fremur til aö missa
fóstur alveg fyrirvaralaust, heldur
en þeim konum, sem veröa þung-
aöar meö lengra millibili. Þó er
álitamál, hvort þetta eigi viö um
konur, sem veröa fyrir fósturláti
við sína fyrstu eöa aöra þungun.
Þaö eru samt sem áöur ýmsar
góöar og gildar ástæöur til þess,
aö heppilegt þykir aö bíöa meö
næstu tilraun til þungunar eftir aö
kona hefur misst fóstur; ein
ástæöan getur veriö blóöleysi hjá
konunni, sem stafað getur af
blóðmissi í sambandi viö fósturlát-
iö, og einnig mætti nota tækifærið
til aö láta konuna hvílast og ná sér
aö fullu eftir þá þreytu, sem oft
sezt aö hjá konum snemma á
meögöngutímanum.
Blæðingar á
meðgöngutímanum
Sp. Tákna blæöingar á fyrstu
mánuöum meðgöngutímans allt-
af, aö fósturlát sé í aðsigi?
Sv. í um þaö bil 25% allra þung-
ana, sem reynast farsælar og lýkur
meö barnsburði, kemur til blæö-
inga einhvern tíma á meögöngu-
tímanum. Slíkar blæöingar eru því
ekki alltaf taldar forboöar fóstur-
láts.
Ég starfa viö svæfingar á
skurðstofu og hef tvívegis misst
fóstur. Kann aö vera visst sam-
band á milli þessara tveggja at-
riða?
Sv. Þaö liggja þegar fyrir niöur-
stööur af fáeinum vísindalegum at-
hugunum í þessum efnum og
benda þær eindregiö til þess, aö
í þessum síðasta hluta
greinaflokksins um
læknisráð við ófrjó-
semi og um örðugleika
í sambandi við getnað
og þungun, ræða höf-
undarnir, dr. Robert H.
Glassogdr. Bonald J.
Ericsson, ýmis atriði er
varða kyngreiningu
fóstursins.
viövarandi snerting viö gastegund-
ir, notaöar til deyfingar og svæf-
ingar, qeti leitt til fósturláts.
Sp. Eg hef í hyggju aö eignast
mitt fyrsta barn, þegar ég er 35
ára, en þaö eru 5 ár þangaö til.
Munu þessar nýju tæknilegu aö-
feröir, sem nú er tekiö aö brydda
á, eins og möguleikar á aö
ákvaröa kynferöi barnsins, fryst
fóstur og börn getin i tilrauna-
glösum, veröa þá orönar nægi-
lega þróaðar og öruggar til aö ég
geti fært mér þær í nyt, ef mér
skyldi reynast ókleift aö veröa
þunguð á eigin spýtur?
Sv. Sé gert ráö fyrir því, að
hægt veröi aö ná þroskuöu eggi
hjá þér, ætti aö sínu leyti sú lækn-
isfræðilega tækni, sem nú þegar er
fyrir hendi í þessum efnum, aö
vera enn betur í stakk búin eftir 5
ár til aö hjálpa konum eins og þér,
sem hafa áhyggjur af hæfni sinni til
aö eignast barn.
ígerð í grindarholi
veldur ófrjósemi
Sp. Ég haföi um tíma talsveröa
ígerö í grindarhluta kviöarhols,
og voru mér þá gefin fúkalyf til
þess aö vinna bug á þessari sýk-
ingu. Kynni þessi læknismeöferö
að hafa gert mig ófrjóa, vegna
skemmda, sem kunna aö hafa
orðiö á eggjaleiöurunum (legpíp-
unum)?
Sv. Þaö er mögulegt, þótt ann-
ars sé álitiö, aö ígerð, sem tekur
sig upp aftur á þessum staö oftar
en einu sinni, sé enn líklegri til
þess aö valda ófrjósemi konu. Víö-
tækustu upplýsingarnar, sem viö
höfum í þessum efnum, eru fengn-
ar frá vísindalegum athugunum
þar aö lútandi, sem geröar voru í
Svíþjóö. Þessar athuganir leiddu í
Ijós, aö um þaö bil 3% þeirra
kvenna, sem rannsóknir voru
geröar á, reyndust ófrjóar, þótt
þær heföu aldrei haft neina ígerö í
grindarhluta kviðarhols. Ennfrem-
ur kom fram viö þessar athuganir,
aö um þaö bil 13% sænskra
kvenna fá stíflaða eggjaleiöara eft-
ir eina ígerö í móöurlífi, 36% höföu
lokaöa eggjaleiöara eftir aö hafa
sýkzt tvisvar af slfkri ígerð og 75%
eftir aö hafa fengiö ígerö þarna
þrisvar eöa oftar.
Þess ber og aö gæta, aö þaö er
annar þáttur í sambandi viö slíkar
ígeröir, sem skiptir máli í sam-
bandi viö það, hvort konan veröur
ófrjó á eftir eöa ekki, en þaö er,
hve fljótt og í hve miklum mæli
fúkalyfin megna aö vinna á sýking-
unni og koma þannig í veg fyrir, aö
eggjaleiöararnir (legpípurnar) sýk-
ist og stíflist. Þegar konur óska
þess eindregiö aö halda fullri frjó-
semi, gæti þaö reynzt heppilegast
að fá þegar í staö meöferð meö
fúkalyfjum, enda þótt aöeins sé
um grunsemdir um ígerð í kviöar-
holi aö ræöa. Þaö er betra aö
bregðast þannig við, i staö þess aö
bíöa átekta, þar til öll sjúkdóms-
einkenni veruiegrar ígeröar eru
orðin deginum Ijósari.
Þannig viöbrögö gætu aö vísu
þýtt, aö mörg konan fengi slíka
læknismeöferð, án þess beinlínis
aö þarfnast fúkalyfja, en hins veg-
ar myndi þá mörgum konum einnig
vera hlíft viö aö veröa ófrjóar í
kjölfar ígeröar í grindarhluta kviö-
arhols.
Bezta aðferöin til aö greina
ástand eggjaleiðaranna er kviö-
speglun. Væri kviöspeglun beitt í
öllum þeim tilfellum, þar sem grun-
ur leikur á aö um igerö í kviöarholi
konunnar sé aö ræöa, þá væri
hægt aö takmarka notkun fúka-
lyfja viö þau tilfelli ein, þar sem
óhjákvæmilegt væri aö beita fúka-
lyfjum. En þar sem kviöspeglun
krefst þess, að sjúklingurinn sé
svæföur, meö þeirri áhættu, sem
alltaf fylgir svæfingu, er þessi aö-
terö til sjúkdómsgreiningar ekki
notuð almennt, þótt grunur leiki á,
aö um ígerö í kviöarholi sé aö
ræöa.
Túnþökur
Góðar vélskornar túnþökur til sölu.
Skjót afgreiösla.
Landvinnslan sf.,
sími 78155 á daginn og
45868, 17216 á kvöldin.
r \
(Lærið vélritun l
Iþróttanámskeiö
starfrækir Glímufélagiö Ármann í júní og júlí í
íþróttahúsi og á svæöi félagsins viö Sigtún.
Kenndar og kynntar ýmsar íþróttir t.d. fimleikar,
leikfimi, glíma, frjálsíþróttir, knattleikir.
Kennsla eingöngu á rafmagnsritvélar, engin heimavinna.
Dagtímar, síödegistímar. Innritun og upplýsingar í
síma 76728 og 36112.
Ný námskeiö hefjast miövikudaginn 2. júní n.k.
Vélritunarskólinn,
Suöurlandsbraut 20, sími 85580.
v________________________________________________________/
Kennarar fjórir. Hvert námskeið 2 vikur og velja þátttakendur tíma kl. 9—12 eða 13—16.
Námskeiðsgjald kr. 500. Systkini njóta afsláttar.
Innritun í Armannshúsinu eða í síma 38140 fram á laugardag 28. maí kl. 10.30—12 og
kl. 14—16.
Nefndin.