Tíminn - 14.08.1965, Síða 9

LAUGAKDAGUR 14. ágúst 1965
TflMINN
„Mér finnst eigin-
lega ég hafi lifað
lífi mínu þar“
- Rætt við Ólaf Ólafsson, kristniboða, sjötugan í dag
,,íslendingar eru orðnir það
stórt þjóðfélag, að þeir við-
burðir gerast ekki í lífi miðl-
ungsmennis, sem þyki í frá-
sögur færandi. Við hverfum
ejns og þræðir í vef“, svaraði
Ólafur Ólafsson, kristniboði,
beiðni Tímans um viðtal vegna
sjötugsafmælis hans í dag.
— Vakti það ekki strax at-
hygli, þegar þú á unga aldri
varðst fyrsti kristniboðinn héð
an og fórst til Kína?
— Jú, en fyrst og fremst
mun það hafa vakið undrun,
eðlilega, — líkt og óvænt kæmj
fram í vef þráðarspotti með
annarlegum lit- Líklega hefur
það komið sjálfum mér mest
á óvart.
— Er ekki rétt hermt, að
þú hafir orðið fyrir þeim á-
hrifum á guðsþjónustu hjá
séra Tryggva Þórhallssyni?
— Það skeði síðara árið mitt
á Hvítárbakkaskóla. Eg var þá
18 ára gamall. Líklega hafa
sjaldan1 verið meiri bjartsýnjs-
tímar í EVrópu en þá, síðustu
árin fyrir fyrri heimsstyrjöld..
Þá þótti mörgum alger óþarfi
að trúa á Guð. Og við vorum
þarna nokkur flón, sem dáð-
ust að þeim hetjuskap að „trúa
á rnátt sinn og megin“. -L
Þá var ég hræsnari, þegar ég
þóttist ekki trúa á Guð.
Svo skeði það á hvítasunnu-
dag 1914, að allur skóljnn fór
í kirkju hjá séra Tryggva að
Bæ í Borgarfirði. Hann var þá
nýlega orðinn prestur. Ungur
var hann og glæsilegur og
hreif hugi allra. Ræða hans
hafði þau áhrif á mig, að olli
i algjörum tímahvörfum í lifi
mínu. — Eg er fáum þakklát-
Íari.'
— Hann hefur þá talað um
kristniboð?
— Nei, það gerði hann ekki,
Hann talaði um Guð. Það gerði
i hann á þann veg, að Guð varð
mér lifandi staðreynd, — anda
mínum. Draumar mínir um
glæsta framtíð hurfu eins og
reykur. Lífið hafði engan til-
gang annan en að þekkjá Guð
leita hans vilja. — og segja
öðrum frá honum. Þá varð
mér hugsað til heiðingjanna.
Eg vissj lítið um þá, en ekk-
ert um kristniboð. Að ég ætti
að fara til þeirra og segja þeim
frá Guði var svo sjálfsagður
hlutur, að um frjálst val var
alls ekki að ræða. Eg varð —
líka til þess að bjarga mínu
eigin lífa — fyrir Guðs ríki
— Þú hefur þá talað við
séra Tryggva?
— Nei, mig brast einurð eða
kjark til þess. En það var
lengi að brjótast um í mér
Eg átti í mikilli baráttu. en
forðaðist að láta nokkurn vita
um það Loks réð ég af að
£ fara á fund séra Magnúsai
ð Andréssonar á Gilsbakka Eg
t hafði gengið til hans einn vet
1 ir til spurninga. Hann innrætti
mér að bera lotningu fyrir
Biblíunni. Hann naut trausts
og virðingar allra. Honum gat
ég trúað fyrir mínu mikla
leyndarmáli.
— Hvernig tók hann því?
— Eg bjóst við, að hann
myndi reyna að koma vitinu
fyrir mig, sýna mér fram á, að
þetta væri fjarstæða. En í þess
stað tók hann því sem sjálf-
sögðum hlut, og réð mér að
snúa mér til Sigurbjörns Á.
Gíslasonar í Reykjavik. Hann
vissi allt um kristniboð og
kristniboðsskóla. Þetta reynd
ist mér heilræði.
Aðeins einu sinni átti ég tal
við séra Tryggva. Það var þeg
ar ég kom heim frá Kína í
fyrra skiptið. Hann var þá for
sætisráðherra. Eg tók rögg á
mig og bað um samtal við hann
í stjórnarráðinu. Eg hef eng-
um sagt frá, hvað okkur fór
á milli.
Af liðnum mönnum hér
heima en mér vandalausum
-er mér kærustminning Tryggva
Þórhallssonar, séra Magnúsar
á Gilsbakka og séra Friðriks
Friðrikssonar. Honum kynntist
ég ekkert fyrr en undir árslok
1927.
— Hvernig tókst þér svo að
verða kristniboði og komast
til Kína?
— Eg yrði langorður, færi
ég að segja frá því. Bezt við
sleppum því. Máske eitthvað
verðj sagt frá því yfir mér
látnum. Hvítárbakkaskólinn
reyndist mér góður undirbún-
ingur Stórmerks brautryðj
enda starfs Sigurðar Þórólfs
sonar hefur verið minnzt -
en ekki að verðugu. Eg »ar
nokkra ,etur í knstniboðsskóií,
i Knstjaníu og fór þaðan ti)
eins árs framhaldsnáms í New
York. Þjónaði um tíma fjórum
söfinuðum íslenzkra innflytj
enda og afkomenda vestur við
Kyrrahaf og sigldj þaðan með
ms. Empress of Russia til
Kína síðsumars 1921, — með
viðkomu í Japan.
— Þú hefur ferðazt mikið?
— Já, en aldrei sem túristi
eða í þeim tilgangi einum að
ferðast. En í þetta skipti gerð
ist eiginlega mitt fyrsta ferða
ævintýri. Þau urðu mörg síðar.
Eg heimsótti séra Octavíus
Thorláksson sem nýlega hef
ur verið hér á ferð. Tvisvar
átti ég þess kost að tala í
kirkju föður hans í Selkirk í
Kanada, séra Steingríms N.
Thorlákssonar vorið 1921 og
aftur 1953. Séra Octavíus var í
full 20 ár kristniboði í Japan.
Eg hafði kveðjur til hans.
Hann tók á móti mér á skips-
fjöl í Yokohama og ók mér um
nóttina til heimilis síns í
Nagoya. Við höfðum ekið fram
hjá Fúsíyama — í myrkri. Það
var gremjulegt. En fyrir mér
og þá líka konunni minni —
átti að liggja áð sjá Fúsíýama
nokkrum árum síðar, dag einn
í glaðasólskini, og standa um
hánótt á tindi þess (4 þús.
m) og sjá það baðað í töfra-
ljóma fullkominnar tungls-
birtu.
í þetta skipti, hið fyrra,
lauk ævintýrinu með því að
við lá, svo að tæpara mátti
ekki standa að ég yrði stranda
glópur í Japan.
— En þú hefur átt að kom
ast til Kína?
— Víst er um það. Mér
finnst ég eiginlega hafa lifað
lífi mínu þar, þótl árin yrðu
ekki nema rúndega 14. A111
annað hefur verið inngangui
eða aðdragandi þess og siðan
viðbót eða eftirmáli. Þar kvæm
ist ég. Ýmsir hér heima töldu
víst, að konan værj kínversk
Hún er norsk, vígður krisr.nr
Ólafur Ólafsson, kristniboöi.
boði, eins og ég. Og í Kúia
fæddust börnin okkar, fjögur
af fimm. Þar nutum við þeivrar
sérstöku ánægju í erfiðu verki
sem kristniboðum veitist yfir-
leitt, að hafa tilfinnjngu af
að vera til gagns og blessunar.
Kristniboðsfélagið var norskt
en naut stuðnings fárra en
trúfastra kristniboðsvina hér
heima. (Nú höfum við samstarf
við það í Eþíópíu). Starfið
hvíldi að verulegu leyti á herð
um innlendra samverkamanna.
Kristniboðið hafði margs kon
ar skóla, bæði fyrir börn og
fullorðna. Mikil) hluti af nem
um þeirra skóla. einkum þó
börn og stúlkur, hefðu ella far
ið algerlega á mis við skólalær
dóm. f þá daga var áætlað að
Tímamyrtd GE
aðeins 5 konur af hverju hundr
aði í Kína kynnu að lesa og
skrifa. — Kristniboðið hafði
allstórt sjúkrahús, sem var hið
eina í byggðarlögum með um
það bil 5 millj. íbúa.
Og að segja heiðnu fólki
frá Guði og Jesú Kristi, kenna
því fagnaðarerindið, er að
miðla mestu blessun, sem
mannkyni er gefin.
— Hefur kristindómi ekki
verið útrýmt í Kína?
— Því fer fjarri. Kristniboð
um var vísað úr landi og blóð
ugar ofsóknir hófust, þegar
kommúnistar komust til valda.
En þá var hafin útrýming —
eða að minsta kosti siðaskipti
— allra trúarbragða í landinu.
Kristindómur hafði fest djúp
ar rætur í þjóðfélaginu, öflug
sjálfstæð kirkjufélög orðið til.
150 ára starf tugþúsunda
kristniboða, kaþólskra og ev-
angeliskra, hafði stuðlað að
Við vorum meðal þeirra
rúmlega 20 þús. kristniboða.
sem flýðu til hafnarborganna
eða úr landi 1926. — Við fór-
um til Japan og dvöldum þar
í þrjá mánuði. Þá var því spáð
að nú væri úti um kristna
kirkju í Japan. En áður en
ofsóknunum linnti að fullu,
hófst kristileg trúarvakning
víða í Kína, svo öflug. að
vöxtur kristins samfélags hef
ur ekki á öðrum tíma meiri
orðið í hinu miklu landi.
— Hvernig féll ykkur við
Kínverja?
— Eg hef þá „teóríu”
oyggða að nokkru leyti á
reynslu. að ekki sé v* bað
fólk í veröldinni sem nokKrum
manni. er reyndi að skilja það
félli ekki vel við. Við höfum
kynnt okkur dálítið sögu, bók-
Framhald á ols 12
FerSalagið heim hófst með tju daga sigllngu á þessu skipi niöur Hon-fljót.