Morgunblaðið - 07.09.1983, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1983
Harma árásina
á farþegavélina
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Norðurlandanna hafa harmað hinn sorglega at-
burð er Rússar skutu niður suður-kóreönsku farþegaflugvélina sl. miðviku-
dag.
Ráðherrarnir, sem funduðu í
Stokkhólmi í gær og fyrradag,
hafa vottað aðstandendum hinna
látnu samúð sína. Þeir telja nú
brýna nauðsyn bera til að grípa til
aðgerða, sem megni að koma í veg
fyrir að atburðir af þessu tagi geti
endurtekið sig, að því er segir í
yfirlýsingu utanríkisráðherranna,
sem gefin var út í gær.
Ráðherrarnir ræddu samkvæmt
venju helstu alþjóðamál, þ.á m. af-
vopnunarmál, s»...oKÍpti austurs
og vesturs, Madrid-ráðstefnuna,
ástandið í Líbanon, málefni Suð-
ur-Afríku og helstu mál á dagskrá
38. allsherjarþings Sameinuðu
þjóðanna, sem hefst í New York
síðar í þessum mánuði.
Slæmt ástand í símamálum Eyfellinga:
Nær ógerlegt ad
ná út af svæðinu
„VIÐ ERIJM óhressir með það Eyfellingar, hvernig símamálum er komið hjá
okkur og ástandið lýsir sér í því að við reynum að hringja og fáum ekki són
og svo verðum við að bíða dögum saman til að ná út af svæðinu, en þetta er
misjafnt, en sem dæmi má nefna að í síðustu viku náði ég ekki út af
Eyjafjallasvæðinu,“ sagði séra Halldór Gunnarsson í Holti undir Eyjafjöll-
um, í samtali við Morgunblaðið, en fyrir nokkru var tekið þar upp sjálfvirkt
kerfi.
Kvað Halldór ástandið hafa
skánað heldur síðustu daga, en
ekki væri það gott. Ástandið sagði
hann lýsa sér þannig að oft fengju
menn ekki són og ef hann næðist
væri iðulega á tali þegar hringt
hefði verið. Frá því að sjálfvirki
Vel aflast
AFLI togara frá Reykjavík hefur
verið góður að undanförnu, en
einkum hefur það verið karfi sem
aflast hefur hér suðvestur af
Reykjanesi. í gær kom Ögri með
340 lestir til Reykjavíkur, sem
mestmegnis var karfi og í fyrra-
kvöld lagði Ottó N. Þorláksson
upp 250—260 tonn sem einnig var
fyrst og fremst karfi. Á þessum
tíma árs er oft um góða karfaveiði
að ræða. Hins vegar hafa Reykja-
víkurtogararnir lltið sem ekkert
aflað af þorski að undanförnu.
síminn kom, kvað Halldór ástand-
ið hafa verið erfitt, en undanfarið
hefði keyrt um þverbak.
Sagði Halldór að ein ástæðan
fyrir þessu væri sú að allt of mörg
númer væru tengd inn á stöðina á
Hvolsvelli. Sagði hann að þetta
ástand væri stórhættulegt í neyð-
artilfellum því ekki næðist í lækni
meðan svona væri.
Samkvæmt upplýsingum sem
Mbl. fékk hjá Bergþóri Halldórs-
syni, verkfræðingi hjá Pósti og
síma, hefur verið um bilanir að
ræða sem hefðu komið og farið, ef
svo mætti segja, einhverjar línur
hefðu dottið út tímabundið í sam-
bandinu á milli Hvolsvallar og
símstöðvarinnar á Steinum undir
Eyjafjöllum. Sagði hann að einni
línu yrði bætt við fljótlega út af
Eyjafjallasvæðinu, en nú eru þar
sex línur. Þá stæði einnig til að
bæta við sex línum út af Hvols-
vallarsvæðínu.
Nýr flugvöllur á
Kirkjubæjarklaustri
Kirkjuha jarklau.stri, 5. september.
SÍÐASTLIÐINN föstudag, var að
viðstöddum Pétri Einarssyni, flug-
málastj. o.fi., formlega tekinn í notk-
un nýr flugvöllur við Kirkjubæjar-
klaustur. Hafist var handa við fram-
kvæmdir sl. vor og hefur verið gerð
800 m braut. Síðar er fyrirhugað að
lengja þá braut í 1200 m ásamt
þverbraut og setja upp skýli.
Hingað til hafa íbúar héraðsins
nærri eingöngu orðið að treysta á
vegakerfið sem oft á tíðum hefur
reynst erfitt, einkum yfir vetr-
armánuðina, og er því tilkoma
flugvallarins mikið öryggisatriði
fyrir þá.
Auk þess eru nú aðstæður til
þess að hefja áætlunarflug til
Kirkj ubæj arklausturs.
— HH
Utanríkisráðherrar Norðurlandanna ásamt sænsku konungshjónunum í konungshöllinni í Stokkhólmi, en þangað var
ráðherrunum boðið í opinbera móttöku í gær. Talið frá vinstri eru á myndinni Geir Hallgrímsson, utanríkisráðherra
íslands, Uffe Ellemann-Jensen, Danmörku, Svenn Stray, Noregi, Silvía drottning, Karl Gústaf, konungur, Paavo
Vayrinen, Finnlandi og Lennart Bodström, Svíþjóð.
Sjósetningarbúnaður gúmmíbjörgunarbáta:
Brást með öllu um
borð í Hólmadrangi
„VIÐ PRÓFUÐUM alla björgunar-
bátana fjóra sem búnir eru svoköll-
uðum gormabúnaði og þeir virkuðu
ekki,“ sagði Magni Kristjánsson,
skipstjóri á Hólmatindi, nýjasta
skuttogara landsins, í samtali við
Mbl., en Magni kvaðst hafa ákveðið
að reyna sjósetningarbúnaðinn á
landleið úr síðustu ferð skipsins.
„Þessi sjósetningarbúnaður er
Sigmundsbúnaðurinn breyttur, þ.e.
í stað loftþrýstibúnaðar er notaður
gormur. Mér datt fyrst í hug að
reyna eina bátinn með fjarstýrðum
búnaði, en hann virkaði alls ekki og
þá ákváðum við að reyna alla
björgunarbátana," sagði Magni.
„Við skoðuðum inn í einn gorma-
búnaðinn og það virist allt í lagi,
gormhúsið var nær fullt af olíu og
ekkert ryð, gormurinn er augsýni-
lega ekki nógu sterkur til þess að
losa kólfinn sem á hvort tveggja í
senn að losa bindinguna á gúmmí-
björgunarbátnum og gálgann sem
báturinn er í. Það var svo mikið
viðnám í gorminum að gormurinn
hafði hreinlega ekki afl.
Þegar ég kom á skipið í haust
bað ég um samþykktan sjósetn-
ingarbúnað með sjálfvirkri still-
ingu og reiknaði með að það yrði
Sigmundsbúnaðurinn. Ég frétti þá
af gormabúnaðinum og hélt að
Siglingamálastofnun myndi hrein-
lega stöðva það föndur og alls ekki
að þeir hlypu til og samþykktu
þann búnað sem virðist hafa verið
samþykktur á stundinni án nokk-
urra tilrauna.
Að samþykkja gallaðan búnað
sýnir fáránlega togstreitu þegar
annar fullgildur búnaður er til og
það er sýnt að annarleg sjónarmið
ráða ferðinni hjá æðstu mönnum í
öryggismálum sjómanna. Slíkt er
meira en hættulegt og að það skuli
leynt og ljóst vera unnið þannig á
móti öryggi sjómanna er hreint og
beint óskiljanlegt. Við gerðum
þessar prófanir í 6 stiga hita og sól,
en mér datt ekki í hug að þessi
þáttur búnaðarins myndi ekki
virka við þessar aðstæður, ég var
fremur hræddur við slæmar að-
stæður eins og ísingu því það er
fáránlegt að miða við þriggja sm
ísþykkt á slíkum búnaði. Mér
finnst einnig ástæða til að benda á
eitt enn í þessum gormabúnaði.
Gormurinn sem á að þrýsta stóln-
um getur auðveldlega fyllst af ís og
orðið einn ísklumpur. Það á að
bjóða sjómönnum alvörubúnað sem
hægt er að treysta á en ekki eitt-
hvert frat.“
Setjum stífari gorm
í losunarbúnaðinn
— segir Jón Sveinsson, forstjóri Stálvíkur
MORGUNBLAÐIÐ innti Jón
Sveinsson, forstjóra Stálvíkur, álits
á ummælum Magna Kristjánssonar,
skipstjóra, en útbúnaðurinn um borð
í Hólmadrangi var framleiddur þar.
„Við höfum fengið bréf frá
Magna og það er rétt hjá honum,
Skipið og farmur þess
líklega mikið til heilt
— segir Ragnar í Skaftafelli um „gullskipið“ margumtalaða
„ÉG ER ekki á sama máli og þeir
menn sem hafa verið að tjá sig um
þetta mál að undanförnu og taliö
þetta skip ónýtt og jafnvel ekki til
lengur,“ sagði Ragnar Stefánsson
bóndi í Skaftafelli í samtali við
Mbl. í gær er hann var spurður að
því hvort hann teldi að „gullskip-
ið“ margumtalaða Het Wapen van
Amsterdam væri enn grafið í sand
í Skaftafellsfjöru.
Ragnar sagði það á engan hátt
sannað að skipið væri ekki enn
þar sem það hefði strandað,
heldur væri þvert á móti margt
sem benti til þess að það væri
þar enn. Taldi Ragnar að heim-
ildir bentu til þess að það hefði
grafist í sand eftir 90 ár á sand-
inum. Sagði hann að reynsla
manna þar um slóðir af strönd-
um benti til að sjór og sandur
hafi fyllt skipið strax eftir
strandið. Líklegt væri að brotn-
að hafi ofan af því og rekið. Hafi
það verið það sem menn voru að
kroppa í enda af nógu að taka en
ekki væri líklegt að menn hefðu
farið út í skipið og rifið það.
Sagðist hann aldrei hafa heyrt
talað um að mikið hafi verið rif-
ið úr því.
Ragnar tók það fram að þó að
forfeður hans hefðu búið í
Skaftafelli og haft með fjöruna
að gera vissi hann þetta ekki
fyrir víst frekar en aðrir en ef
mið væri tekið af því sem yfir-
leitt hafði gerst við slík strönd
þá væri skipið ennþá í sandinum,
líklega mikið til heilt og jafnvel
farmur þess líka. Ragnar sagði
að þeir menn sem leitað hefðu að
skipinu svo lengi ætluðu að taka
þessu áfalli af myndarskap og
kjarki og halda leitinni áfram og
vildi hann alls ekki að verið væri
að draga þetta framtak þeirra
niður svona eftir á.
að sveri gormurinn sem á að
þrýsta stólnum út virkaði ekki við
sjósetningu. Þegar búnaðurinn
hafði verið um borð úti á rúmsjó,
þá losaði hann ekki bátinn eins og
hann gerði áður en hann var sett-
ur í skipið. Sv^rið við þessu er til-
tölulega einfalt, það er að setja
stífari gorm í búnaðinn til þess að
losa björgunarbátinn.
Útbúnaðurinn uppfylR' ekki
þær kröfur sem gerðar voru til
hans til þess að standast ísingu í
28 gráðu frosti. En það mál hefur
verið leyst af tæknimönnum Stál-
víkur, okkur hefur tekist að koma
í veg fyrir að ísing nái inn í gorm-
inn. Ég óttast ekki, að okkur tak-
ist ekki að betrumbæta búnaðinn
svo, að hann standist þær kröfur,
sem Siglingamálastofnun gerir til
hans og eðlilegar eru.
Það eru fleiri atriði sem ekki
eru alveg frágengin — atriði sem
varða útfærslu á efni og meðferð
en það er örugglega stutt í að
lausn finnist. Það er misskilning-
ur að búnaður Stálvíkur sé eftir-
líking af Sigmundsbúnaðinum —
tæknimenn Stálvíkur hafa þróað
þennan losunarbúnað nú í eitt ár
og við höfum sótt um einkaleyfi,
en prófunum lýkur ekki fyrr en
allt er í lagi og þá munum við
skipta um þá hluti sem ekki hafa
reynst nógu vel,“ sagði Jón
Sveinsson.