Morgunblaðið - 24.02.1984, Blaðsíða 8

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 1984
Gæðingar á greifasetri
í hinu iöjagræna héraði Steinermark í Austurríki er
íslensk vin. Hátt upp til fjalla í litlu smáþorpi er
búgaröur þar sem mikill fjðldi íslenskra hesta er í
umsjón Hoyos-greifaættarinnar. Greifasetriö nefn-
ist Ponyhof og er þar rekinn reiðskóli þar sem
eingöngu er kennt á íslenska hesta og eiga þeir
sífellt meiri vinsældum aö fagna.
Um þaö bil 30 kílómetca
frá tónlistarborginni
Graz, í einu fallegasta
héraöi Austurríkis, er lít-
iö þorp sem ber nafniö
Semriach. Þaö stendur í 800 metra
hæö yfir sjávarmáli inn á milli
skógi vaxinna fjallstinda. Þorpsbú-
ar, um eitt þúsund talsins, kalla
þorpið „Erholungsdorf Semriach"
(hvíldarþorpið Semriach) og hafa
þeir nokkuð til síns máls, því ró og
friöur rtkir þarna ofar öllu. Fólk er
afslappaö, góölegt og þægilegt í
umgengni. Enda koma margir
Austurríkismenn til Semriach yfir
sumartímann til hvíldar. Þorpsbúar
eru einhuga um aö ekkert skuli
spilla Semriach sem hvíldarþorpi.
Fyrir nokkrum árum samþykkti til
aö mynda þorpsstjórnin aö bann-
aö væri aö nota bílflautur innan
þorpsmarkanna og er þessu banni
nú vandlega framfylgt.
En þorpiö býöur þreyttum Aust-
urríkismönnum upp á fleira en
hvíld og gönguferöir. íslenskir
hestar eru nefnilega eitt aöal aö-
dráttaraflið.
Á greifasetrinu Ponyhof eru nú
um þaö bil eitt hundraö íslenskir
hestar og eru þeir eign greifans Dr.
Franz Hoyos og sona hans, Jo-
hannes Hoyos og Piet Hoyos.
Þarna halda þeir reiönámskeiö,
starfrækja hestaleigu, og komast
mun færri aö en vilja.
Hoyos-fjölskyldan er íslenskum
hestamönnum aö góöu kunn. Allir
hafa þeir feögarnir margsinnis
komiö hingað til lands til hesta-
kaupa og þá sérstaklega Johannes
sem einnig hefur haldiö hér nokkur
reiönámskeiö. Þriöji bróöirinn,
Ernst Hoyos, er reiömaöur viö hinn
heimsfræga spánska reiðskóla í
Vín.
Þaö mun hafa verið áriö 1961,
er greifinn var á feröalagi meö
konu sinni um Holland, aö hann sá
íslenska hesta í fyrsta skipti. Voru
þeir nokkrir saman og biöu slátr-
unar. Honum leist ekki svo illa á
klárana og ákvaö, eftir aö hafa
skoöaö þá, aö kaupa tvo þeirra.
Hestarnir reyndust vera fjölhæfir
og skemmtilegir til útreiöa og því
leiö ekki á löngu þar til Dr. Hoyos
haföi komiö sér upp töluveröu
stóöi. í fyrstu voru bæöi íslenskir
og erlendir hestar á Ponyhof, en
nú eru þar eingöngu íslenskir hest-
ar. Ekki þar fyrir að stóru hestarnir
séu svo sem ágætir, heldur segja
þeir á Ponyhof aö íslensku hest-
arnir geti gert allt sem stærri hest-
arnir geri og meira til. Og nú eru
eins og áöur sagöi í kringum eitt
hundrað íslenskir hestar á búgarö-
inum. Meöal þeirra er margur
stólpagripurinn, t.d. Héðinn, sá
gamli og góöi graöfoli sem nú er
búinn aö fylja mörg hundruö merar
í útlandinu.
Þaö eru ekki ýkjur aö óvíöa
megi sjá jafnmarga gæöinga sam-
ankomna og á Ponyhof. Enda ekki
viö ööru aö búast þegar flutn-
ingskostnaöur á hvern hest til
Austurrikis skiptir tugum þúsunda.
Þá kaupa menn góöa klára, en
kosta ekki stórfé í tindabikkjur eöa
miölungsmoöara.
Hestarnir eru fluttir flugleiöis til
Hollands og þaöan meö flutn-
ingabílum til Austurríkis, 1.500
kílómetra vegalengd. Þar eru þeir
hafðir í sóttkví í nokkrar vikur. Er
hestarnir losna úr henni, reyna þeir
bræöur, Johannes og Piet, þá og
ákveöa síöan hverja þeir ætli aö
eiga og hverja skuli selja. Eftir-
spurnin eftir íslenskum fákum er
alltaf jafn mikil í Austurríki, þrátt
fyrir aö þeir kosti álíka mlkiö og
járnfákar hér á Fróni. Sú spurning
vaknar því óneitanlega hvort þaö
séu ekki eingöngu auökýfingar
sem átt geta íslenska hesta í Aust-
urríki. En því er þó ekki svo farið.
slenskir hestar stóöu sig frá-
bærlega vel í „The Great Americ-
an Horse Race“, 4000 km þolreiö
yfir Ameríku þvera áriö 1976. Jo-
hannes Hoyos varö fyrstur þeirra
er riöu íslenskum hestum og sést
hann hér á gæðingum sínum.
Vissulega eru sumir hestaeigendur
þar stórefnaöir, en hinir eru fleiri
sem eignast hafa hestana meö því
aö neita sér um ýmislegt annaö.
Til aö mynda Gitte, rúmlega tví-
tug skrifstofumær sem býr í Graz,
en kemur til Ponyhof oft í viku til
útreiöa. Gitte keypti sér íslenskan
hest fyrir nokkrum árum og hefur
hann á fóörum á Ponyhof. Hún
segir aö fóöur og umhiröa síöast-
liðiö ár hafi kostaö hana minni
upphæð en samsvarar því aö
reykja einn pakka af sígarettum á
dag. I ofanálag fái hún ánægjuna
sem hestamenn þekkja af sam-
bandi manns og hests, útiveru og
góöan félagsskap. Auk fallegs
landslags og heppilegs til útreiða,
er aöstaöan fyrir hestamenn á
búgaröinum vægast sagt stór-
kostleg. Þarna er allt til alls. Stór-
góöur keppnisvöllur þar sem Evr-
ópumót íslenskra hesta var haldiö
áriö 1975, góöur skeiövöllur, afgirt
Greifasetriö Ponyhof. Byggingin lengst til hægri er reiöhöllin.
Piet Hoyos hótar greinarhöfundi barsmíöum ef hann sjái söguna um
móður hans og íslensku hestana á prenti. Laganeminn og feröalangur-
inn Jóhann Pétur Sveinsson hlær dátt um leiö og hann teygir sig í
fljótandi næringu.
svæöi til reiökennslu og hlýöniæf-
inga og síöast en ekki síst reiöhöll
ef ekki viörar til útreiöa. Hesta-
mönnum gefst einnig kostur á úr-
vals leiöbeinendum þar sem þeir
Johannes og Piet eru. Báöir þykja
frábærir knapar og hestamenn og
hafa unnið til margra verölauna á
ferli sínum, bæöi á mótum hér á
landi, Evrópumótum íslenskra
hesta og öörum mótum erlendis.
En námfúsir, hestamenn, erlendir,
njóta ekki eingöngu leiösagnar
þeirra Johannes og Piet, því síö-
astliöin þrjú ár hefur ekki óreynd-
ari hestamaöur en Reynir Aöal-
steinsson kennt viö reiöskólann á
haustin, þrjá mánuði í senn. Er
ekki laust viö aö mörgum finnist
þaö hápunkturinn aö fá kennslu
frá manni sem er frá sama landi og
hesturinn.
En hvaö kostar svo viku reiö-
námskeiö „meö öllu“, þ.e. matur,
gisting, reiötímar, kennsla og ann-
aö sem til fellur? íslendingum
koma efalaust í hug stjarnfræöi-
legar tölur, en sú er ekki raunin.
Viku námskeiö kostar í kringum
3.000 schillinga (2.800 íslenskar
krónur) sem teljast nú varla miklir
peningar hér á landi. í Austurríki
AÐ KENNA HEILANUM NÝJAR KÚNSTIR
Markviss
notkun
heila-
búsins
ingar, sem eru sammála Jill Larkin
og skoöanabræðrum hennar,
munu samt játa, aö ennþá eru meö
öllu órannsakaöar aörar hliöar á
því, hvernig menn komast áfram í
þekkingaröflun sinni og ryöji sér
braut í heimi hér.
Meö því aö líta of einstreng-
ingslega á mannsheilann sem
tæki, er vinni fyrst og fremst úr
upplýsingum, sem honum berist,
líkt og tölva, hefur vitsmunasál-
fræöin látiö undir höfuö leggjast
aö beina athygli sinni nægilega aö
mörgum öörum sviöum þekkingar-
öflunar, sem telja veröur aö séu
alveg jafn þýöingarmikil en síöur
vélræn eöa tölvulík. „Ég hef vissar
grunsemdir um, aö til séu ákveönir
pólitískt og félagslega virkir hæfi-
leikar meö mönnum, sem hafi
mikla þýöingu í þessum efnum,"
segir Jack Lochhead. „Þótt maöur
sé mjög vel i stakk búinn varöandi
lausnir á vandamálum, en hafi aft-
ur á móti lítiö lag á aö umgangast
annað fólk, þá munu ýmsar frama-
brautir samt lokast manni."
FYRIRÆTLANIR
HELZTA
DRIFFJÖÐRIN
Ekki má heldur gleyma aö minn-
Albert Einsteín
ast á þýöingu fyrirætlana manna,
sem raunar gengur eins og rauöur
þráöur gegnum velgengnissögur
allra afreksmanna og birtast þá oft
í ýmsum dulargervum, eins og at-
orku, hvötum eöa viljastyrk. Charl-
es Garfield er sálfræðingur viö
læknadeild Kaliforníu-háskóla í
San Francisco, en hann hefur einn-
ig meö höndum yfirstjórn sálfræöi-
stofnunar einnar í Berkeley, sem á
aö hjálpa mönnum viö aö auka
andleg afköst sín og greiöa þannig
götu þeirra til frama. Hann dregur
þá ályktun af viötölum sínum viö
um þaö bil 1.500 manns, sem tek-
izt hefur aö komast afar langt
áfram á sínu sérsviöi, aö einbeitni
sé einmitt sá þáttur, sem einn út af
fyrir sig sé svo langsamlega
sterkasta vísbendingin um aö
mönnum eigi meö tíö og tíma eftir
að veröa mjög vel ágengt í sínu
lífsstarfi“, og hafi til aö bera
ástríöufulla löngun til aö vinna aö
vel skilgreindum markmiðum.
Aö áliti Garfields er þaö síöur
vænlegt til árangurs aö kenna fólki
sérstakar þekkingarfræöilegar aö-
feröir til aö leysa úrlausnarefni, en
þaö aö örva og efla sjálfstraust
manna.