Morgunblaðið - 28.03.1984, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. MARZ 1984
77
Um bókina „The Hundredth Monkey“ eftir Ken Keyes jr.:
Þegar hundraðasti apinn
Kristján Baldursson skrifar frá
Ósló.
„Til Velvakanda.
Þessi bók hefur verið þýdd á
sænsku og norsku. Bókin kom
fyrst út í Bandaríkjunum 1982 og
hefur verið gefin út í 500.000 ein-
tökum þar.
Bók þessi er kölluð „Biblía" frið-
arhreyfingarinnar vegna þess að
hún fjallar um atómkapphlaupið
og hvernig almenn alheims hug-
arfarsbreyting sé nauðsynleg til
þess að skapa möguleika á því að
draga úr atómógnunum stórveld-
anna.
{ upphafi bókarinnar er vitnað í
japanska apatilraun sem staðið
hefur í 30 ár.
Tilraunin var gerð með jap-
anska apastofnin Macaca fuscata
á eynni Koshima.
Tilraunin byggðist á því að
kartöflur voru lagðar út reglulega
aðgengilegar fyrir apana. Vísinda-
mennirnir tóku fljótt eftir því að
öpunum líkaði vel þessi fæða, en
miður óhreinindin utan á kartöfl-
unum. Þá gerðist það að ungt
kvendýr fann upp á því að byrja
að skola óhreinindin af kartöflun-
Litla Reykja-
víkurmær
Haft var samband við Velvak-
anda út af dægurlagatextanum
Litla Reykjavíkurmær sem birtist
hér í þættinum fyrir skömmu. Þar
var höfundar ekki getið en Ragnar
Jóhannesson skólastjóri frá Akra-
nesi er höfundur textans og orti
hann árið 1939.
Mynd af íslenzk-
um ketti hefði
átt betur við
Kona hringdi:
„Föstudaginn 23. mars birtist í
DV frétt þess efnis að ísmat hf. í
Njarðvík sé í þann veginn að hefja
framleiðslu á hunda- og kattamat.
Segir í fréttatilkynningu að
skreytingar á dósum verði ramm-
íslenzkar. Ekki ber að rengja það
sem stendur á prenti, en ég fæ
bara ekki skilið að síamslæðan
Lady sé rammíslenzk. Og þó hún
sé verðlaunagripur frá Bandaríkj-
unum, hefði mér fundist eiga bet-
ur við að nota mynd af íslenzkum
ketti til að skreyta dósirnar, ekki
síst þar sem fyrirhugað er að afla
erlendra markaða."
Svanlaug Löve
Hver var for-
senda verð-
hækkunar á
víni og tóbaki?
Kaupmaður í Kópavogi hringdi:
„Ég hef verið að velta fyrir mér
forsendum þessarar vín- og tób-
akshækkunar sem framkvæmd
var hinn 22. marz. Hún er senni-
lega til komin vegna tilmæla fjár-
málaráðuneytisins þar sem Albert
Guðmundsson situr við stjórn.
Hann hefur sjálfur sagt í fjölmiðl-
um að hann bíði eftir því að við
kaupmenn lækkuðum vöruverð og
bætum þannig lífskjör almenn-
ings í landinu. En þarna sýnist
mér ekki gengið á undan með gott
fordæmi ef þetta er hans framlag
til væntanlegra verðlækkana. Við
kaupmenn höfuð þegar stigið
fyrstu skrefin til verðlækkunar —
það hafa verið ýmis tilboð í gangi
um lækkun á einstökum vörum
eins og t.d. K-tilboðin. En ríkið
ætlar greinilega ekki að fylgja
þessari stefnu. Nú hækkaði tóbak
mest um 85,7 prósent og er það
engin smávegis hækkun. Þessar
lækkanir á vöruverði sem kaup-
menn hafa komið til leiðar virðast
hins vegar ekki hafa vakið neina
athygli hjá stjórnvöldum."
lærði ...
um. Seinna kenndi hún móður
sinni að gera það sama. Leikfélag-
ar hennar lærðu líka þetta snilld-
arbragð og kenndu mæðrum sín-
um. En flestir fullorðnu aparnir
héldu sínum upptekna hætti og
létu sig hafa það að éta moldina
með. Eftir sex ár var hluti apanna
sem alltaf þvoði sínar kartöflur,
nákvæmlega hversu margir er
ekki vitað.
Við getum sagt að þeir hafi ver-
ið 99. Þá gerðist það stórkostlega
við tilraunina. Einn góðan veður-
dag lærði hundraðasti apinn að
þvo kartöflur og á þeim degi fóru
næstum allir aparnir að gera það
sama áður en þeir lögðu sér kart-
öflurnar til munns. Með öðrum
orðum þá varð hundraðasti apinn
til þess að hugmyndafræðilegur
grundvöllur var fenginn til að
meirihluti fylgdi þessum nýja sið.
Þessi nýja þekking varð allt í
einu almenningseign og dreifðist
með furðulegum hraða til annarra
apahópa á landi og á öðrum eyj-
um. Tilraun þessi hefur sýnt svo
ekki verður um villst, að þegar
nægjanlega margir einstaklingar
höfðu lært, þá breiddist þekkingin
út á annan hátt gegnum ein-
hverskonar innsæi milli einstakl-
inganna.
Þessi frásögn í byrjun bókar-
innar er skemmtileg og notuð til
að líkja saman þeirri hugarfars-
breytingu sem þarf að verða hjá
mannfólkinu til að vernda mögu-
leikana á góðri framtíð á þessari
jörð.
Þú getur orðið hundraðasti ap-
inn sem verður til þess að sameig-
inlegur skilningur og hugarfars-
breyting nái að breiðast út og
verða að alheims afli og máttugri
hreyfingu sem skapar frið og
skilning milli einstaklinga og
þjóða.
Þetta er lítil bók um mikið mál,
mál sem alla varðar.
Bókin er samsafn af stuttum
greinum hnitmiðuðum og gull-
kornum höfðum eftir heimsfræg-
um vísindamönnum, stjórnmála-
mönnum eða boðberum friðar.
Fjöldi tilvitnana í bókmenntir,
ræður og félagasambönd eru í
bókinni.
„Styrkur mannkynsins felst
ekki í hvössum vígtönnum, skörp-
um klóm og ruddalegu afli. Heldur
í hæfileikum einstaklinganna til
að vinna saman og nýta möguleik-
ana i lífinu."
„Því meira sem þú lærir að
elska því meira skilur þú af
kraftaverkinu sem býr í duldu afli
hvers manns."
Góð bók.“
HÁÞRÝSTI-
HREINSIDÆLUR
FRÁ GERNI
GERNI hreinsitækin bjóöa upp á stórkostlega möguleika
með ýmsum fylgihlutum. Létt og meðfærileg tæki,
sem skila árangri. Eru á sérlega góðu verði.
Einkaumboð á íslandi
Skeifan 3h - Sími 82670
HÖSTU!
Vikuskammtur afskellihlátri

.unv.n wci — .fjtfsa
19 197 nav 50 RftlBiH bfi^ffi uí.íísn^ l______________

AUGlVSINGASTOFA KRISTINAR Hf